17.06.2025: THỨ BA TUẦN XI THƯỜNG NIÊN

 

17/06/2025

Thứ Ba tuần 11 thường niên

 

Bài Ðọc I: (Năm I) 2 Cr 8, 1-9

“Vì anh em, Ðức Kitô đã nên thân phận nghèo khó”.

Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côrintô.

Anh em thân mến, chúng tôi tỏ cho anh em biết về ân huệ Thiên Chúa đã ban cho giáo đoàn xứ Macêđônia. Trong nhiều nỗi gian truân thử thách, họ được tràn đầy vui mừng, và cảnh cùng cực thẳm sâu của họ lại trở nên kho tàng phúc hậu. Tôi làm chứng rằng: họ đã tự động nài ép tôi cho họ được ân huệ tham dự vào việc phục vụ các thánh, tuỳ sức họ và quá sức họ nữa. Không phải như chúng tôi hy vọng mà thôi, họ còn đã hiến mình, trước tiên là cho Chúa, sau là cho chúng tôi, chiếu theo ý muốn của Thiên Chúa. Vì thế, chúng tôi cũng đã xin Titô hoàn thành việc nghĩa đó cả nơi anh em nữa, như Titô đã khởi sự trước kia. Nhưng cũng như anh em vượt trổi về mọi mặt: về lòng tin, về hùng biện, về sự hiểu biết, về mọi hình thức nhiệt thành, cũng như về lòng bác ái của anh em, thì anh em cũng phải vượt trổi trong việc phúc đức này.

Tôi nói thế, không phải có ý truyền lệnh đâu, nhưng để nhờ lòng sốt mến của kẻ khác, thử lòng chân thành bác ái của anh em. Vì anh em biết lòng quảng đại của Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, mặc dù giàu sang, Người đã nên thân phận nghèo khó, để nhờ việc nghèo khó của Người, anh em nên giàu có.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 145, 2. 5-6. 7. 8-9a

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa 

Xướng: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa, tôi sẽ ngợi khen Chúa trong cả cuộc đời, bao lâu còn có thân tôi, tôi còn ca ngợi Chúa.

Xướng: Phúc thay người được Thiên Chúa nhà Giacóp phù trợ, người đặt hy vọng vào Chúa là Thiên Chúa của mình: Ngài là Ðấng đã tạo thành trời đất, biển khơi và muôn vật chúng đang chứa đựng, Ngài là Ðấng giữ lòng trung tín muôn đời.

Xướng:  Ðấng trả lại quyền lợi cho người bị ức, và ban cho những người đói được cơm ăn. Thiên Chúa cứu gỡ những người tù tội.

Xướng:  Thiên Chúa mở mắt những kẻ đui mù. Thiên Chúa giải thoát những kẻ bị khòm lưng khuất phục, Thiên Chúa yêu quí các bậc hiền nhân. Thiên Chúa che chở những khách kiều cư.

 

Alleluia:Tv 24, 4c và 5a:

Alleluia, alleluia! – Lạy Chúa, xin dạy bảo con về lối bước của Chúa, và xin hướng dẫn con trong chân lý của Ngài. – Alleluia.

(Hoặc đọc: Alleluia, alleluia! – Chúa nói: Thầy ban cho anh em một điều răn mới, là anh em hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em. Alleluia!)

 

Phúc Âm: Mt 5, 43-48

“Các ngươi hãy yêu thương thù địch”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đã nghe dạy: “Ngươi hãy yêu thân nhân, và hãy thù ghét địch thù”. Còn Ta, Ta bảo các con: Hãy yêu thương thù địch và làm ơn cho những kẻ ghét các con, hãy cầu nguyện cho những ai bắt bớ và nguyền rủa các con: để như vậy các con nên con cái Cha các con, Ðấng ngự trên trời: Người khiến mặt trời mọc lên cho người lành kẻ dữ, và cho mưa xuống trên người liêm khiết và kẻ bất lương. Vì nếu các con yêu thương những ai mến trọng các con, thì các con được công phúc gì? Các người thu thuế không làm thế ư? Nếu các con chỉ chào hỏi anh em các con thôi, thì các con đâu có làm chi hơn? Những người ngoại giáo không làm như thế ư? Vậy các con hãy nên hoàn hảo như Cha các con trên trời là Ðấng hoàn hảo”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về 2 Cô-rinh-tô 8,1-9

Bây giờ Phao-lô chuyển sang một chủ đề rất khác, cụ thể là vấn đề quyên góp tiền để giúp đỡ các cộng đồng nghèo hơn, đặc biệt là cộng đồng ở Giê-ru-sa-lem.

Chúng ta được biết trong Công vụ Tông Đồ rằng hội thánh ở An-ti-ốt tại Syria đã cử Phao-lô và Ba-na-ba đến Giê-ru-sa-lem với hàng cứu trợ vật chất (Công vụ Tông Đồ 11,27-30). Sau đó, Phao-lô tổ chức một dự án cứu trợ cho Giê-ru-sa-lem trong số các hội thánh mà ông đã truyền bá phúc âm và thành lập. Chương 8 và 9 của 2 Cô-rinh-tô chứa đựng những gì có vẻ như là hai lá thư về điều này. Trong đó, Phao-lô không chỉ thúc giục các hội thánh giúp đỡ mà còn nêu ra ý nghĩa sâu xa hơn của bài tập này. Đây vừa là một hành động từ thiện vừa là biểu hiện của sự hiệp nhất giữa các hội thánh.

24 câu đầu tiên của chương 8 (mà chúng ta chỉ đọc 9 câu đầu tiên ngày hôm nay), tạo thành một lá thư giới thiệu cho Ti-tô và hai người bạn đồng hành, những người không được nêu tên. Lá thư được viết từ Ma-xê-đô-ni-a (Thê-sa-lô-ni-ca và Phi-líp-phê, các hội thánh mà Phao-lô gửi thư, nằm ở Ma-xê-đô-ni-a, một tỉnh nằm ở phía bắc Hy Lạp). Bức thư bắt đầu, như chúng ta thấy trong bài đọc hôm nay, với một số ý tưởng về việc chia sẻ và bình đẳng trong cộng đồng Ki-tô giáo. Những ý tưởng của Phao-lô về việc giúp đỡ những người gặp khó khăn đã được gieo mầm khi Phao-lô ở cùng cộng đồng tại Phi-líp-phê, nhưng giờ đây ông đang mở rộng chúng để bao gồm sự giúp đỡ từ nhiều hội thánh cùng nhau đến hội thánh mẹ tại Giê-ru-sa-lem.

Khi viết thư cho người Cô-rinh-tô, ông trình bày cho họ ví dụ về người Ma-xê-đô-ni-a như một mô hình về những gì nên xảy ra ở Cô-rinh-tô. Khi khuyến khích người Cô-rinh-tô hãy rộng lượng, ông đặt trước họ lòng rộng lượng cực độ của các hội thánh ở Ma-xê-đô-ni-a.

Chúng tôi muốn anh chị em biết về ân điển của Đức Chúa Trời đã được ban cho các hội thánh ở Ma-xê-đô-ni-a…

Chủ đề chính trong thông điệp của ông được diễn đạt bằng danh từ tiếng Hy Lạp charis, thường được dịch là 'ân điển', nhưng cũng được dịch bằng các thuật ngữ như 'ân huệ', 'hành động ân điển', 'ân huệ ân điển' và những thuật ngữ tương tự.

'Ân điển' có thể được mô tả là 'trải nghiệm được Đức Chúa Trời yêu thương' hoặc 'tình yêu của Đức Chúa Trời được trải nghiệm một cách hữu hình'. Nó có thể đến như một món quà trực tiếp từ Chúa, hoặc thông qua một người khác hoặc thông qua một số phước lành đến với cuộc sống của tôi. Một thuật ngữ có liên quan chặt chẽ là eu charis tia, thường được dịch là 'lễ tạ ơn', nghĩa là, tạ ơn vì 'ân sủng' nhận được từ Chúa theo nhiều cách nhưng đặc biệt là trong công trình cứu rỗi của Chúa Giê-su:

... vì trong một thử thách đau khổ nghiêm trọng, niềm vui dồi dào và sự nghèo đói cùng cực của họ đã tràn ngập trong sự giàu có của lòng quảng đại từ phía họ.

Có ba từ khóa xuất hiện trong câu này:

• "Thử thách" hoặc 'thử thách' (dokime): gợi ý được thử thách và thấy là chân thành.

• "Dồi dào": một từ chứa đựng ý tưởng tràn đầy và vượt trội.

• "Sự hào phóng": từ haplotes có sắc thái bao gồm cả sự giản dị và chân thành. Ở đây, nó chỉ sự đơn nhất của mục đích thể hiện qua sự cho đi hào phóng.

Người Macedonia đã nài nỉ Phao-lô rằng họ muốn cống hiến những gì họ có thể dành dụm được, thậm chí nhiều hơn những gì họ có thể chi trả, để bày tỏ sự đoàn kết với những anh chị em Kitô hữu đang còn túng thiếu hơn họ. Phao-lô nhấn mạnh đến tính tự phát của người Macedonia và bản chất hành động của họ. Trong việc này, họ đã thể hiện tinh thần Kitô giáo thực sự, nơi mà các nguồn lực của cộng đồng được chia sẻ với những người đang cần (người Cô-rin-tô dường như không tự phát như vậy và dường như cần được thúc đẩy).

Ý tưởng rằng nên có những nhà thờ giàu có và những nhà thờ nghèo nàn là không thể chấp nhận được và trái ngược với tinh thần của Phúc âm:

… họ đã dâng mình trước hết cho Chúa và, theo ý muốn của Chúa, cho chúng ta…

Ở cấp độ sâu sắc nhất, thái độ của họ là sự tự hiến và đoàn kết với anh chị em của họ. Thông qua người đồng nghiệp Ti-tô, người đang ở Cô-rinh-tô, Phao-lô hy vọng rằng các Ki-tô hữu ở đó sẽ sánh ngang với lòng hào phóng của người Ma-xê-đô-ni-a và thậm chí còn hơn thế nữa:

… chúng ta có thể thúc giục Ti-tô rằng, vì ông đã bắt đầu, nên ông cũng nên hoàn thành công việc hào phóng này giữa anh em.

Rõ ràng là Phao-lô đã cử Ti-tô đến để giúp tổ chức việc quyên góp.

Người Cô-rinh-tô giàu có về nhiều mặt, Phao-lô nói với họ, có lẽ với một chút nịnh hót, nhưng ông muốn nhấn mạnh rằng sự giàu có của họ sẽ không trọn vẹn cho đến khi họ cũng giàu có về việc cho đi:

Bây giờ, như anh em vượt trội trong mọi sự—về đức tin, về lời nói, về sự hiểu biết, về lòng nhiệt thành tột độ và về tình yêu thương của chúng tôi dành cho anh em—thì chúng tôi cũng muốn anh em vượt trội trong công việc hào phóng này.

Ông không ra lệnh cho họ cho đi nhưng bằng cách nêu gương của người Macedonia, ông đang đưa ra cho họ một thử thách và một bài kiểm tra về tính chân thực của đức tin và tình yêu của họ.

Trong câu kết của bài đọc hôm nay, Phao-lô đưa ra cho người Cô-rinh-tô tấm gương của Chúa Giê-su bằng một cách diễn đạt tuyệt đẹp mà chúng ta có thể cầu nguyện hôm nay:

Vì anh em biết hành động quảng đại của Chúa chúng ta là Đức Chúa Giê-su Ki-tô, rằng mặc dù Ngài giàu có, nhưng vì anh em, Ngài đã trở nên nghèo khó, để nhờ sự nghèo khó của Ngài, anh em có thể trở nên giàu có.

Có những học giả cho rằng đây là ám chỉ đến sự hiện hữu trước của Chúa Giêsu với Thiên Chúa (sự ‘giàu có’ của Người) và sự nhập thể và cái chết của Người (sự ‘nghèo đói’ của Người), và họ chỉ ra sự tương đồng giữa câu này và đoạn văn trong Thư gửi tín hữu Philipphê:

…dù Người vốn có hình dạng Thiên Chúa,

nhưng không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa,

nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang,

lấy thân nô lệ,

trở nên giống phàm nhân… (Phi-líp-phê 2,6-8)

Những người khác giải thích sự giàu có và nghèo đói là những giai đoạn kế tiếp nhau trong cuộc đời của Chúa Giêsu trên trần gian—cảm giác gần gũi với Thiên Chúa rồi đến sự hoang tàn và cảm giác bị Thiên Chúa bỏ rơi khi Người chết:

Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Người bỏ rơi con? (Mác-cô 15,34)

Trong cả hai trường hợp, chúng ta đều nghĩ đến lời của Isaiah:

…bởi những vết thương của Người, chúng ta được chữa lành. (Is 53,5)

Trong thời đại của chúng ta, chúng ta có thể một lần nữa suy ngẫm về cuộc đời của một người như Thánh Teresa thành Calcutta, người đã làm giàu cho nhiều người trong chúng ta thông qua sự nghèo khó và sự tự do khỏi mọi tài sản cá nhân của bà.

 

Chú giải về Mát-thêu 5,38-42

Chúng ta tiếp tục diễn giải của Chúa Giê-su về một số điều răn của Luật pháp Môi-se khi Ngài đưa luật pháp đó lên một mức độ hiểu biết cao hơn. Câu nói trong Cựu Ước, “mắt đền mắt, răng đền răng” không phải là, như người ta có thể nghĩ, để khuyến khích trả thù. Nó là một phần của cái được gọi là lex talionis (nguyên tắc công lý qua lại) theo đó hình phạt cho một cuộc tấn công sẽ bị giới hạn không quá mức đau khổ đã trải qua. Đoạn văn trong Xuất hành nói rằng:

Nếu có bất kỳ tổn hại nào xảy ra, thì bạn phải đền mạng đền mạng, mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân, bỏng đền bỏng, thương tích đền thương tích, lằn roi đền lằn roi. (Xuất hành 21,23-25)

Chúa Giê-su kêu gọi một loại phản ứng rất khác. Ngài bảo chúng ta không được chống cự với “kẻ làm điều ác”. Ngài đưa ra lời khuyên nổi tiếng là hãy đưa má bên kia. Cũng vậy:

…nếu ai muốn kiện anh và lấy áo sơ mi của anh, hãy đưa luôn áo ngoài, và nếu ai bắt anh đi một dặm, hãy đi với anh hai dặm. Hãy cho người xin, và đừng từ chối bất kỳ ai muốn vay mượn anh.

Không có gì ngạc nhiên khi ngay cả trong các cộng đồng Ki-tô giáo, người ta cũng không dành nhiều thời gian cho đoạn văn này. Có nên hiểu theo nghĩa đen không? Chúng ta có thực sự để mọi người bước qua chúng ta và không phản kháng gì cả không?

Tôi nghĩ câu trả lời là cả có và không. Đối với nhiều người trong thế giới hiện đại của chúng ta, việc đưa má bên kia dường như là sự 'hèn nhát' và hèn nhát tột cùng. Đưa má bên kia chắc chắn không phải là cách của vô số 'anh hùng' trong phim ảnh và trên màn ảnh truyền hình của chúng ta.

Nhưng Chúa Giê-su đã làm. Trong phiên tòa xét xử trước Tòa Công luận:

…họ khạc nhổ vào mặt Ngài và đấm Ngài, và có người tát Ngài, nói rằng: "Hỡi Đấng Mê-si-a, hãy nói tiên tri cho chúng tôi biết! Ai đã đánh ngươi vậy?" (Mát-thêu 26,67-68)

Và phản ứng của Chúa Giê-su là im lặng. Đây là sự trả đũa. Đây là sự yếu đuối hay là sức mạnh? Điều nào dễ thực hiện hơn khi bị khiêu khích: thực hành sự tự kiềm chế và giữ gìn phẩm giá của mình hay là đáp trả bằng cách tấn công? Bằng cách tấn công, người ta sẽ xuống cùng cấp độ với những kẻ tấn công mình (tất nhiên, điều này khá khác với tự vệ.)

Trong một tường thuật khác về phiên tòa xét xử Chúa Giê-su, sau khi trả lời một câu hỏi:

…một trong những cảnh sát đứng gần đó đã tát vào mặt Chúa Giê-su và nói rằng: "Ngươi trả lời thầy tế lễ thượng phẩm như vậy sao?" (Gioan 18,22-23)

Chúa Giê-su trả lời:

Nếu ta đã nói sai, hãy chứng minh điều sai. Nhưng nếu ta đã nói đúng, tại sao ngươi lại đánh ta?

Ở đây, Chúa Giê-su đã đáp trả cuộc tấn công nhưng ở một cấp độ hoàn toàn khác. Cuộc tấn công về thể xác và vô lý vào một người không có vũ khí được phản ứng tích cực trên cơ sở lý trí và bất bạo động. Chúa Giê-su không phải là nạn nhân ở đây, mà đúng hơn, Ngài đang kiểm soát tình hình. Và điều này đúng với toàn bộ trải nghiệm về Cuộc Khổ Nạn. Những kẻ hành quyết Người hành xử theo cách man rợ nhất, nhưng Chúa Giêsu không bao giờ mất đi sự bình tĩnh và phẩm giá của Người cho đến tận phút cuối cùng. Và đó là lý do tại sao chúng ta tôn thờ Người như Chúa và Chủ của chúng ta. Người yêu cầu chúng ta noi theo bước chân Người.

Sự trả thù, dưới mọi hình thức khác nhau, là cách dễ dàng hơn, theo bản năng hơn, nhưng không phải là cách tốt hơn. Về lâu dài, cách bất bạo động chủ động (không thụ động) có hiệu quả hơn nhiều, phù hợp hơn nhiều với lý tưởng và phẩm giá của con người. Chúng ta có quá đủ bằng chứng trong thế giới của mình về sự phá sản của một chu kỳ bạo lực và phản bạo lực không bao giờ kết thúc. Chúng ta thấy điều đó ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, bạo lực không mang lại lợi ích và sự trả thù không hề ngọt ngào.

Việc đưa má bên kia không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối. Nó đòi hỏi sức mạnh nội tâm to lớn, lòng tự trọng và thậm chí là sự tôn trọng đối với phẩm giá của kẻ tấn công mình. Chúa Giêsu đang kêu gọi chúng ta tiến xa hơn và hướng lên từ “mắt đền mắt”.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/o1112g/

 

Suy Niệm: Yêu thương kẻ thù

Sau hơn 50 ngày bị bắt làm con tin và bị sút gần 20 ký vì sống trong thiếu thốn vật chất cũng như tinh thần, một nhà truyền giáo nọ đã bình tĩnh trả lời câu hỏi của các phóng viên về những gì mình đang suy tính trong lòng: "Tôi vẫn yêu mến đất nước và dân tộc đó, như ngày tôi mới đến truyền giáo cách đây 40 năm. Tôi đã tha thứ cho những kẻ bắt giữ và hành hạ tôi. Tôi muốn nói với họ rằng tôi không có gì thù ghét họ, nhưng vẫn yêu thương và sẵn sàng trở lại đó làm việc mục vụ".

Những lời dạy của Chúa Giêsu mà Giáo Hội cho chúng ta lắng nghe hôm nay, cũng không mập mờ, không nhượng bộ hay chiều theo khuynh hướng tự nhiên của con người muốn giới hạn tình yêu của mình đối với tha nhân.

"Hãy yêu mến anh em mình", mệnh lệnh này được ghi rõ trong sách Lêvi 19,18. Những "anh em" được nhắc đến ở đây chỉ những kẻ thân thuộc, đồng hương, thuộc về dân riêng của Chúa. Còn câu: "Hãy ghét kẻ thù địch" thì chúng ta không gặp thấy công thức nào tương tự như vậy trong Kinh Thánh. Những lời này có thể hiểu như một diễn tả tự nhiên của tâm lý thường tình nơi con người, một hậu quả của tình yêu thương có giới hạn trong khung cảnh những kẻ thân thuộc, những người thuộc về cùng một dân tộc, một xã hội. Theo tâm thức hạn hẹp của Cựu Ước, bất cứ ai không thuộc về Dân Chúa chọn, thì người đó là kẻ xa lạn, là kẻ thù địch, không được yêu thương.

Chúa Giêsu đã đến để mạc khải sứ điệp trọn hảo hơn, bẻ gẫy những giới hạn tự nhiên: "Còn Thầy, Thầy bảo các con: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con". Chúng ta chú ý đến hai chi tiết trong lời dạy của Chúa Giêsu: thứ nhất: không còn ai bị loại ra khỏi tình yêu thương của người môn đệ Chúa và sự phân chia con người ra làm hai loại: thân thuộc và thù địch không còn nữa. Thứ hai: Tình yêu thương đó được thể hiện bằng những hành động cụ thể, và quan trọng nhất, đó là thi ân và cầu nguyện cho những kẻ không tự nhiên được chúng ta yêu thương, và đây không còn là tình yêu thương theo tình cảm, mà là tình yêu thương thực sự hướng đến lợi ích của người khác.

Nhưng tại sao phải yêu thương như vậy? Bởi vì chính chúng ta là con cái của Thiên Chúa và do đó phải noi gương trọn lành của Ngài, Ðấng cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người lành.

Xin Chúa đổ tràn trên chúng ta tình thương của Chúa, để chúng ta được giải thoát khỏi tình yêu hạn hẹp, có tính toán, mà quảng đại yêu thương tất cả mọi người, ngay cả kẻ chống đối và có ác cảm với chúng ta.

(‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)