17/04/2014
Thứ Năm Tuần Thánh (buổi sáng)
Thánh Lễ Làm Phép Dầu
Bài
Ðọc I: Is 61, 1-3a. 6a. 8b-9
"Chúa
đã xức dầu cho tôi, Người đã sai tôi đem tin mừng cho người nghèo khó, và cho họ
dầu hoan lạc".
Trích
sách Tiên tri Isaia.
Thánh
Thần Chúa ngự trên tôi: Vì Chúa đã xức dầu cho tôi; Người đã sai tôi đem tin mừng
cho người nghèo khó, băng bó những tâm hồn đau thương; báo tin ân xá cho những
kẻ bị lưu đày, phóng thích cho những tù nhân; công bố năm hồng ân của Thiên
Chúa, và ngày báo oán của Thiên Chúa chúng ta; an ủi mọi kẻ ưu phiền, đem cho
các kẻ buồn phiền ở Sion triều thiên thay tro bụi, dầu vui mừng thay tang chế,
áo hân hoan thay tâm hồn sầu muộn.
Còn
các ngươi, các ngươi sẽ được gọi là tư tế của Chúa, là thừa tác viên của Thiên
Chúa chúng ta. Ta sẽ trung thành thưởng công cho chúng, sẽ thiết lập với chúng
một giao ước vĩnh cửu. Dòng dõi chúng sẽ được nổi danh giữa các dân tộc, miêu
duệ chúng sẽ được biết đến giữa chư dân. Tất cả những ai thấy họ, đều nhận biết
họ là dòng dõi được Chúa chúc phúc.
Ðó
là lời Chúa.
Ðáp
Ca: Tv 88, 21-22. 25 và 27
Ðáp: Lạy Chúa, con sẽ ca ngợi
tình thương của Chúa tới muôn đời (c. 2a).
Xướng:
1) Ta đã gặp Ðavit, tôi tớ của Ta, Ta đã xức dầu thánh của Ta cho người, để tay
Ta bang trợ người luôn mãi, và cánh tay Ta củng cố thân danh Người. - Ðáp.
2)
Thành tín và ân sủng của Ta, hằng ở với người, và nhân danh Ta, sức mạnh người
tăng thêm mãi. Chính người sẽ thưa cùng Ta: "Chúa là Cha con, là Thiên
Chúa và là Ðá Tảng cứu độ của con". - Ðáp.
Bài
Ðọc II: Kh 1, 5-8
"Người
đã làm cho chúng ta trở nên vương quốc và tư tế của Thiên Chúa, Cha của người".
Trích
sách Khải Huyền của Thánh Gioan.
Nguyện
chúc cho anh em được ân sủng và bình an của Chúa Giêsu Kitô, là chứng tá trung
thành, là trưởng tử kẻ chết, là thủ lãnh các vua trần thế, là Ðấng đã yêu
thương chúng ta, Người đã dùng máu Người mà rửa chúng ta sạch mọi tội lỗi, và
đã làm cho chúng ta trở nên vương quốc và tư tế của Thiên Chúa, Cha của Người.
Nguyện chúc Người được vinh quang và quyền lực muôn đời. Amen.
Kìa,
Người đến trong đám mây, mọi con mắt sẽ nhìn thấy Người, và cả những kẻ đã đâm
Người cũng nhìn thấy Người, các chủng tộc trên địa cầu sẽ than khóc Người. Thật
như vậy. Amen.
Chúa
là Thiên Chúa, Ðấng đang có, đã có, và sẽ đến, là Ðấng Toàn Năng phán: "Ta
là Alpha và Ômêga, là nguyên thuỷ và là cứu cánh".
Ðó
là lời Chúa.
Câu
Xướng Trước Phúc Âm: Is 61, 1
Thánh
Thần Chúa ngự trên tôi: Người đã sai tôi đem tin mừng cho người nghèo khó.
Phúc
Âm: Lc 4, 16-21
"Thánh
Thần Chúa ngự trên tôi, vì Ngài xức dầu cho tôi".
Tin
Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi
ấy, Chúa Giêsu trở về Nadarét, nơi Người sinh trưởng, và theo thói quen của Người,
thì ngày Sabbat, Người vào hội đường. Người đứng dậy để đọc sách. Người ta trao
cho Người sách tiên tri Isaia. Mở sách ra, Người gặp ngay đoạn chép rằng: Thánh
Thần Chúa ngự trên tôi, vì Ngài xức dầu cho tôi, sai tôi đi rao giảng Tin Mừng
cho người nghèo khó, thuyên chữa những tâm hồn sám hối, loan truyền sự giải
thoát cho kẻ bị giam cầm, cho người mù được trông thấy, trả tự do cho những kẻ
bị áp bức, công bố năm hồng ân và ngày khen thưởng. Người gấp sách lại, trao
cho thừa tác viên, và ngồi xuống. Mọi người trong hội đường đều chăm chú nhìn
Người. Người bắt đầu nói với họ: "Hôm nay ứng nghiệm đoạn Kinh Thánh mà
tai các ngươi vừa nghe".
Ðó
là lời Chúa.
Tam Nhật Vượt Qua
Thứ Năm Tuần Thánh (Thánh Lễ Chiều)
Kỷ Niệm Bữa Tiệc Ly Của Chúa
Bài
Ðọc I: Xh 12, 1-8. 11-14
"Những
chỉ thị về bữa Tiệc Vượt qua".
Trích
sách Xuất Hành.
Trong
những ngày ấy, Chúa phán cùng Môsê và Aaron ở đất Ai-cập rằng: Tháng này các
ngươi phải kể là tháng đầu năm, tháng thứ nhất. Hãy nói với toàn thể cộng đồng
con cái Israel rằng: "Mùng mười tháng này, ai nấy phải bắt một chiên con,
mỗi gia đình, mỗi nhà một con. Nếu nhà ít người, không ăn hết một con chiên,
thì phải mời người láng giềng đến nhà cho đủ số người để ăn một con chiên.
Chiên đó không được có tật gì, phải là chiên đực, được một năm. Có bắt dê con
cũng phải làm như thế. Vậy phải để dành cho đến ngày mười bốn tháng này, rồi
vào lúc chập tối, toàn thể cộng đồng con cái Israel sẽ giết nó, lấy máu bôi lên
khung cửa những nhà có ăn thịt chiên. Ðêm ấy sẽ ăn thịt nướng với bánh không
men và rau đắng. Phải ăn như thế này: Phải thắt lưng, chân đi dép, tay cầm gậy
và ăn vội vã: vì đó là ngày Vượt Qua của Chúa. Ðêm ấy Ta sẽ đi qua xứ Ai-cập, sẽ
giết các con đầu lòng trong xứ Ai-cập, từ loài người cho đến súc vật, và Ta sẽ
trừng phạt chư thần xứ Ai-cập: vì Ta là Chúa. Máu bôi trên nhà các ngươi ở, sẽ
là dấu hiệu; và khi thấy máu, Ta sẽ đi qua mà tha cho các ngươi, và các ngươi sẽ
không bị tai ương tác hại khi Ta giáng hoạ trên xứ Ai-cập. Các ngươi hãy ghi nhớ
ngày ấy, làm lễ tưởng niệm, và phải mừng ngày đó trọng thể kính Thiên Chúa. Các
ngươi sẽ lập lễ này để mừng vĩnh viễn muôn đời".
Ðó
là lời Chúa.
Ðáp
Ca: Tv 115, 12-13. 15-16bc. 17-18
Ðáp: Chén chúc tụng là sự
thông hiệp Máu Chúa Kitô (x. 1 Cr 10, 16).
Xướng:
1) Tôi lấy gì dâng lại cho Chúa để đền đáp những điều Ngài ban tặng cho tôi?
Tôi sẽ lãnh chén cứu độ, và tôi sẽ kêu cầu danh Chúa. - Ðáp.
2)
Trước mặt Chúa, thật là quý hoá cái chết của những bậc thánh nhân Ngài. Con là
tôi tớ Ngài, con trai của nữ tỳ Ngài, Ngài đã bẽ gãy xiềng xích cho con. - Ðáp.
3)
Con sẽ hiến dâng Chúa lời ca ngợi làm sinh lễ, và con sẽ kêu cầu danh Chúa. Con
sẽ giữ trọn lời khấn xin cùng Chúa, trước mặt toàn thể dân Ngài. - Ðáp.
Bài
Ðọc II: 1 Cr 11, 23-26
"Mỗi
khi anh em ăn và uống, anh em loan truyền việc Chúa chịu chết".
Trích
thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rintô.
Anh
em thân mến, phần tôi, tôi đã lãnh nhận nơi Chúa điều mà tôi đã truyền lại cho
anh em, là Chúa Giêsu trong đêm bị nộp, Người cầm lấy bánh và tạ ơn, bẻ ra và
phán: "Các con hãy lãnh nhận mà ăn, này là Mình Ta, sẽ bị nộp vì các con:
Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Ta. Cùng một thể thức ấy, sau bữa ăn tối,
Người cầm lấy chén, và phán: "Chén này là Tân ước trong Máu Ta; mỗi khi
các con uống, các con hãy làm việc này mà nhớ đến Ta". Vì mỗi khi anh em
ăn bánh và uống chén này, anh em loan truyền việc Chúa chịu chết, cho tới khi
Chúa lại đến".
Ðó
là lời Chúa.
Câu
Xướng Trước Phúc Âm: Ga 13, 34
Chúa
phán: "Thầy ban cho các con một giới răn mới, là các con hãy yêu thương
nhau, như Thầy đã yêu thương các con".
Phúc
Âm: Ga 13, 1-15
"Ngài
yêu thương họ đến cùng".
Tin
Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.
Trước
ngày Lễ Vượt Qua, Chúa Giêsu biết đã đến giờ Mình phải bỏ thế gian mà về cùng
Chúa Cha, Người vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn đang ở thế gian, thì
đã yêu thương họ đến cùng. Sau bữa ăn tối, ma quỷ gieo vào lòng Giuđa Iscariô,
con Simon, ý định nộp Người. Người biết rằng Chúa Cha đã trao phó mọi sự trong
tay mình, và vì Người bởi Thiên Chúa mà đến và sẽ trở về cùng Thiên Chúa. Người
chỗi dậy, cởi áo, lấy khăn thắt lưng, rồi đổ nước vào chậu; Người liền rửa chân
cho các môn đệ và lấy khăn thắt lưng mà lau. Vậy Người đến chỗ Simon Phêrô, ông
này thưa Người rằng: "Lạy Thầy, Thầy định rửa chân cho con ư?" Chúa
Giêsu đáp: "Việc Thầy làm bây giờ con chưa hiểu, nhưng sau sẽ hiểu".
Phêrô thưa lại: "Không đời nào Thầy sẽ rửa chân cho con". Chúa Giêsu
bảo: "Nếu Thầy không rửa chân cho con, con sẽ không được dự phần với Thầy".
Phêrô liền thưa: "Vậy xin Thầy hãy rửa không những chân con, mà cả tay và
đầu nữa". Chúa Giêsu nói: "Kẻ mới tắm rồi chỉ cần rửa chân, vì cả
mình đã sạch. Tuy các con đã sạch, nhưng không phải hết thảy đâu". Vì Người
biết ai sẽ nộp Người nên mới nói: "Không phải tất cả các con đều sạch
đâu".
Sau
khi đã rửa chân cho các ông, Người mặc áo lại, và khi đã trở về chỗ cũ, Người
nói: "Các con có hiểu biết việc Thầy vừa làm cho các con chăng? Các con gọi
Ta là Thầy và là Chúa thì phải lắm, vì đúng thật Thầy như vậy. Vậy nếu Ta là
Chúa và là Thầy mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng phải rửa chân cho
nhau. Vì Thầy đã làm gương cho các con để các con cũng bắt chước mà làm như Thầy
đã làm cho các con".
Ðó
là lời Chúa.
Suy
Niệm: Từ bỏ con người và nếp sống cũ để
đi vào tinh thần và sự sống mới
Lễ
Chiều Thứ Năm Tuần Thánh
Xh
12,1-8.11-14; 1C 11,23-26; Yn 13,1-15
Thánh
lễ hôm nay rất phong phú; chứa nhiều mầu nhiệm. Ít nhất chúng ta phải suy nghĩ
về ba đề tài chính trong ba bài đọc. Không thể bỏ rơi bài nào mà không làm thiệt
hại cho mầu nhiệm cử hành hôm nay. Bài đọc I nhắc nhở hôm nay là ngày mừng lễ
Vượt qua của người Dothái; bài đọc II thuật lại việc Ðức Kitô đã lập phép Thánh
Thể trong bữa ăn vượt qua này; và bài Tin Mừng thúc giục ta bắt chước gương
Chúa thi hành việc rửa chân cho anh em.
Lễ
nghi rửa chân này xem ra không cần thiết; nhưng căn cứ vào giọng văn trang trọng
của bài Tin Mừng, chúng ta chắc chắn sẽ khám phá được nhiều điều quan trọng, nếu
biết tìm hiểu. Và cho được như vậy phải theo gương tác giả Yoan suy nghĩ việc rửa
chân trong bối cảnh của lễ Vượt qua của người Dothái và của bữa Tiệc ly mà Ðức
Kitô đã dùng để lập phép Thánh Thể.
A.
Lễ Vượt Qua Của Người Do Thái
Bài
sách Xuất hành có vẻ dễ hiểu; nhưng thật sự là một bản văn gọt dũa, cân nhắc,
có nhiều ám chỉ. Phải là bàn tay tư tế, thông luật sau Lưu đày mới viết nên được
một kiệt tác như vậy.
Chúa
dạy dân Dothái hằng năm phải long trọng cử hành lễ Vượt qua như là một nhắc nhở,
như là một kỷ niệm (c.14). Là vì theo nguồn gốc, đây không phải là một cuộc nhắc
nhở kỷ niệm gì cả. Người Dothái trước kia là dân du mục, sống nay đây mai đó với
chiên cừu, lạc đà và dê. Vào dịp đầu xuân, dân du mục có thói quen làm lễ lên đường,
đưa đàn vật lên miền núi cho chiên cừu gặm có. Họ chọn ngày rằm để làm lễ đó, hầu
có thể ra đi ngay ban đêm cho mát mẻ. Họ giết một con vật trong đàn để làm lễ tế,
cầu xin cho mùa lên đường năm mới được tốt đẹp. Họ lấy máu tế vật bôi lên cửa lều
trại để xua đuổi thần khí ám hại súc vật. Và để lên đường cho mau lẹ, họ nướng
tế vật chứ không bung, nấu. Họ dùng bánh không men vì không có giờ ủ và để bánh
lâu hư. Họ cũng ăn rau đắng để kháng trùng và trừ tà. Tất cả những yếu tố đó
không nhắc nhở gì cả; nhưng chỉ là phong tục của dân du mục. Và là phong tục
quan trọng, không thể bỏ qua, vì Vượt qua là xuất hành đầu năm xây dựng đời sống
mới.
Thế
mà năm ấy hoàng đế Aicập lại cấm người Dothái làm lễ ấy. Ông sợ công trình xây
cất đình trệ. Và nhất là ông sợ Môsê dùng cơ hội này để đưa dân đi hẳn. Nhưng
cưỡng lại làm sao được chương trình của Chúa! Người đã quyết định giải phóng
dân khỏi cảnh nô lệ lầm than. Môsê truyền cho Dân cứ làm lễ Vượt qua, cứ trang
bị lên đường. Và chính lúc Dân ăn lễ ấy, thần tiêu diệt của Chúa đã sát hại mọi
con đầu lòng người Aicập. Pharaô vội vã giục dân ra đi. Thế là lễ Vượt qua năm ấy
trở thành muôn đời đáng ghi nhớ.
Người
Dothái ở bất cứ nơi nào và làm nghề gì hàng năm cử hành lễ Vượt qua, không phải
để tiếp tục đời sống du mục nữa, nhưng để nhắc nhở, kỷ niệm cuộc giải phóng lạ
lùng và tin tưởng Chúa còn giải phóng mình ra khỏi tình trạng hiện tại, vì dù
sao đã lý tưởng gì cái kiếp sống hiện nay. Lễ Vượt qua vì thế căn cứ vào quá khứ
để tin tưởng ở tương lai. Ðó là lễ của dân tín hữu, nên Luật chỉ cho những người
cắt bì được dự lễ này. Ðó còn là lễ cho mọi người, ban ơn giải phóng mọi người,
nên mọi người đều đồng tế. Sở dĩ phải chọn tế vật vào 6 ngày trước lễ, là để
đánh dấu con vật đó đã được hiến dâng, không còn phàm tục nữa, nhắc nhở người
ta thanh tẩy lòng trí mừng lễ. Việc ăn hết và đốt cháy mọi của còn lại cũng phải
hiểu theo nghĩa đó: những gì đã dâng cúng không còn được dùng để chung với những
cái phàm tục. Tất cả những yếu tố trên đây rất thuận lợi để Ðức Kitô dùng làm lễ
Vượt qua của Người, khi Người ăn bữa Tiệc ly với các môn đệ.
B.
Lập Phép Thánh Thể
Không
tác giả nào đã kể lại đầy đủ bữa ăn lịch sử ấy. Thánh Phaolô trong bài thư hôm
nay chỉ giữ lại phần tối thiểu và cốt yếu. Nói đúng hơn người như chép lại một
lời kinh phụng vụ, giống như các Kinh nguyện Thánh Thể mà chúng ta vẫn đọc. Ðối
với người, cũng như đối với tất cả Giáo hội, bữa Tiệc ly chỉ còn là bữa ăn
Thánh Thể. Mọi nghi lễ cũ đã bị đẩy vào dĩ vãng. Từ nay, lễ Vượt qua chỉ còn nhắc
nhở một việc: hôm ấy Ðức Kitô đã cầm lấy bánh rượu để ban Thịt Máu Người cho
môn đệ.
Nhưng
muốn hiểu rõ ý nghĩa của việc trao ban này, phải luôn luôn nhớ khung cảnh của lễ
Vượt qua Dothái. Thế mà như trên đã nói, lễ này mang nhiều ý nghĩa. Thoạt đầu
dân du mục cử hành vượt qua như một lễ lên đường, từ giã nơi đồn trú trong mùa
đông tháng giá, ra đi nhắm tới những vùng cỏ xanh tươi để súc vật được chăm
nuôi nhờ thức ăn mới. Rồi Chúa đã dùng dịp lễ này để giải phóng Dân khỏi ách nô
lệ và tập họp lại thành Dân được giải phóng. Ý nghĩa giải phóng mạnh mẽ đến nỗi
hàng năm khi cử hành lễ Vượt qua, dân Chúa vẫn tin tưởng sẽ còn được giải phóng
thêm nữa khỏi những trói buộc của kiếp sống hiện tại. Ðức Kitô lập Bí tích
Thánh Thể để thay thế hẳn lễ nghi đạo cũ; thì theo cách thức Người vẫn làm: chẳng
hủy bỏ cái gì một chỉ thăng hoa mọi sự, Người đã đem mọi ý nghĩa của Lễ Vượt
qua đạo cũ vào Bí tích vừa thiết lập để thăng tiến chúng đến chỗ hoàn toàn. Như
vậy, Thánh Thể cũng là một nghi lễ Vượt qua, một hành vi giải phóng, một cuộc
Vượt qua giải phóng toàn diện và quyết liệt. Thêm vào đó, chúng ta còn phải nhớ,
mọi người ăn lễ Vượt qua này đều đồng tế, đến nỗi người chủ tọa không
"khác" lắm đối với mọi người.
Trước
hết, ý nghĩa Vượt qua nổi bật trong bữa ăn Tiệc ly. Ngay khi bước vào bàn tiệc,
Ðức Yêsu đã ý thức và đã tuyên bố: Người từng ao ước ăn bữa Vượt qua này với
các môn đệ. Rồi lập tức Người làm cho họ hiểu ngay, đây không còn là lễ Vượt
qua của dân du mục hay của người Dothái nữa, nhưng là Vượt qua của chính Người.
Người sẽ vượt đời này về cùng Chúa Cha; Người cầm lấy bánh và nói: Ðây là Mình
Ta sẽ bị nộp vì chúng con. Người cầm chén rượu và bảo: Ðây là Máu Ta sẽ đổ ra
ký Giao ước mới. Chiên Vượt qua hôm nay là chính Người. Thánh Thể mà Người vừa
trao là của Vượt qua sang thế giới mới, lương thực mà Người vừa ban cần để sống
đời đời.
Và
cuộc Vượt qua này giải phóng Người ra khỏi thân phận trần ai, đưa Người về vinh
quang Người vẫn có bên Chúa Cha; đồng thời hủy Giao ước cũ, lập Giao ước mới
trong Máu Người, giải phóng con người khỏi chế độ luật pháp, đưa họ vào ân sủng
tình yêu.
Mọi
ngăn cách đã bị hạ, nên mọi người ăn lễ Vượt qua đều đồng tế. Tính cách đồng đẳng
giữa mọi người tham dự thật là rõ rệt trong lễ Vượt qua của người du mục và người
Dothái. Ðó là một gia đình, một dân tộc mà mọi người là chi thể và đồng bào của
nhau. Trong lễ Vượt qua của Ðức Kitô, tính cách hòa đồng, hiệp nhất còn sâu xa
hơn nữa khi chính Người trở nên Thịt Máu cho mọi người dùng. Nhờ vậy công cuộc
vượt qua và giải phóng cũng trở nên công việc của mọi người; vì khi Thánh Thể
được trao ban cho mọi người trong ý nghĩa vượt qua và giải phóng, thì ai lãnh
nhận cũng loan báo sự chết của Ðức Kitô cho đến khi Người trở lại, tức cũng
tham gia cuộc vượt qua và giải phóng của Người.
Thế
nên từ việc bánh rượu trong Thánh lễ trở nên Thịt Máu Chúa để thực hiện việc vượt
qua, các yếu tố tự nhiên ấy không còn là lương thực tự nhiên nữa, nhưng nhờ lời
thần linh đã vượt qua giới hạn của mình để trở nên Thánh Thể. Và khi đi từ cõi
tục đến cõi thánh, tức là khi được hiến thánh, thì không những là vượt qua mà
còn là giải phóng thực sự và sâu xa nữa. Người dâng Thánh Thể và nhận lấy Thánh
Thể sẽ tham dự vào sự hiến thánh đó; họ cũng thôi là mình để trở nên chi thể Ðức
Kitô; họ vượt qua giới hạn của mình để được chia sẻ sự sống tự do của Con Thiên
Chúa. Họ phải chủ động thật sự khiến hơn bao giờ hết, trong Thánh lễ mỗi người
đều thi hành chức vụ phó tế.
Ngày
Chúa lập phép Thánh Thể là ngày tất cả con cái Chúa được thi hành chức vụ tư tế
để vượt qua và giải phóng mình khỏi thân phận tội lỗi, hầu được tham dự vào sự
sống giấu ẩn nơi Thiên Chúa Cha. Và cho được như vậy, hôm nay Phụng vụ muốn
chúng ta phải cử hành nghi lễ rửa chân.
C.
Rửa Chân
Ðây
là hành vi hi hữu mà Ðức Kitô đã làm. Khi nào? Theo thánh Yoan, trong bữa Tiệc
ly. Hơn nữa thánh Yoan còn trình bày câu chuyện này như sự việc duy nhất mà người
còn nhớ lại về bữa ăn tối ấy. Ít ra người cũng coi việc rửa chân như có khả
năng diễn tả con người Ðức Kitô hôm trước lễ Vượt qua.
Hôm
ấy Ðức Kitô biết rõ Yuđa sắp nộp Người. Người còn ý thức Chúa Cha đã trao cho
Người mọi sự. Người thấy đã đến Giờ Vượt Qua để về cùng Chúa Cha. Người liền đứng
dậy khỏi bàn ăn.
Cử
chỉ ấy phải làm cho môn đệ ngạc nhiên. Chúa đứng lên làm gì? Kìa! Người cởi áo,
thắt lưng, đổ nước vào chậu và bắt đầu đi rửa chân cho môn đệ. Thật là lạ lùng!
Xưa nay có bao giờ Người làm như vậy? Chẳng ai có thể tưởng tượng được một việc
như thế. Chủ có đưa nước cho khách rửa chân thì cũng làm vào lúc khách mới đến
nhà... nhưng bây giờ thì khách đang ngồi ăn rồi. Không ai hiểu được, nhưng chỉ
một mình Phêrô dám cất tiếng hỏi: Thầy mà lại rửa chân cho con sao? - Phải! Bây
giờ con chưa hiểu, nhưng sau này con sẽ hiểu.
Sau
này là bao giờ? Lâu quá đối với Phêrô. Ông chỉ biết hiện tại; mà hiện tại thì
không thể nào có việc Thầy rửa chân cho môn đệ. Ngược lại thì có. Môn đệ được rửa
chân cho Thầy, thì theo giáo dục xưa, giây phút đó sẽ huấn luyện môn đệ thắm
thiết ghê! Phêrô cương quyết từ chối. Nhưng này: "Nếu Thầy không rửa cho
con, thì con không được có phần với Thầy". Thế là "không những Thầy cứ
rửa chân, mà rửa cả mình con nữa".
Tất
cả ý nghĩa của câu chuyện có lẽ nằm trong mấy câu đối đáp này. Ðức Kitô rửa
chân cho môn đệ để họ được có phần với Người. Và muốn có phần với Người, họ phải
chấp nhận Người cúi mình rửa chân cho họ. Việc Người làm đây thật ý nghĩa và mầu
nhiệm. Tác giả Yoan hay diễn tả mầu nhiệm theo kiểu này. Tức là người hay kể một
sự việc như dấu hiệu nói lên mầu nhiệm sâu xa. Và vì thế, từ ngữ người dùng
mang nặng ý nghĩa mầu nhiệm. Như ở đây, rõ rệt thái độ Ðức Kitô đứng lên khỏi
bàn ăn sau khi đã biết giờ phải về cùng Chúa Cha, là để làm một hành vi vượt
qua. Mà Vượt qua đối với Ðức Kitô là ra khỏi đời này, là trao ban Thịt Máu, là
thí bỏ mạng sống, nên đứng lên khỏi bàn ăn, Người đã cởi áo ra, tức là lột xác
và bỏ mình đi. Người hư vô hóa mình nên người tôi tớ, cúi lưng làm công việc của
tên nô lệ ngoại quốc, vì ngay người tôi tớ Dothái cũng không buộc phải rửa chân
cho chủ. Người đã hóa thành người Tôi Tớ đau khổ của Ðức Yavê, không còn sắc
thái gì nữa và đã bị liệt vào số dân ngoại, bị đóng đinh ở ngoài thành. Hành vi
rửa chân, như vậy là biểu tượng việc Người sắp hư vô hóa mình cho đến chết và
chết trên Thập giá. Thế nên lúc này không ai hiểu được. Phải đợi khi Người đã
chết và đã phục sinh, môn đệ mới khám phá ra được ý nghĩa. Thế nên không để cho
Người rửa chân, không chấp nhận việc Người chịu chết, không để cuộc tử nạn của
Người lan sang mình, Phêrô cũng như bất cứ ai, sẽ không được có phần với Người
nghĩa là kết hợp với Người và đồng dự vào gia sản các Lời Hứa của Người.
Như
vậy, lời giải thích sau này bảo rằng Ðức Kitô đã rửa chân để làm gương cho ta,
thật ra không chắc đã được viết ngay từ đầu hay chỉ đã được thêm vào sau này.
Ít ra khi muốn cắt nghĩa đến nơi đến chốn, cũng phải nói rằng, như Ðức Kitô đã
bỏ mạng sống mình vì ta, thì ta cũng phải biết bỏ mạng sống mình vì anh em.
Thế
thì lễ nghi rửa chân mà ta làm bây giờ không tầm thường đâu. Ðây không phải là
một nghi thức làm cho qua. Cũng không phải chỉ là hành vi mỗi năm ta làm cho
người khác. Có ý nghĩa đó. Và tôi xin mọi người nhìn nhận hành vi chủ tế rửa
chân cho 12 người tiêu biểu đây như là cử chỉ biểu lộ những tâm tình chân thật
muốn đền bù những thái độ bất công, bất nhân, bất nghĩa của chúng tôi đối với mọi
người. Nhưng chưa đủ! Phụng vụ còn muốn lễ nghi rửa chân này biểu tượng hành vi
lột xác, bỏ mình của Ðức Kitô để chúng ta cùng chấp nhận, đi vào mầu nhiệm tử nạn
của Người, hư vô hóa chính mình chúng ta, để có như vậy, chúng ta mới cởi bỏ được
con người cũ và người anh em đối diện với chúng ta bây giờ mới thật sự trở
thành người anh em của ta không còn gì ngăn cách nữa.
Có
như vậy, chúng ta mới thật sự cử hành nghi lễ rửa chân như Ðức Kitô đã làm. Có
như vậy, chúng ta mới có tâm tình để tái hiện mầu nhiệm Tiệc ly như Ðức Kitô đã
thiết lập chiều thứ Năm Tuần Thánh. Có như vậy, buổi chiều hôm nay, chúng ta mới
thật sự cùng làm với Người cuộc vượt qua giải phóng, tức là từ bỏ con người và
nếp sống cũ để đi vào tinh thần và sự sống mới tự do của con cái Thiên Chúa.
(Trích
dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa
của
Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)
Lời Chúa Mỗi Ngày
Thứ Năm Tuần Thánh
Bài đọc: Exo 12:1-8, 11-14; I Cor
11:23-26; Jn 13:1-15.
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Tình yêu Thiên Chúa: khiêm nhường
phục vụ và yêu thương đến cùng.
Con
người thường quan niệm: người có tài năng hay địa vị quan trọng không thể hạ
mình làm các việc hèn kém; vì nếu làm như thế, người khác nhìn thấy sẽ khinh
thường, và địa vị của họ sẽ bị giảm đi. Vì thế, nếu không được người khác nhận
ra và trọng dụng tài năng, người có tài sẽ bất mãn và từ chối không tham gia;
ví dụ, thành viên của HĐMV không được ăn nói trước công chúng, thành viên của
ca đòan khi không được hát solo.
Các
Bài Đọc hôm nay mở mắt cho chúng ta thấy thế nào là tình yêu và phục vụ của
Thiên Chúa. Ngài là Đấng uy quyền dựng nên và điều khiển muôn lòai, thế mà luôn
hạ mình để phục vụ và yêu thương mọi người, cho dẫu con người vô ơn và không xứng
đáng với tình yêu của Ngài. Trong Bài Đọc I, vì quá yêu thương và muốn giải
thóat người Do-thái khỏi cảnh nhục nhằn và tủi hổ của kiếp nô lệ, Thiên Chúa đã
“cõng dân Do-thái như đại bàng cõng con trên cánh” ra khỏi đất Ai-cập và đưa
dân vào Đất Hứa. Ngài truyền cho dân phải cử hành Lễ Vượt Qua để tưởng nhớ đến
tình yêu và những việc Ngài làm. Trong Bài Đọc II, Chúa Giêsu sẵn sàng chịu bẻ
nhỏ tấm bánh là thân thể của Ngài, và hy sinh đến giọt máu cuối cùng cho các
môn đệ để tỏ tình yêu và nuôi sống các ông. Ngài cũng truyền cho các ông năng cử
hành Thánh Lễ để dừng quên tình yêu của Ngài. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu dạy cho
các tông đồ bài học khiêm nhường và yêu thương đến cùng bằng cách rửa chân cho
các ông và Ngài cũng dạy: “Vậy, nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rửa chân cho
anh em, thì anh em cũng phải rửa chân cho nhau.”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/
Bài đọc I: Lễ Vượt Qua của người
Do-thái.
Lễ
Vượt Qua là lễ trọng nhất trong ba lễ trọng của người Do-thái; vì là lễ kỷ niệm
ngày Thiên Chúa đã dùng uy quyền của Ngài để đánh phạt vua Pharao, đưa dân
Do-thái thóat khỏi làm nô lệ cho Ai-cập, và dẫn đưa dân vào Đất Hứa: “Các ngươi
phải lấy ngày đó làm ngày tưởng niệm, ngày đại lễ mừng Đức Chúa. Qua mọi thế hệ,
các ngươi phải mừng ngày lễ này: đó là luật quy định cho đến muôn đời.” Có nhiều
điều tương xứng với Lễ Vượt Qua mơi của Đức Kitô; nên cần một sự hiểu biết chi
tiết về Lễ Vượt Qua của người Do-thái.
1.1/
Con Chiên Vượt Qua: Ngày
mừng Lễ Vượt Qua là 14 tháng Nissan (tháng tư): “Đức Chúa phán với ông Moses và
ông Aaron trên đất Ai-cập: Tháng này, các ngươi phải kể là tháng đứng đầu các
tháng, tháng thứ nhất trong năm.”
-
Mỗi gia đình phải có một con chiên để ăn mừng Lễ Vượt Qua, và phải có sẵn vào
ngày 10 tháng này: “Ai nấy phải bắt một con chiên cho gia đình mình, mỗi nhà một
con. Nếu nhà ít người, không ăn hết một con, thì chung với người hàng xóm gần
nhà mình nhất, tuỳ theo số người. Các ngươi sẽ tuỳ theo sức mỗi người ăn được
bao nhiêu mà chọn con chiên.”
-
Phẩm chất của con chiên đó: “phải toàn vẹn, phải là con đực, không quá một tuổi.
Các ngươi bắt chiên hay dê cũng được. Phải nhốt nó cho tới ngày mười bốn tháng
này, rồi toàn thể đại hội cộng đồng Israel đem sát tế vào lúc xế chiều, lấy máu
bôi lên khung cửa những nhà có ăn thịt chiên.” Còn thịt, sẽ ăn ngay đêm ấy, nướng
lên, ăn với bánh không men và rau đắng.
1.2/
Cách ăn Lễ Vượt Qua: Vì
dân Do-thái phải ra đi vội vã và trong đêm tối, nên họ phải chuẩn bị sẵn sàng mọi
sự: “lưng thắt gọn, chân đi dép, tay cầm gậy.” Vì vua Pharao từ chối không để
cho dân Do-thái ra đi, nên Thiên Chúa sẽ sát hại tất cả các con đầu lòng trên đất
Ai-cập: “Đêm ấy Ta sẽ rảo khắp đất Ai-cập, sẽ sát hại các con đầu lòng trong đất
Ai-cập, từ loài người cho đến loài thú vật, và sẽ trị tội chư thần Ai-cập: vì
Ta là Đức Chúa.” Nhà dân Do-thái nào có máu chiên bôi trên cửa, thiên thần sẽ
đi qua, và không vào tàn sát các con đầu lòng của họ.
Cuộc
đời con người là một hành trình vượt qua, từ đời này đến đời sau. Giống như người
Do-thái, chúng ta dễ bị cám dỗ làm nô lệ cho vật chất để bằng lòng với cuộc sống
đời này, mà quên đi cuộc sống vĩnh cửu mai sau. Để tránh nguy hiểm này, chúng
ta hãy noi gương họ làm hai việc quan trọng:
(1)
Luôn chuẩn bị sẵn sàng để lên đường về Nhà Cha bằng cách: “lưng thắt gọn, chân đi dép,
tay cầm gậy.” Đừng sở hữu quá nhiều của cải, chúng ta sẽ ngại ngùng không dám
lên đường.
(2)
Có máu chiên bôi sẵn trên cửa: Máu
Chiên chúng ta cần là Máu cực thánh của Đức Kitô đã đổ ra. Tham dự Thánh Lễ và
rước lễ thường xuyên bảo đảm chúng ta khỏi bị tiêu diệt muôn đời.
2/
Bài đọc II: Mỗi lần ăn Bánh và uống
Chén này, anh em loan truyền Chúa đã chịu chết.
Trong
Kế Họach Cứu Độ của Thiên Chúa, Lễ Vượt Qua của Cựu Ước là hình ảnh Lễ Vượt Qua
mới của Đức Kitô: Khi biết giờ Ngài sắp sửa vượt qua cuộc đời này để về cùng
Thiên Chúa, Ngài đã yêu thương con người và yêu thương họ đến cùng; Chúa Giêsu
làm cho con người hai việc chính:
2.1/
Hiến mình làm Chiên Vượt Qua để cứu độ con người: Máu chiên bôi trên cửa của nhà
người Do-thái có sức mạnh để cứu các con đầu lòng và súc vật của họ; thịt chiên
có sức mạnh để giúp họ vượt qua Biển Đỏ để vào Đất Hứa. Cũng vậy, Máu Thánh của
Chúa Giêsu đổ ra có sức mạnh để cứu nhân lọai khỏi mọi tội; Mình Thánh giúp con
người vượt qua mọi trở ngại của biển đời để vào đất Thiên Chúa hứa là thiên
đàng.
2.2/
Lập Bí-tích Thánh Thể để tiếp tục ở lại với con người: Bữa Tiệc Ly chính là bữa tiệc
Vượt Qua. Chúa Giêsu đã lập Bí-tích Thánh Thể trong Bữa Tiệc Ly.
(2)
Bánh không men chính là Mình Chúa: Trong
đêm bị nộp, Chúa Giêsu cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng tạ ơn, rồi bẻ ra và
nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là Mình Thầy, hiến tế vì anh em; anh em
hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy.”
(3)
Máu của Chiên Vượt Qua chính là Máu Chúa: Cũng
thế, cuối bữa ăn, Người nâng chén và nói: "Đây là chén Máu Thầy, Máu đổ ra
để lập Giao Ước Mới; mỗi khi uống, anh em hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ
đến Thầy."
Giống
như Thiên Chúa truyền cho người Do-thái phải tái diễn Lễ Vượt Qua mỗi năm, Chúa
Giêsu cũng truyền các tín hữu phải cử hành Bữa Tiệc Ly thường xuyên để loan
truyền và hưởng lợi ích từ cuộc tử nạn của Ngài: “Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến,
mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết” vì
yêu thương con người.
3/
Phúc Âm: Chúa Giêsu khiêm nhường
và yêu thương rửa chân cho các môn đệ.
3.1/
Chúa biết tất cả mọi sự sẽ xảy ra và Ngài sửa sọan tất cả: Thánh sử Gioan tường thuật ba
điều quan trọng Chúa Giêsu biết rõ trước Cuộc Thương Khó của Ngài:
(1)
Biết giờ của Ngài sắp về với Thiên Chúa: “Đức
Giêsu biết giờ của Người đã đến, giờ phải bỏ thế gian mà về với Chúa Cha.”
(2)
Biết giờ phải từ biệt các môn đệ: “Người
vẫn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn ở thế gian, và Người yêu thương họ đến
cùng.”
(3)
Biết giờ cứu độ cho con người sắp xảy ra: “Đức
Giêsu biết rằng: Chúa Cha đã giao phó mọi sự trong tay Người.”
3.2/
Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đệ: Ba
điều biết quan trọng trên thúc đẩy Chúa Giêsu sẵn sàng tỏ tình yêu cho các môn
đệ qua những việc mà các tông đồ không bao giờ dám nghĩ tới: Trong một bữa ăn,
Người đứng dậy, rời bàn ăn, cởi áo ngoài ra, và lấy khăn mà thắt lưng. Rồi Đức
Giêsu đổ nước vào chậu, bắt đầu rửa chân cho các môn đệ và lấy khăn thắt lưng
mà lau.
-
Cuộc đối thọai giữa Chúa Giêsu và Phêrô: Ông thưa với Người: "Thưa Thầy!
Thầy mà lại rửa chân cho con sao?" Đức Giêsu trả lời: "Việc Thầy làm,
bây giờ anh chưa hiểu, nhưng sau này anh sẽ hiểu." Ông Phêrô lại thưa: "Thầy
mà rửa chân cho con, không đời nào con chịu đâu!"
Phêrô,
cũng giống như bao nhiêu con người, ông nghĩ Chúa Giêsu, là Thầy và là Chúa,
không thể hạ mình làm công việc hèn hạ như vậy. Khi Chúa Giêsu làm như thế,
Ngài tự hạ mình xuống như một người đầy tớ.
-
Chúa Giêsu cắt nghĩa cho Phêrô: "Nếu Thầy không rửa cho anh, anh sẽ chẳng
được chung phần với Thầy." Ông Simon Phêrô liền thưa: "Vậy, thưa Thầy,
xin cứ rửa, không những chân, mà cả tay và đầu con nữa." Đức Giêsu bảo
ông: "Ai đã tắm rồi, thì không cần phải rửa nữa; toàn thân người ấy đã sạch.
Về phần anh em, anh em đã sạch, nhưng không phải tất cả đâu!" Thật vậy,
Người biết ai sẽ nộp Người, nên mới nói: "Không phải tất cả anh em đều sạch."
Các
nhà chú giải đều nhìn hành động rửa chân như là biểu tượng của Bí-tích Rửa Tội:
phải được rửa sạch trước khi tội được tha để chung hưởng hạnh phúc với Chúa.
3.3/
Chúa Giêsu cắt nghĩa bài học rửa chân: Khi
rửa chân cho các môn đệ xong, Đức Giêsu mặc áo vào, về chỗ và nói: "Anh em
có hiểu việc Thầy mới làm cho anh em không? Anh em gọi Thầy là "Thầy,"
là "Chúa," điều đó phải lắm, vì quả thật, Thầy là Thầy, là Chúa. Vậy,
nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rửa chân cho anh em, thì anh em cũng phải rửa
chân cho nhau. Thầy đã nêu gương cho anh em, để anh em cũng làm như Thầy đã làm
cho anh em.”
Rửa
chân là công việc của đầy tớ. Chúa Giêsu làm công việc của đầy tớ để phục vụ
các môn đệ. Ngài dạy các ông không có công việc hèn, nếu các ông muốn chứng tỏ
tình yêu cho Thiên Chúa và cho tha nhân, hãy làm những công việc đó. Có một sự
tương phản giữa cách thức suy nghĩ của Thiên Chúa và của con người: khi con người
muốn làm lớn, họ tránh làm việc nhỏ. Chúa Giêsu dạy làm những việc nhỏ để trở
thành lớn. Đây phải là bí quyết thành công Thiên Chúa muốn dạy con người: làm
gương sáng trong những việc nhỏ là cách dạy tốt nhất, vì lời nói lung lay,
gương bày lôi kéo. Nếu các nhà lãnh đạo và cha mẹ muốn thành công trong việc dạy
dỗ, hãy làm gương sáng cho những người dưới quyền mình. Cha mẹ sẽ hiếm có cơ hội
để chết cho con, nhưng những việc nhỏ như: nhịn ăn cho con, săn sóc con khi bệnh
tật, đau khổ khi con buồn tủi, có hiệu quả tương tự như những việc lớn vậy.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
-
Khi yêu ai, chúng ta hãy bắt chước Thiên Chúa yêu người đó đến cùng; đừng yêu nửa
chừng rồi bỏ, vì nếu làm như thế, chúng ta đã không trung thành, và hoang phí
những gì mình đã cố gắng từ đầu. Làm như thế chúng ta sẽ mất thời giờ và có thể
sẽ phải làm lại từ đầu lần nữa.
-
Lãnh đạo bằng yêu thương và phục vụ, không bằng truyền lệnh và đòi được phục vụ,
là cách lãnh đạo hiệu quả nhất. Khi con người cảm thấy mình được yêu thương và
chăm sóc, họ sẽ theo nhà lãnh đạo đến cùng.
-
Không có công việc hèn, chỉ có người hèn. Nếu muốn người khác làm việc đó, mình
hãy làm gương thi hành trước. Chúng ta hãy cử hành Lễ Vượt Qua và “rửa chân cho
anh chị em” thường xuyên để đừng bao giờ quên thế nào là yêu thương và phục vụ
chân thành.
Linh
mục Anthony Đinh Minh Tiên, OP
HẠT GIỐNG NẨY MẦM TUẦN THÁNH
Ga 13,1-15
A. Hạt giống...
Chỉ một mình Thánh Gioan ghi lại cảnh Chúa Giêsu
rửa chân cho các môn đệ. Nhưng Ga không chỉ tường thuật, mà còn chen vào nhiều
chi tiết rất có ý nghĩa :
- “Ngài yêu thương họ đến cùng” : đây là hành
động biểu lộ tình thương.
- “Việc Thầy làm bây giờ con chưa hiểu, nhưng sau
sẽ hiểu” : việc làm này có nhiều ý nghĩa sâu sắc.
- “Nếu Thầy không rửa chân cho con, con sẽ không
được dự phần với Thầy” : việc làm này có “phần” trong mầu nhiệm Vượt qua của
Chúa Giêsu.
- “Nếu Ta là Thầy và là Chúa mà còn rửa chân cho
các con, thì...” : đây là cung cách của người làm lớn.
- “Các con cũng phải rửa chân cho nhau” : việc
làm này hàm chứa một lệnh truyền.
B.... nẩy mầm.
1. Ta hãy cảm nhận tình thương của Chúa Giêsu.
“Ngài vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình... thì đã yêu thương đến cùng”.
Cũng giống như một người mẹ sắp đi xa, còn làm gì được cho con cái thì tận dụng
thời gian còn lại để làm, như quét căn phòng, vá chiếc áo, để sẵn thuốc uống
bên cạnh giường con... và lặp đi lặp lại những lời dặn dò...
2. “Tuy chúng con đã sạch, nhưng không phải hết
thảy đâu” : ngay trong hàng ngũ các tông đồ Chúa mà cũng có người không sạch.
Huống chi trong tập thể của chúng ta. Thái độ đối với người không sạch ấy phải
thế nào ? Chúa Giêsu không dạy lên án, khai trừ, nhưng dạy phải rửa. Dòng nước
tẩy rửa thì nhẹ nhàng, êm ái chứ không gay gắt, nặng nề...
3. Khi tay chân ta dơ, ta làm gì ? Ta không chặt
bỏ nhưng rửa cho sạch. Bởi vì phần dơ đó là chi thể của ta. Cũng thế, ta sẽ
không “chặt bỏ” nhưng nhẹ nhàng “rửa sạch” một người sai lỗi trong tập thể của
ta nếu ta biết coi họ là tay chân, là chi thể của ta.
4. Cha Doncoeur, khi giải thích một bức hoạ nhỏ
trong tập Thánh vịnh của Chantilly, đã diễn tả rất đúng ý nghĩa của hoạt cảnh
này : “Hai tay (của Đức Kitô) đã khéo léo hành sự là lau chân Phêrô với chiếc
khăn thắt ở ngang lưng. Ngài đứng, hơi nghiêng xuống như một người đầy tớ, vai
trò Ngài muốn đóng lấy lúc bấy giờ. Điều quan trọng không phải là rửa chân,
nhưng là phục vụ các môn đệ và phá đổ nơi họ cái tâm thức huênh hoang tự phụ
vẫn chưa nhường bước chịu thua. Chúng ta hiểu tại sao mắt của họ như nói lên
một nỗi bối rối, bởi lẽ trong họ một tấn kịch đang diễn ra” (Le Christ dans
l’art francais, I, Paris, Plon, 1939, trang 104). Chúng ta sẽ không thể hiểu
được cuộc khổ nạn trong Tin Mừng của Ga nếu không hình dung ra tấn kịch này và
nếu không nhớ tới sự đảo lộn đang diễn ra trong tâm hồn của Ga cũng như của
Phêrô, gây nên bởi câu nói của Đức Giêsu : “Nếu Thầy không rửa chân cho con,
thì con không có phần nào với Thầy”.
Trong hoạt cảnh Đức Giêsu đã hạ giáng, đã
bước xuống chỗ thấp nhất này, tất cả đều trái ngược hẳn với ý nghĩ mà xưa nay
các ông vẫn có về Đấng Messia, đến nỗi khiến các ông cảm thấy như bị thách đố.
Cách đây không lâu, Ga đã chẳng mưu tính với anh mình là Giacôbê để vận động
cho hai người được cái vinh dự ngồi hai bên Đức Giêsu trong ngày Ngài được vinh
quang hay sao ? Thế mà bây giờ Đấng là “Chúa và Thầy” của các ông đang ăn mặc
như một người nô lệ và đang phục vụ dưới chân các ông ! Tệ hơn nữa Ngài còn lấy
đó làm quy luật cho các môn đệ : “Thầy đã nêu gương cho anh em, để theo như
Thầy đã làm cho anh em thế nào thì anh em cũng làm như vậy”. (13,15). Có lẽ,
cũng như Phêrô, “sau này” Ga mới hiểu được điều đó (13,7). Nhưng trong một bài
học đã được ghi khắc bằng những nét giống như lửa vào trong tâm hồn tự cao tự
đại này : “Thiên Chúa là tình yêu” (1 Ga 4,8). Để giải cứu con người, Thiên
Chúa đã hạ mình đến mức đó. Từ đây tất cả mọi sự đều thay đổi ý nghĩa : tự hạ
trở thành “nâng cao”. Bước xuống chỗ thấp nhất là leo lên chỗ cao nhất. Tự huỷ
của một tên nô lệ chính là sự siêu tôn của Con Người (“Tìm hiểu Tin Mừng theo
Thánh Gioan. trang 177-178)
Lm.
Carolo HỒ BẶC XÁI – Gp. Cần Thơ
17/04/14 THỨ NĂM TUẦN THÁNH
Ga 13,1-15
Ga 13,1-15
KÉO DÀI BỮA TIỆC HIỆP THÔNG
Đức Giêsu biết giờ của Người
đã đến, giờ phải bỏ thế gian mà về với Chúa Cha. Người vẫn yêu thương những kẻ
thuộc về mình còn ở thế gian, và Người yêu thương họ đến cùng. (Ga 13,1)
Suy niệm: Chúa Giê-su thường dùng hình
ảnh bữa tiệc để nói về Nước Trời, Hôm nay, Ngài đã dùng chính bữa tiệc, bữa
tiệc cuối cùng của đời Ngài trên trần gian để nói cho các môn đệ về tình yêu
thương phục vụ, hiệp thông và chia sẻ. Bữa tiệc Thánh Thể mà Chúa Giê-su đã lập
trong đêm thứ Năm Thánh là bằng chứng rõ rệt nhất của tình yêu. Và cho đến hôm
nay, hơn 2000 năm đã qua đi, bữa tiệc ấy vẫn luôn hiện thực trên các bàn thờ
trong các thánh lễ.
Mời Bạn: Để tiếp tục “tình yêu đến cùng”
của Chúa Giê-su, chúng ta phải kéo dài bữa tiệc hiệp thông trên bàn thờ trong
thánh lễ thành bữa tiệc hiệp thông trên bàn thờ thế giới này, nghĩa là trong
cuộc sống, nơi trường học, công sở, xí nghiệp, v.v… bằng cách tiếp tục công
việc hiến mình vì yêu của Chúa Giê-su qua đời sống bác ái phục vụ của bạn. Khi
tái diễn hành động yêu thương, tha thứ, phục vụ trên những bàn thờ đó, chúng ta
mới thực sự sống hiệp thông với Đức Giê-su.
Sống Lời Chúa: Tập thực hành đức yêu thương và phục vụ trong
những việc nhỏ nhặt nhất trong đời sống thường ngày để dâng những công việc bác
ái đó làm của lễ mỗi khi bạn tham dự bàn tiệc Thánh Thể.
Cầu nguyện: Lạy
Chúa Giê-su, xin cho chúng con biết noi gương Chúa: sống yêu thương và phục vụ
mọi người, nhất là những người nghèo khổ, nhỏ bé, bị quên lãng và cả những
người thù ghét con vì Chúa đã để lại tấm gương đó cho chúng con như lời trăn
trối cuối cùng: “Người ta cứ dấu đó mà nhận biết các con là môn đệ Thầy”. Amen.
Phải rửa chân cho nhau
Yêu là cúi xuống phục vụ, yêu là bẻ đời mình cho
tha nhân như Thầy Giêsu. Ước gì chúng ta được ở lại trong tình yêu của Giêsu nhờ
biết yêu.
Suy
niệm:
Người
biết mình sắp qua đời thường để lại di chúc cho con cái.
Di
chúc nói lên ước nguyện, lời nhắn nhủ hay lệnh truyền của người sắp ra đi.
Có
thể nói Thầy Giêsu khi biết cuộc Khổ Nạn gần đến
cũng
đã để lại một di chúc kép cho các môn đệ dấu yêu:
Ngài
đã rửa chân cho các môn đệ và nhất là Ngài đã lập bí tích Thánh Thể.
Thứ
Năm Tuần Thánh là ngày chúng ta đặc biệt nhớ đến di chúc ấy.
Sống
di chúc của Chúa Giêsu là cách biểu lộ tình yêu đối với Ngài.
Có
nhiều điểm giống nhau nơi việc Rửa chân và lập Bí tích Thánh Thể.
Cả
hai đều là những cử chỉ Thầy Giêsu làm lúc cận kề cái chết.
Cả
hai đều được làm trong bầu khí một bữa ăn tối gần lễ Vượt Qua.
Vào
lúc cuối đời, sau bao năm tận tụy với sứ mạng phục vụ,
Thầy
Giêsu muốn gói ghém trong hai cử chỉ đơn giản ấy lễ hiến dâng đời mình.
Cả
hai đều tượng trưng cho cái chết tự hạ trên thập giá.
Rửa
chân đòi Thầy phải cúi xuống rất sâu, phải trở thành tôi tớ phục vụ.
Rửa
chân là điều mà tôi tớ không hẳn phải làm cho chủ,
thì
bây giờ Thầy làm cho trò.
Cái
chết trên thập giá là sự phục vụ cao nhất được diễn tả qua việc rửa chân.
Bí
tích Thánh Thể còn diễn tả cách tuyệt vời hơn cái chết hy sinh ấy.
Trong
bí tích này, tấm bánh trở nên Mình Thầy bị bẻ ra và trao đi.
Rượu
trở nên Máu Thầy, Máu sẽ bị đổ ra cho muôn người trên thế giới.
Trong
cả hai biến cố Rửa chân và bí tích Thánh Thể,
Thầy
Giêsu đều mời các môn đệ tham dự cách tích cực.
Tham
dự vào cái chết của Thầy bằng cách để cho Thầy rửa chân,
hay
tham dự bằng cách ăn uống Mình và Máu Ngài.
Hai
biến cố trên không phải là chuyện chỉ xảy ra một lần bởi Thầy Giêsu.
Thầy
mời các môn đệ cũng làm như Thầy, và lặp đi lặp lại những cử chỉ đó.
“Anh
em cũng phải rửa chân cho nhau” (Ga 13, 14).
“Anh
em hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy (Lc 22, 19).
Cúi
xuống phục vụ tha nhân và lãnh nhận Bí Tích Thánh Thể
sẽ
giúp chúng ta tham dự vào cái chết và sự Phục sinh của Chúa Giêsu.
Muốn
ở lại trong tình thương của Thầy Giêsu,
cần
giữ lệnh Thầy truyền (Ga 15, 10).
Mà
“đây là lệnh truyền của Thầy, anh em hãy yêu thương nhau
như
Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15, 12).
Hơn
nữa, Thầy Giêsu còn cho ta một cách khác để ở lại trong Thầy :
“Ai
ăn Thịt và uống Máu tôi, thì ở lại trong tôi,
và
tôi ở lại trong người ấy” (Ga 6, 56).
Thứ
Năm Tuần Thánh là ngày lễ của Tình Yêu theo đúng nghĩa nhất.
Yêu
là cúi xuống phục vụ, yêu là bẻ đời mình cho tha nhân như Thầy Giêsu.
Ước
gì chúng ta được ở lại trong tình yêu của Giêsu nhờ biết yêu.
Cầu
nguyện:
Lạy
Thầy Giêsu,
khi
Thầy rửa chân cho các môn đệ
chúng
con hiểu rằng Thầy đã làm một cuộc cách mạng lớn.
Thầy
dạy chúng con một bài học rất ấn tượng
khi
Thầy bưng chậu nước, bất ngờ đến với các môn đệ trong bữa ăn,
khi
Thầy cúi xuống, dùng bàn tay của mình để rửa chân rồi lau chân cho họ.
Chắc
Thầy đã nhìn thật sâu vào mắt của từng môn đệ và gọi tên từng người.
Giây
phút được rửa chân là giây phút ngỡ ngàng và linh thánh.
Lạy
Thầy Giêsu,
thế
giới chúng con đang sống rất thấm bài học của Thầy.
Chúng
con vẫn xâu xé nhau chỉ vì chức tước và những đặc quyền, đặc lợi.
Ai
cũng sợ phải xóa mình, quên mình.
Ai
cũng muốn vun vén cho cái tôi bất chấp lương tri và lẽ phải.
Khi
nhìn Thầy rửa chân, chúng con hiểu mình phải thay đổi cách cư xử.
Không
phải là ban bố như một ân nhân, nhưng khiêm hạ như một tôi tớ.
Từ
khi Thầy cúi xuống rửa chân cho anh Giuđa, kẻ sắp nộp Thầy,
chúng
con thấy chẳng ai là không xứng đáng cho chúng con phục vụ.
Lạy
Thầy Giêsu,
Thầy
để lại cho chúng con một di chúc bằng hành động.
Thầy
đã nêu gương cho chúng con noi theo,
để
rửa chân chẳng còn là chuyện nhục nhã, nhưng là mối phúc.
Xin
cho chúng con thấy Thầy vẫn cúi xuống trên đời từng người chúng con,
để
nhờ đó chúng con có thể cúi xuống trên đời những ai khổ đau bất hạnh.
Lm
Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
Suy niệm
Chiều
hôm nay có thể gọi một cách văn hoa là “chiều ly biệt”. Nhưng
tôi thích gọi là “buổi chiều xé nát con tim”. Quả thật buổi
chiều hôm nay làm cho con tim của Chúa phải nhiều lần chết nghẹt vì xúc
động. Tất cả chỉ vì Ngài quá yêu thương: “Đức Giêsu biết giờ
của Người đã đến, giờ phải bỏ thế gian mà về với Chúa Cha. Người
vẫn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn ở thế gian, và Người yêu
thương họ đến cùng” (Ga 12,1).
Trước
tiên là sự kiện Chúa Giêsu lập bí tích Thánh Thể. Đây là sáng kiến
độc nhất vô nhị trong toàn thể vũ trụ này. Chỉ một mình Thiên Chúa
với tình yêu thương mới có thể nghĩ ra cách thức để được ở lại với
con người. Đây là một tình yêu hiến mình.
Kế
đến là việc Chúa Giêsu lập bí tích Truyền Chức Thánh để thông ban
chức linh mục cho một số người Chúa tuyển chọn, với mục đích có
người là hình ảnh của Chúa ở trần gian này, và thực hiện hành
động ban phát lương thực là chính Mình Máu Ngài để nuôi sống những
con người yêu thương, muốn sống gắn bó với Ngài. Đây là một tình
yêu trao ban.
Cuối
cùng là hành động quỳ xuống rửa chân cho các môn đệ như một người
đầy tớ phục vụ cho chủ mình. Chúa muốn để lại cho các môn đệ và
mỗi người chúng ta bài học về tình yêu phục vụ.
Lạy
Chúa, đứng trước tình yê hiến mình, tình yêu trao ban và tình yêu
phục vụ, con được mời gọi đáp trả lại tình yêu của Chúa để trở nên
giống Chúa trong việc hy sinh hiến mình, trong việc trao ban tình yêu
và phục vụ tha nhân. Con hy sinh cho gia đình con. Con trao ban hết tình
yêu của con cho những người mà con gặp gỡ, nhất là những người thân
trong gia đình. Con phục vụ hết thảy mọi người trong môi trường con
đang sống. Lạy Chúa xin cho con biết lấy tình yêu đáp đền tình yêu.
Cũng xin cho con biết lấy tình yêu xóa bỏ hận thù và khơi thông tình
thương mến.
Lm.
Thiện Duy
Hãy Nâng Tâm Hồn Lên
17
THÁNG TƯ
Xây
Dựng Giáo Hội Trên Đá Tảng Là Đức Kitô
Các
chương đầu của Sách Công Vụ Tông Đồ nhấn mạnh cho ta biết bằng cách nào mà nhờ
sứ vụ của các Tông Đồ – nhất là của Phê-rô – “càng ngày càng có thêm những người
tin theo Chúa: cả đàn ông đàn bà rất đông” (Cv 5,14).
Chúng
ta bắt gặp những biến cố xảy ra vào những ngày đầu tiên sau Phục Sinh: những biến
cố khai sinh Giáo Hội. Thánh Thần đã được đổ tràn trên các Tông Đồ trong căn
gác thượng. Giờ đây, qua sứ vụ của các Tông Đồ, nhân danh Đức Giêsu, hàng ngàn
người bắt đầu nhận biết về Chúa Kitô – một sự nhận biết có năng lực cứu độ.
Những
biến cố ấy hình thành nền móng cho một tương lai lâu dài về sau. Chúng đánh dấu
thời đại của Giáo Hội các Tông Đồ – với sứ vụ là công bố lời chứng và rao giảng
về quyền năng cứu độ của cuộc Phục Sinh cho mọi thế hệ mới. Công cuộc hệ trọng ấy
vẫn tiếp tục trong thời đại chúng ta cho tới hôm nay.
Và
xuyên qua mọi thế hệ, vẫn một sự thật bất hủ được công bố: “Người là tảng đá bị
anh em, những người thợ xây, loại bỏ – nhưng đã trở thành đá tảng góc tường”
(Cv 4,11). Chân lý này, được mô tả dưới một ẩn dụ, mang trong mình nó năng lực
ngôn sứ kỳ diệu. Nó xác nhận rằng việc xây dựng Giáo Hội là công trình của
Thiên Chúa từ đầu tiên cho đến cuối cùng của lịch sử Giáo Hội và loài người. Nó
đặc biệt xác nhận điều ấy trong thời đại chúng ta – với một mức độ rất sâu xa.
Đức
Giêsu Na-da-rét bị loại trừ bởi những người từng được ủy thác “nhà tạm của
Thiên Chúa” (Kh 21,3) trong Cựu Ước. Và Giê-su bị loại trừ đó – qua Thập Giá và
cuộc Phục Sinh của Người – được mạc khải là “tảng đá góc” của công trình. Công
trình được đặt trên nền tảng là chính Người. Công trình phát triển từ chính Người.
-
suy tư 366 ngày của Đức Gioan Phaolô II -
Lm.
Lê Công Đức dịch từ
nguyên tác
LIFT
UP YOUR HEARTS
Daily
Meditations by Pope John Paul II
Lời Chúa Trong Gia Đình
NGÀY 17-4
THỨ NĂM TUẦN THÁNH
THÁNH LỄ TIỆC LY
Xh 12, 1-8.11-14; 1Cr 11, 23-26; Ga 13, 1-15.
LỜI SUY NIỆM: “Vậy, nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rửa chân cho
anh em, thì anh em cũng phải rửa chân cho nhau.”
Hôm nay kết thúc Mùa Chay Thánh.Mùa sám hối để thực hiện
đức ái đối với mọi người. Chúa Giêsu muốn mỗi người phải biết tự hạ mình xuống,
cởi bỏ hết mọi sự về mình, làm cho mình trở nên gọn gàng hơn; kiêm nhường cúi
mình xuống trước người anh em để yêu thương và phục vụ nhau, làm sạch cho nhau
để bước vào Tam Nhật Thánh và Phục Sinh của Chúa.
Lạy Chúa Giêsu. Con là gia trưởng trong gia đình, xin
Chúa cho con luôn biết yêu thương chăm sóc cho gia đình được hạnh phúc; đừng
bao giờ để con đòi hỏi sự phục vụ của mọi người trong gia đình chúng con, cũng
như đừng bao giờ kể công nuôi dạy và lớn tiếng uy hiếp. Xin Chúa cho gia đình
chúng con luôn biết hy sinh cho nhau, để phục vụ nhau trong tình yêu Chúa.
Mạnh
Phương
17
Tháng Tư
Sờ Ðược Ðức Kitô
Mẹ
Têrêxa thành Calcutta đã có lần kể lại như sau:
Một
hôm, có một cô thiếu nữ đã tìm đến Ấn Ðộ để xin gia nhập dòng Thừa Sai Bác Ái của
chúng tôi.
Chúng
tôi có một quy luật, theo đó, ngày đầu tiên khi mới đến, tất cả những ai muốn sống
với chúng tôi, cũng đều được mời sang nhà hấp hối, tức là nhà đón tiếp những
người sắp chết. Do đó, tôi đã nói với thiếu nữ đó như sau:
"Con
đã nhìn thấy vị linh mục dâng Thánh lễ. Con đã thấy Ngài sờ đến Thánh Thể với
chăm chú và yêu thương là dường nào. Con cũng hãy đi và làm như thế tại nhà Hấp
Hối, bởi vì con sẽ thấy Chúa Giêsu trong suốt ba tiếng đồng hồ". Tôi mới hỏi
lại sự thể đã diễn ra như thế nào, cô ta đáp như sau: "Con vừa đến nhà Hấp
Hối thì người ta mang đến một người vừa té xuống một hố sâu. Mình mẩy của người
đó đầy những vết thương và bùn nhơ hôi thối... Con đã đến và đã tắm rửa cho anh
ta. Con biết rằng làm như thế là chạm đến Thân Thể của Ðức Kitô".
Có
lẽ chúng ta nên tự vấn: chúng ta có tin rằng, tất cả mọi cuộc gặp gỡ với tha
nhân đều là một cuộc gặp gỡ với Chúa không? Ðức tin của chúng ta có được diễn đạt
qua cuộc sống hằng ngày không? Thánh lễ mà chúng ta tham dự mỗi ngày có được tiếp
tục trong cuộc sống hằng ngày không?
Thánh Thể là trung tâm của đời sống Kitô, bởi vì Kitô giáo thiết yếu là một sức sống. Người Kitô đến bàn tiệc Thánh Thể để tiếp nhận sự sống và năng lực cho mọi hoạt động của mình.
Thánh Thể là trung tâm của đời sống Kitô, bởi vì Kitô giáo thiết yếu là một sức sống. Người Kitô đến bàn tiệc Thánh Thể để tiếp nhận sự sống và năng lực cho mọi hoạt động của mình.
Là
trung tâm của cuộc sống, Thánh Thể được cử hành với đầy đủ ý nghĩa nếu việc cử
hành đó gắn liền với cuộc sống. Cắt đứt liên lạc với cuộc sống, tất cả mọi cử
hành chỉ còn là những động tác lãng mạn, viển vông.
Do
đó, người Kitô sẽ mang đến bàn thờ tất cả cuộc sống của mình và múc lấy từ bàn
thờ sức sống mới cho cuộc sống của họ. Hay nói cách khác, Thánh thể là một thu
gọn của cuộc sống hằng ngày và cuộc sống hằng ngày là một tiếp nối của Thánh Thể.
Ðức Kitô không những chỉ muốn chúng ta gặp gỡ nhau trong Thánh Thể và gặp gỡ
Ngài trong lúc cử hành, Ngài còn muốn chúng ta gặp gỡ với Ngài qua tất cả mọi
sinh hoạt và gặp gỡ khác trong cuộc sống.
Bàn
thờ trong giáo đường và bàn thờ của cuộc sống phải là một. Ðức tin của chúng ta
không chỉ thể hiện trong nhà thờ, nhưng còn phải được tuyên xưng giữa phố chợ.
Từng giây từng phút của chúng ta phải trở thành một cuộc gặp gỡ với Chúa. Từng
cuộc gặp gỡ với tha nhân, nhất là những người hèn kém nhất, phải là một gặp gỡ
với Ðức Kitô.
(Lẽ
Sống)
Lectio Divina: Thứ Năm Tuần Thánh
Thứ Năm, 17 Tháng 4, 2014
Chúa Rửa Chân Cho Các Môn Đệ
Ga 13:1-15
1. Bài
Đọc – Lectio
a) Lời
nguyện mở đầu
“Lạy
Chúa, khi Chúa phán, hư không trở nên sinh động: bụi tro trở thành
người sống, hoang địa trở nên vùng trù phú… Khi con chuẩn bị để cầu
nguyện con cảm thấy khô khan, con không biết phải nói gì. Thật rõ
ràng, con không ở trong sự hòa hợp với ý của Chúa, môi miệng con không đồng
giai điệu với tâm hồn con, trái tim con không nỗ lực để được đồng điệu với trái
tim Chúa. Xin Chúa hãy đổi mới trái tim con, xin làm thanh khiết miệng
lưỡi con để con có thể nói chuyện với Chúa như Chúa muốn con làm điều ấy, để
con có thể nói với những người khác như Chúa muốn, để con có thể nói với chính
mình, với nội tâm của con, như Chúa muốn.”
(L.
Renna)
b) Bài
đọc Tin Mừng
1 Trước ngày Lễ Vượt Qua,
Chúa Giêsu biết đã đến giờ mình phải bỏ thế gian mà về cùng Chúa Cha. Người
vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn đang ở thế gian, thì đã yêu thương họ
đến cùng. 2Sau bữa ăn tối, ma quỷ gieo vào lòng Giuđa
Iscariốt, con của Simon, ý định nộp Người. 3 Người
biết rằng Chúa Cha đã trao phó mọi sự trong tay mình, và vì Người bởi Thiên
Chúa mà đến và sẽ trở về cùng Thiên Chúa. 4 Người chỗi
dậy, cởi áo, lấy khăn thắt lưng; 5 rồi đổ nước vào chậu;
Người liền rửa chân cho các môn đệ và lấy khăn thắt lưng mà lau. 6 Vậy
Người đến chỗ Simon Phêrô, ông này thưa Người rằng: “Lạy Thầy, Thầy
định rửa chân cho con ư?” 7 Chúa Giêsu đáp: “Việc
Thầy làm bây giờ con chưa hiểu, nhưng sau sẽ hiểu.” 8 Phêrô
thưa lại: “Không đời nào Thầy sẽ rửa chân cho con.” Chúa
Giêsu bảo: “Nếu Thầy không rửa chân cho con, con sẽ không được dự phần
với Thầy.” 9 Phêrô liền thưa: “Vậy xin Thầy hãy
rửa không những chân con, mà cả tay và đầu nữa.” 10 Chúa
Giêsu nói: “Kẻ mới tắm rồi chỉ cần rửa chân, vì cả mình đã sạch. Tuy
các con đã sạch, nhưng không phải hết thảy đâu.” 11 Vì
Người biết ai sẽ nộp Người nên mới nói: ‘Không phải tất cả các con đều
sạch đâu.’” 12 Sau
khi
đã rửa chân cho các ông, Người mặc áo lại, và khi đã trở về chỗ cũ, Người
nói: “Các con có hiểu biết việc Thầy vừa làm cho các con
chăng? 13 Các con gọi Ta là Thầy và là Chúa thì phải
lắm, vì đúng thật Thầy như vậy. 14 Vậy nếu Ta là
Chúa và là Thầy mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng phải rửa chân cho
nhau. 15 Vì Thầy đã làm gương cho các con để các con
cũng bắt chước mà làm như Thầy đã làm cho các con.”
c) Giây
phút im lặng cầu nguyện
Trong
lắng nghe yêu thương, lời nói không cần thiết, bởi vì sự im lặng cũng là cách
nói và thông tri về tình yêu.
2.
Suy gẫm Lời Chúa – Meditatio
a) Lời mở đầu Lễ
Vượt Qua của Chúa Giêsu
Đoạn
Tin Mừng hôm nay được lồng trong toàn bộ bản văn bao gồm các chương 13 đến
chương 17. Vào lúc đầu, chúng ta có khung cảnh của Bữa Tiệc Ly nơi Chúa
Giêsu chia sẻ với các môn đệ, trong đó Người đã hoàn thành cử chỉ việc rửa chân
(Ga 13:1-30). Sau đó, Chúa Giêsu xen đan một cuộc đối thoại dài chia
tay với các môn đệ (Ga 13:31 – 14:31). Các chương 15-17 có nhiệm vụ
bổ túc sâu xa cho bài giảng của Chúa trước đó. Ngay sau đó, Chúa
Giêsu bị bắt giữ (Ga 18:1-11). Dù sao chăng nữa, những sự việc được
thuật lại trong các câu 13:17-26 được nối kết với câu 13:1 với Lễ Vượt Qua của
Chúa Giêsu. Thật là thú vị khi chúng ta để ý đến chú thích cuối cùng
này: từ chương 12:1 Lễ Vượt Qua không còn được gọi là lễ Vượt Qua của
người Do Thái, mà là của Chúa Giêsu. Từ bây giờ, Người, Chiên Thiên
Chúa, là Đấng sẽ giải thoát con người khỏi tội lỗi. Lễ Vượt Qua của
Chúa Giêsu là việc có mục đích giải thoát con người: một cuộc xuất hành mới cho
phép đi từ bóng tối đến ánh sáng (Ga 8:12), và sẽ ban sự sống và lễ hội trong
nhân loại (Ga 7:37).
Chúa
Giêsu biết rằng Người sắp sửa kết thúc cuộc hành trình của mình về cùng Chúa
Cha và, vì thế Người sắp sửa kết thúc cuộc vượt qua dứt khoát và riêng tư của
Người. Một sự ra đi như thế, về cùng Chúa Cha, xảy ra qua cây Thập
Giá, thời điểm chính trong đó Chúa Giêsu sẽ thí mạng sống của Người vì lợi ích
của nhân loại.
Nó
đánh động người đọc khi nhận thức được phương cách Thánh Sử Gioan giới thiệu
con người Chúa Giêsu thật rõ ràng, trong khi Chúa nhận thức được về những sự kiện
cuối cùng trong đời của Người, và do đó, về sứ vụ của Người. Vì vậy,
để khẳng định rằng Chúa Giêsu không hề bị ngã lòng hoặc bị chế ngự bởi các sự
kiện đe dọa mạng sống của mình, mà trái lại Chúa sẵn sàng dâng hiến mạng sống
mình. Trước đó, Thánh Sử đã cho thấy rằng giờ của Chúa chưa đến;
nhưng bây giờ trong việc rửa chân cho các môn đệ, Chúa nói Người biết rằng giờ
của Người đã gần kề. Một sự nhận thức như thế là căn bản sự diễn đạt
của thánh Gioan: “Người vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn
đang ở thế gian, thì đã yêu thương họ đến cùng” (câu 1). Tình yêu
dành cho “những kẻ thuộc về Người”, cho những ai hình thành cộng đoàn mới, đã
được hiển nhiên trong khi Người đang sống với họ, nhưng nó sẽ tỏa sáng một cách
cao độ trong cái chết của Người. Chúa Giêsu biểu lộ tình yêu qua cử
chỉ rửa chân, trong đó có giá trị biểu trưng của nó, cho thấy một tình yêu liên
tục được thể hiện qua sự phục vụ.
b) Việc rửa chân
Chúa
Giêsu tại một bữa ăn tối thông thường với các môn đệ của mình. Người
hoàn toàn ý thức về sứ vụ mà Chúa Cha trao phó cho Người: Sự cứu rỗi nhân loại
tùy thuộc vào Người. Với một nhận thức như vậy, Chúa muốn chỉ bảo
cho “những kẻ thuộc về Người”, qua việc rửa chân, cách mà công cuộc cứu độ của
Chúa Cha được thực hiện và để cho biết trong cử chỉ như là một sự dâng mạng sống
của Người cho sự cứu rỗi nhân loại. Ý muốn của Chúa Giêsu là loài
người phải được cứu rỗi, và sự mong muốn khát khao khiến Người từ bỏ mạng sống
của mình và dâng hiến. Người nhận thức được rằng Chúa Cha cho phép Chúa Giêsu
hoàn toàn tự do hành động.
Ngoài
ra, Chúa Giêsu biết rằng nguồn gốc thật và mục tiêu cuộc hành trình của Người
là Thiên Chúa; Chúa biết rằng cái chết của mình trên Thập Giá, sự biểu lộ tối
đa tình yêu của Người, là giây phút cuối cùng cuộc hành trình cứu độ của
mình. Cái chết của Chúa là một “cuộc ra đi”; đó là mức tột đỉnh chiến
thắng sự chết của Người. Trong việc dâng hiến mạng sống của mình,
Chúa Giêsu mặc khải cho chúng ta sự hiện diện của Thiên Chúa như sự viên mãn của
cuộc sống và khỏi phải hư mất.
Với
ý thức đầy đủ về danh tính và sự tự do hoàn toàn của mình, Chúa Giêsu sẵn sàng
thực hiện cử chỉ tuyệt vời và khiêm nhường là rửa chân. Một cử chỉ của
tình yêu như thế được diễn tả với rất nhiều động từ (tám) làm cho cảnh trở nên
mê hoặc và tràn đầy ý nghĩa. Tác giả Phúc Âm trong việc trình bày cử
chỉ cuối cùng của Chúa Giêsu đối với những kẻ thuộc về Người, dùng con số hùng
biện này của các động từ tích tụ mà không lặp đi lặp lại để một cử chỉ như vậy
còn mãi sâu đậm trong tâm trí các môn đệ và mỗi người đọc và để cho một điều
răn mãi luôn được ghi nhớ, không bao giờ bị quên lãng. Cử chỉ được
Chúa Giêsu thể hiện có ý định cho thấy rằng tình yêu thật sự được biểu lộ qua
các hành động phục vụ cụ thể. Chúa Giêsu tự cởi áo và cột ngang thắt
lưng một cái khăn hoặc tạp dề, biểu tượng của sự phục dịch. Một cách
chính xác hơn, Chúa Giêsu cởi áo của Người là một cách diễn tả ý nghĩa trọng đại
của quà tặng mạng sống. Chúa Giêsu đã truyền cho các môn đệ điều giảng
dạy gì qua cử chỉ này? Chúa cho họ thấy rằng tình yêu được bày tỏ
qua việc phục vụ, trong việc dâng hiến mạng sống mình cho người khác như Chúa
đã làm.
Vào
thời Chúa Giêsu, việc rửa chân được xem như là một cử chỉ biểu lộ lòng hiếu
khách và sự chào mừng đối với các người khách. Thông thường, việc
này được làm bởi một người nô lệ hoặc bởi người vợ, coi như công việc của người
vợ và cũng như của con gái đối với cha của họ. Bên cạnh đó, theo tục
lệ nghi thức rửa chân phải được thực hiện trước khi ngồi vào bàn ăn chứ không
phải đang trong bữa ăn. Việc gài vào hành động của Chúa Giêsu như thế có ý
nghĩa nhấn mạnh đến hành động của Chúa rất đặc thù hoặc có ý nghĩa dường bao.
Và
vì thế, Chúa Giêsu quỳ xuống để rửa chân cho các môn đệ của Người. Việc
dùng đi dùng lại cái khăn mà Chúa Giêsu thắt ngang lưng nhấn mạnh đến thái độ của
việc phục vụ là một nhân cách thường trực của Chúa Giêsu. Trong thực
tế, sau khi làm xong việc rửa chân, Chúa Giêsu sẽ không cởi bỏ cái khăn mà Người
đã dùng nó như cái tạp dề. Một chi tiết như thế có ý muốn nhấn mạnh
rằng tình-yêu-phục-vụ không kết thúc với cái chết của Người. Chi tiết
nhỏ nhặt này cho thấy chủ đích của Tác Giả Phúc Âm muốn nhấn mạnh đến ý nghĩa
và tầm quan trọng của cử chỉ của Chúa Giêsu. Bằng vào việc rửa chân
cho các môn đệ, Chúa Giêsu có ý cho các ông thấy tình yêu của Người, mà đó cũng
là tình yêu của Chúa Cha (Ga 10:30-38). Hình ảnh Đức Giêsu mặc khải
về Thiên Chúa thì thực sự gây chấn động: Người không là Đấng Tối Cao độc
quyền ngự trị trên Thiên Đàng, nhưng Chúa cho thấy Người như là một tôi tớ của
nhân loại để nâng cao nó lên đến mức thiêng liêng. Từ nguồn phục vụ
thiêng liêng này, cho cộng đoàn tín hữu, rằng sự tự do xuất phát từ tình yêu
dâng hiến cho tất cả các thành viên của nó như “các chúa” (miễn phí) bởi vì họ
là những tôi tớ. Nó cũng giống như nói rằng chỉ có sự tự do mới tạo
nên tình yêu đích thực. Từ bây giờ, sự phục vụ mà các tín hữu sẽ làm
cho loài người sẽ có mục đích là phục hồi lại mối quan hệ giữa loài người trong
đó sự bình đẳng và tự do là một hệ quả của việc thực thi việc phục vụ đáp trả. Đức
Giêsu, với cử chỉ của Người có mục đích cho thấy rằng bất kỳ sự thống trị hoặc
dự định áp đặt lên con người thì trái với thái độ của Thiên Chúa là Đấng thay
vào đó lại phục vụ loài người để nâng họ lên với Người. Bên cạnh đó,
các kỳ vọng của sự vượt trội của một người hơn một người khác không còn có bất
kỳ một ý nghĩa nào, bởi vì cộng đoàn được thành lập bởi Chúa Giêsu không có bất
kỳ đặc điểm của hình kim tự tháp, nhưng có những kích thước hàng ngang, trong
đó mỗi người là để phục vụ cho những người khác, noi theo gương của Thiên Chúa
và của Chúa Giêsu.
Một
cách tổng hợp, cử chỉ mà Chúa Giêsu đã làm nói lên các giá trị sau đây: tình
yêu đối với anh em đòi hỏi phải được thể hiện trong sự chấp nhận huynh đệ, hiếu
khách, đó là, trong sự phục vụ trường cửu.
c) Sự phản kháng
của Phêrô
Phản
ứng của ông Phêrô trước cử chỉ của Chúa Giêsu được thể hiện trong thái độ ngạc
nhiên và phản đối. Ngoài ra còn có một thay đổi trong cách ông liên
hệ với Đức Giêsu: Phêrô gọi Người là “Chúa” (Ga 13:6). Trong
một danh hiệu như thế, Chúa Giêsu được công nhận là ở vị trí ưu việt hơn, thay
vào đó, lại mâu thuẫn với việc “rửa chân”, đó là một hành động của một kẻ kém cỏi
hơn. Sự phản đối được thể hiện một cách mạnh mẽ bởi những lời: “Lạy
Thầy, Thầy muốn rửa chân cho con sao?” Trong mắt của Phêrô cử chỉ rửa
chân thấp hèn này đối với ông dường như là một sự đảo ngược những giá trị quy định
mối liên hệ giữa Chúa Giêsu và loài người: Chúa là Thầy, còn Phêrô
là phàm nhân lệ thuộc vào Chúa. Phêrô không chấp nhận sự bình đẳng mà Chúa
Giêsu muốn tạo ra giữa loài người với nhau.
Để
trả lời cho việc hiểu lầm như thế, Chúa Giêsu mời gọi Phêrô chấp nhận ý nghĩa
việc Chúa rửa chân cho ông như là một bằng chứng cho tình yêu của Người đối với
ông. Một cách chính xác hơn, Đức Giêsu muốn ban cho ông một bằng chứng
cụ thể rằng Người và Chúa Cha yêu mến ông như thế nào.
Nhưng
trong phản ứng của Phêrô, ông vẫn chưa muốn chịu thua: ông nhất quyết
từ chối để cho Chúa Giêsu quỳ xuống rửa chân cho ông. Theo Phêrô, mỗi
một người cần phải làm theo vai trò của mình, một cộng đoàn hay một xã hội dựa
trên sự bình đẳng là một việc không thể có. Việc Chúa Giêsu từ bỏ
ngôi vị cao quý của mình để hạ mình xuống ngang hàng với các môn đệ là điều
không thể chấp nhận được. Ý tưởng về một vị Thầy như thế làm Phêrô rối
trí và đưa đến việc phản đối. Không chấp nhận sự phục vụ vì tình yêu
mến của Thầy mình, thì ông cũng không chấp nhận rằng Chúa chết trên thập giá
cho ông (Ga 12:34; 13:37). Có thể nói rằng Phêrô vẫn còn xa vời với
sự hiểu biết về tình yêu đích thực là gì, và với một chướng ngại như thế là sự
ngăn trở để Chúa Giêsu có thể chỉ cho ông thấy hành động của Người.
Cùng
vào lúc ấy, nếu Phêrô chưa sẵn sàng để chia sẻ những động lực của tình yêu được
thể hiện trong việc phục vụ lẫn nhau, thì ông cũng không thể chia sẻ tình bạn với
Chúa Giêsu và thực sự chấp nhận nguy hiểm để từ bỏ chính mình.
Nghe
theo lời khuyên dạy của Chúa Giêsu: “Nếu Thầy không rửa chân cho
con, thì con sẽ không được dự phần với Thầy” (câu 8), Phêrô tuân theo những lời
răn đe của Thầy, nhưng không chấp nhận ý nghĩa sâu xa việc làm của Chúa
Giêsu. Ông cho thấy đã cởi mở hơn, sẵn sàng để Chúa rửa chân cho
mình, nhưng không chỉ là chân, mà còn cả tay và đầu nữa. Có vẻ như
là Phêrô dễ dàng chấp nhận cử chỉ của Chúa Giêsu như là một hành động để thanh
tẩy hoặc rửa tội hơn là một sự phục vụ. Nhưng Chúa Giêsu trả lời rằng
các môn đệ đã trở nên tinh khiết (“sạch”) vào lúc họ đã chấp nhận để cho họ được
hướng dẫn bởi Lời của Chúa, từ bỏ những gì thuộc về thế gian. Phêrô
và các môn đệ không còn cần đến nghi thức thanh tẩy của người Do Thái nhưng bằng
lòng để cho chân của họ được rửa bởi Chúa Giêsu; hay nói đúng hơn là cho phép
mình được Chúa yêu thương, ban cho họ phẩm giá và sự tự do.
d) Kỷ niệm Tình
yêu
Sau
khi rửa chân cho các môn đệ, Chúa Giêsu có ý định để cho hành động của mình có
một giá trị lâu dài cho cộng đoàn của mình và đồng thời để lại đó một kỷ niệm
hay một giới răn là phải luôn giữ đúng mối quan hệ anh em.
Đức
Giêsu là Chúa, không phải trong chiều hướng thống trị, nhưng trong bao lâu Người
truyền đạt tình yêu của Chúa Cha (Thần Khí của Người) để cho chúng ta trở nên
con cái Thiên Chúa và đủ điều kiện trở nên giống Chúa Giêsu là Đấng tự do trao
ban tình yêu của Người cho những kẻ thuộc về mình. Chúa Giêsu đã có
ý truyền đạt một tâm tình thế cho những kẻ thuộc về Người, một tình yêu không
loại trừ bất cứ ai, thậm chí cả Giuđa là kẻ sắp sửa phản bội Người. Do
đó, nếu các môn đệ gọi Người là Chúa, thì họ phải bắt chước giống như Người; nếu
các ông coi Người là Thầy là Chúa, thì họ phải nghe lời Người.
e) Một vài câu hỏi
gợi ý cho việc suy gẫm
- Người
chỗi dậy từ bàn ăn: Bạn sống Bí Tích Thánh Thể như thế
nào? Bạn có cho phép mình được cảm động bởi tác động của lửa
tình yêu mà bạn nhận được không hay chỉ ngồi thụ động? Bạn có phải đối
diện với nguy cơ rằng Bí Tích Thánh Thể, trong đó bạn tham gia, bị lạc mất
trong sự chiêm niệm ÁI Kỷ, mà không dẫn đến sự cam kết của tình đoàn kết và
chia sẻ không? Lòng cam kết của bạn cho công lý, cho người nghèo
khó, có sẽ đến từ đức tính gặp gỡ Chúa Kitô trong Thánh Thể, từ sự quen thuộc với
Người không?
- Người
cởi áo khác ngoài: từ Bí Tích Thánh Thể, đi vào đời sống hằng ngày,
bạn có biết cách để loại bỏ cái áo khoác lợi ích cho riêng bạn, các toan tính của
bạn, các quyền lợi riêng tư của bạn để cho phép bản thân mình được hướng dẫn bởi
một tình yêu chân chính đối với tha nhân không? Hay là, sau khi chịu
phép Thánh Thể bạn không có khả năng rũ bỏ các áo khoác áp đặt và kiêu căng để
khoác lên mình một cái áo khoác của đơn sơ, của khó nghèo không?
- Người
lấy khăn và thắt ngang lưng: đây là hình ảnh của “Giáo Hội của tạp dề”. Trong
đời sống của gia đình bạn, của cộng đoàn giáo hữu của bạn, bạn có đi trên con đường
của phục vụ, chia sẻ không? Bạn có trực tiếp tham gia trong việc phục
vụ người nghèo khổ và bé mọn không? Bạn có biết làm thế nào để nhìn
thấy khuôn mặt của Đức Kitô đang trông chờ được phục vụ, yêu thương trong những
người nghèo khó không?
3. Cầu
Nguyện – Oratio
a) Thánh Vịnh
116 (114-115): 12-13; 15-16; 17-18
Tác
giả Thánh Vịnh đã tìm thấy chính mình trong lúc và trong sự hiện diện của cộng
đoàn phụng vụ hát lên lời tạ ơn hy lễ của mình. Voltaire là người có
một thị hiếu đặc biệt cho câu 12 đã phát biểu như sau: “Tôi có thể
dâng lên Chúa được những gì để cho xứng với tất cả mọi ân sủng mà Người đã dành
cho tôi?”
Con
lấy gì dâng lại cho Chúa
để
đền đáp những điều Ngài ban tặng cho con?
Con
sẽ lãnh chén cứu độ,
và
con sẽ kêu cầu danh Chúa.
Trước
mặt Chúa thật là quý hóa
cái
chết của những bậc thánh nhân Ngài.
Con
nài van Chúa, lạy Chúa!
Con
là tôi tớ Ngài,
Con
là tôi tớ Ngài, con trai của nữ tì Ngài;
Ngài
đã bẻ gãy xiềng xích cho con.
Con
sẽ hiến dâng lời ca ngợi làm hy lễ,
và
con sẽ kêu cầu danh Chúa.
Con
sẽ giữ trọn lời khấn xin cùng Chúa,
trước
mắt toàn thể dân Ngài.
b) Lời nguyện kết
Bị
mê hoặc với cách mà Thiên Chúa bày tỏ tình yêu của Người với những kẻ thuộc về
mình, lời cầu nguyện khởi nguyên như sau:
Lạy
Chúa Giêsu, xin hãy đến, chân con đang bẩn.
Xin
hãy trở thành một người hầu của con, hãy đổ nước vào chậu;
Xin
hãy đến, rửa chân cho con.
Con
biết chứ, những gì con đang nói đây thì thật là táo bạo,
nhưng
con sợ sự răn đe từ những lời của Chúa:
“Nếu
Thầy không rửa chân cho con,
con
sẽ không được dự phần với Thầy.”
Vậy
thì Chúa hãy rửa chân con đi,
để
con có thể được dự phần cùng Chúa.
(Bài
giảng 5 về Isaia)
Và
thánh Ambrose có một mong muốn mãnh liệt để được tương xứng với tình yêu của
Chúa Giêsu, đã thố lộ như sau:
Ôi,
lạy Chúa Giêsu của con,
xin
hãy để cho con rửa đôi chân thiêng liêng của Chúa;
chân
Chúa đã lấm bẩn khi Ngài bước vào tâm hồn con…
Nhưng
con sẽ phải lấy nước từ giếng nước nào
để
rửa chân cho Chúa đây?
Trong
sự thiếu thốn đó
con
chỉ có đôi mắt để khóc:
rửa
chân Chúa bằng nước mắt của con,
chỉ
có làm như thế thì bản thân con mới có thể trở nên tinh sạch.
(Luận
về việc đền tội)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét