Giải đáp phụng vụ: Rước Lễ Lần Đầu, có cần trọng thể không?

Giải đáp phụng vụ: Rước Lễ Lần Đầu, có cần trọng thể không? 

Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma. 

Hỏi: Cháu gái của tôi sắp được Rước lễ Lần Đầu, và tôi được biết là cháu sẽ không cần mang áo đầm trắng truyền thống, cũng không Rước lễ chung với các em cũng sẽ Rước lễ Lần Đầu. Cha xứ nói cháu có thể tham dự bất cứ thánh lễ nào, và đi lên rước lễ bình thường. Tôi đã phản đối với cha xứ về việc này, và được cha trả lời ngắn gọn rằng áo đầm trắng là quá đắt tiền đối với một số bà mẹ. Tôi không nhắc ở đây các câu hỏi khác mà tôi đã hỏi cha xứ. Thưa cha, cha xứ có quyền làm như vậy không? – D. S., Woy Woy, Australia

Đáp: Có nhiều mức độ phải được giải quyết trong trong câu hỏi này. 

Từ một quan điểm giáo luật, chúng tôi có thể nói rằng, nói đúng ra, cha xứ có quyền không tổ chức một buổi lễ Rước Lễ Lần Đầu đặc biệt. Nếu cha đoan chắc rẳng đứa trẻ đã được chuẩn bị tốt đủ, và đã xưng tội lần đầu rồi, thì ngài có quyền cho phép đứa trẻ rước lễ trong bất cứ Thánh lễ nào, mà không cần trang phục đặc biệt hoặc buổi lễ đặc biệt. 

Đây là một phần bởi vì, không giống như phép rửa tội hoặc phép thêm sức, việc Rước Lễ Lần Đầu không phải là một bí tích riêng biệt, nhưng là sự tham dự vào Hy lễ thánh, như là đỉnh cao của quá trình khai tâm. Trong hầu hết các Giáo Hội Đông Phương, cả ba bí tích được ban một lần cho trẻ nhỏ.

Sách Lễ không có một nghi thức đặc biệt hoặc Thánh lễ cho các em Rước Lễ Lần Đầu, khác với các Thánh lễ khác. Thực ra do tập tục ở nhiều nơi là cử hành việc Rước Lễ Lần Đầu vào các ngày Chúa Nhật cuối tháng Tư và tháng Năm, vốn thường trùng với các ngày lễ trọng.

Đồng thời, từ một quan điểm mục vụ, việc thực hành một buổi cử hành đặc biệt cho trẻ em Rước Lễ Lần Đầu được thiết lập trong Giáo Hội Latinh, và đã chứng minh giá trị của nó trong nhiều cách. Trên hết, khi được chuẩn bị tốt, buổi lễ có thể là một kinh nghiệm rất đặc biệt trong đời sống của một đứa trẻ, và có thể nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia đầy đủ vào đời sống bí tích của Giáo Hội. Nó cũng có thể là một cơ hội tốt cho sự tái sinh thiêng liêng cho cả gia đình.

Quả là đúng rằng, khách quan mà nói, việc Rước Lễ Lần Đầu trong một thánh lễ bình thường của giáo xứ, thay vì trong một buổi cử hành đặc biệt, cũng cấu thành hành vi chất thể như nhau. Tuy nhiên, xét về chủ quan, nó dường như thiếu vài hình thức bên ngoài để nhấn mạnh tầm quan trọng của nó, ý nghĩa sâu xa của nó sẽ bị mất trên hầu hết các đứa trẻ.

Phải thừa nhận rằng, các yếu tố bên ngoài không phải là trung tâm của việc chuẩn bị cho Rước Lễ Lần Đầu, vốn phải là trước tiên tín lý và tinh thần, tất nhiên phải thích ứng với trẻ bảy tuổi. Tuy vậy, chúng ta không nên bỏ qua các phương thức giúp đứa trẻ đem ý nghĩa sâu xa này về nhà.

Vì vậy, trong khi biểu lộ sự kính trọng với linh mục, trong trường hợp này thật là tốt khi báo tin cho Giám mục biết về sự thực hành mục vụ đặc biết ấy, bởi vì Ngài có thể có một tiêu chuẩn khác vì lợi ích các linh hồn.

Tuy nhiên, linh mục quản xứ đã đưa ra ánh sáng một khó khăn mục vụ thực sự. Trong một số xã hội, các khoảnh khắc thiêng liêng bề ngoài như việc rửa tội và Rước Lễ Lần Đầu đã đôi khi biến thành các sự kiện xã hội, và làm tăng sự thi đua không lành mạnh và thiếu tinh thần Kitô giáo giữa các gia đình đang cạnh tranh cho uy thế và sự phô trương bên ngoài. Thật vậy, đôi khi một số gia đình đã cảm thấy bị áp lực trong chi phí không cần thiết và không đủ sức trong các dịp như vậy. 

Một giải pháp cho vấn đề này là rất phổ biến ở Ý và một số nước khác. Giáo xứ hoặc cho thuê hoặc bán cho các bậc cha mẹ một áo trắng tiêu chuẩn dành cho các em chuẩn bị Rước Lễ Lần Đầu. Áo thường là như nhau cho nam và nữ, mặc dù trong một số trường hợp các em gái mang thêm một dải buộc đầu màu trắng. Giải pháp này xóa bỏ mọi sự phân biệt xã hội và nhấn mạnh đến việc Rước lễ, chứ không đến các yếu tố bề ngoài. 

Về dài hạn, khi giải pháp này được áp dụng, các cha mẹ sẽ ưa thích nó, vì nó giải thoát khỏi các chi phí thái quá, và cũng giúp cho phép họ tập trung vào các yếu tố chính yếu.

Đây cũng chỉ là một giải pháp khả dĩ cho một khó khăn, vốn là có thực ở một số nơi. Có thể có các giải pháp khác nữa. Thật là quan trọng để tìm ra các giải pháp khắc phục các khó khăn, trong khi vẫn duy trì và nâng cao các yếu tố chứng tỏ sự hiệu quả mục vụ của chúng.

Tuy nhiên, chúng tôi phải thừa nhận rằng các truyền thống cũ của trang phục màu trắng đặc biệt cho các trẻ em gái cũng có lợi thế của nó, đặc biệt là khi trang phục này được gìn giữ cẩn thận và sử dụng lại trong các gia đình, hoặc được đặc biệt may bởi các thành viên gia đình.

Tôi biết ít nhất một gia đình, mà trong đó vải áo cưới của mẹ sau đó được may thành áo rửa tội và áo Rước Lễ Lần Đầu cho con cái. Đây là một cách thức tuyệt đẹp để tượng trưng cho hoa trái thiêng liêng đi kèm với hôn nhân của cha mẹ.

Các khó khăn nảy sinh khi các truyền thống như thế bị mất đi, và do đó người ta nhấn mạnh hơn đến các biểu hiện bên ngoài. (Zenit.org 15-7-2014)

Nguyễn Trọng Đa