CHÚ GIẢI KINH LẠY CHA

 CHÚ GIẢI KINH LẠY CHA

…

- Kinh Lạy Cha là lời kinh do chính Chúa Jesus truyền dạy cho chúng ta trong Tin mừng (Mt 6,9-13 và Lc 11,2-4). Nên đây là lời kinh phổ biến nhất của Công giáo toàn cầu, với hơn 200 bản dịch trong mọi ngôn ngữ, không ngừng vang lên mỗi ngày trong suốt 2000 năm qua.

- Ngay từ khi Công giáo bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam khoảng đầu thế kỷ 17, đây là bài kinh đầu tiên được chuyển ngữ tiếng Việt để dạy cho giáo dân cầu nguyện. Cho nên, Kinh Lạy Cha là một trong những kinh cổ xưa nhất của Công giáo Việt Nam.

- Phiên bản thông dụng chúng ta đọc ngày nay là “cách tân” của phiên bản cổ, tuy đã có nhiều thay đổi về từ ngữ, nhưng vẫn giữ sắc thái cổ kính. Và còn một số từ tiếng Việt cổ không thay đổi, mà trong bối cảnh ngày nay chúng ta đã ít dùng tới, hoặc ngữ nghĩa đã thay đổi ít nhiều.

Bài này nhằm giải nghĩa một số từ vựng cổ trong Kinh Lạy Cha, để giúp các bạn trẻ hiểu rõ hơn ý nghĩa của lời kinh chúng ta đọc mỗi ngày.

Danh Cha cả sáng: “cả” nghĩa là lớn, theo từ điển Việt Bồ La. Ngoài ra, “cả” còn là tính từ so sánh nhất ngày nay đã ít dùng, nghĩa là “lớn nhất” “trên hết”. “Cả sáng” tức là sáng trên hết mọi thứ.

Nước Cha trị đến: Các cha cố ngày xưa không nói đơn giản là ngự đến, hay đến, mà là “trị đến”. Từ “trị” khá đắt giá ở chỗ này, và hay hơn hẳn bản tiếng Anh (come), vì nó miêu tả cho chúng ta biết nước Thiên Chúa không chỉ đến, mà còn là đến và cai trị, đến và mang lại sự bằng an. Trong một số tác phẩm cổ, người ta hay nói tới thời “trị” và thời “loạn” đối nghịch nhau. Trị là sự hòa bình, thịnh vượng, sung túc, hạnh phúc. Trong bối cảnh xung đột vũ trang đang leo thang từng ngày, nét nghĩa "trị" này càng thêm sâu sắc. Nếu nước Thiên Chúa trị đến, chiến tranh, chết chóc, sẽ chấm dứt.

Ý Cha thể hiện: Nét nghĩa cổ của từ “thể hiện” là thi hành, thực thi.

Tha nợ chúng con: Từ “nợ” khá thú vị trong tiếng Việt, kể cả tiếng Việt hiện đại. Nó dùng để chỉ “những gì chúng ta có trách nhiệm phải trả cho ai đó”, bao gồm mọi thứ từ tiền bạc cho tới lỗi lầm, sai phạm.

Sa chước cám dỗ: động từ “sa” nay ta vẫn còn dùng tuy ít, nghĩa là rơi vào, mắc phải, vướng vào một cái gì đó một cách nặng nề, thường là cái xấu. Và từ “chước” nghĩa là cạm bẫy, mưu mô. Ở đây ý nói ma quỷ luôn có nhiều cạm bẫy chực chờ chúng ta rơi vào.

Cứu khỏi mọi sự dữ: Sự dữ là một danh từ chung chỉ mọi điều ác hại trên thế gian, có tính cách làm chúng ta sa đọa hoặc gặp nguy hiểm, thể xác hoặc tinh thần. Động từ “cứu” ở đây có hai nét nghĩa, thứ nhất là bảo vệ, giữ cho khỏi rơi vào cái gì đó. Và thứ hai, là “giải thoát” khỏi điều gì đó, nét nghĩa này được từ điển Việt Bồ La ghi nhận, và tương đồng với bản dịch tiếng Anh (deliver from sth).

Hy vọng một vài ghi chú vậy sẽ giúp chúng ta tâm tình hơn trong lời cầu nguyện.

(theo Fb Mục vụ Giới trẻ Viêt nam – Vietnam Youth Ministry)