04.07.2025: THỨ SÁU TUẦN XIII THƯỜNG NIÊN

 04/07/2025

 Thứ Sáu tuần 13 thường niên

 

Bài Ðọc I: (Năm I) St 23, 1-4. 19; 24, 1-8. 62-67

“Isaac yêu thương Rêbecca, cho nên ông tìm được niềm an ủi, vì thương nhớ mẹ đã qua đời”.

Trích sách Sáng Thế.

Bà Sara được một trăm hai mươi bảy tuổi thì qua đời tại thành Cariatharbê, tức là Hêbron, trong đất Canaan. Ông Abra-ham đến khóc lóc thương tiếc bạn mình. Khi lo việc chôn cất, Abraham chỗi dậy nói với các con ông Hét rằng: “Tôi là ngoại bang, là khách lạ giữa quý ông, xin quý ông nhượng cho tôi một phần mộ để chôn xác người nhà tôi qua đời”. Rồi Abraham chôn cất bà Sara vợ ông trong Hang Ðôi ngoài đồng ruộng, đối diện với Mambrê, tức Hêbron, trong đất Canaan.

Khi ấy, Abraham đã già nua, và Chúa đã chúc lành cho ông trong mọi sự. Abraham nói với người đầy tớ lớn tuổi nhất trong nhà, cũng là người quản lý mọi của cải của ông rằng: “Ngươi hãy đặt tay vào dưới bắp vế ta mà thề trước mặt Chúa là Thiên Chúa trời đất, sẽ không cưới cho con ta một người vợ thuộc dân Canaan mà ta đang ở chung với họ đây. Ngươi hãy đi về quê họ hàng ta, mà cưới vợ cho con ta là Isaac”. Người đầy tớ thưa lại: “Nếu người phụ nữ không muốn theo tôi về xứ này, thì tôi có phải đem con trai ông về quê quán của ông chăng?” Abraham trả lời rằng: “Ngươi hãy cẩn thận chớ bao giờ dẫn con ta về đó: Chúa là Thiên Chúa, đã đưa ta ra khỏi nhà cha ta và quê quán ta, đã phán và thề hứa cùng ta rằng: “Ta sẽ ban đất này cho dòng dõi ngươi”. Thiên Chúa sẽ sai thiên thần đi trước mặt ngươi, và ngươi cưới cho con trai ta một người vợ trong xứ đó. Nếu người phụ nữ không chịu theo ngươi về, thì ngươi không còn mắc lời đoan thề mà ta bảo người đây. Chỉ có một điều là đừng dẫn con trai ta về nơi đó”.

Khi ấy, Isaac đi bách bộ trên đường dẫn đến cái giếng gọi là “Ðấng Hằng Sống và Trông Thấy”, vì ông cư ngụ tại mạn nam. Lúc gần tối, Isaac đi ra ngoài cánh đồng để suy ngắm. Khi ngước mắt lên nhìn, thấy những con lạc đà đang trở về từ đàng xa. Rêbecca cũng ngước mắt nhìn thấy Isaac, nàng liền nhảy xuống khỏi lạc đà, và hỏi người đầy tớ rằng: “Người đang đi trong cánh đồng để ra đón chúng ta là ai vậy?” Người đầy tớ đáp: “Người đó là chủ tôi đấy”. Nàng vội vàng lấy khăn che mặt. Người đầy tớ lại kể lại cho Isaac hay mọi việc mình đã làm. Isaac đưa Rêbecca vào nhà xếp của Sara mẹ ông, ông lấy nàng làm vợ và yêu thương nàng lắm, cho nên ông tìm được niềm an ủi bớt thương nhớ mẹ đã qua đời.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 105, 1-2. 3-4a. 4b-5

Ðáp: Hãy ca tụng Chúa, bởi Người nhân hậu 

Hoặc đọc: Alleluia.

Xướng: Hãy ca tụng Chúa, bởi Người nhân hậu, vì đức từ bi Người tồn tại muôn đời. Ai nói cho hết được những hành động quyền năng của Chúa, ai kể cho xiết mọi lời ngợi khen Người?

Xướng: Phúc cho ai tuân giữ những điều huấn lệnh, và luôn luôn thực thi điều công chính. Lạy Chúa, xin nhớ chúng con khi gia ân huệ cho dân Ngài.

Xướng: Xin mang ơn cứu độ đến thăm viếng chúng con, để chúng con hân hoan vì hạnh phúc những người Chúa chọn, được chung vui bởi niềm vui của dân Ngài, và được hãnh diện cùng phần gia nghiệp của Ngài.

 

Alleluia: Tv 94, 8ab

Alleluia, alleluia! – Ước chi hôm nay các bạn nghe tiếng Chúa, và đừng cứng lòng. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Mt 9, 9-13

“Người lành mạnh không cần đến thầy thuốc: Ta muốn lòng nhân từ, chớ không phải là hy lễ”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu đi ngang qua, thấy một người ngồi ở bàn thu thuế, tên là Matthêu. Người phán bảo ông: “Hãy theo Ta”. Ông ấy đứng dậy đi theo Người. Và xảy ra là khi Người ngồi dùng bữa trong nhà, thì có nhiều người thu thuế và tội lỗi đến ngồi đồng bàn cùng Chúa Giêsu và các môn đệ của Người. Những người biệt phái thấy vậy, liền nói với các môn đệ Người rằng: “Tại sao Thầy các ông lại ăn uống với những người thu thuế và tội lỗi như thế?” Nghe vậy, Chúa Giêsu bảo rằng: “Người lành mạnh không cần đến thầy thuốc, nhưng là người đau yếu! Các ông hãy đi học xem lời này có ý nghĩa gì: “Ta muốn lòng nhân từ, chứ không phải là hy lễ”. Vì Ta không đến để kêu gọi người công chính, nhưng kêu gọi người tội lỗi”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về Sáng thế  23,1-4.19; 24,1-8.62-67

Chúng ta đến phần cuối của câu chuyện về Abraham. Bài đọc bao gồm các đoạn văn được chọn từ chương 23 và 24. Khi bài đọc mở đầu, chúng ta biết rằng vợ của Abraham là Sarah đã qua đời tại Hebron, một nơi còn được gọi là Kiriath-arba (Hebron). Bà thọ 127 tuổi. Abraham chìm vào nỗi đau buồn vì vợ và là mẹ của đứa con trai duy nhất của mình.

Rời khỏi giường bệnh, ông đến gặp "người Hittites" ("con trai của Heth" trong các bản dịch khác), những cư dân tiền Israel và không phải người Semit của Palestine. Vì là người ngoài cuộc và là người định cư ở vùng đất Canaan, ông đã yêu cầu một mảnh đất chôn cất nơi vợ mình có thể được chôn cất. Ông vẫn "sống trong lều" (xem Do Thái 11,9), nơi ở tạm thời nhất, nhưng ông mong đợi một ngôi nhà lâu dài hơn đã được hứa cho ông. Về điều này, tác giả sách Do Thái nói rằng:

…ông mong đợi thành phố có nền móng, mà kiến ​​trúc sư và người xây dựng là Đức Chúa Trời. (Do-Thái 11,10)

Quyền sở hữu đất chôn cất là bước quan trọng trong việc thiết lập nơi cư trú hợp pháp. Trong văn hóa, mọi người có mong muốn mãnh liệt được chôn cất ‘cùng với tổ tiên’ của họ ở quê hương. Bằng cách mua một nơi chôn cất ở Ca-na-an, Áp-ra-ham đã chỉ ra cam kết không lay chuyển của mình đối với lời hứa của Chúa—Ca-na-an là quê hương mới của ông.

Bản dịch Kinh thánh Mỹ mới có đoạn:

“Một người nước ngoài thường trú thường không có quyền sở hữu tài sản. Tầm quan trọng của việc Áp-ra-ham mua cánh đồng, được diễn đạt theo thuật ngữ pháp lý kỹ thuật, nằm ở chỗ nó đã trao cho con cháu ông quyền sở hữu đất đai đầu tiên, mặc dù nhỏ, ở đất nước mà Đức Chúa Trời đã hứa với tộc trưởng rằng một ngày nào đó họ sẽ thừa kế như của riêng mình. Do đó, Áp-ra-ham nhất quyết mua cánh đồng chứ không nhận nó như một món quà.”

Người lãnh đạo người Hittite rất vui khi tặng Áp-ra-ham một nơi chôn cất như một món quà, nhưng Áp-ra-ham nhất quyết mua nó để ông có toàn quyền đối với nó. Điều này đã mang lại cho ông một địa vị pháp lý tại Canaan mà trước đây ông không có. Sau đó, ông chôn vợ mình trong hang động bên trong “cánh đồng Ephron ở Machpela” mà ông đã mua và nằm đối diện với Mamre, tại Canaan.

Bản thân Abraham cũng đã cao tuổi và được Chúa ban phước theo nhiều cách. Ông biết rằng cái chết không còn xa nữa. Mối quan tâm chính của ông là con trai và những hậu duệ tương lai của con. Câu chuyện phức tạp về việc cưới vợ cho Isaac đánh dấu bước cuối cùng, mang tính quyết định hướng tới việc hoàn thành lời hứa về dòng dõi thông qua Isaac.

Đầu tiên, Abraham gọi người hầu cao cấp của mình, người quản lý tất cả tài sản khổng lồ của ông (có lẽ là Eliezer mà chúng ta đã gặp trước đó), và bắt ông ta thề:

Hãy đặt tay dưới đùi tôi, và tôi sẽ bắt ông thề với Chúa, Đức Chúa Trời của trời và đất, rằng ông sẽ không cưới vợ cho con trai tôi từ những người con gái của dân Ca-na-an, nơi tôi đang sống…

Con cháu của Abraham phải đến từ chính dân tộc của ông. Đặt tay dưới đùi có nghĩa là đặt chúng gần các cơ quan sinh dục để biểu thị sự trang trọng của lời thề sau đó. Biểu tượng của hành động này rõ ràng có liên quan đến khái niệm của người Do Thái về trẻ em phát triển từ 'đùi' hoặc 'thắt lưng' của cha chúng (xem chú thích của New American Bible Revised Edition cho Xuất Hành 1,5). Có lẽ người đàn ông đã tuyên thệ như vậy được cho là sẽ mang lời nguyền vô sinh đến cho chính mình nếu anh ta không thực hiện lời thề của mình. Gia-Cóp đã bắt Giu-se thề theo cách tương tự (Sáng thế  47,29). Trong cả hai trường hợp này, lời tuyên thệ được thực hiện để thực hiện yêu cầu cuối cùng của một người đàn ông trên giường bệnh.

Người hầu phải đến vùng đất của Abraham, Mesopotamia, và chọn một người vợ cho Isaac trong số những người bà con của ông. Người quản gia có một vấn đề. Còn nếu người vợ tương lai không muốn rời khỏi đất nước của mình và đến Canaan thì sao? Isaac có nên quay lại và sống ở đó với cô ấy không? Abraham loại trừ hoàn toàn gợi ý đó:

Chúa, Đức Chúa Trời của thiên đàng, là Đấng đã đưa tôi ra khỏi nhà cha tôi và khỏi vùng đất tôi sinh ra và là Đấng đã phán với tôi và thề với tôi rằng: 'Ta sẽ ban cho dòng dõi ngươi vùng đất này'...

Vì vậy, Abraham bị giằng xé giữa lòng trung thành với dân tộc của mình, 'sự trong sạch' của dòng dõi gia đình và nhiệm vụ chiếm hữu ngôi nhà nuôi dưỡng mình.

Abraham hứa với người quản gia của mình rằng Chúa sẽ sai một thiên thần đi trước ông để chọn một người vợ phù hợp cho con trai ông. Tuy nhiên, nếu người phụ nữ được chọn không muốn quay trở lại Canaan, người quản gia sẽ được giải thoát khỏi lời thề mà anh ta đang được yêu cầu thực hiện. Sau đó, người quản gia đặt tay dưới đùi Abraham và thề.

Bây giờ chúng ta chuyển đến phần cuối của chương 24 cho phần cuối của bài đọc. Ở giữa, có một câu chuyện dài về cách người quản lý đến Mesopotamia và tình cờ gặp Rebekah xinh đẹp đến một cái giếng để lấy nước (Jacob - sau này được gọi là 'Israel' - cũng sẽ gặp người vợ tương lai của mình, Rachel, tại một cái giếng). Có sự lặp lại của những cảnh này trong Phúc âm Gioan, nơi Chúa Giêsu gặp người phụ nữ Samaritan tại một cái giếng - biểu tượng của Cựu Ước - và đưa cô ấy trở thành cô dâu 'thiêng liêng' của mình vào Giao ước Mới không? (xem Gioan 4).

Rebekah hóa ra là cháu gái của Abraham, con gái của anh trai ông là Nahor, và là một trinh nữ. Cô ấy đáp ứng mọi yêu cầu. Người quản lý gặp gia đình cô ấy, tặng họ những món quà từ chủ nhân của mình và sau đó đưa Rebekah trở lại Canaan (xem Sáng thế  24,10-61).

Sau đó, chúng ta được kể rằng Isaac, người sống ở Negeb, đã đi vào vùng hoang dã đến giếng Beer-lahai-roi (có rất nhiều giếng!). Đây là địa điểm báo tin về sự ra đời của Ishmael cho Hagar. Sự xuất hiện của Isaac từ đó có một sự cộng hưởng mang tính biểu tượng - từ nay trở đi, anh sẽ có hậu duệ của riêng mình. Khi bước đi trong ánh sáng buổi tối, Isaac nhìn thấy một đoàn lạc đà đang tiến đến. Đi cùng đoàn là Rebekah. Cô ngước lên và nhìn thấy Isaac, người chồng tương lai của mình, lần đầu tiên. Cô xuống khỏi con lạc đà của mình và hỏi người đàn ông mà cô nhìn thấy đang đi về phía họ là ai. Người hầu của Abraham trả lời:

Đó là chủ của tôi.

Rebekah ngay lập tức che mặt lại, có lẽ ám chỉ rằng cô chưa kết hôn. Cho đến bây giờ, chủ của người quản gia là Abraham; từ bây giờ trở đi là Isaac, người gia trưởng mới của gia đình. Sau đó, người hầu kể cho Isaac nghe mọi chuyện đã xảy ra trong quá trình tìm kiếm cô dâu của mình. Isaac, không nói thêm gì nữa:

... đã lấy Rebekah, và cô trở thành vợ của anh, và anh yêu cô. Vì vậy, Isaac đã được an ủi sau cái chết của mẹ mình.

Isaac hiện là người đứng đầu gia đình, nhưng chúng ta sẽ không dành quá nhiều thời gian cho anh ấy. Trên thực tế, sẽ chỉ có thêm một bài đọc về anh ấy.

 

Chú giải về Mát-thêu  9,9-13

Việc chữa lành người bại liệt ngay sau đó là lời kêu gọi của Mát-thêu, được Mác-cô và Lu-ca đặt tên là Lê-vi trong các phiên bản của họ về câu chuyện. Mát-thêu/Lê-vi là một môn đồ không ai ngờ tới; ông là một người thu thuế. Những người thu thuế nằm trong nhóm người bị khinh miệt nhất trong xã hội Do Thái thời bấy giờ. Những người thu thuế không bao giờ có thể đặc biệt được ưa chuộng, vì công việc đáng ghét của họ, nhưng vào thời Chúa Giê-su, họ là người thu thuế cho nhà cai trị thực dân bị ghét và ngoại giáo. Vì vậy, họ bị coi là những kẻ cộng tác và phản bội chính người dân của họ và tôn giáo của họ. Người La Mã có phong tục giao việc thu thuế cho các đại lý tình nguyện. Những cá nhân này trả trước số tiền mà người La Mã yêu cầu, sau đó phải lấy lại tiền từ người dân. Khi làm như vậy, họ thường thu được nhiều hơn số tiền họ đã trả cho người La Mã. Đây là 'nhiệm vụ' của họ, nhưng thường có yếu tố tống tiền và tham nhũng trong toàn bộ hoạt động.

Bây giờ, Chúa Giê-su mời một trong những người bị khinh miệt này làm môn đồ của Người. Đây là một ví dụ về việc Chúa Giêsu nhìn xa hơn vẻ bề ngoài và khuôn mẫu về tiềm năng của con người thực sự bên trong. Ngay sau đó, Chúa Giêsu được nhìn thấy đang ngồi "trong nhà" dùng bữa tối với các môn đồ của mình khi họ có một số người thu thuế và những tội nhân công khai khác tham gia. Không rõ liệu 'the' ám chỉ ngôi nhà nơi Chúa Jesus đang ở hay nhà của Mát-thêu. Trong cả hai trường hợp, điều đó chắc chắn sẽ thu hút sự chú ý của những người chỉ trích Chúa Giêsu.

Và thực sự một số người Pharisêu, khi nhìn thấy điều này, đã bị sốc. Họ hỏi các môn đồ (không phải Chúa Giêsu):

Tại sao thầy của các người lại ăn với những người thu thuế và tội nhân?

Đối với những người Pharisêu, nếu Chúa Giêsu là người của Chúa và là một giáo viên, làm sao Ngài có thể được nhìn thấy trong nhóm những người không thanh sạch về mặt tôn giáo? Ở trong nhóm của họ cũng có nghĩa là bị ô uế và ô uế.

Nghe thấy họ, Chúa Giêsu trả lời:

Những người khỏe mạnh không cần thầy thuốc, nhưng những người đau ốm. Hãy đi và tìm hiểu ý nghĩa của câu này: 'Ta muốn lòng thương xót, chứ không muốn lễ vật.' Vì Ta đến không phải để gọi người công chính mà là gọi người tội lỗi.

Chúa Giêsu đảo ngược tình thế với những người Pharisêu bằng cách nhìn nhận tình hình theo một góc nhìn hoàn toàn khác.

Vấn đề không phải là Chúa Giêsu bị ô uế bởi tội lỗi và sự ô uế, mà là họ được chữa lành nhờ sự hiện diện và ảnh hưởng của Người. Những người theo chủ nghĩa luật pháp (những người theo nghi lễ) chỉ quan tâm đến bản thân họ; những người được tình yêu thương cai quản (những người nhân từ) chủ yếu nghĩ đến nhu cầu của anh chị em mình. Chúa Giêsu không cần dành thời gian cho những người đức hạnh, tức là những người đã cải đạo; Người cần dành thời gian cho những người đang thiếu thốn về mặt tinh thần và đạo đức.

Bài học trong bài đọc hôm nay cực kỳ phù hợp với thời đại của chúng ta. Khi tìm kiếm những người có khả năng theo Chúa Kitô, chúng ta có xu hướng tìm kiếm ở đâu? Đã bao nhiêu lần chúng ta nghe mọi người tự hỏi tại sao Chúa lại chọn họ làm những nhà lãnh đạo Ki-tô giáo—là linh mục, tu sĩ hay giáo dân? Khi nhìn vào Mười Hai Tông Đồ, chúng ta thấy họ thực sự là một nhóm người kỳ lạ: đầy lỗi lầm, đức tin mong manh, nhưng cuối cùng họ đã bắt đầu một điều gì đó phi thường.

Có phải là sự thật rằng phần lớn năng lượng mục vụ của chúng ta trong các nhà thờ của chúng ta hướng đến những người đã cải đạo? Cũng không phải là sự thật rằng những người cần nhất để trải nghiệm tình yêu và sự chữa lành của Chúa Kitô có thể được tìm thấy ở những nơi mà chúng ta ngần ngại đến? Có lẽ chúng ta nên can đảm và tìm kiếm mọi người ở những nơi như vậy; Chúa Kitô sẽ ở cùng chúng ta khi chúng ta đến đó.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/o1136g/

 

Suy Niệm: Bữa Tiệc Thân Hữu

Trong hầu hết các nền văn hóa hiện hữu trên thế giới, bữa ăn là một thời điểm, một nghi lễ đặc biệt trong đời sống con người. Con người thường chia giờ giấc trong ngày theo các bữa ăn. Bữa ăn là giờ duy nhất trong ngày, trong đó mọi thành phần trong gia đình có mặt bên nhau, do đó bàn ăn thường là biểu trương của hiệp nhất. Vì là giờ hiệp nhất, nên bữa ăn cũng là giờ linh thiêng trong cuộc sống. Người ta vẫn nói: "Trời đánh tránh bữa ăn". Bữa ăn là dấu chỉ của hiệp nhất, cho nên thời xa xưa, thỏa ước giữa các bộ lạc cũng được ký trong bữa tiệc. Ngồi đồng bàn với nhau có nghĩa là chấp nhận chia sẻ với nhau, chấp nhận tình thân hữu của nhau.

Bài Tin Mừng hôm nay cho thấy được ý nghĩa nổi bật của bữa ăn trong cuộc đời Chúa Giêsu. Phúc Âm thường ghi lại những lần Chúa Giêsu ngồi đồng bàn với những người thu thuế tội lỗi, những người bị đẩy ra bên lề xã hội. Ngồi đồng bàn với người nào là muốn chia sẻ, muốn nói lên tình thân thiện của người đó. Qua những lần ngồi đồng bàn với tất cả mọi hạng người, Chúa Giêsu bày tỏ cho chúng ta bộ mặt của một Thiên Chúa nhân hậu luôn hiện diện trong mọi sinh hoạt của con người, một Thiên Chúa chia sẻ cuộc sống của con người và muốn đi vào kết hiệp thâm sâu với con người.

Chúng ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy Chúa Giêsu thường mượn hình ảnh bữa tiệc để nói về Nước Trời: "Nước Trời giống như vua kia làm tiệc cưới". Nước Trời giống như một tiệc vui. Tôn giáo mà Chúa Giêsu loan báo không phải là những nghi lễ hay những luật lệ cứng nhắc, mà là tôn giáo của tình yêu. Trích dẫn lời Tiên Tri Ôsê: "Ta muốn lòng nhân từ, chứ không phải lễ tế", Chúa Giêsu đả phá những tôn giáo chỉ xây dựng trên những nghi lễ trống rỗng, mà quên đi cái lõi của tôn giáo là tình thương.

Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta nhìn lại cách sống đạo của chúng ta. Bí tích Thánh Thể mà Chúa Giêsu để lại cho chúng ta là bữa tiệc dấu chứng tình yêu của Ngài. Tham dự vào bữa tiệc ấy là tham dự vào tinh thần yêu thương chia sẻ với Ngài. Nếu không có tinh thần yêu thương, thì tất cả những kinh kệ, những hành động phụng vụ chỉ là trống rỗng vô ích. Của lễ đẹp lòng Chúa nhất phải chăng không là những hành động yêu thương, chia sẻ, tha thứ đó sao? Lúc đó bàn thờ của chúng ta không chỉ nằm trong bốn bức tường nhà thờ, mà còn phải là gia đình, công sở, phố chợ. Nơi nào có hành động yêu thương, tha thứ, chia sẻ, thì nơi đó có Chúa hiện diện, có bình an, có Nước Trời.

(‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)