Tháng đầu tiên của Đức
Giáo Hoàng Leo XIV: Một mục tử có trái tim nhân hậu
Vũ Văn An 08/Jun/2025
Cerith Gardiner, trên tạp chí mạng Aleteia, xuất bản ngày
08/06/25, viết rằng: Từ ngày 8 tháng 5 đến ngày 8 tháng 6: Thông qua những cử
chỉ khiêm nhường và sự ấm áp thầm lặng, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã chạm đến trái
tim và mang đến hy vọng cho các tín hữu.
Đã một tháng trôi qua kể từ khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV bước lên ban công của
Nhà thờ Thánh Phêrô với tư cách là giáo hoàng mới được bầu, và trong thời gian
ngắn ngủi đó, ngài đã dệt nên một bức tranh ghép từ những khoảnh khắc nhỏ, cảm
động nói lên rất nhiều điều về tính cách của ngài. Vào buổi tối ngày bầu cử, vị
giáo hoàng 69 tuổi sinh ra ở Chicago đã xuất hiện rạng rỡ trước đám đông và nói
những lời đầu tiên của mình không phải với tư cách là một chức sắc xa cách mà
là một mục tử tận tâm: “Bình an cho anh chị em!”
Ngài đã gửi lời chào bình an này đến mọi người – để “vang vọng trong trái tim
anh chị em, trong gia đình anh chị em, giữa tất cả mọi người… ở mọi quốc gia và
trên khắp thế giới”, như Vatican News đã chia sẻ.
Những người tụ họp tại Quảng trường Thánh Phêrô ngay lập tức cảm thấy rằng ưu
tiên của Đức Giáo Hoàng mới không phải là chính trị hay sự phô trương, mà là
mong muốn chân thành được chia sẻ sự bình an dịu dàng của Chúa Kitô. Đó là một
khoảnh khắc vừa vĩ đại vừa thân mật: nghi thức Habemus Papam (“Chúng ta có một
Giáo hoàng”) đã có từ nhiều thế kỷ trước đột nhiên tập trung vào một mong muốn
giản dị, chân thành về hòa bình trong mọi ngôi nhà. Vào khoảnh khắc đó, nhiều
người không chỉ nhìn thấy Người kế vị Thánh Phêrô, mà còn là một người chăn
chiên khiêm nhường chào đón đàn chiên của mình.
Sự ấm áp khiêm nhường và tỏa sáng
Ngay từ đầu, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã biểu lộ sự khiêm nhường và ấm áp đến mức
không thể cưỡng lại. Trong Thánh lễ nhậm chức tại Quảng trường Thánh Phêrô một
tuần sau đó – một biến cố có sự tham dự của khoảng 200,000 tín đồ và chức sắc –
Đức Giáo Hoàng mới không nói về những thành tựu của riêng mình mà về ân sủng
không xứng đáng; ngài tuyên bố:
“Tôi được chọn, không có công trạng nào của riêng tôi… Tôi đến với anh chị em
như một người anh em, người mong muốn trở thành người phục vụ đức tin và niềm
vui của anh chị em, đồng hành cùng anh chị em trên con đường tình yêu của Thiên
Chúa.”
Lời thừa nhận ấn tượng này, “không có công trạng nào của riêng tôi,” và lời cam
kết đồng hành cùng giáo dân của ngài, đã định hình nên giai điệu cho sự lãnh đạo
của ngài. Trong một thế giới quen với quyền lực và uy tín, đây là một người đàn
ông ôm ấp tinh thần phục vụ và tình anh em. Đứng trước đám đông người từ mọi nền
văn hóa, Đức Giáo Hoàng Leo mô tả mình đơn giản là một người hành hương “với nỗi
sợ hãi và run rẩy,” sẵn sàng phục vụ “với… niềm vui.” Những lời như vậy, vang vọng
trong những giọt nước mắt vui mừng của nhiều người tại Quảng trường, đã tiết lộ
một Người kế vị Thánh Phêrô, người coi chức giáo hoàng không phải là ngai vàng,
mà là lời kêu gọi yêu thương và hiệp nhất.
Hát từ trái tim mình
Mặc dù những bài phát biểu trước công chúng này rất truyền cảm hứng, nhưng thường
thì những khoảnh khắc ngẫu hứng, nhân bản mới là điều khiến Đức Giáo Hoàng Leo
XIV được người Công Giáo yêu mến nhất. Chỉ vài ngày sau khi được bầu, vào Chúa
Nhật thứ hai của tháng Năm, Đức Thánh Cha đã có bài phát biểu đầu tiên vào Chúa
Nhật thực sự khó quên.
Xuất hiện tại ban công trung tâm của Nhà thờ Thánh Phêrô vào buổi trưa để đọc
kinh Lạy Nữ Vương (Regina Caeli), ngài đã làm đám đông ngạc nhiên khi hát thánh
ca Thánh Mẫu cổ xưa theo kiểu a cappella thay vì đọc thuộc lòng. Với nụ cười tự
tin, Đức Giáo Hoàng đã ngân nga những câu đầu tiên của lời cầu nguyện mùa Phục
sinh, và hàng ngàn người hành hương bên dưới đã vỗ tay hoan hô.
Ở tuổi 69, giọng nói tràn đầy năng lực và lòng dũng cảm vui tươi của Đức Giáo
Hoàng Leo đã tạo nên ấn tượng ngay lập tức, đặc biệt là ngay sau lời chúc phúc
cuối cùng mong manh của người tiền nhiệm chỉ vài tuần trước đó. Như Aleteia đã
chia sẻ trước đó, ngài tiến đến micrô với nụ cười và sự tự tin, chào hỏi, “Anh
chị em thân mến, chúc Chúa Nhật vui vẻ!” – một lời chào nồng ấm, đầy tình phụ tử,
mang lại cảm giác vô cùng gần gũi tại Quảng trường rộng lớn.
Những lời chân thành gửi đến những người mẹ
Sau khi hướng dẫn buổi cầu nguyện, Đức Giáo Hoàng Leo chuyển sang một chủ đề gần
gũi với trái tim mình: những người mẹ. Khiến đám đông mỉm cười, ngài tuyên bố:
“Hôm nay, tại Ý và các quốc gia khác, chúng ta kỷ niệm Ngày của Mẹ. Tôi gửi lời
chào nồng nhiệt đến tất cả những người mẹ, cùng lời cầu nguyện cho họ và cho những
bà mẹ đã ở trên thiên đàng. Chúc mừng Ngày của Mẹ đến tất cả những người mẹ.”
Trong lời chúc giản dị đó, được gửi gắm bằng nụ cười tươi, Đức Giáo Hoàng mới
đã biều lộ sự nhận thức dịu dàng về niềm vui và nỗi đấu tranh của những người
bình thường. Những người con trai và con gái trên Quảng trường đã reo hò và nhiều
bà mẹ đã lau khô những giọt nước mắt hạnh phúc, cảm động khi Đức Giáo Hoàng của
Giáo hội hoàn vũ nghĩ đến việc chúc họ một Ngày của Mẹ vui vẻ. Đó là một cử chỉ
nhỏ - chỉ là một vài lời chân thành – nhưng nó nói lên rất nhiều điều về thói
quen của Đức Leo XIV là chú ý đến những “người nhỏ bé” và nâng cao trái tim họ.
Chân thực và dễ gần
Những người đã từng gặp Đức Giáo Hoàng Leo ở cự ly gần đều mô tả ngài là người
dễ gần và thực sự quan tâm đến mọi người. Điều này được biểu lộ rõ trong buổi
tiếp kiến chung đầu tiên của ngài tại Quảng trường Thánh Phêrô vào ngày 21
tháng 5. Trước khi ngài thậm chí còn nói một lời giảng dạy vào thứ Tư, Đức Giáo
Hoàng Leo đã dành thời gian chất lượng cho những người hành hương đến từ khắp
nơi trên thế giới để gặp ngài.
Với “những nụ cười ấm áp và đôi tay dang rộng”, ngài chậm rãi đi qua đám đông
trên chiếc xe mui trần của giáo hoàng, vẫy tay và đưa tay ra để chạm vào càng
nhiều bàn tay càng tốt. Đến một lúc nào đó, chiếc xe dừng lại và Đức Thánh Cha
nhẹ nhàng đặt tay lên đầu một bé gái được bế lên người ngài, ban phước lành của
một người cha, như được chia sẻ bởi Đài phát thanh Relevant.
Ngài cúi thấp xuống để hôn trán của một đứa trẻ sơ sinh khác và vẽ dấu thánh
giá trên trán của một đứa trẻ mới biết đi. Mọi người cười và khóc vì vui mừng
khi thấy Giáo hoàng hiện diện cùng họ — giống như một linh mục giáo xứ chào đón
giáo dân của mình từng người một.
Thật vậy, không phải chứng kiến cách ngài dành thời gian, đích thân ban phước
cho trẻ em và nhẹ nhàng đặt tay lên người bệnh và người già ở hàng ghế đầu. Đó
là bức chân dung của một người chăn chiên chăm sóc đàn chiên của mình, và nó khẳng
định rằng trái tim mục vụ của Đức Leo XIV không phải là một khái niệm trừu tượng
mà là một thực tại sống động.
Đảm bảo mọi người đều được nhìn thấy và trân trọng
Khi Đức Giáo Hoàng Leo cuối cùng cũng lên bục để bắt đầu bài giáo lý của mình
vào ngày hôm đó, ngài tiếp tục thể hiện sự gần gũi của mình theo những cách đơn
giản. Người bản xứ South Side Chicago đã tạo nên lịch sử khi tự mình đọc một phần
bài phát biểu của mình bằng tiếng Anh, một sự công nhận là giáo hoàng đầu tiên
sinh ra ở Hoa Kỳ. Sau đó, chuyển sang nói tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ý lưu
loát, ngài chào đón các nhóm từ Châu Mỹ Latinh và Châu Âu.
Khả năng cá nhân này có thể nói bằng tiếng mẹ đẻ của rất nhiều người Công Giáo
— thay vì hoàn toàn dựa vào người phiên dịch — đã thu hút được những tiếng reo
hò tán thưởng. Đức Giáo Hoàng Leo kết thúc buổi tiếp kiến bằng lời cầu nguyện
xin Chúa ban phước cho người già, trẻ chưa sinh và tất cả những ai đang đau khổ,
cho thấy rằng mối quan tâm của ngài thực sự hướng đến mọi thành viên trong gia
đình nhân loại. Không ai quá nhỏ bé hay quá thiệt thòi để được ghi nhớ trong lời
chúc phúc của ngài. Đó là một ví dụ tuyệt đẹp về cách Đức Giáo Hoàng Leo đang nỗ
lực để đảm bảo mỗi người đều cảm thấy được nhìn nhận và coi trọng trong Giáo hội
mà ngài hiện đang lãnh đạo.
Một gương sáng đằng sau hậu trường
Không phải tất cả những khoảnh khắc đáng yêu của Đức Giáo Hoàng Leo XIV đều được
công khai. Một số dấu hiệu rõ ràng nhất về tính cách của ngài đã xuất hiện
trong những cuộc gặp gỡ lặng lẽ hơn. Ví dụ, chỉ vài ngày trước buổi tiếp kiến
chung đó, Đức Giáo Hoàng đã tổ chức một cuộc họp đặc biệt với khoảng 5,000 nhân
viên Vatican và gia đình của họ tại Hội trường Paul VI. Đây là những người làm
vườn, quản gia, thư ký, lính canh và vô số nhân viên hỗ trợ giúp Vatican hoạt động
ở hậu trường.
Thay vì lời chào hời hợt, Đức Giáo Hoàng Leo đã nói chuyện với họ từ trái tim,
cảm ơn họ vì việc phục vụ thường "ẩn giấu" của họ, đặc biệt là trong
những ngày bận rộn của quá trình chuyển giao giáo hoàng. Sau đó là một bất ngờ
lớn: như một dấu hiệu của lòng biết ơn, ngài tuyên bố rằng mỗi nhân viên sẽ nhận
được khoản tiền thưởng 500 euro trong kỳ lương tiếp theo. Có một tràng pháo tay
và thậm chí là những giọt nước mắt vui mừng trong số các nhân viên. Nhiều người
không thể tin rằng Giáo hoàng lại nghĩ đến nhu cầu của họ một cách trực tiếp
như vậy.
“Giáo hoàng đến rồi đi; Giáo triều vẫn còn,” Đức Leo XIV nói đùa với một nụ cười,
thừa nhận rằng sau bất cứ triều đại giáo hoàng nào, chính những người lao động
bình thường này mới là “ký ức định chế” sống động của Giáo hội, như Tạp chí
America đã chia sẻ. Chỉ bằng một động thái, ngài đã cho thấy rằng ngài không
coi mình cao hơn những người làm công việc thường ngày của Giáo hội. Đó là một
cử chỉ liên đới với các gia đình lao động — rất phù hợp với danh hiệu cổ xưa của
người cùng tên là Thánh Leo Cả “đầy tớ của các đầy tớ của Chúa”, nhưng được
phát biểu một cách hiện đại, hữu hình.
Một người biết tưởng nhớ
Trong suốt những tuần này, Đức Leo cũng đã biểu lộ lòng tôn kính sâu sắc đối với
những vị đã đi trước ngài và luôn ghi nhớ những câu chuyện của con người xung
quanh ngài. Vào cuối tháng 5, trong một bài phát biểu, ngài đã dừng lại để yêu
cầu Giáo hội tưởng nhớ “Đức Giáo Hoàng Phanxicô đáng kính của chúng ta, người
đã trở về nhà của Cha chúng ta cách đây đúng một tháng”.
Đó là lời nhắc nhở chân thành về sự ra đi của vị tiền nhiệm, được thực hiện vào
đúng ngày kỷ niệm một tháng ngày mất của Đức Phanxicô, và rõ ràng là Đức Leo
XIV vẫn mang trong mình thái độ biết ơn. Trong một khoảnh khắc riêng tư ngay
sau khi đắc cử, Đức Giáo Hoàng đã bước vào vào Vương cung thánh đường Đức Bà Cả,
không phải để tham dự một buổi lễ lớn mà để cầu nguyện thầm lặng tại lăng mộ của
Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Các nhân chứng đã nhìn thấy ngài cầu nguyện thầm lặng
trong vài phút trước ngôi mộ đơn sơ, sau đó đứng dậy đặt một bàn tay nhẹ nhàng
lên phiến đá cẩm thạch để tỏ lòng tôn kính, để lại một bông hồng trắng để tôn
vinh Thánh Teresa.
Ngài cũng dành thời gian trước biểu tượng Đức Mẹ Maria được yêu mến (Salus
Populi Romani) mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô thường đến thăm trước và sau mỗi
chuyến đi. Cuộc hành hương không lời này đã nói lên rất nhiều điều. Nó cho thấy
Đức Giáo Hoàng Leo là một người luôn ghi nhớ, một người con tinh thần tôn vinh
di sản của người cha tinh thần trước ngài. Có điều gì đó vô cùng xúc động khi
chứng kiến một vị giáo hoàng mới được bổ nhiệm, với tất cả kỳ vọng của thế giới
trên vai, dành thời gian cầu nguyện trong yên lặng tại nơi an nghỉ của vị tiền
nhiệm.
Thực vậy, Đức Leo XIV đã nhấn mạnh đến các vị giáo hoàng và cha tinh thần trong
quá khứ trong những ngày này, một dấu hiệu của sự khiêm nhường và tính liên tục.
Ngài biết rằng mình xây dựng trên nền tảng mà người khác đã đặt ra, và ngài
không ngần ngại thừa nhận điều đó trong lời cầu nguyện. Đối với các tín hữu, sự
khiêm nhường này là sự an ủi. Nó cho thấy rằng vị giáo hoàng mới không tìm kiếm
vinh quang cho riêng mình, mà là vinh quang của Chúa, và ngài coi mình là một
phần của câu chuyện đang diễn ra của Giáo hội chứ không phải là khởi đầu của
nó.
Chia sẻ sự ấm áp của gia đình
Khi những tuần lễ mùa xuân trôi qua, tinh thần vui tươi của Đức Leo tiếp tục tỏa
sáng trong các cuộc tụ họp lớn hơn. Vào ngày 1 tháng 6, lễ Ngũ tuần, Vatican đã
tổ chức lễ kỷ niệm Năm Thánh cho các Gia đình, Trẻ em, Ông bà và Người cao
niên, và Đức Giáo Hoàng Leo đã chủ trì Thánh lễ tại Quảng trường Thánh Phêrô
tràn ngập ánh nắng. Hơn 60,000 người từ 131 quốc gia đã lấp đầy quảng trường -
một bức tranh ghép các gia đình với xe đẩy trẻ em, trẻ em trên vai cha mẹ và
ông bà nắm tay cháu.
Trước khi nghi lễ bắt đầu, Đức Giáo Hoàng Leo đã dành hơn 20 phút đi vòng quanh
quảng trường trên xe giáo hoàng của mình để chào đón càng nhiều gia đình càng tốt.
Bầu không khí giống như một cuộc đoàn tụ gia đình hơn là một buổi lễ chính thức:
những người hành hương từ khắp nơi trên thế giới vẫy cờ quốc gia của họ và hô
vang "Leone! Leone!" (tiếng Ý có nghĩa là "Leo") khi ngài vẫy
tay đáp lại với niềm vui rõ ràng. Có lúc, ngài phát hiện ra một cậu bé ngồi xe
lăn đang giơ cao một bức vẽ.
Đức Giáo Hoàng yêu cầu tài xế dừng lại, trèo xuống và ôm đứa trẻ một cách nồng
nhiệt, cảm ơn cậu bé vì bức vẽ - hóa ra đó là một bức phác họa bằng bút chì màu
về Chúa Giêsu và Đức Giáo Hoàng đang mỉm cười với nhau. Quảng trường bùng nổ
trong tiếng reo hò trước cuộc trao đổi không được lên kế hoạch này, một biểu tượng
sâu sắc về cây cầu mà Đức Giáo Hoàng Leo đang xây dựng cho thế hệ tiếp theo.
Các nhiếp ảnh gia đã chụp được một hình ảnh dịu dàng khác: Đức Leo XIV nghiêng
người từ xe giáo hoàng để vuốt ve má của một đứa trẻ đang ngọ nguậy trong vòng
tay của cha mình. Khuôn mặt của Đức Thánh Cha trong bức ảnh chụp nhanh đó là niềm
vui thuần khiết - kiểu mà bạn sẽ thấy trên một người ông hoàn toàn bị mê hoặc bởi
đứa cháu của mình.
Trong Thánh lễ sau đó, Đức Giáo Hoàng Leo đã hát một số phần của phụng vụ - bao
gồm cả lời cầu nguyện mở đầu - bằng giọng trong trẻo, du dương, dẫn dắt đàn
chiên của mình thờ phượng như thể đó là điều tự nhiên nhất trên thế giới. Trong
bài giảng của mình, ngài đã nói về gia đình như "cái nôi của tương lai
nhân loại", ca ngợi cách đức tin được truyền lại thông qua chứng tá yêu
thương của cha mẹ và ông bà. Nhưng đối với nhiều người có mặt ngày hôm đó, hành
động của ngài còn nói lên nhiều điều hơn cả lời nói của ngài. Đây là một vị
Giáo hoàng không chỉ rao giảng về vẻ đẹp của gia đình - ngài còn chia sẻ rõ
ràng sự ấm áp và tiếng cười của gia đình.
Điều này cũng được thấy rõ trong những khoảnh khắc thực sự dài mà Đức Giáo
Hoàng đã dành cho các cặp đôi mới cưới tại buổi tiếp kiến chung. Trong khi nhiều
người có thể mong đợi rằng chỉ những cô dâu chú rể ăn mặc chỉnh tề ở hàng ghế đầu
mới được Giáo hoàng bắt tay, thì Đức Leo đã kiên nhẫn đi qua từng hàng cặp đôi,
và không chỉ để chào hỏi nhanh chóng. Người ta chỉ có thể ngạc nhiên về tất cả
những lời khuyên về hôn nhân và gia đình mà ngài đã đưa ra trong những khoảnh
khắc thân mật không vội vã này.
Một bất ngờ tuyệt đẹp
Những hành động yêu thương nhỏ bé của Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã khơi dậy một cảm
giác hy vọng mới. Hóa ra, điều chạm đến trái tim mọi người nhiều nhất không phải
là những cử chỉ lớn lao, mà là những cử chỉ chân thành. Một tháng trước, ít ai
có thể tưởng tượng ra một vị Giáo hoàng người Peru gốc Mỹ, hoặc một người sẽ lấy
tên Leo - một cái tên gợi lên sự vĩ đại của Giáo hoàng - nhưng lại mang nó theo
một cách nhẹ nhàng, bản vị như vậy.
Và giờ đây ngài đang ở đây: Kể chuyện cười với nhân viên Vatican và các chức sắc,
cầu nguyện trong những góc im lặng của các nhà thờ ở Rome, lội vào đám đông để
ôm và ban phước lành, và hát những lời cầu nguyện cổ xưa với đức tin như trẻ
thơ. Thật vậy, Đức Giáo Hoàng Leo là một điều bất ngờ – một điều bất ngờ tuyệt
vời – chính xác là vì ngài nhắc nhở chúng ta rằng cốt lõi của đức tin chúng ta
là mối quan hệ và sống động.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét