Tạo sức đề kháng tâm lý và
thiêng liêng giữa đại dịch
Trong đại dịch virus corona, một mặt chúng ta không được
phép dửng dưng và thờ ơ trước những đau khổ mà các anh chị em bị nhiễm bệnh
đang gặp phải, đồng thời phải biết nhắc nhở nhau tuân thủ các lời khuyên và các
chỉ thị phòng tránh dịch bệnh. Nhưng mặt khác, chúng ta cũng phải có trách nhiệm
chung trong việc tạo ra một bầu khí lạc quan và tin cậy hơn cho cộng đồng.
Khắc Bá, SJ - Vatican News
Dù muốn dù không, chúng ta không thể không nhắc đến đại dịch
Corona trong thời gian này. Thông tin về nó chắc hẳn chiếm vị trí hàng đầu
trong ý thức của mỗi người. Có lẽ mỗi người hiện nay đều có thể cảm nhận được rằng
cả thế giới đang rơi vào một bầu không khí đau thương, hoang mang và bi quan.
Trong bầu khí này, điều an ủi là chúng ta nhận thấy tình liên đới được thể hiện
mạnh mẽ hơn, đặc biệt là sự cảm thông và xót xa cho những con người ở các vùng
nóng của dịch bệnh. Có lẽ không có mấy dịp mà cả nhân loại gần nhau, thấy gắn
chặt số phận với nhau như vậy, dù chúng ta phải giữ khoảng cách về mặt thể lý.
Đó là tinh thần thật quí giá, vì trong tư cách là con người, chúng có trách nhiệm
phải mở lòng và gắn kết cách đặc biệt với những người anh chị em đang bị những
con virus quái ác tấn công. Vì vậy, tâm tình cảm thương dành cho họ là điều tối
thiểu mà mỗi người cần có.
Tuy nhiên, chúng ta đồng thời cũng phải liên đới với những
người còn mạnh khoẻ và với tương lai của cả nhân loại nữa! Vì vậy, chúng ta phải
đặt câu hỏi và nhận định về bầu khí ảm đạm hiện tại. Lý do vì, xét như một dạng
khủng hoảng cộng đồng, việc đương đầu với dịch bệnh không chỉ là cuộc chiến ở
phương diện ‘bản đồ lây lan’ và tiến bộ y khoa, mà song song với nó là cuộc chiến
về sức khoẻ tâm lý - thiêng liêng nói riêng, hay tinh thần nói chung, của cả xã
hội. Nói cách khác, chúng ta không chỉ cần xây dựng sức đề kháng thể lý, mà còn
cần có ‘sức đề kháng tâm lý và thiêng liêng của cộng đồng’. Sức đề kháng này
không kém quan trọng so với sức đề kháng thể lý, nếu không muốn nói là quan trọng
hơn, vì nó ảnh hưởng lên cả sức đề kháng thể lý. Thực vậy, khi tinh thần giảm
sút, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng ‘ăn không ngon, ngủ không yên’; ngoài ra,
nó cũng triệt tiêu năng lượng sáng tạo, vốn là một yếu tố rất cần thiết trong mọi
hoàn cảnh khó khăn.
Xét theo tình trạng hiện tại, ngoài bầu khí bi thương và
hoang mang, sự lo âu cũng đang bao trùm nhiều nơi, đặc biệt là với những ai có
người thân thích đang ở vùng nóng của dịch bệnh. Hơn nữa, nhiều người đang bị
stress, một phần vì sợ bị bệnh, một phần vì mất công ăn việc làm. Hoàn cảnh này
là một điều kiện rất bất lợi khi đương đầu với dịch bệnh. Do vậy, vấn đề là làm
thế nào để có được một ‘sức đề kháng tâm lý và tinh thần của cộng đồng’ đủ mạnh
mà không đánh mất tinh thần cảnh giác và tình liên đới với các nạn nhân hiện tại?
Chính vì thế, một mặt chúng ta không được phép dửng dưng và
thờ ơ trước những đau khổ mà các anh chị em bị nhiễm bệnh đang gặp phải, đồng
thời phải biết nhắc nhở nhau tuân thủ các lời khuyên và các chỉ thị phòng tránh
dịch bệnh. Nhưng mặt khác, chúng ta cũng phải có trách nhiệm chung trong việc tạo
ra một bầu khí lạc quan và tin cậy hơn cho cộng đồng.
Để giải quyết vấn đề này, trước hết cần xét lại những yếu tố
đang tạo nên bầu khí ảm đạm và bi quan hiện nay. Có lẽ tinh thần cảm thông và
thương xót cho các nạn nhân chỉ góp một phần rất nhỏ vào bầu khí này. Phần lớn
còn lại có lẽ chủ yếu do sự phát tán thông tin không chính đáng. Đó hoặc là những
thông tin giả mạo, hoặc những thông tin bị phóng đại, hoặc những thông tin có
tính ‘nhấn nhá’ theo chủ ý nào đó vào những điểm ‘thấp’ nhất, bi thương nhất của
thảm hoạ. Tất nhiên, chúng ta phải xác nhận rằng đại dịch này thật sự nghiêm trọng;
nó đã vượt quá những dự đoán chủ quan ban đầu của các nhà chuyên môn; và nhiều
nơi hiện bị mất khả năng kiểm soát. Hơn nữa, theo ông Christian Drosten, nhà
virus học hàng đầu thế giới hiện nay, có thể có khả năng nhân loại phải đương đầu
với cuộc khủng hoảng này cả năm trời trong tình trạng khẩn cấp.[1] Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là
‘bức tranh’ thực của cuộc khủng hoảng hoàn toàn đúng như những gì truyền thông
đang vẽ lên. Ví dụ, mạng xã hội và nhiều tờ báo gần đây loan tin rằng Thủ tướng
Ý ra quyết định buộc các bác sỹ không được chữa trị cho các bệnh nhân trên 70
tuổi bị nhiễm virus Corona, để ưu tiên dành các vật tư ý tế chữa trị cho những
người trẻ tuổi. Chỉ có một phần nhỏ của thông tin này là sự thật, đó là, tình
trạng thiếu thốn vật tư ý tế đã khiến các y bác sỹ gặp thách đố luân lý về vấn
đề ưu tiên chữa trị trong một số trường hợp. Nhưng chẳng có bất cứ một chính
sách hay một sắc lệnh nào như thế được đưa ra.
Vì vậy, thiết nghĩ chúng ta có thể thực hiện những điều sau đây để góp phần xây
dựng bầu khí tích cực và tin cậy hơn cho cộng đồng xã hội trong thời gian này:
Thứ nhất, dù việc chia sẻ thông tin về cơn dịch là rất cần thiết, đặc biệt là
những thông số lây nhiễm và các thông tin y khoa có độ tin cậy cao, nhưng xin đừng
chia sẻ những thông tin giả mạo, những thông tin bị làm lố, và những thông tin
tạo ra viễn tượng quá bi quan vốn được trình bày theo dụng ý nào đó.
Thứ hai, chúng ta có thể động viên nhau và củng cố tinh thần chung bằng việc
chia sẻ những lời ca tiếng hát, những câu chuyện mang lại niềm hy vọng. Chúng
ta cũng có thể tạo nên bầu khí rộn ràng hơn bằng cách mang lại cho nhau những
tiếng cười lành mạnh.
Thứ ba, chúng ta cần tìm cách duy trì việc làm theo những phương thế phù hợp để
đảm bảo an ninh tài chính và tránh được áp lực tâm lý. Đây có lẽ là vấn đề khó
khăn nhất! Tuy nhiên, những khủng hoảng thế này đòi chúng ta phải nỗ lực phát
huy tinh thần sáng tạo để tìm ra những hình thức làm việc phù hợp trong từng
hoàn cảnh riêng của mỗi người. Ở mức lý tưởng, mọi người có thể chia sẻ cho
nhau những sáng kiến việc làm mới, và giúp nhau vượt qua những lo ngại thất
nghiệp.
Cuối cùng, chúng ta cần sống đức tin cách rõ nét hơn, vì đức trông cậy và tín
thác vào Đấng Quan Phòng là nền tảng của mọi tâm tình bình an và đón nhận.
Nghĩa là, chúng ta cần thực sự gia tăng tin thần cầu nguyện, gia tăng sự hiệp
nhất trong đức tin và tín thác vào lòng thương xót của Thiên Chúa. Một cách cụ
thể, chúng ta nên hiệp thông và tham dự vào những sáng kiến đang được Giáo hội
Hoàn Cầu và các Giáo hội địa phương đưa ra, như chương trình lần chuỗi và cầu
nguyện chung theo đề xuất mới đây của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô[2], các chương trình cầu nguyện của các giáo
phận, hay cùng đọc các lời kinh xin ơn chữa lành đã được phổ biến nơi các giáo
hội địa phương. Bên cạnh đó, chúng ta cần lưu ý tránh xa những thông tin mang
tính chia rẽ và gây phương hại đức tin của mình. Đó là những thông tin về các
cuộc thần hiện, về các thuyết tiên tri này nọ; đặc biệt là những thông tin tạo
nên hình ảnh méo mó về Thiên Chúa, tức những thông tin gây ra cách hiểu rằng sự
dữ hiện nay là do sự trừng phạt của Thiên Chúa. Thay vào đó, chúng ta cần xin
ơn để có thể cảm nghiệm rằng, Thiên Chúa là Cha Nhân Lành và Xót Thương. Ngài
không đối xử với con người như một trò chơi hay một đối tượng để thử thách. Ngược
lại, Thiên Chúa là bạn, là Cha của chúng ta. Ngài đang xót thương và đồng hành
cùng ta trong cơn gian nan khốn khó. Trong mọi hoàn cảnh, Ngài luôn ở bên cạnh
ta và cùng chia sẻ mọi đau khổ của ta. Tâm tình tín thác và cậy trông đó sẽ
giúp chúng ta có được tâm trí vững vàng giữa cơn thử thách này, và thúc đẩy ta
chia sẻ sự vững vàng đó cho tha nhân. Đó là nền tảng để xây dựng một cộng đồng
có sức mạnh đề kháng về tâm lý và thiêng liêng trong cuộc chiến đầy cam go này.
[1] https://www.zeit.de/wissen/gesundheit/2020-03/christian-drosten-coronavirus-pandemie-deutschland-virologe-charite/komplettansicht.
[2] https://www.vaticannews.va/vi/church/news/2020-03/cong-giao-the-gioi-hiep-y-cau-nguyen-voi-dtc-cho-het-dai-dich.html.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét