"TỪ ĐIỂN BỎ TÚI" NGÔN TỪ GEN Z (tt)

 

"TỪ ĐIỂN BỎ TÚI" NGÔN TỪ GEN Z

Fanpage: Mục vụ Giới trẻ Việt Nam – Vietnam Youth Ministry

(tiếp theo)

Nguồn gốc:

Câu nói do rapper MCK hô vang khi diễn bài “Phong Cách” (Hà Nội, 7/2024): “Phía dưới nhảy mạnh lên, ai sợ thì đi về! Phong cách! Phong cách!”. Video màn trình diễn này đạt hơn 15 triệu view trên TikTok .
Ban đầu gây tranh cãi, nhưng sau đó câu “Ai sợ thì đi về” lan truyền mạnh mẽ – giới trẻ hưởng ứng nhiệt tình, xem đó như khẩu hiệu thể hiện cái tôi không sợ sệt.

TikTok, Facebook (viral từ giữa 2024; cư dân mạng thi nhau nhại lại câu này và bắt trend “phong cách” không chân mày như MCK)

Nguồn gốc:

Du nhập từ tiếng Anh “slay”; khoảng 2023–2024 trở nên thịnh hành trong ngôn ngữ Gen Z khi muốn tán thưởng người khác. Ví dụ ai đó làm điều ấn tượng hoặc phong cách cực tự tin, Gen Z sẽ khen “slay quá đi!”

Mạng xã hội (Facebook, TikTok, v.v.) – phổ biến trong comment khen ngợi.

 

Nguồn gốc:

Không rõ xuất xứ chính xác; “tẻn tẻn” xuất hiện phổ biến năm 2024 trong cách nói của giới trẻ để khen ai đó vui tính, nhây một cách dễ thương.

Đời sống hàng ngày, mạng xã hội (hay dùng nói về bạn bè có tính vui vẻ, nhí nhố).

Nguồn gốc:

Từ tiếng Anh “healing” (chữa lành) được Gen Z sử dụng rộng rãi khoảng 2022–2024 do xu hướng đề cao sức khỏe tinh thần. Nhiều bạn trẻ và KOL truyền cảm hứng “chữa lành” bằng cách thiền, yoga, sống chậm lại.

Mạng xã hội (trào lưu lan tỏa việc thiền, du lịch “chữa lành” để giảm stress, được nhiều KOL hưởng ứng).

Nguồn gốc:

Gốc từ tiếng Anh “flex” (uốn cong -> khoe cơ bắp -> khoe thành tích). Thuật ngữ này bắt đầu hot từ 2023, khi nhiều bạn trẻ thi nhau “flex” thành tựu cá nhân trên mạng. Giới trẻ coi “flex” là khoe một cách vui vẻ, không khoe khoang lố bịch.

Facebook (nổi lên từ nhóm “Flex đến hơi thở cuối cùng” vài triệu thành viên), lan sang TikTok với các hashtag khoe thành tích.

Nguồn gốc:

Xuất phát từ mạng xã hội TikTok khoảng 2023 để diễn tả phản ứng phấn khích khi thấy một chàng trai đẹp ngoài đời. Cụm từ “cộng tươi” dùng chữ “+” (dương) thay cho từ “con trai” và thêm chữ “tươi” cho vui nhộn.

TikTok (khởi nguồn; hay dùng khi bình luận video có trai đẹp), dần phổ biến sang Facebook.

 

Nguồn gốc:

Hình thành từ cách nói chuyện đời thường của một nhóm nhỏ, sau đó lan rộng. “Dịu kha” thực chất là biến thể sáng tạo của cách nói “dịu dàng, êm ả” mà Gen Z ưa dùng khoảng năm 2024.

Giao tiếp hàng ngày, mạng xã hội (miêu tả tính cách nhẹ nhàng hoặc cảm giác dễ chịu)

Nguồn gốc:

Trào lưu chơi chữ của Gen Z (biến “mặn mà” → mận, “keo lỳ” → keo). Cụm “mãi mận, mãi keo” rộ lên khoảng cuối 2023, báo VOV cũng từng giải thích ý nghĩa cụm này như lời hứa “mãi gắn bó”

Facebook, TikTok (thường xuất hiện trong status/ảnh về tình bạn thân thiết, cặp đôi yêu lâu)

Nguồn gốc:

Bắt nguồn từ một clip TikTok: khi được hỏi có bị ép không hãy ra tín hiệu, cô Bà Toản Vlogs nhìn vào camera và liên tục nói “ét ô ét” một cách vô hồn. Từ đó, “ét ô ét” trở thành meme kêu cứu hài hước trên mạng xã hội.

TikTok (rầm rộ từ 2021 nhờ một video viral), sau đó trở thành câu nói đùa cửa miệng trên mọi nền tảng mạng.

Nguồn gốc:

Xuất phát từ một thử thách trên TikTok: TikToker Tới Trời Thần phát âm sai “let’s go” thành “gét gô” khi thực hiện thử thách 6 ngày 6 đêm dưới bãi bùn. Cách nói hài hước này nhanh chóng được cư dân mạng lan truyền rộng rãi.

TikTok, Facebook (viral tầm 2021 và đến nay vẫn được dùng khi rủ nhau làm gì đó)

Nguồn gốc:

Mượn từ tiếng lóng Trung Quốc, nghĩa gốc là “thức ăn cho chó” – ví von cảnh chú chó phải ngồi nhìn chủ ăn cơm, giống như người độc thân phải chứng kiến đôi lứa tình tứ. Báo VTC News cũng từng giải thích trào lưu “phát cẩu lương” này trên mạng.

Mạng xã hội (thịnh hành từ khoảng 2020 đến nay, đặc biệt trong cộng đồng fan truyện, phim tình cảm). 

 

Nguồn gốc:

Xuất phát từ một meme trên fanpage “Hội những người lười Việt Nam”: họ chế lời bài rap Con Nhớ Nhà Lắm thành “Con chằm Zn lắm mẹ ơi” để nói đùa rằng “con trầm cảm lắm” . Từ đó “chằm Zn” lan rộng như cách nói hài hước về nỗi buồn.

Facebook, diễn đàn (xuất hiện từ ~2021, giới trẻ dùng khi nói đùa về tâm trạng chán nản, buồn bã).

Nguồn gốc:

Giới trẻ tự biến tấu phát âm “không” thành “khum” cho mềm mại, đáng yêu. Trang fanpage “Đài Tiếng nói Gen Z” từng dùng từ này nhiều lần và góp phần phổ biến rộng rãi cách nói “khum” trong giới trẻ.

Facebook (rộ lên từ fanpage “Đài Tiếng nói Gen Z”), nay phổ biến cả trên Instagram, TikTok.

Nguồn gốc:

Bắt nguồn từ một video meme 2015 trên Imgur/Reddit ghi lại cảnh chú mèo uống nước phát ra âm “mlem mlem”. Cụm từ này du nhập vào Việt Nam khoảng 2019 và nhanh chóng trở thành tiếng lóng phổ biến để khen đồ ăn/người hấp dẫn.

Mạng xã hội, tin nhắn (phổ biến từ ~2019 đến nay mỗi khi bình luận về món ăn ngon hoặc trai xinh gái đẹp).

 

Nguồn gốc:

Bắt nguồn từ một đoạn video, trong đó một nữ sinh thách thức 4 bạn khác với giọng điệu: “rén rồi thì nói đi cưng”. Cư dân mạng sau đó dùng “rén” rộng rãi để chỉ sự nhát gan, sợ hãi (ví dụ: “sợ quá rén luôn”).

Facebook, đời thường (giới trẻ dùng từ “rén” thay cho “sợ” một cách hài hước, đặc biệt sau clip viral)

(còn tiếp)