Ngày 31/03/2013
CHÚA NHẬT
PHỤC SINH – NĂM C
(Phần II)
Giáo Lý Phúc Âm CHÚA
NHẬT PHỤC SINH NĂM C - ngày 31.3.2013
CHÚA
NHẬT PHỤC SINH NĂM C
Sách
Tồng Đồ Công Vụ 10, 34, 37-43; Thư Thánh Phaolô gửi Giáo đoàn Colossê 3,1-4
và
Phúc Âm Gioan 20, 1-18
I. Giáo
Huấn P.Â.:
Chúa đã
sống lại ngoài ức đoán của con người: Thấy mồ trống, Bà Maria Madalêna nghĩ là
người ta trộm xác Chúa. Thấy Chúa Giêsu sống lại, bà nghĩ là người làm vườn. Chúa
đã sống lại thật:
Hiện
tượng mồ trống: Khối đá lấp cửa mồ đã lăn sang một bên; Xác Chúa Giêsu không
còn trong mộ, khăn liệm vải liệm xếp gọn ghẻ sang bên.
Chúa
phục sinh hiện ra cho Maria Madalêna và bảo bà đi loan báo tin Chúa Phục Sinh
cho các môn đệ Chúa.
II. Vấn nạn P.Â.
Ngày thứ
nhất trong tuần là ngày nào trong Kinh Thánh?
Ngày
Thứ Nhất trong tuần là ngày Chúa Nhật tính theo Dương Lịch
Ngày
Thứ Nhất trong tuần theo Kinh Thánh và
truyền thống của người Do Thái:
Từ “Ngày Thứ Nhất trong tuần” được xử dụng tám
lần trong Kinh Thánh Tân Ước và chúng ta không
thấy đề cập đến từ Chúa Nhật:
Bốn lần “ngày thứ nhất trong tuần” được nói
đến trong Matthêô 28:1; Matcô 16:2; Luca 24:1 và Gioan 20:1 như chúng ta thấy
trong Phúc Âm hôm nay. Tất cả bốn Phúc Âm đều nói đến “ngày thứ nhất trong
tuần” như là ngày khám phá ra việc Chúa Phục Sinh. Chắc chắn ngày Thứ Nhất trong tuần không phải
là ngày Sabbath vì những người đàn bà mang thuốc thơm đến mộ Chúa ngày Thứ Nhất
trong tuần vì họ không kịp làm chuyện nầy trong ngày Sabbath như trong Luca
23:56.
Hai lần khác nói đền “ngày thứ nhất trong
tuần” là việc Chúa hiện ra trong cùng ngày được nói trong Phúc Âm Matcô 16:9 và
Gioan 20:19. Trong Phúc Âm Gioan 10:19 nói đến việc Chúa hiện ra cho các tông
đồ đang tụ họp trong phòng đóng kín cửa vì sợ người Do Thái dòm ngó. Họ tụ họp
không phải để cử hành ngày Sabbath gì cả, nhưng xem chừng chỉ nói cho nhau về
những tin đồn Chúa sống lại.
Thánh Phaolô giảng dạy trong “ngày thứ nhất
trong tuần” như trong Công Vụ sứ Đồ 20:7 mô tả. Ai cũng hiều là chiều tối ngày
Thứ Bảy sau khi mặt trời lặn theo như cách tính ngày của người Do Thái. Sau đó
Phaolô đi Giêrusalem. Không thấy nói đến việc Phaolô giữ luật ngày Chúa Nhật.
Trong thư Thứ Nhất của Thánh Phaolô gừi Giáo Đoàn Corintô 16:2 nói đến yêu cầu
quyên góp giúp Hội Thánh nghèo ở Giuđêa vào ngày Thứ Nhất trong tuần. Nhưng đây
là việc làm riêng tư chứ không phải là một quyên góp trong ngày nhóm họp
Sabbath.
Kinh Thánh và truyền thống Do Thái cho thấy:
Ngày Thứ Nhất trong tuần không phải là ngày Sabbath của Do Thái. Ngày Sabbath
là ngày thứ bảy, ngày Đấng Tạo Hoá nghỉ sau sáu ngày tạo dựng như trong Sáng
Thế Ký 2:2-3 mô tả. Sau nầy ngày Thứ Bảy tức ngày Sabbath thành ngày lễ buộc
phải nghỉ cho toàn dân Do Thái như được ghi trong sách Xuất hành 20:11 và cả
trong hai bia đá lề luật mà Môsê nhận ở núi Sinai (Xuất Hành 16, 23-30)
“Ngày
thứ nnhất trong tuần” là ngày sau ngày Sabbath, ngày nghỉ lễ mà sau nầy lịch
Roma gọi là Dies Solis, ngày của Thần Mặt Trời, tức ngày Chúa Nhật bây giờ.
Ngày
Thứ Nhất trong tuần là ngày Chúa Nhật tính theo Dương Lịch
Dương lịch, lịch tính theo Thái Dương hệ tức
hệ mặt Trời. Đây là lối tính lịch của La Mã. Người La Mã gọi tên các ngày trong
tuần theo tên của bảy hành tinh trong Thái Dương Hệ: Mặt Trời (Sun) – Mặt Trăng
(Moon) – Hoà tinh (Mars) – Thuỷ tinh (Mercury) – Mộc tinh (Jupiter) – Kim tinh
(Venus) – Thổ tinh (Saturn)
Mặt
trời – Sun - Sunday – Dies Solis – First Day - Ngày Chúa Nhật – Dies Dominica
Mặt Trăng – Moon - Monday – Dies Lunae – Ngày
Thứ Hai.
Hoả
Tinh – Mars – Tuesday - Dies
Martis – Third Day - Ngày Thứ Ba.
Thuỷ
tinh – Mercury – Wednesday – Dies Mercurii – Fourth Day – Ngày thứ Tư.
Mộc Tinh – Jupiter – Thursday – Dies Jovis
– Fifth Day – Ngày Thứ Năm.
Kim Tinh – Venus – Friday – Dies Veneris –
Ngày Thứ Sáu.
Thổ
tinh – Saturn – Saturday – Dies Saturni – Ngày Thứ Bảy.
Dương Lịch, lịch theo Thái Dương hệ của La Mã
rất ảnh hưởng ngay từ thời bấy giờ và ảnh hưởng mạnh mẻ trong Kitô giáo. Nó
minh định rằng: Ngày Chúa Nhật, Ngày thần Mặt Trời, ngày thứ nhất trong tuần,
ngày của Chúa. Đó là ngày Chúa sống lại. Đó cũng là ngày mà con người phải thờ
lạy Chúa theo như Chúa dạy trong điều răn Thứ Ba. Đó cũng là ngày lễ nghỉ cho
mọi người.
Như vậy
ngày Chúa Nhật theo Dương Lịch của La Mã đã loại bỏ hay thay thế hẵn ngày
Sabbath, tức ngày lễ nghỉ của người Do Thái trong Đạo Cựu Ước. Do Thái Giáo đã cho rằng Công Giáo, vì
vấn đề truyền giáo cho dân ngoại tức người La Mã và các nước Âu Châu thời bấy
giờ mà loại bỏ truyền thống Cựu Ước, lấy ngày Chúa Nhật, tức ngày thứ nhất
trong tuần, thay thế cho ngày Sabbath.
Nếu Chúa Nhật là ngày thứ nhất trong tuần, tại
sao lại nằm trong ‘weekend’, tức những ngày cuối tuần bao gồm Thứ Bảy và Chúa
Nhật? Tự Điển Webster’s Ninth New Collegiate xuất bản năm 1983 cắt nghĩa: Từ
‘weekend’ được xử dụng năm 1878 tức 132 năm trước để nói rằng: Đó là thời gian
của ngày kết thúc tuần làm việc và ngày bắt đầu tuần mới. Như vậy Chúa Nhật vẫn
là ngày đầu tuần, ngày Thứ Nhất trong tuần và là ngày Chúa sống lại.
Chúa Giêsu ở trong mộ đá bao lâu? Không tìm
thấy một thống nhất trong các tường thuật của Phúc Âm?
Các Phúc Âm Matthêô 28, 1; Matcô 16, 2; Luca
24,1 và Gioan 20,1 đều thống nhất một diểm là: Việc khám phá mồ trống xảy ra
vào sáng sớm ngày thứ nhất trong tuần, tức sáng sớm Chúa Nhật bây giờ. Cách
hiểu thông thường: Chúa sống lại vào rạng sáng Chúa nhật.
Như vậy
Chúa Giêsu ở trong mồ độ chỉ dài chừng 36 tiếng đồng hồ tức chỉ có 1 ngày rưởi
chứ nào có được ba ngày tức 72 tiếng đồng hồ như Chúa nói trong Matthêô 12:40
khi so sánh Chúa bị chôn trong mồ như Giôna ở trong bụng cá ba ngày ba đêm? Nếu
tính đủ trọn ba ngày, tức 72 tiếng đồng hồ thì Chúa phải chết vào chiều ngày
Thứ Tư, hay sáng sớm Thứ Năm chứ không thể chiều Thứ Sáu được.
Nếu chúng ta đọc các sách Tân Ước như Phúc Âm
Matthêô 16:21; 17:23; 20:19; 26:61; 27:40, 64; Matcô 9:31; 10:34; 14:58; 15:29;
Luca 9:22; 13:32; 18:33; 24:7, 21, 46; Gioan 2:19, 20; Tông Đồ Công Vụ 10:40;
Thư Thứ Nhất Thánh Phaolô gửi Côrintô 15:4. Chúng ta sẽ không thấy nói là: bị
giết chết, chôn trong mồ trọn ba ngày rồi sống lại, nhưng tất cả đều nói là
“Ngày Thứ Ba, Ngài sẽ sống lại”.
Như vậy Chúa sống lại đúng như lời Ngài tiên
báo:
Chúa chết vào ba giờ chiều ngày Thứ Sáu, coi
như là ngày thứ nhất. Người ta vội vả
chôn cất Chúa cho xong trước khi ngày Vượt Qua, tức ngày Sabbath bắt đầu lúc
sáu giờ chiều.
Chúa trong mộ suốt ngày Thứ Bảy, coi như ngày
thứ hai Chúa chết.
Ngày thứ nhất trong tuần, tức ngày Chúa Nhật,
ngày thứ ba sau khi Chúa chết, Chúa đã sống lại vinh quang.
Cách
giải thích khác.
Trong Matthêô 12:40 Chúa chỉ có ý
so sánh Chúa ở trong mồ, giống như Giôna
trong bụng cá. Giôna là hình ảnh tiền trưng của Chúa Giêsu, để diễn tả việc
Chúa chết, chôn trong mồ và sống lại. Chúa so sánh là so sánh sự kiện xảy ra,
chứ không phải so sánh thời gian xảy ra của hai sự kiện. Hơn nữa chúng ta được
cứu độ nhờ cái chết và sự phục sinh của Chúa. Chuyện Chúa Giêsu bị chôn trong
mồ hai ngày, ba ngày hay 1 năm không là yếu tố quan trọng của ơn cứu độ.
Làm
sao chứng minh Chúa đã sống lại cho người không tin hay kém tin?
Không
khó lắm khi chứng minh cho người đã có đức tin hay có cảm tình với người có đạo
về việc Chúa Phục Sinh. Với những người nầy, chúng ta chỉ cần minh chứng Chúa
đã sống lại thật với hai lý do:
Sáng sớm ngày thứ nhất trong tuần, các phụ
nữ khám phá ra mồ trống, khăn liệm và
vải liệm xếp gọn ghẽ. Có hai thiên thần trong mộ và bảo là “Ngài không còn đây,
Ngài đã sống lại”. Tất cả các Phúc âm đều có tường thuật Chúa Phục Sinh vào
“ngày Thứ Nhất trong tuần” nầy.
Chúa Phục Sinh đã hiện ra cho các môn đệ và
cho rất nhiều người. Các Phúc Âm đều tường thuật về Chúa Phục Sinh xuất hiện
cho Bà Maria Mađalênna, cho hai môn đệ đi về làng Êmau, cho các tông trong căn
phòng đóng kín cửa, lần đầu vắng Tôma, lần sau có Tôma, rồi trên bãi biển có cả
bếp và than hồng để nướng cá. Đặc biệt, trong Thư Thứ I gửi Giáo Đoàn Côrintô
15:4-8 cũng như trong Tông Đồ Công Vụ 1:22, Phaolô xác tín là Chúa Giêsu Phục
Sinh đã hiện ra cho Phêrô, cho các tông đồ và có lúc cho cả đám đông 500 người
và cho cả chính bản thân Ông.
Hai
viện dẫn trên đều đặt nền trên Kinh Thánh thuần tuý. Nhưng nếu có người yêu cầu
bằng chứng từ lịch sử dân sự, chúng ta sẽ trả lời thế nào?
Có một sử gia người Do Thái nổi tiếng thời bấy
giờ tên Flavius Josephus, sống sau Chúa
Giêsu từ năm 37-100 có minh định trong Jewish Antiquities quyển 18 chương 3
rằng: Dưới thời hoàng đế Roma tên Cêsar, tổng trấn Phongxiô Philatô ở Do Thái,
người Do Thái thù ghét một người khôn ngoan, nỗi tiếng trong dân mang tên
Giêsu. Họ đã làm áp lực buộc Philatô hành hình, đóng đinh giết chết tên Giêsu.
Sau đó Ông sống lại và hiện ra cho các môn đệ. Môn đệ Ông Giêsu đi khắp nơi rao
truyền về tên Giêsu, đã chết và sống lại.
Thứ đến
là lời giảng dạy và làm chứng của các tồng đồ:
Các Tông Đồ giảng về Ông Giêsu đã chết và đã
sống lại, Tông Đồ Côngt Vụ 2:41.
Phêrô
và Gioan làm phép lạ nhân danh Đức Giêsu đã chết và sống lại, Tông Đồ
Công Vụ 3,11
Trong Tông Đồ Công Vụ 4:20 tường thuật việc
các tông đồ không còn sợ giới cầm quyền Do Thái như trước nữa. Các Ngài hiên ngang tuyên bố: phải
nghe lời Thiên Chúa hơn là giới lãnh đạo Do Thái.
Tất
cả các Tông Đồ bị bắt bớ và bị giết chết
vì đã rao giảng Chúa Giêsu, Đấng đã chết và đã sống lại. Nếu đó không là chuyện
có thật, ai dám chết cho chuyện gian dối hay bịa đặt? Nếu đó là chuyện gian dối hay bịa đặt,
làm sao có thể giữ kín trong suốt hơn hai ngàn năm qua?
III. Thực hành P.Â.:
Chúa Giêsu Phục Sinh vinh quang, Ngài chiến
thắng kẻ thù.
Bàì hát tên “Từ trên ghềnh đá” (Philatô đặt
Chúa trên bục đá cao được gọi là Gabbatha) cảm hứng từ phiên toà xử Chúa vào
sáng Thứ Sáu trong sân dinh tổng trấn Philatô, có điệp khúc như sau:
Từ trên nền đá. Chúa đã nhìn thấy. Nhìn
thấy đám dân kêu la. Chúa đã nhìn thấy.
Nhìn thầy có con đàng xa. Và khi trông
xuống chắc Chúa buồn lắn. Vì thấy đám dân vô ơn. Thế mà Chúa còn muốn thứ tha
nhiều hơn.
Kẻ thù của Chúa là Satan, là tử thần, là những
người đã âm mưu giết Chúa. Những người đã hò hét “tha Baraba cho chúng tôi!
Đóng đinh nó vào thập giá! Đóng đinh nó vào thập giá!” Họ đã thành công, họ đã
thở phào nhẹ nhõm, vì Chúa đã bị giết chết.
Nhưng Chúa Phục sinh chiến thắng vinh quang.
Không vì Chúa sát phạt hay trả thù được kẻ giết mình. Nhưng vi “Chúa còn muốn
thứ tha nhiều hơn!” Chúa chiến thắng vi Chúa không còn kẻ thù. Không ai chết cả
nhưng tất cả đã được tha thứ và thành bạn của Chúa. Chúa thu phục cả thế giới
thành một gia đình có Chúa là Cha và mọi người là anh em.
Thường người ta hiểu: Chiến thắng có nghĩa là
đánh bại kẻ thù hay tiêu diệt kẻ thù. Không bao giờ thành công! Giết chết kẻ
thù, nhưng còn bạn bè, dòng họ, con cháu của kẻ thù… Chúa đã chọn cách chiến
thắng hay nhất: Biến thù thành bạn. Người ta có thề thù ghét mọi người trừ
người thương mình.
Hãy
sống như người chiến thắng: Làm bạn với tất cả mọi người hay giao tiếp được với
tất cả mọi người. Cuộc đời thật ý nghĩa và thú vị khi có nhiều bè bạn.
Chứng nhân Phục Sinh: An vui
Tôi
muốn nói đến niềm vui và sự bình an tâm hồn trong cuộc sống.
Trong lần tham dự Đại Hội Thánh Thể lần
thứ 49 được tổ chức ở Québec tháng 6 năm
2008. Chúng tôi có dịp đi thăm những nữ tu ở các đan viện Cát Minh, tức dòng
kín ở Danville
Chúng tôi, quen lối sống giao tế xã hội ngoài
đời, nghĩ rằng: Những nữ tu nầy chắc buồn chết đi được. Cả ngày không thấy một
bóng người qua lại. Những chuyện thường nhật thật buồn tẻ: kinh nguyện nhiều
lần trong ngày, rồi thánh lễ, rồi phục vụ chăm sóc người già, người bệnh hay
làm những thủ công như thêu đan, khâu vá…
Nhưng không ngờ khi gặp được những nữ tu nầy.
Chúng tôi thấy các nữ tu còn yêu đời, vui vẻ, lanh lợi và bình an hơn chúng tôi
nhiều. Lý do: Họ hoàn toàn phó thác cuộc đời trong tay Chúa quan phòng, không
bon chen, không nói đến chuyện tiến bạc hay giàu nghèo, không tích góp tư lợi
hay của cải vật chất… Thật hạnh phúc và bình an. Tôi đã nhận thấy rõ ràng điều
đó nơi các nữ tu Cát Minh. Tôi đã cầu cho mình có được niềm vui và bình an như
các nữ tu.
Làm sao để có đời sống thật vui vẻ và tâm hồn
bình an? Chỉ cần làm những điều các nữ tu dòng kín đang làm:
Cầu nguyện nhiều hơn.
Trao tất cả vào tay
Chúa quan phòng.
Dẹp bỏ những bon chen,
giành giật hay tranh chấp quyền hành, ảnh hưởng và tiếng khen.
Sống yêu thương, bác
ái với mọi người và với hy vọng ngày mai sẽ phục sinh.
Khi tin, người ta khám phá ra ý nghĩa của các biến cố: ý nghĩa của cái chết bi đát trên Núi Sọ, ý nghĩa của ngôi mộ trống và tấm khăn xếp gọn gàng. Chúng ta cần có lòng tin để khỏi rơi vào sự thất...
Suy niệm:
Niềm vui phục sinh khởi sự bằng
thái độ hốt hoảng. Tảng đá che cửa mộ đã bị ai đó lăn ra. Xác của Thầy đặt bên
trong đã biến mất. Thật là chuyện kinh khủng đối với bà Maria Mácđala! Bà đã đi
thăm mộ lúc trời còn tối. Có lẽ cả đêm qua bà không chợp mắt được,
chỉ mong cho chóng sáng để lên
đường. Ai có thể hiểu được trái tim của bà? Tình yêu đã khiến bà đứng dưới chân
thập giá (Ga 19,25) và tham dự cuộc mai táng Thầy Giêsu (Mt 27,61). Bây giờ
tình yêu ấy lại thúc đẩy bà ra mộ trước tiên, trước cả người môn đệ được Ðức
Giêsu thương mến... Maria hốt hoảng chạy về báo tin cho hai môn đệ. Bà nghĩ
chắc có kẻ đã ăn cắp xác Thầy. Vấn đề duy nhất làm bà âu lo khắc khoải, đó là
họ đang để Người ở đâu (Ga 20,2.13.15). Bà cần biết chỗ đó, để lấy ngay xác về.
Maria chẳng nghĩ gì đến chuyện Chúa phục sinh, bà chỉ mong tìm lại xác của Thầy
đã chết. Maria chạy về để kéo theo Phêrô và Gioan chạy đến mộ, những bước chân
hối hả vội vàng. Chỉ có ngôi mộ trống và những băng vải đặt ở đó, còn khăn che
đầu thì được cuốn lại, xếp riêng. Thấy mọi điều đó, Gioan tin rằng Thầy đã phục
sinh. Chẳng ai ăn cắp xác mà để lại gọn ghẽ khăn vải liệm. Chúng ta cần có lòng
mến thiết tha của bà Maria Macđala, nhưng cũng cần có sự nhạy cảm để tin như
Gioan. Khi tin, người ta khám phá ra ý nghĩa của các biến cố: ý nghĩa của cái
chết bi đát trên Núi Sọ, ý nghĩa của ngôi mộ trống và tấm khăn xếp gọn gàng.
Chúng ta cần có lòng tin để khỏi rơi vào sự thất vọng hay hốt hoảng, trước
những thất bại, đổ vỡ mất mát trong cuộc đời. Ðời chúng ta lắm khi giống ngôi
mộ trống trải. Những gì chúng ta yêu quý nay chẳng còn. Chúng ta đôn đáo kiếm
tìm điều đã mất,
trong nước mắt đau khổ như bà Maria
(Ga 20,11) Nhưng nếu xác Ðức Giêsu cứ nằm yên trong mồ, để cho bà Maria đến
thăm viếng, thì làm gì có chuyện Chúa phục sinh? Phiến đá cửa mộ không giữ được
Ngài, những băng vải không ngăn được Ngài ra đi. Sự sống bật dậy từ tro tàn của
cái chết. Ánh sáng bừng lên từ bóng tối mịt mù. Tình yêu thắng trận khi tưởng
như bị hận thù nuốt chửng. Niềm vui phục sinh là quà tặng bất ngờ cho Maria.
Bà sẽ chẳng bao giờ tìm thấy xác
Thầy trong mộ đâu, nhưng bà sẽ gặp chính Ðấng Phục Sinh ở ngoài mộ đá.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu phục sinh xin ban cho con sự sống của Chúa, sự sống làm đời con mãi mãi xanh tươi.
Xin ban cho con bình an của
Chúa, bình an làm con vững tâm giữa sóng
gió cuộc đời.
Xin ban cho con niềm vui của
Chúa, niềm vui làm khuôn mặt con luôn tươi
tắn.
Xin ban cho con hy vọng của
Chúa, hy vọng làm con lại hăng hái lên đường.
Xin ban cho con Thánh Thần của
Chúa, Thánh Thần mỗi ngày làm mới lại đời
con.
Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
Lectio: Chúa Nhật Phục Sinh (C)
Chúa Nhật, 31 Tháng 3, 2013
Được
thấy trong đêm tối và tin tưởng vì tình yêu
Ga 20:1-9
1. Chúng
ta hãy cầu nguyện cùng Chúa Thánh Thần
Lạy Chúa Giêsu Kitô, hôm nay ánh
sáng Chúa giải chiếu trên chúng con, là nguồn mạch của sự sống và nỗi vui
mừng. Xin Chúa hãy ban cho chúng con Chúa Thánh Thần của tình yêu và sự thật,
giống như bà Maria Madalêna, các ông Phêrô và Gioan xưa kia, để chúng con cũng
có thể khám phá và giải thích dưới ánh sáng của Lời Chúa, những dấu chỉ của sự hiện diện thiêng
liêng của Chúa trong thế giới chúng
con. Xin cho chúng con biết tiếp nhận những dấu chỉ này trong niềm tin cậy để chúng con được luôn sống trong nỗi vui mừng vì sự
hiện diện của Chúa giữa chúng con, ngay cả khi tất
cả dường như bị bao phủ bởi bóng tối của
buồn phiền và sự dữ.
2. Phúc Âm
a) Chìa khóa dẫn đến bài đọc:
Đối
với Thánh Sử Gioan, sự sống lại của Đức Giêsu là thời điểm quyết
định trong tiến trình dẫn đến sự vinh
hiển của Người, được liên kết bất khả phân ly với giai đoạn thứ nhất của của sự vinh hiển
này, đó là cuộc thương khó và cái chết của Người.
Sự kiện Chúa Phục Sinh đã không
được mô tả trong các chi tiết ngoạn mục và khải huyền của các sách Tin Mừng Nhất Lãm.
Đối với Gioan, cuộc sống của Chúa Phục Sinh là một sự
thật mà tự nó đã khẳng định một cách âm
thầm, trong quyền năng khôn
ngoan và vô kháng của Chúa Thánh Thần.
Sự thật về đức tin của các môn đệ đã được công bố: “Khi trời còn tối” và bắt đầu qua thị kiến về các dấu hiệu cụ thể để gợi nhớ lại Lời Chúa. Đức Giêsu là nhân vật chính trong câu chuyện,
nhưng chính Người lại không xuất hiện.
b) Bài Đọc:
1
Ngày đầu tuần, Maria Mađalêna đi ra mồ từ sáng sớm, khi trời còn tối, và bà thấy tảng đá được lăn ra khỏi mồ.
2
Bà liền chạy về tìm Simon Phêrô và người
môn đệ khác được Chúa Giêsu yêu mến, và nói với các ông rằng: “Người ta đã lấy xác Thầy ra khỏi mồ, và
chúng tôi không biết người ta đã để Thầy ở đâu”.
3 Phêrô và môn đệ kia ra đi đến mồ. 4
Cả hai cùng chạy, nhưng môn đệ kia chạy nhanh hơn Phêrô, và đến mồ trước; 5 ông cúi mình xuống nhìn vào và thấy những
khăn liệm để đó, nhưng ông không vào trong.
6 Vậy Simon Phêrô theo sau, cũng tới nơi,
ông vào trong mồ và thấy những dây
băng nhỏ để đó, 7 và khăn liệm che đầu Người trước đây, khăn này không để lẫn với dây băng nhưng
cuộn lại để riêng một chỗ.
8 Bấy
giờ môn đệ kia mới vào dù ông đã tới mồ trước, ông thấy và ông tin; 9 vì chưng các ông còn
chưa hiểu rằng, theo Kinh Thánh, thì Người phải sống lại từ cõi chết.
c) Phân đoạn văn bản để giúp chúng ta hiểu một cách tường tận
hơn:
Câu
1: Lời dẫn nhập và các sự kiện trước khi mô tả câu chuyện;
Câu 2: Phản ứng của bà Maria Mađalêna và lời công bố
đầu tiên về một sự thật mới được phát hiện;
Câu 3-5: Phản ứng tức thời của các môn đệ và tác động
giữa các ông.
Câu 6-7: Lời
xác định sự việc được công bố bởi bà
Maria Mađalêna;
Câu 8-9: Đức
tin của người môn đệ kia và mối quan hệ của
nó với Kinh Thánh
3.
Giây phút thinh lặng bên ngoài và trong tâm hồn
Để
mở lòng trí chúng ta và dọn chỗ cho tâm hồn đón nhận Lời Chúa:
- Đọc lại chậm rãi nguyên cả
bài Tin Mừng;
- Tôi cũng đang ở trong khu vườn: một ngôi mộ trống ngay trước mắt tôi;
- Tôi để cho lời của bà Maria Mađalêna lặp lại trong trí tôi;
- Tôi cũng cùng chạy với bà, ông Phêrô và người môn đệ kia;
- Tôi để cho hồn mình
chìm sâu vào niềm hân hoan tuyệt vời
của lòng tin vào Đức Giêsu Kitô, dù rằng, giống như họ, tôi không nhìn thấy Người với con mắt xác thịt.
4. Món quà
tặng của Lời Chúa gửi đến chúng ta
* Chương
20
sách Tin Mừng Gioan: Đây là
một văn bản khá rời rạc mà rõ ràng là soạn giả vài lần đã xen vào để nhấn mạnh về một số chủ đề
và cũng để thống nhất những bản văn khác nhau được thu thập từ it nhất là ba
nguồn tài liệu trước đó.
* Ngày sau ngày Sabbát: đó là
“ngày thứ nhất trong tuần” và, trong phạm vi Kitô giáo, thừa kế từ sự thiêng
liêng ngày Sabbát của ngưởi Do
Thái. Đối với những người Kitô hữu ngày
đầu tiên của một tuần mới, điểm bắt đầu của thời gian mới, ngày kỷ niệm cuộc
phục sinh được gọi là “Ngày của Chúa” (dies Domini).
Tại đây và trong câu 19, tác giả
Phúc Âm dùng một thành ngữ đã trở thành truyền thống cho các Kitô hữu (thí dụ:
Mc 16: 2 & 9; Cv 20:7) và nó còn có trước cả thành ngữ mà sau này trở thành
một biểu hiệu của việc truyền bá Phúc Âm:
“ngày thứ ba” (Lc 24: 7 & 46; Cv 10:40; 1Co 15:4)
*
Bà Maria Mađalêna: Đây cũng là người phụ nữ đã hiện diện dưới
chân thập giá với những người phụ nữ khác (19:25). Tại đây bà có vẻ như là chỉ có một mình,
nhưng theo câu 2 của bài Tin Mừng (“chúng
tôi không biết”) cho thấy rằng trong câu chuyện ban đầu, viết
bởi Thánh Sử, nhắc đến những người phụ nữ, giống như các sách
Phúc Âm khác (xem
Mc 16:1-3; Mt 28:1; Lc 23:55-24,1)
Tuy nhiên trong các sách Phúc Âm Nhất Lãm (xem Mc
16:1; Lc 24:1) không ghi rõ lý do việc đi viếng mộ của bà Maria, điều này hàm ý rằng nghi thức mai táng
đã hoàn tất (19:40); có lẽ, điều duy nhất còn thiếu sót là sự than khóc ảm đạm (xem Mc
5:38). Dù sao chăng nữa, vị Thánh Sử thứ
tư đã giảm bớt việc
khám phá ra ngôi mộ trống xuống mức tối thiểu để tập trung sự chú ý của
người đọc về những
gì xảy ra sau đó.
* Sáng sớm, khi trời còn tối: Phúc Âm theo thánh Máccô (16:2) nói về một điều
gì khác,
nhưng trong cả
hai quyển Phúc Âm chúng ta hiểu rằng đó là những giờ khắc buổi sáng tinh sương,
khi ánh sáng còn rất yếu ớt và nhợt nhạt.
Có lẽ thánh Gioan nhấn mạnh đến việc thiếu ánh sáng để làm tương phản
một cách biểu trưng của bóng tối
– sự
thiếu đức
tin – và ánh sáng – việc đón nhận Tin
Mừng Phục Sinh.
* Tảng đá đã được lăn ra khỏi mồ: Bản văn bằng tiếng Hy-lạp đã được viết một
cách khái quát: tảng đá đã được “lấy đi”
hoặc “gỡ bỏ” (khác với: Mc 16:3-4).
Động từ “lấy đi” nhắc nhở đến Phúc Âm của Gioan 1:29:
Thánh Gioan Tẩy Giả nói về Đức Giêsu như “Con Chiên, Đấng
gánh hết mọi tội
lỗi của thế gian”. Có lẽ Thánh Sử muốn
nhắc nhở về sự thật là tảng đá này “bị lấy đi”, lăn khỏi mồ là một dấu hiệu vật
chất để chỉ cho biết rằng sự chết và tội lỗi đã được “cất bỏ” bởi sự Phục Sinh của
Đức Giêsu
chăng?
* Bà liền chạy về tìm ông Simon Phêrô và người
môn đệ khác: Bà Maria
Mađalêna chạy đi tìm những người cùng chia xẻ niềm yêu mến của bà đối với
Chúa Giêsu và nỗi đau khổ của bà trước cái chết đau thương của Chúa,
bây giờ lại đau khổ hơn bởi việc khám phá mới mẻ này. Bà đi tìm các ông, có lẽ bởi vì các ông
là những người duy
nhất chưa trốn chạy với những kẻ khác và vẫn còn giữ liên lạc với
nhau (19:15,26-27). Ít ra là bà muốn
chia xẻ với các ông về nỗi đau tột cùng của việc xúc phạm đối với
thi thể người chết như thế này.
Chúng ta thấy bằng cách nào ông Phêrô và “người môn đệ được
Chúa Giêsu yêu mến” và bà Mađalêna được đặc trưng bởi một tình yêu đặc biệt
đã kết hợp họ với Chúa Giêsu: Đó chính
là tình yêu thương lẫn nhau đã giúp họ có thể cảm nhận được sự hiện hữu của
người thân
yêu.
* Người môn đệ kia được Chúa Giêsu yêu mến: là người chỉ xuất hiện trong sách Tin Mừng
này và chỉ bắt đầu xuất hiện ở chương 13, khi ông tỏ lộ sự thân
thiết gần bên Chúa Giêsu và sự thông cảm sâu xa với Phêrô (13:23-25). Ông xuất hiện đúng vào lúc của cuộc
thương khó và sự phục sinh của Chúa Giêsu, nhưng vẫn là người không tên và có
nhiều giả thiết đã được đặt ra về danh tính của ông. Ông có lẽ là người môn đệ ẩn danh của Gioan
Tẩy Giả,
người đã đi theo Chúa Giêsu cùng với ông Andrê (1:35-40). Bởi vì quyển Tin Mừng thứ tư không bao giờ nhắc
đến ông Gioan tông đồ và chúng ta hãy nhớ rằng quyển Tin Mừng này kể lại những
chi tiết một cách rõ ràng như một người chứng kiến tận mắt. “Người môn đệ” đã được nhận diện là
ông Gioan tông đồ. Quyển Tin Mừng
thứ tư luôn luôn được cho là viết bởi ông Gioan dù rằng có thể ông không phải
là người thưc sự viết nó, tuy nhiên nguồn gốc của truyền thống đặc biệt
này cho rằng quyển Tin Mừng này và một số các tác phẩm khác đã được viết bởi thánh
Gioan tông đồ. Điều này cũng giải thích
tại sao Gioan là một nhân vật có phần nào được lý tưởng hóa.
“Người được
Chúa Giêsu yêu mến”: Lời
này cho chúng ta thấy rõ đây là lời phụ chú không phát xuất từ thánh tông đồ,
người không dám tự khoe khoang một mối liên hệ mật thiết với Chúa, nhưng
có thể từ các môn đệ của ông là những người viết phần lớn quyển Tin Mừng và là những người
đã đặt ra từ ngữ này sau khi suy nghĩ về một sự ưu ái đặc biệt
giữa Chúa Giêsu và người môn đệ này (xem 13:25; 21:4,7). Những đoạn Tin Mừng mà chúng ta đọc thấy nhóm chữ đơn giản hơn
“người môn đệ khác” hoặc “người môn đệ”, rõ ràng là các soạn giả đã không thêm
lời phụ chú.
* Người ta đã lấy xác Thầy
khỏi mồ: Những chữ này được lập lại trong các câu 13 và 15, cho thấy bà Maria
đã lo sợ rằng những kẻ trộm nghĩa địa đã lấy cắp thi thể người chết, một việc
thường xảy ra thời ấy, đến nỗi mà hoàng đế La-mã đã ban bố những sắc lệnh
nghiêm nhặt để kiểm soát vấn đề này.
Theo Tin Mừng của Mátthêu (28:11-15), các thày thượng tế đã lợi dụng điều
có thể xảy ra này để tạo sự nghi ngờ về sự thật việc sống lại của Chúa Giêsu,
và sau cùng, để biện minh cho sự việc các quân lính đã không lo tròn nhiệm vụ
canh giữ mộ.
* Chúa: danh hiệu “Chúa” hàm ý một sự thừa nhận thần
tính và gợi lên Đấng Toàn Năng Thiên Chúa.
Đây là lý do tại sao từ ngữ này được dùng bởi các Kitô hữu khi nói về Đức
Giêsu phục sinh. Thật ra, vị Thánh Sử thứ
tư chỉ dùng danh từ này trong các đoạn nói về lễ Phục Sinh. (Xem đoạn 20:13).
* Chúng tôi không biết
người ta đã để Thầy ở đâu:
những dòng chữ này gợi nhớ lại những gì đã xảy ra cho ông Môisen, người
mà mộ của ông không biết ở đâu (Đnl 34:10).
Một sự ám chỉ ngầm khác là từ những lời của Đức Giêsu khi Người nói rằng
không ai có thể biết là Người sẽ đi đâu (7:11,22; 8:14,28,42; 13:33; 14:1-5;
16:5).
* Cả hai cùng chạy,
nhưng môn đệ kia chạy nhanh hơn ông Phêrô … nhưng ông không vào trong: Đoạn Phúc Âm này cho chúng ta thấy sự băn
khoăn mà các môn đệ này đã phải trải qua.
Sự kiện mà “người môn đệ kia” đã dừng chân, hơn chỉ là một cử chỉ lịch
sự hay kính trọng đối với bậc trưởng thượng nào đó, đó là sự thừa nhận mặc
nhiên rằng ông Phêrô, trong nhóm các tông đồ, đã giữ một địa vị cao trọng, dù rằng
điều này không được nhắc đến. Vì vậy, đó
là một dấu hiệu của sự hiệp thông. Cử chỉ
này cũng có thể được xem như là một dụng cụ văn chương để chuyển từ một sự kiện
liên quan đến đức tin vào sự phục sinh đến thời điểm kế tiếp và là cao điểm
trong câu chuyện.
* Những dây băng nhỏ để đó và khăn liệm che
đầu … được cuộn lại để riêng một chỗ: dù rằng người môn đệ kia đã không vào trong,
có lẽ ông đã nhìn thấy điều gì. Ông
Phêrô, bước qua cửa mồ, khám phá ra được bằng chứng rằng việc trộm xác không hề
xảy ra: không một kẻ trộm nào lại đi phí
thì giờ tháo gỡ băng vải liệm xác, sắp xếp các vải liệm một cách ngay ngắn (trên nền đất
có thể được diễn giải rõ hơn là “trải ra” hay “để cẩn thận trên nền”) và rồi
còn cuộn khăn liệm che đầu để riêng một chỗ.
Việc làm này hết sức phức tạp bởi vì loại dầu mà được dùng để xức cho
người chết (đặc biệt là chất nhựa thơm) có tác dụng như chất keo, giúp các băng
vải dính vào thi thể một cách hoàn hảo và vững chắc, gần giống như việc ướp các
xác ướp. Ngoài ra, tấm khăn liệm che đầu
đã được gấp lại; động từ trong tiếng Hy-lạp còn có thể có nghĩa là “cuộn lại”,
hoặc nó có thể ngụ ý cho biết rằng tấm vải mỏng đó phần lớn có nhiệm vụ là giữ
gìn khuôn mặt người đã mất, gần giống như một mặt nạ cho người chết. Những miếng vải đã còn nguyên vẹn như được
trích dẫn trong Tin Mừng của Gioan 19:40.
Tất cả mọi vật trong nhà mồ được sắp xếp ngăn nắp, dù rằng thi thể của
Chúa Giêsu không còn đó, và ông Phêrô đã có thể trông thấy rõ ràng trong nhà mồ
vì trời đã sáng dần. Khác với Lazarô
(11:14) lúc trước, Chúa Kitô khi sống lại đã hoàn toàn tháo gỡ những dây vải liệm
quanh mình. Các nhà chú giải cổ đại đã
ghi chép rằng, thật ra, ông Lazarô đã phải dùng lại những tấm vải liệm ấy lần nữa
trong lần mai táng sau cùng của mình, trong khi Đức Kitô thì không cần dùng đến
những tấm vải này vì Người không phải chết lần thứ hai (xem Rm 6:9).
* Ông Phêrô … thấy … người môn đệ khác … thấy và tin: Vào lúc
khởi đầu câu chuyện, bà Maria cũng đã “thấy”.
Dù rằng một vài bản dịch dùng cùng một động từ, văn bản nguyên khởi dùng
ba động từ khác nhau (theorein - thấy tận mắt - cho ông Phêrô; blepein – thấy - cho người môn đệ khác và bà Maria Madalêna; idein – thấy,
ở đây, cho các người môn đệ khác), chúng ta hãy nên hiểu rằng có sự tăng trưởng
trong chiều sâu tâm linh của việc “thấy” này, đó là, thật ra lên đến điểm đỉnh
trong đức tin của người môn đệ khác.
Một người môn đệ ẩn danh
chắc chắn đã không trông thấy một điều gì khác ngoài những điều ông Phêrô đã
quan sát thấy. Có lẽ ông giải thích lại
những gì ông thấy một cách khác với những người khác bởi vì mối quan hệ đặc
biệt của tình yêu mà ông dành cho Đức Giêsu (kinh nghiệm của ông Tôma là kinh
nghiệm điển hình, 29:24-29). Dù sao
chăng nữa, như được cho thấy bởi thì của động từ trong ngôn ngữ Hy-lạp, đức tin
của ông vẫn chỉ là đức tin non nớt, đến nỗi mà ông đã không thể tìm ra phương
cách để chia xẻ kinh nghiệm này với bà Maria hoặc ông Phêrô hay với bất cứ
người môn đệ nào khác (không có điều tham khào nào thêm về việc này).
Tuy nhiên, đối với vị
Thánh Sử thứ tư, động từ đôi “thấy và tin” mang một ý nghĩa khác hẳn và một
cách riêng biệt quy về niềm tin vào sự phục sinh của Đấng từ cõi chết sống lại
(xem 20:29). Bởi vì thật khó mà có thể
thực sự tin được trước mặt Chúa đã chết và nay đã sống lại. (xem 14:25-26; 16:12-15). Khi ấy, từ ngữ kép thấy và tin đặc trưng cho
toàn bộ chương Tin Mừng này và “người môn đệ được Chúa Giêsu yêu mến” đã được
giới thiệu như một mẫu mực đức tin thành công trong việc thông hiểu sự thật về
Thiên Chúa qua vật thể (xem 21:7).
* Vì chưng các ông còn chưa hiểu
Kinh Thánh: điều này hiển nhiên quy hướng về tất cả các
vị tông đồ khác. Ngay cả những người đã
từng sống gần bên Đức Giêsu, khi ấy, rất khó mà tin tưởng vào Người một cách
khơi khơi, và đối với họ, cũng như đối với chúng ta nữa, cửa ngõ duy nhất cho
phép chúng ta bước qua ngưỡng cửa của đức tin chân chính là sự hiểu biết về
Kinh Thánh (Lc 24:26-27; 1Cr 15:34; Cv 2:27-31) nhờ vào các sự kiện của sự sống
lại.
5. Một vài câu hỏi gợi ý để hướng dẫn cho việc
suy gẫm và thực hành của chúng ta
a) Điều cụ thể nào đem đến cho chúng ta ý nghĩa
“tin vào Đức Giêsu, Đấng Sống Lại Từ Cõi Chết”?
Chúng ta đã gặp phải những khó khăn nào khi phải tin điều này? Có phải việc sống lại chỉ duy nhất liên quan
đến Đức Giêsu hay nó thực sự là nền tảng cho đức tin của chúng ta?
b) Mối quan hệ mà chúng ta thấy giữa ông Phêrô,
người môn đệ khác và bà Maria Mađalêna một cách rõ ràng là một sự hiệp thông
tuyệt vời trong Chúa Giêsu. Ngày nay,
chúng ta có thể tìm thấy sự thông hiểu về tình yêu và cùng một sự “hiệp nhất
chung” trong Chúa Giêsu trong những người nào, sự việc nào, hoặc những tổ chức
nào? Chúng ta có thể đọc được những dấu
hiệu cụ thể của một tình yêu bao la cho Chúa ở đâu và “tình yêu của Ngài” đã linh
ứng cho tất cả các môn đệ ra sao?
c) Khi chúng ta nhìn vào cuộc sống chúng ta và
thực tế chung quanh chúng ta, gần lẫn xa, chúng ta có thấy như ông Phêrô đã
thấy (ông đã nhìn thấy sự thực, nhưng giữ cho ông, đó là, về cái chết và việc
mai táng của Chúa Giêsu) hay chúng ta có thấy như người môn đệ kia đã thấy
không (ông nhìn thấy chứng cớ và khám phá ra trong chúng những dấu hiệu của đời
sống mới)?
6. Chúng ta hãy cầu xin ân sủng cùng Chúa và tôn vinh Ngài
Với bài thánh vịnh
trích từ thư của thánh Phaolô gửi các tín hữu Êphêsô (đoạn 1:17-23)
Tôi cầu xin cùng
Chúa Cha vinh hiển, là Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, ban cho
anh em thần khí khôn ngoan để mặc khải cho anh em nhận biết Người. Xin Người soi lòng mở trí cho anh em thấy rõ,
đâu là niềm hy vọng anh em đã nhận được, nhờ ơn Người kêu gọi, đâu là gia
nghiệp vinh quang phong phú anh em được chia sẻ cùng dân thánh, và đâu là quyền
lực vô cùng lớn lao Người đã ban bố cho chúng ta là những tín hữu. Đó chính là sức mạnh toàn năng đầy hiệu lực
mà Người biểu dương nơi Đức Kitô, khi làm cho Đức Kitô trỗi dậy từ cõi chết, và
đặt ngự bên hữu Người ở trên trời. Như
vậy, Chúa đã tôn Đức Kitô lên trên mọi quyền lực thần thiêng, trên mọi tước vị
có thể có được, và vượt trên mọi danh hiệu, không những trong thế giới hiện
tại, mà cả trong thế giới tương lai.
Thiên Chúa đã đặt tất cả dưới chân Đức Kitô và đặt Người làm đầu toàn
thể Hội Thánh, mà Hội Thánh là thân thể Đức Kitô, là sự viên mãn của Người,
Đấng làm cho tất cả được viên mãn.
7. Lời nguyện kết
Bối cảnh phụng vụ
rất quan trọng trong việc cầu nguyện bài Tin Mừng này và sự kiện sống lại của
Chúa Giêsu, là tâm điểm của đức tin chúng ta và của đời sống Kitô hữu chúng
ta. Sự tiếp nối là đặc điểm của việc
phụng vụ bí tích Thánh Thể hôm nay và cho cả tuần lễ giúp chúng ta ngợi khen Đức
Chúa Cha và Chúa Giêsu.
Cộng đoàn Kitô hữu, những người tin vào Hy Lễ Vượt Qua
Đấng đã được hiến tế và tôn vinh.
Dê cừu đã được cứu chuộc bởi Con Chiên;
Và Chúa Kitô, Đấng tinh tuyền
Đã đem những kẻ tội lỗi trở về hòa giải với Chúa Cha.
Sự chết với cuộc sống tranh giành:
Cuộc chiến đấu đã kết thúc hết sức lạ kỳ!
Kẻ bị giết lại trở thành người chiến thắng
Lại trở thành bất tử để ngự trị.
Bà Maria ơi hãy nói cho chúng tôi biết:
Bà thấy gì ở trên đường.
Mộ của Đấng hằng sống đã lấp;
Tôi đã thấy vinh quang của Chúa Kitô khi Người từ cõi chết sống lại!
Các thiên thần ở đó đang làm chứng;
Các khăn liệm được gấp lại ngay ngắn.
Chúa Kitô, niềm hy vọng của tôi, đã sống lại:
Người đã đến Galilê trước các anh em.
Chúng ta biết đó chính là Đức Kitô thật sự đã sống lại từ cõi chết.
Vua chiến thắng,
Lòng thương xót Chúa tỏ ra.
Chúng ta hãy kết
thúc lời cầu nguyện với bài thơ cầu khẩn sống động này của tác giả đương đại
Marco Guzzi:
Tình yêu, tình yêu, ôi
tình yêu!
Ước chi tôi cảm nghiệm, sống, và biểu lộ với tất cả Tình Yêu này,
Đó là điều ước nguyện vui mừng trên thế gian
Và sự gặp gỡ hạnh phúc với những người chung quanh.
Chỉ có Chúa mới ban cho con tự do, chỉ có Chúa mới giải thoát con.
Và tuyết rơi để tưới gội
Những thung lũng xanh ngắt trên địa cầu.
www.dongcatminh.org
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét