Quá khứ phản văn hóa đương thời của Đức Giáo Hoàng Leo
XIV và manh mối cho tương lai
Vũ Văn An 13/May/2025
Một cuộc phỏng vấn năm 2012 đã dẫn đến cuộc tranh cãi đầu tiên về triều đại
giáo hoàng mới như thế nào.
Đức Giáo hoàng Leo XIV chào đón các tín đồ tụ họp tại Quảng
trường Thánh Peter vào ngày 8 tháng 5 năm 2025 trong trang phục truyền thống của
một giáo hoàng mới, áo mozzetta đỏ và khăn choàng trên áo choàng trắng và áo
chùng trắng mới của ngài. (ảnh: Daniel Ibanez / EWTN)
Francis X. Rocca (*), trên National Catholic Register, ngày
10 tháng 5 năm 2025, viết rằng: Kể từ khi mật nghị bầu Hồng Y Robert Francis
Prevost vào ngày 8 tháng 5, nhiều người đã theo dõi sát sao để tìm manh mối về
cách Đức Giáo Hoàng Leo XIV sẽ đi theo hay rời khỏi con đường mà người tiền nhiệm
quá cố của ngài đã vạch ra. Những người quan sát đã lưu ý đến việc ngài chọn một
danh hiệu giáo hoàng truyền thống và quyết định mặc chiếc áo choàng đỏ gọi là
mozzetta trong lần xuất hiện đầu tiên trên loggia của Vương cung thánh đường
Thánh Peter — cả hai đều là dấu hiệu tương phản với Đức Giáo Hoàng Phanxicô lập
dị.
Tuy nhiên, một trong những bằng chứng được thảo luận nhiều nhất không phải là
quyết định của Đức Giáo Hoàng mới mà là điều ngài đã nói cách đây hơn một thập
niên, khi một đồng nghiệp và tôi ghi lại.
Tôi đã gặp Đức Giáo Hoàng tương lai Leo XIV vào tháng 10 năm 2012, một ngày sau
khi kết thúc thượng hội đồng về Tân Phúc âm hóa. Trọng tâm của hội nghị đó, đặc
trưng của triều đại Giáo hoàng Benedict XVI, là thách thức trong việc truyền bá
và duy trì đức tin trong các xã hội ngày càng hậu Kitô giáo ở phương Tây.
Trọng tâm của nhiều bài phát biểu đã được tóm tắt bởi Hồng Y Donald Wuerl của
Washington, người than thở rằng một "cơn sóng thần thế tục" đang nhấn
chìm Giáo hội.
Vào thời điểm đó, trước khi có những hạn chế được áp đặt theo thời Đức Giáo
Hoàng Phanxicô, các bài phát biểu của những người tham gia tại các phiên họp
kín của thượng hội đồng thường xuyên được công bố cho báo chí. Một trong những
bài phát biểu đáng trích dẫn và khiêu khích nhất là của Cha Robert Prevost, cựu
tổng quyền của Dòng Thánh Augustinô, người đã nói về cách phương tiện truyền
thông đại chúng phương Tây đang thúc đẩy những gì ngài gọi là "lựa chọn lối
sống phản Kitô giáo" — bao gồm phá thai, an tử và hôn nhân đồng tính — và
cách Giáo Hội Công Giáo có thể phản ứng.
Vào thời điểm đó, tôi đang điều hành văn phòng Rome của Catholic News Service,
một bộ phận của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, và chúng tôi đã đưa tin rộng
rãi về thượng hội đồng. Tôi đã viết thư cho Cha Prevost, hỏi liệu tôi có thể phỏng
vấn ngài không, và ngài đã nhanh chóng đồng ý. Vì vậy, cùng với đồng nghiệp CNS
của tôi là Robert Duncan, tôi đã đến gặp ngài tại văn phòng của ngài cách Quảng
trường Thánh Phêrô vài mét.
Vị giáo hoàng tương lai rất lịch sự mặc dù có phần dè dặt, như tôi nhớ, nhưng
trở nên sôi nổi khi thảo luận về vị thánh vĩ đại mà các tác phẩm của vị này vốn
là nền tảng cho dòng tu của ngài. Tôi đã phỏng vấn Cha Prevost trên video để thảo
luận về một số vấn đề bao gồm các bài học mà Thánh Augustinô đưa ra, đặc biệt
là trong cuốn Tự thú của ngài, để truyền bá tin mừng cho một xã hội cực kỳ cá
nhân chủ nghĩa.
Chúng tôi cũng đã ghi lại cảnh Cha Prevost đọc văn bản tham luận của mình tại
thượng hội đồng, mà đồng nghiệp của tôi là Robert đã chuyển thành video gồm hai
phần, minh họa bằng các ví dụ về nền văn hóa truyền thông phương Tây mà vị Giáo
hoàng tương lai đang chỉ trích.
Cha Prevost đã phản hồi tích cực khi tôi gửi cho ngài kết quả cuộc họp của
chúng tôi. "Cảm ơn rất nhiều! Tôi rất thích xem các bài thuyết trình video
và đã gửi các liên kết đến nhiều nơi khác nhau", ngài viết.
Tôi đã không gặp lại Cha Prevost trong hơn mười năm, trong thời gian đó, ngài
đã hoàn thành nhiệm kỳ làm người đứng đầu dòng của mình và trở về Peru, nơi
truyền giáo trước đây của ngài, để phục vụ với tư cách là giám mục của
Chiclayo. Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm ngài làm người đứng đầu Bộ Giám
mục vào năm 2023, khiến ngài trở thành cố vấn hàng đầu của ngài trong việc lựa
chọn các nhà lãnh đạo Giáo hội trên toàn thế giới, tôi đã hơi ngạc nhiên. Nội
dung bài phát biểu của ngài tại Thượng hội đồng năm 2012, nói một cách nghiêm
túc, không mâu thuẫn với bất cứ điều gì trong giáo huấn của Đức Giáo Hoàng
Phanxicô, nhưng giọng điệu phản văn hóa của bài phát biểu đã tạo nên sự tương
phản với cách tiếp cận hòa giải của Đức Giáo Hoàng người Argentina đối với văn
hóa thế tục.
Tại một buổi tiếp tân do đại sứ quán Hoa Kỳ tại Tòa thánh tổ chức, tôi đã gặp vị
bộ trưởng lúc bấy giờ và nhắc lại với ngài về cuộc gặp gỡ của chúng tôi và bài
phát biểu của ngài tại Thượng hội đồng.
"Nhiều chuyện đã qua rồi kể từ đó", ngài nói một cách vui vẻ nhưng có
phần bí ẩn.
Vào ngày công nghị năm 2023 khi ngài trở thành Hồng Y Prevost, đồng nghiệp cũ của
tôi là Robert đã hỏi ngài rằng quan điểm của ngài về những vấn đề gây tranh cãi
mà ngài đã thảo luận trong bài phát biểu tại thượng hội đồng năm 2012 có thay đổi
không.
Vị Giáo hoàng tương lai trả lời: “Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói rất rõ ràng rằng
ngài không muốn mọi người bị loại trừ chỉ vì những lựa chọn mà họ đưa ra, cho
dù đó là lối sống, công việc, cách ăn mặc hay bất cứ điều gì. Học thuyết không
thay đổi, và mọi người vẫn chưa nói rằng, bạn biết đấy, chúng tôi đang tìm kiếm
sự thay đổi như vậy. Nhưng chúng tôi đang tìm cách chào đón và cởi mở hơn, và
nói rằng tất cả mọi người đều được chào đón trong giáo hội.”
Trong bài giảng đầu tiên với tư cách là giáo hoàng, phát biểu trước các Hồng Y
tại Nhà nguyện Sistine vào ngày sau khi được bầu, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã nhắc
lại những nhận xét trước đó của ngài về sự thù địch của nền văn hóa đối với
Kitô giáo: “Ngay cả ngày nay, vẫn có nhiều bối cảnh mà đức tin Kitô giáo bị coi
là vô lý, dành cho những người yếu đuối và không thông minh. Những bối cảnh mà
các bảo đảm khác được ưa chuộng, như công nghệ, tiền bạc, thành công, quyền lực
hoặc thú vui.”
Tuy nhiên, khi gặp lại các Hồng Y vào ngày 10 tháng 5, tân giáo hoàng đã tuyên
bố ý định noi gương Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong một số lĩnh vực, bao gồm “cuộc
đối thoại can đảm và đáng tin cậy với thế giới đương đại trong các thành phần
và thực tế khác nhau của nó.”
Bây giờ, bài phát biểu năm 2012 của Đức Giáo Hoàng Leo XIV, được ghi lại trên
băng, đã trở thành cơ sở cho cuộc tranh cãi đầu tiên trong triều đại giáo hoàng
của ngài. Các nhà hoạt động LGBTQ đang lên tiếng hy vọng rằng bài phát biểu
không phản ánh tầm nhìn của tân giáo hoàng. Cách ngài xử lý câu hỏi đó, hoặc chọn
cách phớt lờ nó, sẽ là một manh mối nữa về cách ngài định lãnh đạo.
_________________________
(*) Francis X. Rocca Phanxicô X. Rocca là nhà phân tích cấp cao về Vatican cho
EWTN News. Ông đã đưa tin về Vatican từ năm 2007, gần đây nhất là cho The Wall
Street Journal, nơi ông cũng đưa tin về tôn giáo toàn cầu. Ông đã viết cho
Time, The Times Literary Supplement và The Atlantic, cùng với nhiều ấn phẩm
khác. Rocca là đạo diễn của một bộ phim tài liệu, “Voices of Vatican II:
Participants Recall the Council.”
http://vietcatholic.net/News/Html/295799.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét