12.02.2025: THỨ TƯ TUẦN V THƯỜNG NIÊN

 

12/02/2025

 Thứ Tư tuần 5 thường niên

 

Bài Ðọc I: 

(Năm lẻ) St 2, 4b-9. 15-17

“Thiên Chúa đặt con người vào vườn địa đàng”.

Bài trích sách Sáng Thế.

Trong ngày Thiên Chúa tạo dựng trời đất, thì chưa có bụi cây nào mọc ngoài đồng, không có một cây rau cỏ nào nẩy mầm ngoài đồng ruộng, vì Chúa là Thiên Chúa chưa cho mưa rơi xuống đất, và chưa có người để trồng trọt, nhưng lúc đó mạch nước từ đất vọt lên, tưới khắp mặt đất.

Vậy Thiên Chúa lấy bùn đất nắn thành con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi và con người trở thành một vật sống.

Thiên Chúa lập một vườn tại Eđen về phía đông và đặt vào đó con người mà Ngài đã dựng nên.

Thiên Chúa cho từ đất mọc lên mọi thứ cây trông đẹp, ăn ngon, với cây sự sống ở giữa vườn, và cây biết lành dữ.

Vậy Thiên Chúa đem con người đặt vào vườn địa đàng, để họ trồng tỉa và coi sóc vườn.

Và Thiên Chúa truyền lệnh cho con người như sau: “Ngươi được ăn mọi thứ trái cây trong vườn, nhưng chớ ăn trái cây biết lành dữ, vì ngày nào ngươi ăn nó, ngươi sẽ phải chết”.

Ðó là Lời Chúa.

 

Ðáp Ca:

Tv. 103, 1-2a 27-28, 29bc-30

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa (1a).

Xướng: Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa, lạy Chúa là Thiên Chúa của tôi, Ngài rất ư vĩ đại! Ngài mặc lấy oai nghiêm huy hoàng, ánh sáng choàng thân như mang áo khoác. – Ðáp.

Xướng: Hết thảy mọi vật đều mong chờ ở Chúa, để Ngài ban lương thực cho chúng đúng thời giờ. Khi Ngài ban cho thì chúng lãnh, Ngài mở tay ra thì chúng no đầy thiện hảo. – Ðáp.

Xướng: Ngài rút hơi thở chúng đi, chúng chết ngay, và chúng trở về chỗ tro bụi của mình. Nếu Ngài gởi hơi thở tới, chúng được tạo thành, và Ngài canh tân bộ mặt trái đất. – Ðáp.

 

Alleluia: Ga. 15, 15b

Alleluia, alleluia – Chúa phán: “Thầy gọi các con là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy đã nghe biết nơi Cha Thầy, thì Thầy đã cho các con biết.- Alleluia.

 

Phúc Âm: Mc 7,14-23

“Những gì từ con người ta xuất ra, đó là cái làm cho người ta ra ô uế”

Bài trích Phúc Âm theo Thánh Marcô.

Khi ấy, Chúa Giêsu lại gọi dân chúng mà bảo rằng: “Hết thảy hãy nghe và hiểu rõ lời Ta. Không có gì từ bên ngoài vào trong con người mà có thể làm cho họ ra ô uế. Chỉ có những gì từ con người ta xuất ra, chính những cái đó mới làm cho họ ra ô uế. Ai có tai để nghe thì hãy nghe”.

Lúc Người lìa dân chúng mà về nhà, các môn đệ hỏi Người về ý nghĩa dụ ngôn ấy.

Người liền bảo các ông: “Các con cũng mê muội như thế ư? Các con không hiểu rằng tất cả những gì từ bên ngoài vào trong con người không thể làm cho người ta ra ô uế được, vì những cái đó không vào trong tâm trí, nhưng vào bụng rồi xuất ra”.

Như vậy Người tuyên bố mọi của ăn đều sạch.

Người lại phán: “Những gì ở trong người ta mà ra, đó là cái làm cho người ta ô uế. Vì từ bên trong, từ tâm trí người ta xuất phát những tư tưởng xấu, ngoại tình, dâm ô, giết người, trộm cắp, tham lam, độc ác, xảo trá, lăng loàn, ganh tị, vu khống, kiêu căng, ngông cuồng.

Tất cả những sự xấu đó đều ở trong mà ra, và làm cho ngươì ta ô uế”.

Ðó là Lời Chúa.

 

Chú giải về Sáng thế ký 2,4-9.15-17

Hôm nay chúng ta có một câu chuyện sáng tạo rất khác. Phần này chủ yếu liên quan đến việc sáng tạo ra Con người. Nó cũ hơn nhiều so với câu chuyện mà chúng ta đã đọc ngày hôm qua (Sáng thế ký 1,1—2,4) và xuất phát từ 'Nguồn Gia-vít' hơn là 'Nguồn Tư tế. Nó không phải là, như đôi khi người ta nói, một câu chuyện sáng tạo thứ hai. Thay vào đó, nó tập trung vào việc sáng tạo ra Con người khác biệt với việc sáng tạo ra thế giới, và chỉ hoàn thành với việc sáng tạo riêng biệt của Người phụ nữ và sự xuất hiện của cặp đôi đầu tiên.

Ở đây, Thiên Chúa được mô tả là tạo ra Con người trước các tạo vật khác của Người, những tạo vật được tạo ra vì Con người. Điều này không thực tế, nhưng đây không phải là lịch sử và chắc chắn không phải là khoa học. Ý nghĩa là để chỉ ra sự ưu tiên của Con người trong thứ tự của mọi thứ trên trái đất này.

Vào ngày Thiên Chúa dựng nên đất và trời, khi chưa có cây cối ngoài đồng nào trên đất và chưa có cây cỏ ngoài đồng nào mọc lên—vì Thiên Chúa chưa cho mưa xuống đất, và chưa có ai cày cấy đất đai, nhưng một dòng suối sẽ phun lên từ đất và tưới khắp mặt đất—thì Thiên Chúa nắn nên con người từ bụi đất và thổi hơi thở sự sống vào lỗ mũi, và con người trở thành một sinh vật [nghĩa đen là một “linh hồn” sống].

Bức tranh này mô tả Thiên Chúa làm việc như một người thợ gốm nặn cơ thể con người từ đất sét của đất. Trong tiếng Do Thái có một cách chơi chữ dựa trên từ adam (‘con người’) bắt nguồn từ adama (‘mặt đất’).

Trong phiên bản sáng tạo này, nhân loại không—như trong bài đọc ngày hôm qua—xuất hiện ở phần cuối của một quá trình sáng tạo dài khi tất cả các sinh vật nhỏ hơn được tạo ra đầu tiên, nhưng xuất hiện ngay từ đầu trước mọi thứ khác, thậm chí trước cả các loài thực vật cần thiết cho sự sống còn của anh ta.

Chỉ sau đó, Thiên Chúa mới trồng một khu vườn ở phía đông, tại Eden (lưu ý: khu vườn không được đặt tên là Eden, mà là ở Eden). Trong khu vườn này, Ngài đặt Con Người. Trong khu vườn, Ngài cũng đặt mọi loại cây đẹp mắt và cung cấp trái cây ngon để ăn. Ngoài ra, còn có "cây sự sống" (biểu tượng của sự bất tử mà Con Người được cho là sẽ tận hưởng) và "cây biết điều thiện và điều ác".

Tên "Eden" được sử dụng ở đây là tên của một khu vực ở phía nam Lưỡng Hà (miền nam Iraq ngày nay), nhưng thực tế không tương ứng với bất kỳ địa điểm nào đã biết. Thuật ngữ này bắt nguồn từ một từ tiếng Sumer là eden, có nghĩa là 'đồng bằng màu mỡ'. Một từ có âm tương tự trong tiếng Do Thái có nghĩa là 'thú vui', vì vậy Eden được hiểu là 'khu vườn thú vị'. Thông qua bản dịch tiếng Hy Lạp của tiếng Do Thái, chúng ta có từ 'Thiên đường' có nghĩa đen là 'công viên vui chơi'.

Trách nhiệm của con người là canh tác và chăm sóc khu vườn. Người đàn ông cũng được cho biết rằng ông được tự do ăn hầu hết mọi loại cây trong vườn (bao gồm cả trái cây từ "cây sự sống"). Ấn tượng chung được đưa ra là cuộc sống dễ dàng và vô cùng thú vị.

Nhưng có một ngoại lệ đặc biệt. Người đàn ông không được ăn trái cây từ "cây biết điều thiện và điều ác". Nếu không, ông sẽ phải chịu số phận chết chóc. Như chúng ta sẽ thấy, việc ăn trái cây không gây ra cái chết ngay lập tức. Sau khi ăn trái cây, họ sống sót, nhưng cái chết sẽ đến như là sự kết thúc của một cuộc sống khốn khổ với sự lao động và đau khổ. Tội lỗi, bằng cách chia cắt chúng ta với Thiên Chúa, chỉ có thể dẫn đến cái chết.

Người đàn ông là chủ nhân của thế giới của mình, nhưng với ngoại lệ duy nhất này, điều đã được làm rõ là Thiên Chúa là chủ nhân của Người đàn ông và mối quan hệ này sẽ được Người đàn ông thừa nhận khi tuân theo lệnh truyền này của Thiên Chúa.

Toàn bộ thế giới là món quà của Thiên Chúa dành cho chúng ta, nhưng chúng ta cần nhớ rằng chúng ta phải tận hưởng nó một cách có trách nhiệm và không làm hại nó. Ngoài ra, chúng ta cần luôn điều chỉnh cuộc sống của mình theo tầm nhìn về cuộc sống mà chúng ta đã nhận được từ Thiên Chúa qua Chúa Giê-su Ki-tô và Lời của Người. Đối với chúng ta, Chúa Giê-su và Con Đường của Người thực sự là cây Sự Sống:

Ta đến để họ có sự sống và có sự sống dư dật.

(Gio-an 10,10)

 

Chú giải về Mác-cô 7,14-23

Sau khi tự bào chữa trước những lời buộc tội của một số người Pha-ri-siêu và Kinh sư về việc Ngài không tuân theo truyền thống của các bậc trưởng lão, Chúa Giê-su giờ đây quay sang dân chúng. Ngài nêu ra những nguyên tắc chính đối với Ngài:

• Không có thứ gì từ bên ngoài vào cơ thể có thể khiến một người trở nên ô uế về mặt nghi lễ hoặc tôn giáo.

• Thứ khiến một người trở nên ô uế là sự ô uế xuất phát từ bên trong tâm trí họ và được nói ra qua miệng hoặc thể hiện bằng hành động.

Đây là một vấn đề lớn trong những ngày đầu của Giáo hội và đã được Hội đồng Jerusalem giải quyết. Câu chuyện được kể lại trong Công vụ Tông đồ (chương 15).

Những Ki-tô hữu đầu tiên đều là người Do Thái và vẫn tiếp tục tuân theo các phong tục của người Do Thái. Nhưng khi những người không phải là người Do Thái bắt đầu được chấp nhận vào các cộng đồng Ki-tô giáo, liệu họ cũng có nghĩa vụ phải tuân theo các luật lệ và phong tục này không? Rõ ràng là, xét về quan điểm tôn giáo, không có thực phẩm nào có thể bị gọi là ô uế. Điều này đã giúp phá vỡ rào cản giữa người Do Thái và người ngoại đạo. Người ta đã chỉ ra rằng, ngay sau đó, Chúa Giê-su đã bước vào lãnh thổ của dân ngoại, một điều mà Ngài không thường làm trong chức vụ của mình (xem phần chú giải ngày mai).

Ngay cả các môn đồ của Chúa Giê-su cũng có vẻ bị sốc trước lời dạy của Chúa Giê-su (có lẽ phản ánh phản ứng của một số Ki-tô hữu Do Thái đầu tiên). Chúa Giê-su lặp lại những gì Ngài nói dưới góc nhìn của Vương quốc mà Ngài đang công bố:

Ngài nói với họ, “Vậy, các ngươi cũng không hiểu sao? Các ngươi không thấy rằng bất cứ điều gì từ bên ngoài vào trong người thì không thể làm ô uế được, vì nó không vào lòng mà vào bụng rồi ra ngoài cống sao?” (Vì vậy, Ngài tuyên bố mọi thức ăn đều sạch.) Và Ngài nói, “Chính những gì từ trong người ra mới làm ô uế”.

Sự ô uế thực sự nằm trong ‘trái tim’—tức là trong tâm trí của một người. Sự ô uế thực sự đến từ bên trong chúng ta dưới dạng:

… vô luân, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, gian ác, lừa dối, trụy lạc, đố kỵ, vu khống, kiêu ngạo, điên rồ. Tất cả những điều xấu xa này đều đến từ bên trong và chúng làm ô uế một người.

Là những người theo đạo Thiên Chúa, chúng ta thường không lo lắng về thực phẩm sạch và không sạch trên cơ sở tôn giáo, nhưng đôi khi chúng ta có thể đánh giá sự cam kết tôn giáo của mọi người thông qua việc họ tuân thủ hoặc không tuân thủ những điều hoàn toàn bên ngoài—một nữ tu không mặc áo dòng, một người không dùng nước thánh khi vào nhà thờ, hoặc một người rước lễ bằng tay thay vì bằng miệng.

Chúng ta có thể đã thoát khỏi vấn đề về thực phẩm không sạch, nhưng vẫn còn nhiều cách khác mà chúng ta tập trung vào những thứ bên ngoài tầm thường trong khi bỏ qua những điều xấu thực sự, những nơi không có tình yêu thực sự—trong chính chúng ta.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/

 

Suy Niệm: Vấn đề sạch dơ

Khi bàn về chế độ ăn uống của các dân tộc và của cá nhân, những nhà văn hóa xã hội phải thú nhận không thể đưa ra một tiêu chuẩn chung để qui định đâu là thức ăn ngon, đâu là thức ăn dở, đâu là thức ăn sạch sẽ bổ dưỡng, đâu là cái bẩn thỉu và độc hại. Bởi vì, đối với dân tộc này, món óc khỉ chẳng hạn là một món ăn bổ dưỡng và sang trọng, nhưng đối với dân tộc khác, đó là một thức ăn của người còn mang nặng thú tính, chưa có nhân tính thuần thục. Người Do thái ngày xưa cũng tự qui định cho mình một số thức ăn được phép và một số thức ăn không được phép. Còn thái độ của Chúa Giêsu đối với vấn đề này như thế nào?

Trước hết, phải nhìn nhận rằng cả Chúa Giêsu lẫn người Do thái đều không đứng trên bình diện sinh học để cứu xét thức ăn sạch hay dơ, tốt hay xấu, nhưng cả hai phê phán giá trị thức ăn theo quan điểm luân lý. Người Do thái qui định một số thức ăn không được phép dùng, ban đầu có thể là do yếu tố vệ sinh, y học, nhưng về sau họ đánh giá theo một góc độ khác. Chẳng hạn người Do thái không ăn máu và những thú vật bị chết ngạt, vì họ cho rằng máu tượng trưng cho sự sống, mà sự sống là độc quyền của Thiên Chúa, do đó con người không được phép đụng tới. Quan niệm này tiếp tục tồn tại trong Giáo Hội Kitô tiên khởi và các tín hữu gốc ngoại giáo được yêu cầu nhượng bộ các Kitô hữu gốc Do thái ở điểm này.

Thắc mắc của các môn đệ và giải đáp của Chúa Giêsu được tác giả Marcô ghi lại ở đây, có lẽ phản ánh bầu khí tranh luận của Giáo Hội tiên khởi lúc ấy và hướng giải quyết vấn đề mà Giáo Hội dần dần phải theo, đó là mọi thức ăn đều thanh sạch; điều quan trọng hơn chính là tâm hồn con người, bởi vì thức ăn sạch, chén đĩa sạch, tay chân sạch có ích gì cho việc mưu cầu ơn cứu độ, nếu con người còn có tâm hồn lừa dối Thiên Chúa và phỉnh gạt người khác.

Có một lần Phêrô đã phản ứng như mọi người Do thái. Trong một thị kiến, Phêrô được lệnh phải giết và ăn các thú vật nằm trên tấm khăn lớn từ trời buông xuống, nhưng Phêrô lập tức từ chối vì cho đó là thức ăn dơ. Tuy nhiên, Thiên Chúa đã sửa sai quan niệm của ông: những gì Thiên Chúa tuyên bố là thanh sạch, thì con người chớ gọi là ô uế. Thật ra, thị kiến này chỉ có ý nghĩa tượng trưng: Phêrô được lệnh phải tiếp đón lương dân vào Giáo Hội, những người mà Do thái giáo cho là nhơ uế. Như vậy, khi trả lời cho câu hỏi về vấn đề sạch, dơ ở đây, Chúa Giêsu muốn nói rằng người ta không thể đánh giá người khác dựa trên mầu da, chủng tộc, văn hóa, ngôn ngữ, giai cấp, vì tất cả những điều ấy chỉ là những hình thức phụ thuộc; mỗi người sẽ bị Thiên Chúa đánh giá dựa vào tâm địa tốt hay xấu của mình và những hành vi xuất tự tâm địa ấy.

Từ chỗ không kỳ thị về các sự vật, Kitô giáo tiến tới chỗ không kỳ thị về con người. Bằng chứng là trong giáo lý Công giáo hiện nay, không hề có dị ứng trước các thực tế của nhân loại, cũng không đặt bảng phân loại con người để tiếp nhận và Giáo Hội hay lập thang giá trị để đáng giá các phần tử trong Giáo Hội. Trái lại Kitô giáo mang tinh thần đại đồng và phổ quát, xứng đáng được gọi là đạo Công Giáo.

Xin cho chúng ta là những người mang danh hiệu Kitô, không bao giờ có óc kỳ thị đối với các thực tại cuộc sống cũng như đối với nhau.

(‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)