16.12.2025: THỨ BA TUẦN III MÙA VỌNG

 16/12/2025

 Thứ Ba tuần 3 mùa vọng

 

Bài Ðọc I: Xp 3, 1-2. 9-13

“Chúa hứa ban ơn cứu độ cho những người nghèo khó”.

Trích sách tiên tri Xôphônia.

Chúa phán: Khốn cho thành phản nghịch và ô uế, cho thành làm sự hung bạo. Nó không nghe lời, không chịu sửa dạy, không tin tưởng vào Thiên Chúa, không đến gần Chúa mình.

Bấy giờ Ta sẽ cho dân Ta môi miệng thanh sạch để mọi người kêu cầu danh Chúa và nhất tâm phụng sự Người. Từ phía bên kia các sông xứ Ethiôpi, con cái những kẻ tha hương kêu cầu Ta, đem lễ vật đến dâng cho Ta.

Ngày đó, ngươi sẽ không còn phải xấu hổ vì các lỗi lầm của ngươi đã phạm đến Ta. Vì Ta sẽ cất xa khỏi ngươi những kẻ chiến thắng kiêu căng và từ đây, ngươi sẽ mãi mãi được vinh quang trên núi thánh Ta. Ta sẽ để lại giữa ngươi một dân tộc nghèo khó và thiếu thốn và họ sẽ tin tưởng vào danh Chúa. Những người Israel còn sót lại sẽ không làm điều gian ác, không nói dối, người ta không thấy chúng nói lời phỉnh gạt. Chúng sẽ như đàn chiên ăn cỏ và nghỉ ngơi, và sẽ không ai làm phiền chúng.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 33, 2-3. 6-7. 17-18. 19 và 23

Ðáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).

Xướng: Tôi chúc tụng Chúa trong mọi lúc; miệng tôi hằng liên lỉ ngợi khen Ngài. Trong Chúa, linh hồn tôi hãnh diện. Bạn nghèo hãy nghe và hãy vui mừng. 

Xướng: Hãy nhìn về Chúa, để các bạn sẽ vui tươi, và các bạn khỏi hổ ngươi bẽ mặt. Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe, và Ngài đã cứu họ khỏi mọi điều tai nạn. 

Xướng: Thiên Chúa ra mặt chống người làm ác, để tẩy trừ di tích chúng nơi trần ai. Người hiền đức kêu cầu và Chúa nghe lời họ, Ngài cứu họ khỏi mọi nỗi âu lo. 

Xướng: Thiên Chúa gần gũi những kẻ đoạn trường, và cứu chữa những tâm hồn đau thương tan nát. Thiên Chúa cứu chữa linh hồn tôi tớ của Ngài, và phàm ai tìm đến nương tựa nơi Ngài, người đó sẽ không phải đền bồi tội lỗi. 

 

Alleluia

Alleluia, alleluia! – Này đây Chúa đến để cứu dân Người; hạnh phúc thay những ai sẵn sàng đón rước Chúa. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Mt 21, 28-32

“Gioan đến và những kẻ tội lỗi tin ngài”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: “Các ông nghĩ sao? Người kia có hai người con. Ông đến với đứa con thứ nhất và bảo: “Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn cho cha!” Nó thưa lại rằng: “Con không đi”. Nhưng sau nó hối hận và đi làm. Ông đến gặp đứa con thứ hai và cũng nói như vậy. Nó thưa lại rằng: “Thưa cha, vâng, con đi”. Nhưng nó lại không đi. Ai trong hai người con đã làm theo ý cha mình?” Họ đáp: “Người con thứ nhất”. Chúa Giêsu bảo họ: “Quả thật, Ta bảo các ông, những người thu thuế và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông. Vì Gioan đã đến với các ông trong đường công chính, và các ông không tin ngài; nhưng những người thu thuế và gái điếm đã tin ngài. Còn các ông, sau khi xem thấy điều đó, các ông cũng không hối hận mà tin ngài”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về Xô-phô-ni-a 3,1-2. 9-13

Sách Xô-phô-ni-a phản ánh thời kỳ đầu triều đại vua Giô-si-a (640-609 TCN), trước khi các cuộc cải cách của ông được thực hiện đầy đủ. Xô-phô-ni-a nhận thức rất rõ về sự tham nhũng và bất công đang lan tràn ở Giu-đa thời bấy giờ. Có một thông điệp phán xét khắc nghiệt, nhưng không phải là không có lời hứa và hy vọng, điều này được phản ánh trong bài đọc hôm nay. Lời hứa này dường như dành cho một nhóm người công chính còn sót lại của Ít-ra-en, những người khiêm nhường, và không bao gồm những nhà lãnh đạo tham nhũng và bất phục tùng mà Xô-phô-ni-a hẳn đã quen thuộc, vì ông xuất thân từ tầng lớp cầm quyền.

Bài đọc bắt đầu bằng một lời cảnh báo đầy điềm gở gửi đến một thành phố không được nêu tên. Người ta thường cho rằng đó là Giê-ru-sa-lem, được xem là đại diện cho toàn thể Ít-ra-en. Các quan chức, thẩm phán, tiên tri và thầy tế lễ đều bị coi là tham nhũng và tiếp tục phớt lờ những lời cảnh báo mà họ đã nhận được từ Đức Chúa Trời.

Nhưng sự thay đổi đang đến khi Chúa:

…sẽ thay đổi lời nói của các dân tộc

thành một lời nói thuần khiết…

Họ sẽ bắt đầu phục vụ Chúa một cách trung thành. Lời hứa về “lời nói thuần khiết” là biểu tượng của sự tha thứ. Nó cũng chỉ ra sự đảo ngược của lời nguyền rủa thành Babel, và báo trước Lễ Ngũ Tuần, khi tất cả sẽ nói cùng một tiếng và rao truyền cùng một thông điệp (xem I-sai-a 6,5-7; Sáng thế  11,1-9; Công vụ Tông Đồ 2,1-11). Các dân tộc sẽ được cải đạo và sẽ có một phần còn lại trung thành ở Israel. Tất cả sẽ vâng phục cùng một Chúa và Đức Chúa Trời.

Trong ngày đó, Chúa:

…sẽ để lại giữa các ngươi

một dân tộc khiêm nhường và nhụa phục.

Hình ảnh về một dân tộc giản dị và khiêm nhường, không hề kiêu ngạo và tự phụ, đã được mô tả là một trong những mô tả hoàn hảo nhất về ‘tinh thần nghèo khó’ trong Cựu Ước. Trước đó, nhà tiên tri đã nói:

Hãy tìm kiếm Chúa, hỡi tất cả những người khiêm nhường [tiếng Híp-ri, anawim] trong xứ

là những người làm theo các điều răn của Ngài;

Hãy tìm kiếm sự công chính, hãy tìm kiếm sự khiêm nhường;

có lẽ các ngươi sẽ được giấu kín

trong ngày thịnh nộ của Chúa. (Xô-phô-ni-a 2,3)

Những người Anawim, những người thấp hèn trong thế gian này, đóng một vai trò quan trọng trong Kinh Thánh, cả trong Cựu Ước và Tân Ước (xem Mát-thêu 18,1-7). Các tiên tri nhận thức được rằng người nghèo thường là những người bị áp bức. Họ liên tục kêu gọi công lý cho những người yếu đuối, thấp hèn và những người cần giúp đỡ. Tóm lại, Anawim là những người Ít-ra-en phục tùng, không phải một cách thụ động, mà là chủ động, ý muốn của Đức Chúa Trời. Sau này, từ anaw hoặc ani sẽ đại diện cho những người chọn sống cuộc đời giản dị về vật chất vì lợi ích của người khác. Chúng ta thấy chính Đức Chúa Trời làm điều này trong hình hài của Chúa Giê-su hài nhi, sinh ra giữa cảnh nghèo đói và thiếu thốn. Đó là lý tưởng (không phải lúc nào cũng được thực hiện!) của các cộng đồng tôn giáo thông qua 'lời thề nghèo khó' của họ.

Vấn đề không chủ yếu là nghèo đói về kinh tế, bởi vì khi nghèo đói đồng nghĩa với việc bị tước đoạt những gì cần thiết cho một cuộc sống có phẩm giá, thì đó là điều cần phải loại bỏ. Vấn đề nằm ở thái độ của những người tự nguyện sống giản dị, và sẵn lòng đón nhận mọi điều từ Chúa. Từ “nghèo đói” trước đây hàm ý sự thất bại. Nhưng giờ đây, nó sẽ là điều kiện cần thiết để tìm kiếm Chúa. Sau thời điểm đó, “những người khiêm nhường và thấp hèn” sẽ có nghĩa là tất cả những người ở Israel hy vọng tìm thấy Chúa. Các sách Phúc Âm, đặc biệt là Phúc Âm Lu-ca, sẽ loan báo hạnh phúc (“phúc lành”) của người nghèo (xem Lu-ca 6,20). Cùng với sự “nghèo đói” này, tất yếu đi kèm là một mức độ liêm chính cao:

…họ sẽ không làm điều ác

và không nói dối,

cũng không có lưỡi gian dối

trong miệng họ.

Thông điệp chung của cả hai bài đọc hôm nay là không bao giờ là quá muộn để bắt đầu lắng nghe Chúa, và noi theo Chúa Giêsu trong cuộc sống giản dị và tận hiến cho hạnh phúc của người khác.

 

Chú giải về Mát-thêu 21,28-32

Điều hữu ích là cần biết rằng bài đọc Tin Mừng hôm nay tiếp nối ngay sau bài đọc hôm qua, khi quyền uy của Chúa Giê-su bị đặt câu hỏi. Hôm nay, Chúa Giê-su kể cho các nhà lãnh đạo tôn giáo một dụ ngôn. Đó là về hai người con trai được cha sai đi làm việc trong vườn nho của ông. Một người từ chối, nhưng sau đó hối hận và đi. Người con trai kia nói rằng mình sẽ đi, nhưng lại không đi. Câu hỏi mà Chúa Giê-su đặt ra là:

Trong hai người đó, ai đã làm theo ý muốn của cha mình?

Dụ ngôn này có thể được đọc ở hai cấp độ. Ở cấp độ tổng quát hơn, đó là chủ đề chung của Tin Mừng rằng hành động quan trọng hơn lời nói suông. Trước đó, Chúa Giê-su đã nói:

Không phải ai nói với Ta rằng: ‘Lạy Chúa, lạy Chúa,’ đều sẽ vào Nước Trời… (Mát-thêu 7,21)

Điều quan trọng là thực sự thực hiện ý muốn của Chúa trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta.

Ở cấp độ cụ thể hơn, dụ ngôn này chỉ ra tình huống mà Chúa Giê-su đang phải đối mặt. Các nhà lãnh đạo tôn giáo và nhiều người bề ngoài có vẻ sùng đạo, những người tin rằng họ đang đi theo đường lối của Chúa, đã từ chối tin vào Gioan Tẩy Giả và sau đó là chính Chúa Giê-su. Mặt khác, những người bị coi là tội lỗi sâu sắc và vi phạm Luật pháp—những người thu thuế và gái mại dâm—đã đáp lại lời kêu gọi ăn năn của Gioan. Họ vô cùng cảm động trước lời rao giảng của Gioan, thay đổi lối sống và được ông làm phép rửa tại sông Giô-đan. Ngay cả sau đó, các nhà lãnh đạo tôn giáo vẫn không có động thái gì. Khi Chúa Giê-su đến, một lần nữa các nhà lãnh đạo tôn giáo lại từ chối nhìn thấy bàn tay của Chúa trong tất cả những gì Ngài làm, trong khi đám đông khổng lồ tụ tập xung quanh Ngài.

Các nhà lãnh đạo tôn giáo giống như người con trai đã nói “Vâng” với lời cha mình, nhưng không làm theo trong cuộc sống. Họ là những chuyên gia về từ ngữ và cách giải thích Luật pháp. Những người tội lỗi, những người thu thuế và gái mại dâm, những người liên tục vi phạm Luật pháp của Chúa, đã ăn năn và thay đổi lối sống của họ. Rõ ràng nhóm nào đang tìm đường vào Nước Trời.

Dĩ nhiên, chúng ta không chỉ suy ngẫm những bài đọc này để biết các thầy tế lễ và trưởng lão kiêu ngạo và ngạo mạn đến mức nào. Chúng là để chúng ta suy ngẫm về chính cuộc sống của mình. Liệu chúng ta có nghĩ rằng vì mình là những Kitô hữu thực hành đức tin, nên mình đang ở trong một vị trí đặc quyền và không thể bị động chạm? Liệu chúng ta có dành nhiều thời gian cầu nguyện trong nhà thờ, nhưng lại không làm nhiều việc yêu thương bên ngoài đó? Liệu chúng ta có thấy mình nói chuyện một cách chỉ trích hoặc coi thường những Kitô hữu ít sùng đạo hơn, hoặc những người mà theo tiêu chuẩn của chúng ta dường như không có đạo đức lắm? Chúng ta đã nói "vâng" với Chúa bằng phép rửa tội và tư cách thành viên trong Giáo hội, nhưng liệu chúng ta có thể nói rằng mình luôn thực hiện những gì Chúa yêu cầu chúng ta làm?

Có lẽ, sau một vài suy ngẫm chân thành, chúng ta phải thừa nhận rằng mình thực sự không ở vị trí để phán xét người khác. Với những ân tứ và ơn lành mà chúng ta đã nhận được với tư cách là Kitô hữu, có lẽ chúng ta không làm tốt lắm so với những người chưa từng được hưởng sự hỗ trợ của đức tin Kitô giáo và môi trường Kitô giáo. Khi Giáng sinh đến gần, chúng ta hãy là những người noi theo Chúa bằng cả hành động lẫn lời nói.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/a1033g/

 

Suy Niệm: Người nghèo của Thiên Chúa

Con người có khả năng thay đổi. Đó vừa là lợi điểm vừa là nhược điểm. Đọc bài Tin mừng hôm nay ta thoáng chút bùi ngùi tiếc thương cho người con vốn được tiếng là ngoan ngoãn và đã trả lời rất mực hiếu thuận với cha. Ngờ đâu lòng dạ thay đổi quá mau chóng và bất ngờ. Từ “có” sang “không”, từ ngoan ngoãn đến hư hỏng, từ hiếu thuận đến bất hiếu.

Nhưng an ủi biết bao và cũng bất ngờ biết bao, người con bị tiếng là hư hỏng, bất hiếu đã nói không với cha, nhưng rồi hối hận lại ra đi làm vườn nho cho cha. Thật kỳ diệu khả năng có thể thay đổi của con người. Thật ngỡ ngàng khi Chúa cho biết đó chính là những người bị coi là tội lỗi tầy đình, những người thu thuế và gái điếm. Còn đứa con được tiếng ngoan ngoãn, những người tự xưng mình là đạo đức gương mẫu, bất ngờ trở thành bị kết án, đó chính là những nhà lãnh đạo tôn giáo thời đó.

Theo vị tiên tri, sở dĩ những người nhỏ bé nghèo hèn mau chóng hoán cải vì họ tự biết mình tội lỗi, không có gì để tự hào, để cậy dựa, nên dễ dàng lắng nghe Lời Chúa. Còn những người tự hào mình đạo đức lại bị loại trừ vì họ không sẵn sàng lắng nghe Lời Chúa, bị Chúa chúc dữ: “Khốn cho thành phản loạn và ô uế, khốn cho thành tàn bạo, không nghe tiếng kêu mời, chẳng tiếp thu lời sửa dạy”. Họ kiêu căng tự mãn vì những thành công của mình. Tự tin vào mình, đến nỗi “không cậy trông vào Đức Chúa, chẳng đến gần Thiên Chúa của mình”. Vì thế họ “nghênh ngang trên núi thánh”của Chúa, cứng cỏi không hoán cải, đánh mất cơ hội lãnh nhận ơn cứu độ. Trái lại những người tội lỗi khiêm nhường sẽ được ơn cứu độ: “Ta sẽ đuổi cho khuất mắt ngươi những kẻ kiêu căng đắc thắng… Ta sẽ cho sót lại giữa ngươi một dân nghèo hèn và bé nhỏ…; chúng sẽ tìm nương ẩn nơi danh Đức Chúa… Chúng sẽ được chăn dắt và nghỉ ngơi”.

Lạy Chúa, xin đừng để con kiêu căng tự mãn đứng lì trong tội lỗi, nhưng xin cho con nhận biết mình tội lỗi yếu hèn, cần ăn năn sám hối, như thế con sẽ nhận được ơn Chúa thứ tha.

(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)