04-08-2019 : (phần II) CHÚA NHẬT XVIII THƯỜNG NIÊN năm C

04/08/2019

Chúa Nhật 18 Thường Niên năm C.

(phần II)

Phụng Vụ Lời Chúa: Chúa Nhật 18 Thường niên năm C

Gv 1,2; 2,21-23; Cl 3,1-5.9-11; Lc 12,13-21

CỦA CẢI PHÙ VÂN – THIÊN CHÚA VĨNH HẰNG

“Kẻ nào thu tích của cải cho mình, mà không lo làm giàu trước mặt Thiên Chúa, 
thì số phận cũng như thế đó” (Lc 12,21)

I. CÁC BÀI ĐỌC

1. Bài đọc I (Gv 1,2; 2,21-23)

Khoảng năm 220 tCN, tại Giêrusalem có một nhà khôn ngoan tên là Côhelét, nghĩa là người tụ họp cộng đoàn. Ông được mô tả một số nét trong phần cuối của sách Giảng viên: “Ông Côhelét không những là một bậc thánh hiền, nhưng còn là một vị tôn sư dạy cho dân hiểu biết. Ông đã cân nhắc, suy tư và sáng tác ra nhiều châm ngôn. Ông Côhelét đã sưu tầm để tìm ra những lời hay ý đẹp, rồi trung thực viết ra những điều chân thật” (Gv 12,9-10).

Sống trong bối cảnh của một xã hội chạy theo lạc thú, giàu sang, Côhelét suy tư và tự hỏi: cuộc sống này có ý nghĩa gì, có đáng để con người phải lao công, cực nhọc, vất vả để thu tích mọi sự cho mình không khi mà theo ông, mọi sự ở đời này là phù vân, tất cả chỉ là phù vân (Gv 1,2.3; 2,11).

Bài đọc hôm nay diễn tả suy tư này của Côhelét về sự tích trữ của cải: “Quả thế, có người đã đem hết khôn ngoan và hiểu biết mà làm việc vất vả mới thành công, rồi lại phải trao sự nghiệp của mình cho một người đã không vất vả gì hết. Điều ấy cũng chỉ là phù vân và lại là đại họa” (2,21).

Sau đó ông kết luận: “Lọt lòng mẹ trần truồng làm sao, thì cũng sẽ ra đi như vậy. Chịu đựng bao gian lao vất vả, để rồi chẳng thể mang theo được gì. Đó cũng là một sự dữ làm tôi đau đớn. Đến làm sao, ra đi làm vậy. Thật là “dã tràng xe cát biển đông, nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì” (5,14-15).

Vậy phải làm gì? ăn uống, ngủ nghỉ, ăn chơi thỏa thích mà không cần làm gì cả?

Côhelét đã khuyên những môn đệ của ông hãy hưởng lấy những điều mà cuộc sống mang lại cách lành mạnh. Tuy nhiên, giải đáp cho những vấn nạn hóc búa này vẫn bị bỏ ngỏ. Câu trả lời ta không tìm thấy nơi sách của ông, nhưng Tin Mừng Chúa Giêsu sẽ cho chúng ta câu trả lời. Chính Đức Giêsu sẽ mở toang những chân trời và khuyên chúng ta đừng quá lo lắng về những điều vô nghĩa và chạy theo những điều phù vân.

2. Bài đọc II (Cl 3,1-5.9-11)

“Hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới... hãy hướng lòng trí về những gì thuộc thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới” (Cl 3,1-2). Có phải đây là một lời mời gọi khinh chê thế gian này và khuyên con người hãy hướng lòng về trời cao?

Để hiểu rõ lời khuyến dụ này, chúng ta cần phải biết thánh Phaolô đang nói về phép rửa tội. Qua bí tích này, người Kitô hữu chết đi với đời sống xưa cũ của mình, được phục sinh với Chúa Kitô và cùng với Người bắt đầu cuộc sống hoàn toàn đổi mới (cc.1-4). Vì thế, “từ bỏ những gì thuộc hạ giới” không có nghĩa là chấm dứt thực tại thế gian, mà là chấm dứt bản chất thuộc hạ giới của con người, đó là “gian dâm, ô uế, đam mê, ước muốn xấu và tham lam” (c.5).

Nơi bí tích rửa tội, người Kitô hữu được mặc lấy con người mới, được đổi mới theo hình ảnh Đấng Tạo Hóa tuy vẫn chưa được tròn đầy. Vì thế, ngày ngày cần phải được cởi bỏ vô số những điều không xứng hợp vốn làm cho con người khác biệt với dung mạo của Thiên Chúa.

Đây không phải là một lời mời gọi khiến chúng ta nản lòng. Trái lại, thánh Phaolô muốn chúng ta ý thức rõ ràng về con người hiện tại của mình để cố gắng trở nên mỗi ngày giống Chúa hơn bằng cách sống đúng mực của người Kitô hữu.

3. Bài Tin Mừng (Lc 12,13-21)

Thánh Luca nhiều lần nói về sự giàu có. Đó là một đặc tính trong Tin Mừng của ngài. Liên tiếp trong chương 12 bàn về những điều liên quan đến vấn đề này: cuộc gặp gỡ với người đàn ông đang lo lắng về việc chia gia tài; dụ ngôn về người giàu có ngu ngốc; khuyến dụ: “anh em đừng lo lắng về cuộc sống của anh em”; lời mời gọi tìm kiếm nước Thiên Chúa, kho tàng không bao giờ hư nát ở trên trời.

Trước câu hỏi từ một thực tế về bận tâm của cải của một người đàn ông, Chúa Giêsu từ chối can thiệp, thay vào đó, Người giúp anh ta suy nghĩ và thay đổi thái độ bằng cách kể cho anh nghe một dụ ngôn.

Dụ ngôn này cho phép chúng ta tiếp cận vấn nạn mà Côhelét nêu ra trong sách Giảng Viên: người phú hộ nghĩ về việc an hưởng những tài sản của mình. Tuy vậy, người phú hộ sẽ chết mà không được như ước nguyện.

Đoạn Tin Mừng giúp người phú hộ tỉnh ngộ và đưa ra một giải pháp: hãy làm giàu trước mặt Thiên Chúa thay vì tích trữ của cải cho bản thân. Dụ ngôn về người quản gia bất lương sau này (x. Lc 16,1-8) sẽ chứng minh cho chúng ta về điều này, khi anh ta biết cách dùng của cải để phục vụ đồng loại của mình.

II. GỢI Ý SUY NIỆM

1. “Phù vân, quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vân”. Đây là lời khẳng định của Côhelét về sự vô lý của những lao nhọc vất vả trong cuộc đời này. Vậy đâu là quy tắc sống giúp soi rọi và làm cho những nhọc nhằn của tôi có ý nghĩa hơn?

2. “Hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới”. Là Kitô hữu, đâu là những giá trị mà tôi phải kiếm tìm?

3. “Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, không phải vì dư giả mà mạng sống con người được bảo đảm nhờ của cải đâu”. Của cải vật chất không bảo đảm mạng sống con người, hay rõ hơn, không bảo đảm sự sống đời đời; nhưng nếu được sử dụng tốt, nó sẽ là phương tiện phục vụ Tin Mừng. Là người Kitô hữu, tôi có nhận ra rằng tất cả đều là hồng ân Chúa ban, và mọi người là con cái Chúa trong gia đình chung Giáo hội, và vì thế, tôi có sẵn sàng rộng lòng chia sẻ những điều ít ỏi tôi có được cho những người thiếu thốn quanh tôi không?

III. LỜI NGUYỆN CHUNG

Chủ tế: Anh chị em thân mến! Thiên Chúa là nơi nương tựa vững chắc và nguồn hạnh phúc đích thực cho con người. Chúng ta hãy chân thành cảm tạ và tha thiết cầu xin Chúa giúp chúng ta biết tìm kiếm những gì thuộc thượng giới như Thánh Phaolô tông đồ nhắc nhở.

1. Hội thánh có sứ mạng loan báo sứ điệp tình thương của Thiên Chúa cho nhân loại.Chúng ta cùng cầu xin Chúa soi sáng và hướng dẫn những nỗ lực phục vụ con người của Hội Thánh, để ánh sáng Tin Mừng ngày càng rạng ngời trong thế giới hôm nay.

2. Của cải vật chất là phương tiện Chúa ban để con người sinh sống và chia sẻ cho nhau. Chúng ta cùng cầu xin cho các nhà lãnh đạo trên thế giới luôn ý thức trách nhiệm tạo ra và phân phối của cải vật chất cách hợp lý, nhằm đem lại hạnh phúc cho mọi người.

3. Thánh Phaolô tông đồ nhắc nhở các tín hữu đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới. Chúng ta cùng cầu xin cho con người thời đại biết cảnh giác với chủ nghĩa hưởng thụ và khoái lạc, luôn khôn ngoan tìm kiếm và sống theo những giá trị Tin Mừng.

4. Làm giàu trước mặt Chúa là hết lòng vâng theo ý Chúa và yêu thương giúp đỡ mọi người. Chúng ta cùng cầu xin cho từng người trong cộng đoàn chúng ta biết tương trợ và hợp tác với nhau trong bổn phận phụng sự Chúa cũng như phục vụ tha nhân.

Chủ tế: Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, xin nhận những ước nguyện chân thành chúng con dâng lên Chúa. Xin giúp chúng con luôn biết tìm kiếm những giá trị thiêng liêng và vĩnh cửu ngay trong cuộc sống hiện tại. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.

www.tgpsaigon.net

SCĐ CHÚA NHẬT XVIII TN C

Chủ đề :

Chớ cậy vào của cải vật chất 

“Những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai ?” (Lc 12,20)

Sợi chỉ đỏ :

– Bài đọc I : Mọi sự ở đời này đều là hư không

– Tin Mừng : Chúa Giêsu nói “Chẳng phải sung túc mà đời sống được của cải bảo đảm cho đâu”

– Bài đọc II : Thánh Phaolô khuyên “Anh em hãy tìm những sự trên trời”

I. Dẫn vào Thánh lễ

Anh chị em thân mến

Chúng ta đang sống trong nền kinh tế thị trường và trong nền văn minh hưởng thụ. Bởi đó chúng ta bị thu hút bởi tiền bạc của cải. Nhưng của cải vật chất vừa có lợi vừa có hại.

Lời Chúa hôm nay sẽ cho ta thấy rõ mặt phải và mặt trái của tiền bạc của cải. Xin Chúa giúp chúng ta có lập trường đúng đắn đối với của cải vật chất.

II. Gợi ý sám hối

– Nhiều khi chúng con đã coi tiền bạc trọng hơn tình nghĩa anh em.

– Nhiều khi chúng con đã vì tiền mà lỗi đạo với Chúa.

– Thực tình chúng con cậy dựa vào tiền bạc hơn vào Chúa.

III. Lời Chúa

1.     Bài đọc I (Gv 1,2 ; 2,21-23)

Sách Giảng viên gom góp những suy tư khôn ngoan của nhiều thế hệ. Trong đoạn này, có nhiều ý tưởng xem ra bi quan yếm thế nhưng lại rất đúng :

– Có người suốt đời vất vả làm việc để thu tích của cải vật chất nhưng khi chết phải bỏ lại tất cả.

– Ích gì có được nhiều tiền nhưng đêm ngủ không yên vì sợ tiền bị mất.

2.                 Đáp ca (Tv 94)

Tv này như một lời khuyên tiếp nối những nhận định bi quan của bài đọc I : cách sống khôn ngoan nhất là mỗi ngày hãy lắng nghe tiếng Chúa dạy và cứ sống theo đó.

3.                 Tin Mừng (Lc 12,13-21)

Vấn đề của đoạn Tin Mừng này được gợi lên từ việc anh em tranh dành gia tài.

Dụ ngôn nói tới một người phú hộ đã lo tích trữ được rất nhiều của cải và cho rằng từ nay cuộc đời mình sẽ được bảo đảm.

Nhận định của Chúa Giêsu về người phú hộ đó : hắn là đồ ngốc vì đã lấy của cải vốn không bền để mà bảo đảm cho cuộc đời mình. Người khôn phải dùng của cải không bền ở đời này mà làm phúc để mua lấy của cải bền vững đời sau. Đó mới là bảo đảm chắc chắn thật sự cho cuộc đời.

4. Bài đọc II (Cl 3,1-5.9-11)

Thánh Phaolô tiếp tục dạy các kitô hữu về cuộc sống mới của họ sau khi chịu phép Rửa :

– Vì họ đang sống một cuộc sống mới nên từ nay hãy có một quan tâm mới : đừng tìm những sự dưới đất mà hãy tìm những sự trên trời.

– Hãy cởi bỏ con người cũ theo xác thịt để mặc lấy con người mới theo hình ảnh Chúa Giêsu Kitô.

IV. Gợi ý giảng

* 1. Có tiền và xài tiền

Một lão trọc phú keo kiệt kia đã tích lũy được một số tiền rất lớn và đang mơ tới tương lai hạnh phúc đang chờ đón lão. Tuy nhiên trước khi lão kịp vung tiền ra mua lấy hạnh phúc thì thần chết hiện ra đòi bắt hắn xuống âm phủ.

Lão thương lượng : “Xin Thần chết cho tôi sống thêm ba ngày nữa thôi. Tôi sẽ chia cho Ngài một nửa tài sản của tôi”. Thần chết không chịu. Lão xuống giá : “Vậy xin cho tôi sống thêm một ngày. Tôi sẽ giao cho Ngài tất cả tài sản”. Thần chết vẫn không chịu. Lão nài nỉ “Xin cho tôi một phút thôi, để tôi kịp viết lời trối”. Thần chết đồng ý. Lão ngồi xuống, cầm bút viết câu sau đây :

“Gửi người nào gặp được tờ giấy này. Nếu bạn có đủ tiền để sống thì đừng uổng phí cuộc đời để kiếm thêm nhiều tiền nữa làm chi. Hãy lo sống thôi ! Tiền bạc của tôi rất nhiều, nhưng chỉ một giờ để sống tôi cũng chẳng mua được !”

Tiền của không phải để sở hữu mà để hưởng dùng. Nói nôm na, tiền bạc không phải để “có” mà để “xài”. Nhiều người rất biết cách “sở hữu” nhưng lại không biết cách “hưởng dùng”. Rốt cuộc họ không hạnh phúc bằng một đứa trẻ, sở hữu rất ít nhưng hưởng dùng rất nhiều. Người giàu thật không phải là người có nhiều mà là người hưởng dùng nhiều. Cố gắng để có thật nhiều tiền mà không thể hưởng dùng thì chẳng khác gì một người mù cố gắng thu góp thật nhiều băng Vidéo.

Vấn đề đặt ra là “hưởng dùng” và “xài” tiền như thế nào.

* 2. Nghệ thuật làm giàu

Một ngày nọ, vua Nghiêu đi tuần thú đất Hoa, viên quan địa phương đất ấy ra nghênh đón và chúc vua rằng : “Xin chúc nhà vua sống lâu”. Vua Nghiêu nói : “Đừng chúc thế !” Viên quan lại chúc : “Chúc nhà vua giàu có”. Vua Nghiêu lại nói : “Đừng chúc thế”. Viên quan chúc nữa : “Xin chúc nhà vua đông con trai”. Vua Nghiêu lại nói : “Đừng chúc thế”. Quan lấy làm lạ mới hỏi nhà vua : “Sống lâu, giàu có, đông con trai, ai cũng thích cả, sao nhà vua chẳng muốn ?” Vua Nghiêu đáp : “Đông con trai thì sợ nhiều. Giàu có thì việc nhiều. Sống lâu thì nhục nhiều. Ba điều ấy không mang lại nhân đức nên ta từ chối”.

Viên quan tâu : “Nhà vua nói thế thực là bậc quân tử. Nhưng trời sinh ra mỗi người phải có một việc Nếu đông con trai, hãy cắt đặt mỗi người một nhiệm vụ thì có lợi chứ có gì mà sợ ? Giàu có mà đem phân phát cho người nghèo thì còn công việc gì mà lo ? Ăn uống có chừng mực, thức ngủ có điều độ, trong lòng thanh thoả, thiên hạ tài giỏi thì vui cái vui của họ, trăm tuổi nhắm mắt về cõi trời. Một đời chẳng gây tai hoạ gì, hỏi có gì là nhục ?”

Đứng trước tiền của, người ta có những thái độ rất khác nhau : Vua Nghiêu vì quá thận trọng chỉ nhìn thấy mặt trái của đồng tiền, nên của cải không sinh ích gì cho ông. Người phú hộ trong bài Tin Mừng hôm nay lại quá cậy dựa vào tiền của, nên khi thần chết bất ngờ đến thì tiền muôn bạc nén cũng không cứu được linh hồn ông. Duy chỉ có viên quan địa phương là có thái độ đúng mực về tiền bạc : Nếu giàu có thì đem chia sẻ cho người thiếu thốn. Đó chính là sứ điệp mà Chúa Giêsu muốn loan báo cho chúng ta hôm nay : Hãy dùng của cải đời này mà “làm giàu trước mặt Thiên Chúa” (Lc 12,21). Đó chính là “nghệ thuật làm giàu” đích thực. (TP)

* 3. Túi tham không đáy

Tolstoi kể rằng một người nông dân kia tên là Pakhom rất ham thích có một mảnh đất làm tài sản riêng. Sau một thời gian làm lụng cực nhọc, anh tậu được một mảnh đất 40 mẫu. Anh mừng lắm. Nhưng chẳng bao lâu anh muốn một mảnh đất rộng hơn. Anh lại làm lụng và để dành, bán mảnh đất cũ, cộng thêm tiền để dành, mua được một mảnh đất 80 mẫu. Nhưng anh chưa thoả mãn, muốn tìm một mảnh đất khác rộng hơn nữa. Có người cho anh biết rằng ở vùng bên kia núi có một bộ lạc mà dân chúng sống rất đơn giản, họ có rất nhiều đất, ai muốn mua bao nhiêu cũng được.

Ngay sáng hôm sau, anh nông dân đi sang vùng bên kia núi. Vị tù trưởng bộ lạc nói : “Anh chỉ cần trả 1000 rúp thì có thể sở hữu được một vùng đất mà anh đi được trong một ngày. Nhưng cần nhớ là anh phải trở lại đúng nơi điểm xuất phát cũng trong ngày đó. Nếu về không kịp thì kể như mất tiền vô ích”.

Đêm đó người nông dân sung sướng ngủ không được. Vừa rạng sáng hôm sau anh nhờ người đánh dấu điểm xuất phát rồi bắt đầu bước đi. Càng đi anh càng sung sướng vì thấy đất của mình càng rộng thêm. Anh cứ đi và đi mãi quên mất thời gian. Khi thấy mặt trời bắt đầu xuống núi anh mới hốt hoảng quay về. Nhưng vì anh đã đi quá xa sợ về không kịp nên anh cắm đầu chạy. Đến điểm mốc, anh ngã gục xuống.

Vị tù trưởng đến chúc mừng : “Xin chia vui với anh. Từ trước tới nay tôi chưa gặp được người nào đi xa được như anh. Anh hãy nhận phần đất của anh”. Nhưng người nông dân không đứng dậy được nữa để nhận lấy tài sản của mình, vì anh đã chết !

Có được một số tiền bạc của cải để sống là điều cần thiết. Vì thế trong dụ ngôn này, Chúa Giêsu không phê phán việc chúng ta tìm cái ta cần, mà phê phán lòng tham hơn mức ta cần (tiếng anh : not about need but about greed). Nếu người nông dân trong chuyện trên biết dừng lại khi đã có 40 mẫu đất anh cần thì anh đã sống hạnh phúc, nhưng anh đã chết vì anh cứ mãi mê chạy theo lòng tham của mình. Lòng tham giống như ngọn lửa : ta càng thoả mãn nó bằng cách chất thêm củi vào thì lửa càng bùng to lên và càng đòi nhiều củi thêm. Chứng bệnh trầm trọng nhất của con người trong nền kinh tế thị trường và văn minh hưởng thụ này là con người không biết khi nào mình đủ. Có của không phải là tội, nhưng tham của thì thành tội.

Hãy xem những con chim. Khi chúng xây dựng tổ ấm, chúng chỉ tìm vài nhánh cây đủ cho cái tổ ấy rồi thôi. Hãy xem những con nai. Khi chúng khát, chúng chỉ uống vừa đủ rồi thôi. Sao chúng ta không đơn giản như những con chim và những con nai kia !

* 4. Gia tài để lại cho con cái

Có thể chúng ta cố gắng kiếm tiền không phải để cho mình hưởng, nhưng để làm gia tài trối lại cho con cái.

Xin hãy nghe câu chuyện sau đây :

Người kia làm việc trong một công ty đang phát triển mạnh, lương anh khá cao cho nên gia đình rất hạnh phúc. Anh có một ngôi nhà xinh xắn, một người vợ hiền và mấy đứa con ngoan.

Nhưng anh tự nghĩ : mình còn trẻ, sức lực còn nhiều. Mà công ty hiện không thiếu việc. Thế là anh làm thêm giờ phụ trội. Thu nhập càng cao hơn. Anh lại nghĩ : nếu mình phấn đấu để lên chức thì sẽ được tăng lương nữa. Và anh phấn đấu, và quả thực anh lên chức.

Cho đến một hôm đi khám bệnh, anh được biết mình đã mắc phải một chứng bệnh nguy hiểm và đã tới giai đoạn cuối cùng. Nghĩa là anh không sống được bao lâu nữa. Lúc sắp rời bỏ vợ con ấy, anh mới biết rằng xưa nay anh chẳng hiểu vợ con bao nhiêu, và con cái anh cũng chẳng hiểu anh bao nhiêu. Và anh chết, để lại cho con cái một gia tài lớn. Đối với người khác, anh là một con người thành đạt. Nhưng đối với vợ con thì anh là một con người thất bại. Vợ con anh hưởng gia tài của anh mà chẳng nghĩ tới anh bao nhiêu : bấy lâu nay họ sống không có anh, sau này họ cũng tiếp tục sống không cần anh.

Bởi vậy trong bài Tin Mừng này Chúa Giêsu đã không quan tâm đến gia tài. Khi một người đến nhờ Ngài phân xử việc tranh chấp gia tài. Ngài đã không xử, lại còn cảnh cáo “Các ngươi hãy coi chừng giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, vì không phải sung túc mà đời sống được của cải bảo đảm cho đâu”.

* 4. Tiền bạc

Người ta nói trên đời quan trọng nhất là 2 chữ T : tình và tiền. Hôm nay chúng ta có dịp bàn đến chữ T thứ 2, Tiền. Tiền bàn ở đây không phải chỉ là những tờ giấy bạc, mà còn bao gồm tất cả những gì là của cải tài sản vật chất như nhà cửa, ruộng vườn, xe cộ, máy móc vv…

Cách chung thì ai ai cũng cần tiền và cũng ham tiền hết. Không có tiền thì đói rách, con cái nheo nhóc, mặc cảm với bạn bè… Còn nếu có tiền thì ta ăn ngon mặc đẹp, con cái được giáo dục tử tế, bạn bè xã hội trọng nó… Tóm lại câu nói “có tiền mua tiên cũng được” có thể là câu nói diễn tả quan niệm chung của nhiều người.

Nhưng hình như đó lại không phải là quan niệm của Lời Chúa trong thánh lễ hôm nay.

– bài đọc 1 trích từ sách Giảng viên thì coi tiền bạc là thứ phù hoa “Phù hoa nối tiếp phù hoa trần gian tất cả chỉ là phù hoa”

– bài đọc trích từ thư thánh Phaolô gởi tín hữu thành Colossê thì kêu gọi “Anh em hãy nghĩ đến những sự trên trời, chứ đừng nghĩ đến những sự dưới đất”.

– Còn bài Tin Mừng thì mô tả một người phú hộ hả hê với những của cải chất đầy từ kho này tới kho khác, nhưng bị Chúa trách “Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay Ta sẽ đòi linh hồn ngươi, thế thì những của cải ngươi tích trữ sẽ để lại cho ai ?”, và Chúa Giêsu kết luận : Kẻ nào tích trữ của cải cho mình mà không làm giàu trước mặt Chúa thì cũng vậy.

Phải chăng Chúa không muốn cho ta có tiền ? Phải chăng Chúa muốn người có đạo phải nghèo ? Phải chăng Chúa khuyên chúng ta phải chạy trốn tiền bạc ? Thưa không, không bao giờ, bởi vì những của cải vật chất trên đời này do đâu mà có ? Do chính Chúa tạo dựng nên, và Chúa tạo dựng nên chúng là để cho con người hưởng dùng. Cho nên không những Chúa không muốn con người phải đói khổ, mà Chúa còn muốn sao cho con người được đầy dư của cải. Hãy nghe một lời chúc phúc của Chúa ghi trong Tv 71

Khắp xứ sở đầy dư gạo thóc

Đỉnh non cao gợn sóng lúa vàng

Và trong Tv 64 :

Thăm trái đất mưa nhuần Chúa rải.

Cho tràn trề của cải sinh ra…

Vùng hoang địa cỏ hoa đua nở

Cảnh núi đồi hớn hở xinh tươi.

Chiên bò gặm cỏ đồng xanh.

Nương vàng sóng lúa lượn quanh dạt dào.

Câu hò tiếng hát trổi cao…

Rõ ràng là Chúa muốn con người sung túc vật chất. Nhưng Chúa cũng biết tiền bạc vật chất vì có khả năng đem lại cho con người rất nhiều tiện nghi sung sướng nên cũng có thể khiến con người chỉ say mê nó mà quên hết mọi giá trị khác. Bởi đó Chúa mới nói “Kẻ giàu có vào nước Thiên Chúa thật là khó, còn khó hơn con lạc đà chui qua lỗ kim”. Nhưng, tuy có khó thật chứ cũng có những người giàu có được vào nước Thiên đàng : trong Tin Mừng ta thấy Chúa cũng đề cao những người giàu có, chẳng hạn như ông Giakêu, tuy giàu nhưng biết sử dụng tiền bạc mình để làm những việc nghĩa.

Như vậy, Lời Chúa hôm nay không đề cao tiền bạc mà cũng không khinh rẻ chúng. Chúa chỉ muốn chúng ta lưu ý hai điều : một là nhận định đúng giá trị của tiền bạc và hai là sử dụng đúng những tiền bạc mà Chúa đã ban.

Bây giờ chúng ta hãy nhận định giá trị của tiền bạc :

– tiền bạc là một yếu tố quan trọng làm cho đời ta được sung sướng

– nhưng nó cũng là một con dao hai lưỡi, nghĩa là nó vừa có thể giúp ta sống tốt hơn “Phú quý sinh lễ nghĩa”, mà cũng có thể làm ta thành xấu đi, xấu đi vì tham lam, xấu đi vì gian lận, xấu đi vì lòn cúi…

– vả lại tiền bạc không được bền vững : thiếu gì người hôm nay đang giàu sụ, thế mà ngày mai đã trở thành tay trắng.

– và nhất là khi chết ta không thể mang tiền bạc theo được.

Sau khi đã nhận định đúng giá trị của tiền bạc, chúng ta hãy lắng nghe Chúa dạy phải xử dụng tiền bạc như thế nào : Hãy dùng tiền bạc đời này để làm giàu cho đời sau.

5.                 Chuyện minh họa

a/ Ba người bạn

Người kia có 3 người bạn. 2 người trước là bạn rất thân, người thứ ba thường thường vậy thôi. Ngày kia ông bị tòa bắt xử liền xin 3 người bạn đi theo để biện hộ. Người bạn thứ nhất từ chối ngay, viện cớ bận việc quá không đi được. Người thứ hai bằng lòng đi đến cửa quan nhưng lại không dám vào. Chỉ có người thứ ba tuy không được ông yêu thích nhưng tỏ ra trung thành vào tận tòa án biện hộ cho ông ta không những trắng án mà còn được thưởng nữa.

Người bạn thứ nhất là Tiền bạc. Khi ta chết, tiền bạc bỏ rơi ta, chỉ để lại cho ta một chiếc chiếu và một cái hòm. Người bạn thứ hai là Bà Con Bạn Hữu. Họ khóc lóc đưa ta tới huyệt rồi về. Người bạn thứ ba là các Việc Lành. Chúng theo ta đến tòa phán xét và đưa ta vào cửa thiên đàng. (Trích “Phúc”)

b/ Những thứ tiền không mua được

            George Horace Lorimer, chủ bút tờ Saturday Evening Post trong nhiều năm, có lần viết : “Có tiền và có những cái mua bằng tiền là tốt. Nhưng biết dùng tiền và đừng để mất những thứ tiền không mua được còn tốt hơn.”

            Có thể kể những thứ sau đây tiền không mua được :

            Tiền không mua được tình bạn chân thực.

            Tiền không mua được lương tâm trong sạch.

            Tiền không mua được niềm vui mạnh khoẻ.

c/ Đổi tiền

            Đến nước khác, việc đầu tiên mà du khách phải làm là đổi tiền của mình thành tiền đang lưu hành tại nước đó. Tiền của ta trên trái đất chẳng có giá trị gì trên trời, nếu nó không đổi thành việc lành. Đó là ý nghiã Lời Chúa nói với chàng thanh niên giầu có : cho đi gia sản của anh để mua Nước Trời.

6.                 Mảnh suy tư

Một buổi tối, tôi thả bước lang thang

Tôi đi từ những khu phố lấp lánh ánh đèn

Bước chân dần dần đưa tôi đến vùng ngoại ô vắng vẻ

Ở đấy tôi thấy ngàn vạn ánh sao còn rực rỡ gấp bội.

Và tôi chợt hiểu ra rằng những ngọn đèn trần thế dễ che lấp những ngọn đèn trời đến mức nào.

Và tôi cầu nguyện : Lại Chúa xin cho những hào nhoáng của đời này đừng bao giờ làm cho con mù lòa không còn thấy ánh vinh quang Nước Trời.

V. Lời nguyện cho mọi người

Chủ tế : Anh chị em thân mến, chia cơm sẻ áo cho những người nghèo khổ là cách làm giàu tốt nhất trước mặt Thiên Chúa. Với ước moong sống trọn vẹn tinh thần bác ái của Tin mừng, chúng ta cùng dâng lời cầu xin :

1.     Hội thánh luôn quan tâm giúp đỡ bất cứ ai đang gặp đau khổ / bệnh tật / nghèo đói / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho công cuộc từ thiện của Hội thánh / xoa dịu được phần nào đau khổ của nhân loại.

2.     Tiền bạc của cải không đem lại hạnh phúc thật sự cho con người / trái lại làm nhiều người trở nên hư hỏng / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho mọi người / biết sử dụng đúng đắn tiền bạc có được / do lao động lương thiện của mình.

3.     Phúc thay ai có tinh thần nghèo khó / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các Kitô hữu / biết sống tinh thần nghèo khó của Tin mừng.

4.     Giúp đỡ những ai đang gặp khó khăn là bổn phận của người Kitô hữu / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / biết thật tình chia sẻ cơm áo cho những ai đói nghèo.

Chủ tế : Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết khôn ngoan tích trữ kho tàng trên trời bằng những việc lành phúc đức của chúng con. Chúa hằng sống và hiển trị muôn đời.

VI. Trong Thánh Lễ

– Trước kinh Lạy Cha : Trong kinh Lạy Cha có câu “Xin Cha cho chúng con lương thực hằng ngày”. Điều Chúa nhấn mạnh hơn trong câu này không phải là chữ “lương thực” cho bằng chữ “hằng ngày”, nghĩa là chúng ta vừa xin cho có lương thực vừa xin cho khỏi lòng tham, nhưng biết phó thác cuộc sống cho Chúa quan phòng.

VII. Giải tán

Chúng ta sắp trở lại cuộc sống mà trong đó mọi người bon chen, tranh dành nhau tiền bạc của cải. Là những môn đệ của Chúa, chúng ta hãy cố gắng sao để vừa làm ăn kiếm tiền vừa không bị tiền làm cho mình ra xấu xa tội lỗi.

Lm. Carolo HỒ BẶC XÁI

Lectio Divina: Chúa Nhật XVIII Thường Niên (C)

Sunday 4 August, 2019

Lectio Divina | Lection Divina Năm C

Mối lo lắng về sự giàu sang

làm chúng ta xa rời Thiên Chúa và

ngăn trở chúng ta trong việc phục vụ tha nhân   

Lc 12:13 – 21

1.  Chúng ta hãy lắng đọng tâm hồn trong lời cầu nguyện – Statio

Lạy Chúa Thánh Thần, chúng con đang tụ họp nhau đây trước mặt Chúa; chúng con cảm thấy gánh nặng của sự yếu đuối chúng con, nhưng tất cả chúng con đã tụ tập nhau đây trong danh thánh Chúa; xin Chúa hãy đến với chúng con, xin giúp chúng con; xin hiện diện trong lòng chúng con, xin dạy cho chúng con biết chúng con phải làm gì, xin hãy chỉ cho chúng con đường lối chúng con nên theo, xin hãy thực hiện những gì Chúa đã đòi hỏi nơi chúng con. Chỉ có Chúa là Đấng đề nghị và hướng dẫn các quyết định của chúng con, bởi vì chỉ có Chúa, cùng với Đức Chúa Cha và Chúa Con có một danh thánh và vinh hiển; xin đừng để sự công chính bị tổn thương vì chúng con, Chúa là Đấng yêu chuộng trật tự và hòa bình; nguyện xin cho những điều kém hiểu biết không làm cho chúng con xa rời Chúa; nguyện xin cho sự cảm thông thường tình loài người không khiến chúng con trở nên thiên vị, hay những trách nhiệm hoặc bản thân cũng không làm ảnh hưởng đến chúng con; xin gìn giữ chúng con gần bên Chúa để chúng con không thể lìa xa sự thật trong bất cứ điều gì; xin Chúa hãy giúp chúng con là những người đang tụ họp nhau đây nhân danh Chúa, biết làm thế nào để chiêm niệm sự tốt lành cùng với sự dịu dàng, để chúng con có thể làm mọi việc hợp với thánh ý Chúa, trong niềm hy vọng rằng bằng vào việc trung thành chu toàn bổn phận của chúng con, chúng con có thể được hưởng phúc đời đời trong tương lai. Amen.

2.  Đọc và cầu nguyện Lời Chúa – Lectio

Tin Mừng theo thánh Luca:

₁₃ Khi ấy, có người trong đám đông thưa cùng Chúa Giêsu rằng:  “Lạy Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tài cho tôi.”  ₁₄ Người bảo kẻ ấy rằng:  “Hỡi người kia, ai đã đặt Ta làm quan xét, hoặc làm người chia gia tài cho các ngươi?”  ₁₅ Rồi Người bảo họ rằng:  “Các ngươi hãy coi chừng giữ mình tránh mọi thứ tham lam:  vì chẳng phải sung túc mà đời sống được của cải bảo đảm cho đâu.”  ₁₆ Người lại nói với họ dụ ngôn này rằng:  “Một người phú hộ kia có ruộng đất sinh nhiều hoa lợi, ₁₇ nên suy tính trong lòng rằng:  ‘Tôi sẽ làm gì đây, vì tôi còn chỗ đâu mà tích trữ hoa lợi?’  ₁₈ Đoạn người ấy nói: ‘Tôi sẽ làm thế này là phá các kho lẫm của tôi, mà xây những cái lớn hơn, rồi chất tất cả lúa thóc và của cải tôi vào đó, ₁₉ và tôi sẽ bảo linh hồn tôi rằng:  ‘Hỡi linh hồn, ngươi có nhiều của cải dự trữ cho nhiều năm; ngươi hãy nghỉ ngơi, ăn uống vui chơi đi.’ ₂₀ Nhưng Thiên Chúa bảo nó rằng:  ‘Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay người ta sẽ đòi linh hồn ngươi, thế thì những của cải ngươi tích trữ sẽ để lại cho ai?’  ₂₁ Vì kẻ tích lũy của cải cho mình mà không làm giàu trước mặt Chúa thì cũng như vậy.”

3.  Suy niệm Lời Chúa – Meditatio

3.1 Chìa khóa dẫn đến bài đọc:

Bài Tin Mừng Phụng Vụ cho Chúa Nhật thứ 18 Thường Niên là một phần của một bài giảng khá dài của Chúa Giêsu về sự tín thác vào Thiên Chúa sẽ xua đuổi được mọi nỗi lo sợ (Lc 12:6-7) và về việc tin tưởng vào Thiên Chúa Quan Phòng (Lc 12:22-23).  Một cách chính xác, đoạn Tin Mừng hôm nay thực sự ở giữa hai đoạn sau.  Ở đây là một số bài giáo huấn của Chúa Giêsu, lần trước Người bị làm gián đoạn bởi “có người trong đám đông” (Lc 12:13), về việc tin tưởng và từ bỏ này:

Lc 12:4-7:  “Thầy nói cho các con là bạn hữu của Thầy được biết:  Các con đừng sợ những kẻ giết thân xác, mà sau đó không thể làm gì hơn được nữa.  Thầy sẽ chỉ các con biết phải sợ ai:  hãy sợ Đấng đã giết rồi, lại có quyền ném vào hỏa ngục.  Thật vậy, Thầy nói cho các con biết:  các con hãy sợ Đấng ấy.  Năm con chim sẻ chỉ bán được hai hào, phải không?  Thế mà không một con nào bị bỏ quên trước mặt Thiên Chúa.  Ngay đến tóc trên đầu các con cũng được đếm cả rồi.  Các con đừng sợ, các con còn quý giá hơn muôn vàn chim sẻ.

Lc 12:11-12:  “Khi người ta đưa các con ra trước hội đường, trước mặt những người lãnh đạo và những người cầm quyền, thì các con đừng lo phải bào chữa làm sao, hoặc phải nói gi, vì ngay trong giờ đó, Thánh Thần sẽ dạy cho các con biết những điều phải nói.”

Tại chính vào lúc này người đàn ông đã làm gián đoạn bài giảng của Chúa Giêsu, cho thấy mối quan tâm của anh ta về vấn đề thừa kế (Lc 12:13).  Chúa Giêsu giảng dạy và nói đừng “sợ những kẻ giết thân xác mà sau đó không thể làm gì hơn được nữa” (Lc 12:4) và người này không nhận thức được ý nghĩa của những lời Chúa Giêsu muốn nói với những người mà Chúa gọi là “bạn hữu của Thầy” (Lc 12:4).  Theo Tin Mừng của Gioan chúng ta biết rằng một người bạn của Chúa Giêsu là một người phải biết Chúa Giêsu.  Nói cách khác, biết tất cả mọi việc mà Chúa đã được nghe từ nơi Đức Chúa Cha (Ga 15:15).  Bạn của Chúa Giêsu thì nên biết rằng Thầy của anh ta có gốc rễ sâu xa từ Thiên Chúa (Ga 1:1) và rằng mối quan tâm duy nhất của Người là tìm cách để thi hành Thánh Ý của Đấng đã sai Người (Ga 4:34).  Lời khuyên và ví dụ của Chúa Giêsu đã gửi cho bạn hữu của Người là đừng lo lắng hay bối rối cho những thứ vật chất bởi vì “mạng sống thì trọng hơn của ăn và thân thể thì trọng hơn áo mặc” (Mt 6:25).  Trong một bối cảnh của ngày sau hết, Chúa Giêsu nhắc nhở:  “Các con phải đề phòng, chớ để lòng mình ra nặng nề vì chè chén say sưa, lo lắng sự đời, kẻo ngày ấy như một chiếc lưới bất thần chụp xuống đầu các con” (Lc 21:34).

Đây là lý do tại sao câu hỏi của người nhờ Chúa Giêsu nói với “người anh để chia phần thừa kế của gia đình mình” (Lc 12:13) là một việc không cần thiết trước mặt Chúa.  Chúa Giêsu từ chối làm quan tòa cho đôi bên (Lc 12:14) cũng như trong trường hợp của người đàn bà ngoại tình (Ga 8:2-11).  Chúng ta có thể thấy rằng đối với Chúa Giêsu là chuyện ai đúng ai sai chẳng quan trọng.  Người vẫn giữ thái độ trung lập trước lời yêu cầu giữa hai anh em bởi vì Nước của Người không thuộc về thế gian này (Ga 18:36).  Thái độ này của Chúa Giêsu phản ảnh hình ảnh mà Luca cho chúng ta thấy về Chúa, hiền lành và khiêm nhường.  Việc tích lũy của cải vật chất, thừa kế tài sản, danh vọng, quyền lực, không hề thuộc vào một phần các cấp bậc giá trị của Chúa Giêsu.  Trong thực tế, Người dùng câu hỏi của hai anh em để lập lại và xác nhận rằng “đời sống không lệ thuộc vào của cải vật chất” (Lc 12:15) ngay cả lúc dư thừa.

Như thường lệ, ở đây Chúa Giêsu cũng giảng dạy bằng cách dùng dụ ngôn, trong đó Người nói về “một người phú hộ” (Lc 12:16); chúng ta có thể nói một người phú hộ với lòng tham vô độ, không bao giờ hài lòng, người không biết phải làm gì với số của cải thừa mứa của ông ta (Lc 12:17).  Người phú hộ này gợi cho chúng ta nhớ lại về người giàu có chỉ biết sống cho mình mà không nhận thấy được sự khốn cùng của người nghèo Lagiarô (Lc 16:1-31).  Có điều chắc chắn rằng chúng ta không thể xác định người phú hộ này là người công bằng hay không. Người công bằng là người giống như sách Gióp đã viết là biết chia xẻ với người nghèo khổ những của cải nhận được sự Quan Phòng của Thiên Chúa:  “bởi vì tôi trợ giúp người nghèo khổ kêu cầu, và trẻ mồ côi không ai giúp đỡ.  Tôi được người hấp hối chúc lành, và tôi đem lại niềm vui cho lòng góa phụ” (G 29:12-13).  Người phú hộ của dụ ngôn là một người ngu dại (Lc 12:20), người mà lòng chỉ nghĩ đến của cải đã có được, quên hẳn Thiên Chúa, Đấng Tối Thượng và Duy Nhất tốt lành.  Ông ta “tích lũy của cải kho tàng cho mình, nhưng không làm giàu trước mặt Chúa” (Lc 12:21).  Sự ngu dại của ông ta là đã không nhận thức được rằng tất cả mọi thứ có được là nhờ việc ban cho nhưng không từ sự Quan Phòng của Thiên Chúa, không chỉ những của cải của ông ta mà chính cả mạng sống của ông ta nữa.  Các từ ngữ được dùng trong dụ ngôn làm chúng ta lưu ý điều này:

–  Hoa lợi:  “Ruộng đất sinh nhiều hoa lợi” (Lc 12:16)

–  Mạng sống:  “Đêm nay người ta sẽ đòi linh hồn ngươi” (Lc 12:20)

Sự giàu có chính nó không tạo thành sự ngu dại của người này nhưng chính lòng hám lợi và tham lam đã làm tiết lộ sự ngu ngốc của ông ta.  Thật ra, “người ấy nói:  “Hỡi linh hồn, ngươi có nhiều của cải dự trữ cho nhiều năm; ngươi hãy nghỉ ngơi, ăn uống vui chơi đi.” (Lc 12:19)

Thái độ của người khôn ngoan thì sẽ rất khác.  Ví dụ chúng ta thấy điều này được hiển hiện trong con người của ông Gióp là người với cuộc sống không cầu lợi ông, kêu lên rằng:  “Thân trần truồng sinh từ lòng mẹ, tôi sẽ trở về đó cũng trần truồng.  Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi.  Xin chúc tụng danh Đức Chúa!” (G 1:21).  Sự khôn ngoan truyền thống đã được truyền cho hậu thế hoặc truyền đạt cho chúng ta một số lời khuyên dạy về thái độ đúng đắn phải có trước sự giàu có: Pr 27:1; Si 11:19; Gv 2:17-23, 5:17, 6:2.  Sách Tân Ước cũng khuyên răn về điểm này:  Mt 6:19-23; 1Cr 15:32; Gb 4:13-15; Kh 3:17-18.

3.2  Câu hỏi quy hướng cho việc suy gẫm và áp dụng:

•  Điều gì đã đánh động bạn nhất trong đoạn Tin Mừng này và trong việc suy gẫm?
• Việc Chúa Giêsu có thái độ trung lập trước câu hỏi của người phú hộ mang ý nghĩa gì đối với bạn?
• Bạn có tin rằng tính tham lam hoàn toàn có liên hệ đến điều kiện sinh sống trong xã hội của người ta không?
• Bạn có tin vào việc Quan Phòng của Thiên Chúa không?
• Bạn có ý thức hay nhận thức được rằng những gì bạn đang có là được trao ban từ Thiên Chúa không, hay bạn cảm thấy chính mình là người chủ tuyệt đối những của cải của trong tay bạn?

4.  Cầu Nguyện – Oratio

1 Sử Biên Niên 29:10-19

“Lạy CHÚA, là Thiên Chúa Israel, tổ phụ chúng con, xin dâng lên Ngài lời chúc tụng, từ muôn thuở đến muôn ngàn đời!
Lạy CHÚA, Ngài vĩ đại quyền năng, Ngài oai vệ, vinh quang, rực rỡ, vì mọi sự trên trời dưới đất thuộc về Ngài.
Ngài nắm giữ vương quyền, lạy CHÚA, và địa vị tối cao, vượt trên tất cả.

Ngài cũng là nguồn phú quý vinh quang.  Chính Chúa làm bá chủ muôn loài:  nắm trong tay dũng lực quyền năng, nhờ tay Ngài, tất cả lớn lên và mạnh sức.
Giờ đây, lạy Thiên Chúa chúng con thờ, xin dâng Ngài muôn câu cảm tạ, và ca tụng Danh Thánh hiển vinh.
Quả thật, con là ai và dân của con là gì, mà chúng con cả lòng tự ý dâng hiến như vậy, vì mọi sự chúng con dâng lên Ngài, đều do Ngài mà có bởi tay Ngài mà ra. Trước mặt Ngài, chúng con chỉ là ngoại kiều và khách trọ, như tất cả cha ông chúng con. Ngày đời của chúng con trên mặt đất như chiếc bóng thoáng qua, không để lại dấu vết.

Lạy ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của chúng con, tất cả những của cải mà chúng con thu góp đây để xây dựng một ngôi nhà kính thánh danh Ngài, đều bởi tay Ngài mà có: tất cả là của Ngài.

Lạy Thiên Chúa của con, con biết Ngài là Đấng dò xét tâm can và ưa thích điều chính trực. Vì thế, với tấm lòng thành, con đã tự nguyện dâng hiến Ngài tất cả những của đó. Và bây giờ con vui mừng nhận thấy rằng dân của Ngài đang có mặt nơi đây cũng tự nguyện dâng hiến cho Ngài như vậy.

Lạy ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa của Abraham, Isaác và Israel tổ phụ chúng con, xin mãi gìn giữ những ý nguyện và tâm tình ấy trong lòng dân của Ngài và làm cho họ luôn hướng lòng về Ngài.  Xin ban cho Salômôn con của con, một quả tim tinh tuyền để nó tuân giữ và thi hành mọi huấn lệnh, chỉ thị và quy tắc của Ngài, và để nó xây Đền Thờ con đã chuẩn bị dâng kính Ngài.”

5.  Chiêm Niệm – Comtempatio

Thánh Vịnh 119:36-37 

Xin hướng lòng con nghiêng về thánh ý,
không ngả theo lợi lộc tiền tài.
Xin giữ mắt này khỏi nhìn theo những gì hư ảo,
và cho con được sống nhờ đường lối của Ngài.

www.dongcatminh.org