Bốn cách chính cuộc bầu
cử Đức Giáo Hoàng Leo ảnh hưởng đến người Công Giáo Hoa Kỳ
Vũ Văn An 06/Jun/2025
Đức Giáo Hoàng Leo XIV
ký vào một quả bóng chày trong buổi tiếp kiến chung ngày 4 tháng 6 năm 2025. Đức
Giáo Hoàng là một người hâm mộ đội Chicago White Sox. (ảnh: Simone Risoluti /
Vatican Media)
Kể từ năm 1808 khi Giám mục John Carroll là giám mục của
Baltimore — khi đó là giáo phận duy nhất tại Hoa Kỳ — Giáo Hội Công Giáo ở đất
nước chúng ta chưa có một nhà lãnh đạo quốc gia rõ ràng.
Đức Ông Roger Landry, trên National Catholic Register, ngày 5 tháng 6 năm 2025,
bình luận như trên.
Theo Đức Ông, tiếng reo hò lớn nhất vang lên từ Quảng trường Thánh Phêrô sau
khi khói trắng bốc lên từ ống khói trên mái Nhà nguyện Sistine sau khi Hồng Y
phó tế tuyên bố, “Annuntio vobis gaudium magnum: habemus papam” (“Tôi
xin thông báo với anh chị em niềm vui lớn: Chúng ta có một vị giáo hoàng”).
Trước khi bất cứ ai ở quảng trường biết danh tính của vị giáo hoàng mới, những
người Công Giáo trên toàn thế giới, và với chúng tôi là nhiều người không theo
Công Giáo, thực sự bùng nổ với niềm vui lớn. Chúng tôi sẵn sàng cổ vũ cho vị đại
diện mới của Chúa Kitô bất kể tên của vị Hồng Y nào được công bố và biệt danh
giáo hoàng mới nào được ngài chọn.
Tuy nhiên, vào ngày 8 tháng 5, khi Đức Hồng Y Dominique Mamberti tuyên bố niềm
vui lớn lao rằng có một người kế vị mới cho Thánh Phêrô và Đức Giáo Hoàng
Phanxicô, những người Công Giáo từ Hoa Kỳ đã có lý do để vui mừng hơn nữa. Khiến
hầu hết mọi người ngạc nhiên, vị Giáo hoàng mới mà chúng ta có là cựu Hồng Y
Robert Prevost, giám mục đầu tiên của Rome từng sinh ra tại Hoa Kỳ, người bản xứ
ở Phía Nam Chicago, tốt nghiệp trường Villanova, một tu sĩ dòng Augustinô, giám
tỉnh và cựu tổng quyền, một linh mục truyền giáo và giám mục, và thậm chí là một
người hâm mộ White Sox lâu năm.
Sự khôn ngoan theo qui ước trong mật nghị này và các mật nghị trước đó, vì Hoa
Kỳ nổi bật trong các vấn đề thế giới nên một Hồng Y người Mỹ về mặt thực tế là
không thể được bầu. Đó vẫn là quan điểm của mật nghị này, ngay cả khi nhiều người
nói về Hồng Y Prevost rằng ngài "đáp ứng mọi tiêu chuẩn" mà các cử
tri thường tìm kiếm ở một vị giáo hoàng – ngài nói được năm thứ tiếng; phục vụ
trong các phái bộ ở Mỹ Latinh trong 22 năm; thường xuyên đi khắp thế giới trong
12 năm làm lãnh đạo của Dòng Augustinô; giữ chức vụ bộ trưởng Bộ Giám mục, giúp
Đức Giáo Hoàng Phanxicô lựa chọn giám mục ở các quốc gia; phục vụ trong ban quản
trị của nhiều bộ khác trong Giáo triều Rôma, khiến ngài nhận thức sâu sắc về cả
hai vấn đề mà Giáo hội hoàn cầu cũng như tại Vatican phải đối mặt; và đã 69 tuổi,
nên nhiệm kỳ giáo hoàng dự kiến của ngài sẽ không quá dài hoặc quá ngắn. Trước
cuộc bầu cử, nhiều nhà bình luận quốc tế, cũng như một số Hồng Y người Mỹ, cho
biết, nếu ngài không xuất thân từ Hoa Kỳ, ngài có thể được coi là ứng cử viên
được yêu thích khi bước vào Nhà nguyện Sistine.
Bất chấp điều đó, trong vòng bỏ phiếu thứ tư, Hồng Y Prevost đã được các Hồng Y
anh em của ngài lựa chọn, chấp nhận cuộc bầu cử và chọn tên là Leo XIV.
Lịch sử đã được tạo ra. Ngài là Giáo hoàng đầu tiên phục vụ với tư cách là một
nhà truyền giáo kể từ Thánh Phêrô. Ngài là Giáo hoàng đầu tiên kể từ khi Giáo hội
sơ khai được chọn từ một quốc gia mà Công Giáo là tôn giáo thiểu số. Và ngài là
Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ.
Thật là một thực tại đáng kinh ngạc khi suy gẫm điều này: chỉ ba năm trước, vì
mục đích thực tế, ngài là một giám mục truyền giáo chăm chỉ, tương đối ít được
biết đến của Chiclayo, Peru. Ngay cả vào ngày 7 tháng 5, ngài vẫn là người xa lạ
với hầu hết những người Công Giáo thực hành ở Hoa Kỳ, vì ngài đã dành phần lớn
cuộc đời trưởng thành của ngài ở bên ngoài đất nước quê hương. Tuy nhiên, chỉ
sau một đêm, ngài đã trở thành một trong những người Mỹ nổi tiếng nhất từng sống
và nếu ngài phục vụ trong nhiều năm, ngài sẽ được nhắc đến trong cùng một câu
nói với — và thậm chí có thể là trước — George Washington và Abraham Lincoln.
Việc ngài được bầu có ý nghĩa gì đối với những người Công Giáo ở Hoa Kỳ?
Đầu tiên, không giống như một số quốc gia Công Giáo ở Châu Âu, Hoa Kỳ chưa bao
giờ có một giáo chủ như Ba Lan hay Ái Nhĩ Lan hay một giáo chủ như Bồ Đào Nha,
một giám mục rõ ràng là người đứng đầu hữu hình của Giáo hội tại quốc gia này.
Chức chủ tịch của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ chỉ kéo dài trong ba năm
và vai trò của chủ tịch Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ chủ yếu là chủ trì
các cuộc họp của các giám mục và giám sát cơ sở hạ tầng của đội ngũ nhân viên hội
nghị hơn là đóng vai trò là người đứng đầu hữu hình và là người phát ngôn cho
người Công Giáo tại Hoa Kỳ. Kể từ năm 1808 khi Giám mục John Carroll là giám mục
của Baltimore — khi đó là giáo phận duy nhất tại Hoa Kỳ — Giáo Hội Công Giáo tại
quốc gia chúng ta chưa có một nhà lãnh đạo quốc gia rõ ràng.
Do sự vắng mặt này, đôi khi Hoa Kỳ có thể giống với Cô-rin-tô cổ thời về lòng
trung thành. Trong khi các Ki-tô hữu ở Cô-rin-tô chia thành nhiều phe phái dựa
trên sự gần gũi của họ với Thánh Phaolô, Thánh Phêrô (Cephas) và nhà truyền
giáo vĩ đại Apollos, thì những người Công Giáo Hoa Kỳ lại dễ dàng gia nhập các
phe phái khác nhau của những người theo các giám mục, linh mục hoặc thậm chí là
những nhân vật công chúng Công Giáo khác nhau, những người phù hợp với sở thích
thần học, chính trị hoặc cá tính của họ.
Những sự chia rẽ như vậy đặc biệt nghiêm trọng ngày nay trong thời đại truyền
thông vượt ra ngoài ranh giới giáo phận. Việc một Giáo hoàng người Mỹ không chỉ
mang đến cho thế giới một hình ảnh để chủ trì sự hiệp nhất và bác ái, nói theo
mô tả công việc của giáo hoàng cổ xưa do Thánh I-nha-xi-ô thành Antiôkia đưa ra
vào năm 107, mà còn cung cấp một nhà lãnh đạo rõ ràng cho Giáo hội tại Hoa Kỳ.
Phương châm của Đức Giáo Hoàng Leo In illo uno unum chỉ ra cách chúng ta là một
trong một Chúa Giêsu Kitô. Đây là điều mà chúng ta có thể mong đợi vị Giáo
hoàng người Mỹ đầu tiên sẽ cố gắng nhấn mạnh trong Giáo hội nơi ngài đã nhận
các bí tích khai tâm, được nuôi dưỡng và phát triển.
Tác động dự kiến thứ hai sẽ là sự hiểu biết sâu sắc của vị giáo hoàng về Giáo hội
tại Hoa Kỳ. Không giống như các vị giáo hoàng trước đây, một số vị trong số này
không biểu lộ sự hiểu biết sâu sắc hoặc đánh giá cao đối với người Công Giáo
Hoa Kỳ, Đức Giáo Hoàng Leo hiểu chúng ta từ bên trong. Ngài suy nghĩ và nói
chuyện với sự rõ ràng và trực tiếp điển hình của người Mỹ. Ngài nắm bắt được
các đức tính và tệ nạn của người Mỹ.
Việc ngài đã dành phần lớn cuộc đời trưởng thành của mình ở bên ngoài Hoa Kỳ đã
mang lại cho ngài khả năng — giống như nhiều người nước ngoài — để nhìn rõ hơn
điểm mạnh và điểm yếu của người Mỹ.
Ngài nhìn thấy sự tự do trong hiệp hội, tinh thần kinh doanh, khả năng giải quyết
vấn đề, sự vui vẻ, thân thiện, hào phóng, can đảm và phục vụ khách hàng của
chúng ta. Ngài cũng nắm bắt được những điểm mù của chúng ta: những cám dỗ hướng
đến chủ nghĩa giao dịch, chủ nghĩa thực dụng (utilitarianism), chủ nghĩa vật chất
và chủ nghĩa tiêu dùng, sự tập trung quá mức vào những gì chúng ta làm thay vì
con người chúng ta, quá ít sự chú trọng vào gia đình, sự nghỉ ngơi, kỳ nghỉ và
những thứ quan trọng hơn công việc, một số sự kiêu ngạo và bắt nạt trong quan hệ
quốc tế, và sự thiển cận và bất an có thể đến từ nhiều người Mỹ chỉ nói một
ngôn ngữ. Do đó, Ngài sẽ có khả năng rất nhạy bén để khuyến khích chúng ta và
khi cần thiết, kêu gọi chúng ta hoán cải và trở nên vĩ đại.
Điểm thứ ba là nếu ngài trực tiếp kêu gọi sự giúp đỡ của những người Công Giáo
Hoa Kỳ, ngài có thể sẽ nhận được phản hồi rất lớn.
Người Công Giáo Hoa Kỳ luôn trung thành và hào phóng với Đức Thánh Cha — tất
nhiên chúng tôi muốn tất cả các vị giáo hoàng đều thành công trong nhiệm kỳ —
nhưng có lẽ sẽ có điều gì đó lớn hơn nữa nếu vị Giáo hoàng Hoa Kỳ đầu tiên yêu
cầu sự hỗ trợ của chúng tôi, bởi vì rõ ràng chúng tôi có mong muốn đặc biệt
giúp đỡ một người đã được rửa tội, thêm sức, xưng tội và được nuôi dưỡng về mặt
tinh thần trong các giáo xứ của chúng tôi, người đã theo học tại các trường
Công Giáo và một trong những trường đại học Công Giáo của chúng tôi, để lãnh đạo
Giáo hội một cách hiệu quả.
Nếu ngài yêu cầu, và đặc biệt là nếu ngài yêu cầu trực tiếp, tác động sẽ rất lớn.
Nếu ngài thông báo với chúng tôi rằng ngài đã thừa hưởng một mớ hỗn độn tài
chính tại Vatican và cần kinh nghiệm và nguồn lực của chúng tôi để giúp ngài giải
quyết vấn đề đó, thì người Công Giáo Hoa Kỳ nào lại không muốn giúp đỡ theo khả
năng của chúng tôi? Nếu ngài trực tiếp kêu gọi những người trẻ tuổi Hoa Kỳ tự hỏi
bản thân ngày hôm nay rằng, giống như Chúa Giêsu đã gọi ngài khi còn là một cậu
bé ở Chicago, ngài có thể đang gọi họ, thì điều đó sẽ không giống bất cứ lời
kêu gọi ơn gọi nào khác trong mọi thời đại.
Cuối cùng, vào năm tới, Hoa Kỳ sẽ kỷ niệm 250 năm ngày ban hành Tuyên ngôn Độc
lập. Đây sẽ là thời điểm để xem xét không chỉ sự ra đời của đất nước chúng ta
và quá khứ phong phú của nó, mà còn cả hiện tại và tương lai của nó.
Đức Giáo Hoàng Leo sẽ có thể mang một góc nhìn Công Giáo đến với cơ hội rất cần
thiết này cho sự đổi mới quốc gia. Ngài đặc biệt có thể khuyến khích những người
Công Giáo Hoa Kỳ sử dụng tốt quyền tự do của chúng ta — vì Chúa, vì điều tốt,
điều chân chính và điều đẹp đẽ — và thách thức chúng ta trở thành muối, ánh
sáng và men mà đất nước chúng ta cần và như Chúa Giêsu, Ông chủ của ngài, đã
triệu tập chúng ta.
Việc bầu chọn Đức Giáo Hoàng Leo thực sự là một niềm vui lớn. Habemum
papam Americanum. Qua cuộc bầu cử ngài, Chúa Giêsu không chỉ đòi hỏi nhiều
hơn ở cựu Hồng Y Prevost, mà còn đòi hỏi nhiều hơn nữa ở tất cả những người
Công Giáo Hoa Kỳ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét