25.07.2025: THỨ SÁU TUẦN XVI THƯỜNG NIÊN - THÁNH GIA-CÔ-BÊ, TÔNG ĐỒ - LỄ KÍNH

 25/07/2025

 Thứ Sáu tuần 16 thường niên.

 THÁNH GIACÔBÊ, TÔNG ĐỒ.

Lễ kính.

 

 

* Giacôbê là con ông Dêbêđê, là anh của thánh Gioan và là bạn của thánh Phêrô. Đây là những người dân chài ở hồ Ghen-nê-xa-rét đã đi theo tiếng gọi của ông Gioan Tẩy Giả trước khi theo Đức Giêsu, làm môn đệ của Người. Thánh Giacôbê đã có mặt trong hầu hết các phép lạ Chúa Giêsu làm, nhất là khi Chúa hiển dung trên núi và khi Người hấp hối ở vườn Cây Dầu. Vua Hêrôđê Ácríppa I cho chém đầu thánh nhân khoảng năm 43 hoặc 44. Thánh nhân được đặc biệt tôn kính ở Compốttela (Tây Ban Nha), nơi có một thánh đường danh tiếng kính người.

 

Bài Ðọc I: 2 Cr 4, 7-15

“Chúng ta luôn mang trên thân xác mình sự chết của Ðức Giê-su”.

Trích thư thứ hai của Thánh Phao-lô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.

Anh em thân mến, Chúng ta chứa đựng kho tàng ấy trong những bình sành để biết rằng quyền lực vô song đó là của Thiên Chúa, chớ không phải phát xuất tự chúng ta. Chúng ta chịu khổ cực tư bề, nhưng không bị đè bẹp; chúng ta phải long đong, nhưng không tuyệt vọng; chúng ta bị bắt bớ, nhưng không bị bỏ rơi; bị quật ngã, nhưng không bị tiêu diệt. Bởi vì chúng ta luôn mang trên thân xác mình sự chết của Ðức Giê-su, để sự sống của Ðức Giê-su được tỏ hiện nơi thân xác chúng ta. Vì chưng, mặc dầu chúng ta đang sống, nhưng vì Ðức Giê-su, chúng ta luôn luôn nộp mình chịu chết, để sự sống của Ðức Giê-su được tỏ hiện trong thân xác hay chết của chúng ta. Vậy sự chết hoành hành nơi chúng tôi, còn sự sống hoạt động nơi anh em.

Nhưng anh em hãy có một tinh thần đức tin như đã chép rằng: “Tôi đã tin, nên tôi đã nói”, và chúng tôi tin, nên chúng tôi cũng nói, bởi chúng tôi biết rằng Ðấng đã làm cho Ðức Giê-su sống lại, cũng sẽ làm cho chúng tôi được sống lại với Ðức Giê-su và sẽ đặt chúng tôi bên Người làm một với anh em. Mọi sự đều vì anh em, để ân sủng càng tràn đầy, bởi nhiều kẻ tạ ơn, thì càng gia tăng vinh quang Thiên Chúa.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 125, 1-2ab. 2cd-3. 4-5. 6

Ðáp: Ai gieo trong lệ sầu, sẽ gặt trong hân hoan 

Xướng: Khi Chúa đem những người Si-on bị bắt trở về, chúng tôi dường như người đang mơ; bấy giờ miệng chúng tôi vui cười, lưỡi chúng tôi thốt lên những tiếng hân hoan. 

Xướng: Bấy giờ dân thiên hạ nói với nhau rằng: “Chúa đã đối xử với họ cách đại lượng”. Chúa đã đối xử đại lượng với chúng tôi, nên chúng tôi mừng rỡ hân hoan. Ðáp.

Xướng: Lạy Chúa, xin hãy đổi số phận chúng con, như những dòng suối ở miền nam. Ai gieo trong lệ sầu, sẽ gặt trong hân hoan. 

Xướng: Thiên hạ vừa đi vừa khóc, tay mang thóc đi gieo; họ trở về trong hân hoan, vai mang những bó lúa. .

 

Alleluia: Ga 15, 16

Alleluia, alleluia! – Chúa phán: “Thầy đã chọn các con ra khỏi thế gian, để các con đi và mang lại hoa trái, và để hoa trái các con tồn tại”. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Mt 20, 20-28

“Các con sẽ uống chén của Ta”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Mát-thêu.

Khi ấy, bà mẹ các con ông Giê-bê-đê cùng với hai con đến gặp Chúa Giê-su. Bà sấp mình xuống lạy Người, có ý xin Người điều chi đó. Người hỏi: “Bà muốn gì?” Bà ta thưa lại: “Xin Ngài hãy truyền cho hai con tôi đây được ngồi một đứa bên hữu, một đứa bên tả Ngài, trong Nước Ngài”.

Chúa Giê-su đáp lại: “Các ngươi không biết điều các ngươi xin. Các ngươi có thể uống chén mà ít nữa đây ta sắp uống chăng?” Họ nói với Người: “Thưa được”. Người bảo họ: “Vậy các ngươi sẽ uống chén của Ta, còn việc ngồi bên hữu hay bên tả, thì không thuộc quyền Ta ban, nhưng Cha Ta đã chuẩn bị cho ai thì người ấy mới được”. Nghe vậy, mười người kia tỏ ra bất bình với hai anh em.

Chúa Giê-su gọi họ lại mà bảo: “Các con biết thủ lãnh của các dân tộc thì thống trị họ và những người làm lớn thì hành quyền trên họ. Giữa các con thì không được thế. Trong các con, ai muốn làm lớn, thì hãy phục vụ các con, và ai muốn cầm đầu các con, thì hãy làm tôi tớ các con. Cũng như Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng để phục vụ và phó mạng sống làm giá chuộc cho nhiều người”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải 2 Cô-rinh-tô 4,7-15; Mát-thêu 20,20-28

Bài đọc Phúc Âm được trích từ sách Mát-thêu. Chúa Giê-su vừa đưa ra lời tiên tri thứ ba về sự đau khổ, cái chết và sự phục sinh của Ngài. Ngay sau đó, chúng ta được biết rằng mẹ của Gia-cco-bê và Gioan đã đến gặp Chúa Giê-su với một lời thỉnh cầu. Khi được Chúa Giê-su hỏi lời thỉnh cầu đó là gì, bà nói:

Xin Thầy truyền cho hai con trai tôi, một người bên hữu, một người bên tả Thầy, trong Nước của Thầy.

Sau hai lời tiên tri đầu tiên, các môn đồ đã rất buồn phiền khi nghĩ đến việc Thầy mình bị chính những người lãnh đạo dân tộc mình giết chết. Ở đây, người ta có cảm giác rằng các môn đồ đang dần chấp nhận lời cảnh báo này và bắt đầu nghe phần cuối cùng—rằng Ngài sẽ “sống lại vào ngày thứ ba”. Và có vẻ như Gia-cô-bê và Gioan muốn là người đầu tiên được hưởng tương lai mà Chúa Giê-su đang nói đến. Điều thú vị là trong sách Mát-thêu, chính người mẹ là người đưa ra lời thỉnh cầu, trong khi trong sách Mác-cô, chính hai môn đồ là người cầu xin ân huệ đó. Trong cả hai trường hợp, rõ ràng là họ không thực sự hiểu tinh thần của Chúa Giê-su. Để trả lời lời yêu cầu của họ, Ngài nói với họ:

Các ngươi không biết điều mình đang xin. Các ngươi có thể uống chén mà Ta sắp uống không?

Ở đây, Chúa Giê-su rõ ràng đang ám chỉ đến sự đau khổ và cái chết sắp đến của Ngài. Rõ ràng, vì không hiểu ý nghĩa thực sự của Ngài, họ trả lời: "Chúng tôi có thể." Thực tế, khi đến lúc, họ sẽ không còn thấy đâu nữa, vì đã chạy trốn để bảo toàn mạng sống.

Nhưng Chúa Giê-su nói với họ:

Các ngươi sẽ uống chén của Ta, nhưng việc ngồi bên phải và bên trái Ta, thì Ta không có quyền ban cho, nhưng dành cho những ai đã được Cha Ta chuẩn bị.

Đúng vậy, khi đến lúc, họ sẽ sẵn sàng hy sinh mạng sống mình cho Thầy. Nhưng, ngay cả khi đó, những chỗ ngồi bên phải và bên trái Chúa Giê-su cũng không thể được "đặt chỗ"; chúng sẽ dành cho những người xứng đáng nhất, những người gần gũi nhất về mặt tinh thần với Chúa Giê-su.

Không có gì ngạc nhiên khi mười môn đồ kia nghe thấy chuyện này, họ vô cùng tức giận. Không phải vì họ ngạc nhiên trước lời yêu cầu đó, mà vì lời yêu cầu đó được thực hiện sau lưng họ. Người ta nghĩ rằng, nếu có cơ hội, họ cũng sẽ làm y như vậy!

Vì vậy, Chúa Giêsu đã kéo tất cả họ ra một bên và dạy cho họ một bài học về điều gì tạo nên sự vĩ đại đích thực trong thế giới của Người. Đó không phải là vấn đề địa vị hay quyền lực. Sự vĩ đại trong thế giới của Chúa Giêsu, trong Vương quốc của Người, đến với những ai tận tụy nhất vì hạnh phúc của anh chị em mình. Và chính Chúa Giêsu là một ví dụ sống động về điều này. Ngài, Con Thiên Chúa, đã đến để phục vụ chứ không phải để được phục vụ. Cả cuộc đời Ngài, cho đến hơi thở cuối cùng, là một sứ mệnh yêu thương và phục vụ được trao ban vô điều kiện cho từng người. Ngài đã chết trong sự ô nhục và tủi hổ, một kẻ vô danh tiểu tốt. Ngài đã hoàn toàn trút bỏ chính mình - vì chúng ta. Đó chính là sự vĩ đại. Dĩ nhiên, theo thời gian, Giacôbê sẽ học được bài học này và sẽ noi gương Thầy mình trong việc hiến dâng mạng sống vì Tin Mừng.

Bài đọc thứ nhất là một đoạn tuyệt vời trích từ Thư thứ hai gửi tín hữu Côrintô. Ở đây, Phao-lô nói về nghịch lý về cách sức mạnh sứ điệp của Chúa Kitô được truyền đạt qua những con người yếu đuối, là đối tượng của sự thù ghét và khinh miệt.

... chúng ta chứa đựng kho tàng này trong những bình đất [tức là mỏng manh và dễ vỡ]... Chúng ta bị bách hại đủ mọi cách... nhưng không tuyệt vọng, bị ngược đãi nhưng không bị bỏ rơi, bị quật ngã nhưng không bị tiêu diệt... chúng ta luôn mang trong thân xác sự chết của Chúa Giê-su, để sự sống của Chúa Giê-su cũng được biểu lộ trong thân xác chúng ta. Như vậy, sự chết đang hoạt động trong chúng ta, còn sự sống đang hoạt động trong anh em.

Đây là hình ảnh của chính Phao-lô, nhưng cũng là của Gia-cô-bê và của tất cả các nhà truyền giáo tử đạo trong lịch sử Giáo hội. Họ là nguồn động lực và khích lệ để chúng ta bước theo bước chân của họ.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/f0725r/

 

Hạt giống rơi xuống đất có thối đi...  

Giacôbê, vị thánh mà Giáo Hội kính nhớ hôm nay là con ông Giêbêđê và bà Salomê và là anh của thánh Gioan tông đồ. Người ta quen gọi thánh Giacôbê Tiền để phân biệt với thánh Giacôbê, giám mục đầu tiên của Giêrusalem, được gọi là Giacôbê Hậu, kính ngày 03/5 cùng với thánh Philipphê.

Giacôbê và Gioan là hai anh em được Chúa Giêsu kêu gọi sau khi Ngài đã chiêu mộ hai anh em Phêrô và Anrê. Phúc Âm thánh Matthêu thuật lại: Hai anh em ông được Chúa gọi ở bờ hồ Genezareth, trong lúc đang ở trong thuyền vá lưới với cha. Ðược Chúa gọi, hai ông bỏ thuyền và người cha để theo Chúa ngay lập tức. Ðiều này chứng tỏ lòng hăng hái nhiệt thành của hai anh em, nên hai người được Ngài cho biệt hiệu là "con cái của sấm chớp" như chúng ta thấy xảy ra ít là trong hai trường hợp sau đây:

Trường hợp thứ nhất khi người xứ Samaria ngăn cản không cho Chúa Giêsu và đoàn môn đệ đi qua lãnh thổ của họ để tiến về Giêrusalem, hai anh em Giacôbê đã hỏi Thầy: "Thưa Thầy, Thầy có bằng lòng để chúng tôi khiến lửa trên trời xuống thiêu hủy họ không?".

Sau đó, trong chuyến đi Giêrusalem lần cuối cùng, cả hai đã đến xin ngồi bên phải và bên trái Thầy, khi Chúa Giêsu sẽ thống trị trong vinh quang. Và khi không hiểu hoàn toàn ý nghĩa câu hỏi của Chúa: "Anh em có uống được chén Ta sẽ uống không?", hai ông đã nhất quyết thưa: "Chúng tôi uống được". Vì thế, sau khi lãnh nhận Chúa Thánh Thần, như các môn đệ khác, Giacôbê cũng can đảm làm chứng những điều mắt thấy tai nghe về Thầy Giêsu, dầu bị cầm tù, đòn vọt, nhưng đã vui mừng vì được đau khổ vì Chúa Giêsu.

Năm 42, vua Hêrôđê, cháu của Hêrôđê cả, người đã âm mưu giết con trẻ Giêsu, đã bách hại một số thủ lĩnh của các tín hữu Kitô, trong số đó có cả thánh Giacôbê, như sách Tông Ðồ Công Vụ ghi: "Cùng thời kỳ ấy, vua Hêrôđê ra tay bắt bớ và làm khổ mấy người trong Giáo Hội, vua đã truyền chém ông Giacôbê, anh của ông Gioan. Thấy điều này làm vừa lòng người Do Thái, ông lại bắt cả ông Phêrô nữa".

Với nguồn tin này, chúng ta biết thánh Giacôbê là vị tông đồ đầu tiên đã đổ máu đào minh chứng cho niềm tin của mình.

Trong thời nội chiến 1936-1939 tại Tây Ban Nha, các quân phiến loạn đốt nhà thờ, nhà thương, tu viện và giết hại nhiều linh mục cũng như nữ tu. Ngày nọ, một vị linh mục già nua bị phiến quân bắt và bị kết án tử hình. Khi bị trói và dẫn đến trước mặt đội lính hành quyết, cha nói với tên trưởng toán: "Xin anh làm ơn cắt dây trói này, để tôi có thể giơ tay chúc lành cho anh và xin Thiên Chúa cũng tha thứ và chúc lành cho các anh".

Lịch sử ghi nhận đa số các tông đồ đã kết thúc cuộc đời chứng tá cho niềm tin bằng những cái chết đau thương, khởi đầu cho những lớp người chứng tá khác trải qua bao thế hệ. Và cũng như vị linh mục trong câu chuyện trên, hàng trăm, hàng ngàn chứng nhân của niềm tin vẫn còn đang bị giam cầm, tra vấn, đày đọa vì niềm tin. Họ chấp nhận những khổ hình một cách bình thản, không oán hận, trái lại, noi gương Chúa Giêsu, họ sẵn sàng tha thứ cho những ngươi làm khổ họ.

"Hạt giống rơi xuống đất có mục nát và chết đi, mới nảy mầm và phát sinh hoa trái". Không gì minh chứng hùng hồn cho lời tuyên bố này của Chúa Giêsu bằng những cuộc sống chứng tá của các tín hữu Kitô đang chịu đau khổ, giam cầm và tử hình vì niềm tin.

Tử đạo là một ơn gọi đặc biệt, nhưng mọi tín hữu Kitô đều được kêu gọi dâng những ốm đau, bệnh tật, những hy sinh nho nhỏ hằng ngày để cầu cho Nước Cha được trị đến.

Lẽ Sống

 

Thánh Giacôbê, Tông đồ

 

Giacôbê và em trai là Gioan là con trai của ông Giêbêđê, và cùng với Phêrô, họ nằm trong nhóm thân cận nhất của mười hai tông đồ Chúa Giêsu. Gia đình này dường như có địa vị xã hội cao hơn một chút so với những người đánh cá bình thường, vì chúng ta được biết rằng ông Giêbêđê đã thuê người giúp đánh cá (Mác-cô 1,20). Giacôbê và Gioan, cùng với Phêrô và Anrê, là bốn người đầu tiên được Chúa Giêsu gọi đi theo Ngài.

Họ cũng có đặc ân đặc biệt, cùng với Phêrô, được chứng kiến Chúa Biến Hình (xem Mt 17,1, Mc 9,2, Lc 9,28), được chứng kiến Chúa chữa lành mẹ vợ của Phêrô (Mc 1,29) và làm cho con gái ông Giairô sống lại (Mc 5,37, Lc 8,51). Sau Bữa Tiệc Ly, chính ba người này được gọi đến canh thức và cầu nguyện với Chúa Giêsu trong Vườn Ghếtsêmani (Mt 26,37, Mc 14,33).

Chúa Giê-su đặt tên cho Gia-cô-bê và Gioan là Bô-a-nê-ghê, hay "con trai của sấm sét" (Mác-cô 3,17), có lẽ ám chỉ rằng họ có phần bướng bỉnh và bốc đồng. Có lần, được Lu-ca kể lại (9,54), khi Chúa Giê-su và các môn đồ bị dân làng Sa-ma-ri từ chối tiếp đón, Gia-cô-bê và Gioan đã đề nghị Chúa Giê-su gọi lửa từ trời xuống thiêu đốt những kẻ phạm tội. Một lần khác, họ lại lén lút đi xin hai chỗ tốt nhất trong Vương quốc. Cả hai lần, họ đều cho thấy mình chưa thực sự hiểu biết nhiều về Con đường của Chúa Giê-su.

Tất nhiên, tất cả đã thay đổi với sự đau khổ, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giê-su. Gia-cô-bê hẳn đã ở giữa các môn đồ khi Chúa Giê-su hiện ra với họ sau khi phục sinh và giao cho họ sứ mệnh tiếp tục công việc của Ngài. Gia-cô-bê cũng hẳn đã có mặt khi Thánh Linh của Chúa Giê-su được ban cho các môn đồ, sau đó họ gạt bỏ mọi nỗi sợ hãi trước đây và mạnh dạn rao giảng Phúc Âm. Khoảng năm 44 SCN, vào thời điểm Lễ Vượt Qua, sách Công vụ cho chúng ta biết rằng:

Vào thời điểm đó, vua Hê-rô-đê đã ra tay tàn bạo đối với một số người thuộc Hội thánh. (Công vụ Tông đồ 12,1)

Dường như ông đã làm điều này như một dấu hiệu ủng hộ những người Pha-ri-sêu. Một trong những nạn nhân đầu tiên là Gia-cô-bê, anh trai của Gioan.

Vua Hê-rốt Ạc-ríp-ba I là cháu của Hê-rốt Đại đế, người đã cố gắng giết Chúa Giê-su sau khi Ngài chào đời (Mát-thêu 2,16-18) và là cháu của Hê-rốt An-ti-ba, người đã hành quyết Gioan Tẩy Giả (Mác-cô 6,14-29) và đã nói chuyện với Chúa Giê-su vào Thứ Sáu Tuần Thánh (Lu-ca 23,6-12). Ông cũng là cha của Hê-rốt Ạc-ríp-ba II, người đã nghe lời biện hộ của Phao-lô trước Tổng đốc La Mã Phê-tô (Công vụ Tông đồ  25,23-27).

Gia-cô-bê là người đầu tiên trong số Mười Hai sứ đồ chịu tử đạo và là người duy nhất được ghi lại trong Tân Ước. Theo truyền thống, tất cả các Tông đồ đều đã tử đạo, nhưng bằng chứng trong nhiều trường hợp lại dựa trên truyền thuyết.

Giacôbê thường được gọi là "Giacôbê Tiền", để phân biệt với Giacôbê kia, con trai của Anphê. Có một truyền thống rất vững chắc rằng ông đã đi truyền giáo ở Tây Ban Nha và sau khi qua đời, ông được chôn cất tại Tây Ban Nha tại thị trấn Compostela, Galicia (một số người cho rằng cái tên Compostela là cách viết sai của từ "tông đồ", nhưng một số khác lại cho rằng nó bắt nguồn từ "campus stellarum", hay "cánh đồng sao"). Compostela trở thành một địa điểm hành hương quan trọng vào thời Trung Cổ và là điểm tập hợp của người Tây Ban Nha đang cố gắng đánh đuổi người Moor, những kẻ đã chiếm đóng một phần lớn đất nước. "Santiago de Compostela!" là một trong những khẩu hiệu chiến đấu của họ. (Tên tiếng Tây Ban Nha của “James” là “Diego” hoặc “Iago”. “James” và “Jacob” là những dạng cùng tên.) Cuộc hành hương đến mộ của vị Thánh, được gọi là “Con đường Thánh James”, đã trở thành một cuộc hành hương rất phổ biến đối với người Công giáo Tây Âu từ đầu thời Trung Cổ trở đi, do đó khiến James trở thành một trong những vị thánh bổn mạng của các cuộc hành hương.

Cuốn Historia Compostellana thế kỷ 12, do giám mục Diego Gelmírez ủy nhiệm, tóm tắt truyền thuyết về Thánh Gia-cô-bê như được tin tại Compostela. Hai luận điểm chính trong đó: thứ nhất, Thánh Gia-cô-bê đã rao giảng phúc âm ở Tây Ban Nha cũng như ở Palestine, và thứ hai, sau khi ngài chịu tử đạo dưới tay Herod Agrippa I, các tông đồ đã đưa thi hài ngài bằng đường biển đến Tây Ban Nha, cập bến Padrón trên bờ biển Galicia, và đưa vào đất liền để chôn cất tại Santiago de Compostela.

Một truyền thuyết sau này còn kể rằng ông đã xuất hiện một cách kỳ diệu để chiến đấu cho quân đội Thiên chúa giáo trong trận Clavijo trong cuộc tái chiếm Tây Ban Nha, và từ đó được gọi là Matamoros (kẻ giết người Moor).

Biểu tượng của Gia-cô-bê là vỏ sò điệp (hoặc vỏ trai), và những người hành hương đến đền thờ của ông thường đeo nó như một biểu tượng trên mũ hoặc quần áo của họ. Trong tiếng Pháp, sò điệp là coquille St Jacques, có nghĩa là "sò (hoặc động vật thân mềm) của Thánh Gia-cô-bê". Từ tiếng Đức để chỉ sò điệp là Jakobsmuschel, có nghĩa là "vẹm (hoặc trai) của Thánh Gia-cô-bê"; từ tiếng Hà Lan là Jacobsschelp, có nghĩa là "vỏ của ThánhGia-cô-bê".

 

https://livingspace.sacredspace.ie/f0725s/