21.03.2025: THỨ SÁU TUẦN II MÙA CHAY

 

21/03/2025

 Thứ Sáu tuần 2 Mùa Chay

 

Bài Ðọc I: St 37, 3-4. 12-13a. 17b-28

“Này thằng chiêm bao đến kia rồi, anh em hãy lại đây, chúng ta bắt giết nó”.

Trích sách Sáng Thế.

Ít-ra-en mến thương Giu-se hơn mọi đứa con khác, vì ông sinh ra Giu-se trong lúc tuổi già. Ông may cho Giu-se một chiếc áo nhiều mầu. Các anh của Giu-se thấy cha mình thương Giu-se hơn mọi đứa con, nên sinh lòng ghen ghét và không thể nói chuyện thân mật với Giu-se.

Khi các anh Giu-se đi chăn những đoàn chiên của cha mình tại Si-khem, thì Ít-ra-en nói với Giu-se: “Có phải các anh con đang chăn chiên ở Si-khem không? Con hãy lại đây, cha sai con đi tìm các anh con”.

Giu-se đi tìm các anh mình và gặp các anh tại Ðô-than. Khi các anh thấy Giu-se từ đằng xa tiến lại gần, họ liền âm mưu tìm cách giết Giu-se. Họ nói với nhau rằng: “Này thằng chiêm bao đến kia rồi, anh em hãy lại đây, chúng ta bắt giết nó, ném xác nó xuống một cái giếng cạn và nói nó bị thú dữ ăn thịt, rồi xem các điềm chiêm bao của nó sẽ ra sao?”

Rưu-vên nghe nói thế, liền định cứu Giu-se khỏi tay anh em, nên nói rằng: “Chúng ta đừng giết nó, đừng làm đổ máu, song ném nó xuống giếng nơi hoang vu này, và như thế, tay các em không phải vấy máu”. Rưu-vên nói như thế, vì có ý muốn cứu Giu-se khỏi tay các anh em, để đem Giu-se về cho cha mình. Khi Giu-se vừa đến gần, các anh liền cởi áo dài Giu-se đang mặc, và bắt ném xuống giếng cạn.

Ðang khi các ông ngồi ăn bánh, thì thấy một đoàn người Ít-ma-ên từ Ga-la-át tiến về Ai-cập, các con lạc đà của họ chở đầy hương liệu, nhựa thơm và dầu thơm. Giu-đa nói với các anh em rằng: “Chúng ta giết em chúng ta và giấu máu nó đi, thì có ích lợi gì? Tốt hơn là chúng ta đem bán nó cho người Ít-ma-ên và tay chúng ta không phải vấy máu, vì Giu-se là em ruột thịt chúng ta”. Các anh em nghe theo lời Giu-đa, nên khi các người lái buôn từ Ma-đi-an đi ngang qua đó, các ông kéo Giu-se lên khỏi giếng và đem bán cho các người Ít-ma-ên với giá hai mươi đồng bạc, và họ dẫn Giu-se sang Ai-cập.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 104, 16-17. 18-19. 20-21

Ðáp: Các ngươi hãy nhớ lại những điều kỳ diệu Chúa đã làm

Xướng: Chúa đã gọi cảnh cơ hàn về trên đất nước, và rút đi mọi sự nâng đỡ bằng cơm bánh. Ngài đã sai một người đi trước họ: Giuse đã bị bán để làm nô lệ.

Xướng: Thiên hạ đã lấy xiềng để trói chân người, và cổ người bị cột bằng xích sắt, cho tới khi ứng nghiệm lời tiên đoán của người, lời của Chúa đã biện minh cho người.

Xướng:Vua đã sai cởi trói cho người, Chúa của chư dân cũng đã giải phóng người. Vua đã tôn người làm chủ của mình, và làm chúa trên toàn diện lãnh thổ.

 

Câu Xướng Trước Phúc Âm

Hôm nay các ngươi đừng cứng lòng, nhưng hãy nghe lời Chúa phán.

 

Phúc Âm: Mt 21, 33-43. 45-46

“Ðứa con thừa tự kia rồi, nào anh em, chúng ta hãy giết nó”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Mát-thêu.

Khi ấy, Chúa Giê-su phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: “Các ông hãy nghe dụ ngôn này: Có ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho. Ông rào dậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh; đoạn ông cho tá điền thuê, rồi đi phương xa. Ðến mùa nho, ông sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi. Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác. Chủ lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước, nhưng họ cũng xử với chúng như vậy. Sau cùng chủ sai chính con trai mình đến với họ, vì nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai mình. Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: “Ðứa con thừa tự kia rồi: Nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó”. Rồi họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết. Vậy khi chủ về, ông sẽ xử trí với bọn họ thế nào? Các ông trả lời: “Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi”. Chúa Giê-su phán: “Các ông chưa bao giờ đọc thấy trong Kinh Thánh sao:

“Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc; đó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta?” Bởi vậy, Ta bảo các ông: Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái”.

Các Thượng tế và biệt phái nghe dụ ngôn đó, thì hiểu Người ám chỉ về mình. Họ liền tìm cách bắt Người, nhưng lại sợ dân chúng, vì thiên hạ đều tôn Người là Tiên tri.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về Sáng thế 37,3-4.12-13.17-28

Có một sự tương đồng mạnh mẽ giữa những câu chuyện về Giuse và Chúa Giêsu trong các bài đọc hôm nay. Trong cả hai trường hợp, những lời trích dẫn từ Thánh Vịnh đều đúng:

Hòn đá mà thợ xây loại bỏ

đã trở thành đá tảng góc tường. (Thánh Vịnh 118,22)

Giuse là người được yêu thích nhất trong số mười hai người con trai của Gia-cốp, những người con sau này sẽ trở thành tộc trưởng của dân Chúa. Các anh trai của ông trở nên ghen tị với ông và ngày càng ghét ông. Họ càng ghét ông hơn vì những giấc mơ mà ông kể. Trong một trong những giấc mơ này, ông nói rằng ông đã có một thị kiến ​​về gia đình đang gặt hái. Trong giấc mơ, tất cả các bó lúa của các anh trai ông đều cúi xuống trước bó lúa của Giuse. Tất nhiên, điều này đã xảy ra sau đó khi các anh em đến Ai Cập trong thời kỳ nạn đói để tìm kiếm thức ăn. Lúc đầu, họ không biết rằng Giuse là tể tướng vĩ đại của Ai Cập mà họ đã tỏ lòng tôn kính.

Trong bài đọc hôm nay, khi Giu-se, theo chỉ dẫn của cha mình, đi thăm các anh em mình ngoài đồng, họ đã nghĩ ra một âm mưu giết Giuse. Tuy nhiên, một trong những người anh em, Rưu-vên, đã can thiệp và thay vào đó đề xuất rằng hãy ném Giuse xuống một cái giếng cạn, với hy vọng sau đó sẽ trả lại anh cho cha mình. Rưu-vên là con trai cả, nhưng sau đó đã mất đi sự ủng hộ sau khi phạm tội loạn luân với người vợ lẽ của cha mình. Giu-đa sau đó đã tiếp quản quyền lãnh đạo gia đình. Những người anh em khác đồng ý với đề xuất của Rưu-vên vì họ không muốn máu của chính em trai mình dính vào tay họ. Có lẽ họ nhớ lại những gì đã xảy ra với Cain.

Cuối cùng, Giuse hoặc bị bán cho người Ít-ma-ên trên đường đi buôn bán ở Ai Cập hoặc bị người Ma-đi-an phát hiện trong giếng và bán với giá 20 miếng bạc cho các thương nhân trên đường đến Ai Cập. Vào thời gian sau đó, số tiền này là giá trị của một người đàn ông ở độ tuổi của Giuse đã được dâng hiến cho Chúa (xem Lê-vi 27,5). Sau đó, người cha được kể rằng con trai mình đã chết vì bị thú dữ tấn công và được trả lại, như một bằng chứng, chiếc áo khoác nhiều màu nổi tiếng nhuộm máu (dê).

Giuse đáng lẽ phải kết thúc trong sự tối tăm khi làm nô lệ ở Ai Cập nhưng, nhờ khả năng giải mã giấc mơ, ông đã giành được sự ưu ái của Pharaoh và trở thành tể tướng ở Ai Cập và cuối cùng là vị cứu tinh của chính dân tộc mình khỏi nạn đói - một nạn đói mà Giuse đã báo trước và giúp chuẩn bị.

Câu chuyện chuẩn bị cho chúng ta về sự xuất hiện của Chúa Giêsu, người rõ ràng là người con trai trong dụ ngôn được nêu trong Phúc âm hôm nay. Chúa Giêsu cũng là một người của 'những giấc mơ', với một viễn cảnh về cuộc sống bị nhiều người thân cận từ chối. Chính vì điều đó, Ngài cũng bị bán vào tay kẻ thù để trở thành vị cứu tinh của chính dân tộc mình.

 

Chú giải về Mát-thêu 21,33-43.45-46

Phúc âm hôm nay là một dụ ngôn được nói với các thầy thượng tế và kỳ mục không tin của dân chúng. Đây là lịch sử của dân Ít-ra-en được kể dưới dạng dụ ngôn. Trên thực tế, đây là một ẩn dụ hơn là một dụ ngôn, vì mỗi nhân vật và sự việc được mô tả đều chỉ ra những người thật và sự kiện có thật. Một số học giả cho rằng những gì chúng ta có ở đây thực sự là một tài liệu của Giáo hội sơ khai, chứ không phải là thứ gì đó trực tiếp từ Chúa Giê-su. Có nhiều khả năng là một dụ ngôn do Chúa Giê-su nói đã được sửa đổi theo ánh sáng của các sự kiện sau này.

Chủ sở hữu của vườn nho rõ ràng là Thiên Chúa. Vườn nho là nhà của Ít-ra-en, nơi có thể tìm thấy dân của Chúa. Những người làm thuê trong vườn nho là dân của Chúa.

Những người hầu được sai đi thu hoạch bị ngược đãi theo nhiều cách khác nhau—bị đánh đập, bị giết hoặc bị ném đá. Những người hầu đại diện cho các tiên tri và những người phát ngôn khác được Chúa sai đến với dân của Người, nhiều người trong số họ đã bị từ chối, không được lắng nghe và thậm chí bị ngược đãi.

Cuối cùng, người chủ quyết định gửi con trai mình đi, nói rằng:

Họ sẽ tôn trọng con trai ta.

Ngược lại, những người làm vườn lý luận rằng, nếu họ đuổi người con trai đi, họ có thể chiếm toàn bộ vườn nho cho riêng mình. Họ có thể tiếp tục mà không cần người chủ.

Vì vậy, họ bắt người con trai, ném anh ta ra khỏi vườn nho và giết chết anh ta. Đây là một ám chỉ rõ ràng về việc Chúa Giêsu bị đóng đinh bên ngoài các bức tường của Giê-ru-sa-lem.

Và sau đó nhà vua sẽ làm gì? Chúa Giêsu hỏi. Các nhà lãnh đạo tự lên án mình bằng cách trả lời câu hỏi: "Người sẽ giết những kẻ khốn khổ đó một cách thảm hại" — giống như đã xảy ra khi thành phố Giê-ru-sa-lem bị người La Mã phá hủy hoàn toàn vào năm 70 sau Công nguyên.

Thay vào đó, vườn nho được giao cho những người làm vườn mới — những người Do Thái và Dân ngoại, những người mới của Thiên Chúa, những người tin vào Chúa Giêsu là Chúa và Cứu Chúa. Hòn đá bị những người xây dựng loại bỏ trở thành viên đá góc. Chúa Giêsu nói:

Vì vậy, Ta bảo các ngươi, vương quốc của Đức Chúa Trời sẽ bị cất khỏi các ngươi và trao cho một dân tộc sinh hoa trái.

Đây là một trong hai trường hợp duy nhất mà Mát-thêu sử dụng thuật ngữ 'Vương quốc của Chúa' thay vì 'Vương quốc Thiên đàng'. Dân ngoại từ lâu đã bị từ chối vì là những người không tin và là người ngoài cuộc. Bây giờ, chính họ, cùng với những người Do Thái đã chấp nhận Chúa Giêsu, là những người sẽ xây dựng Vương quốc.

Phúc âm kết thúc bằng cách bình luận rằng các thầy thượng tế và trưởng lão không tin đã hiểu rõ thông điệp của ông, nhưng vì Chúa Giêsu được mọi người yêu mến, nên họ không thể làm gì để trả thù vào lúc này.

Trong lịch sử thế giới, đã nhiều lần xảy ra tình trạng những người đấu tranh cho sự thật và công lý bị từ chối, bỏ tù và tra tấn, nhưng cuối cùng họ lại trở thành vị cứu tinh của dân tộc mình. Chúng ta hãy đảm bảo rằng chúng ta đang lắng nghe đúng người - những người có thông điệp về sự thật, tình yêu và công lý - và rằng chúng ta đi theo họ. Chúa Giêsu, Đấng Cứu Rỗi của chúng ta, vẫn nói qua những người theo Ngài.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/l1026g/

 

Suy Niệm: Đá góc tường

Đất sét chẳng thể chống lại thợ gốm. Đất tốt là ngoan ngoãn để thợ gốm đúc nặn nên hình tượng. Những người thợ làm vườn nho bất nhân và anh em tổ phụ Giu-se là những viên đá muốn tự đặt mình lên cao. Thoát khỏi tay thợ xây. Chiếm đoạt quyền Thiên Chúa. Anh em nhà Gia-cob bán Giu-se sang Ai cập. Thợ làm vườn bất nhân giết chết người con thừa tự. Họ muốn có quyền thế. Có danh vọng. Có tiền tài. Nhưng họ trở thành xấu xa đáng ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.

Tổ phụ Giu-se và Chúa Giê-su là những viên đá bị người đời chê bỏ, giết chết. Nhưng các ngài luôn sống theo thánh ý Thiên Chúa. Tuân phục Thiên Chúa. Không oán hận những kẻ làm hại mình. Vì biết mình thuộc về Thiên Chúa. Nên các ngài đã trở thành đá góc tường.

Chúa Giê-su chịu chết để đem lại sự sống cho nhân loại. Trở thành ơn cứu độ cho nhân loại. Ban sự sống cho nhân loại. Cho nhân loại được trở lại hạnh phúc làm con Thiên Chúa. Người làm cho thế giới được cứu rỗi, được hạnh phúc, được sống.

Tổ phụ Giu-se bị bán làm nô lệ, bị giam cầm bất công. Nhưng ở đâu ngài cũng vui vẻ chấp nhận số phận. Nên Thiên Chúa đặt ngài lên địa vị cao trọng. Cứu sống mọi người.

Chúng ta là ai? Có lẽ chúng ta giống anh em tổ phụ Giu-se và giống đám thợ làm vườn nho bất nhân. Thiên Chúa ban cho ta sự sống, thời giờ, trí tuệ, sức khỏe và linh hồn. Để ta sinh lợi cho Thiên Chúa. Nhưng ta chiếm đoạt tất cả để sử dụng theo ý riêng. Có khi còn dùng ơn Chúa ban để phạm tội chống lại Chúa.

Mùa Chay ta hãy biết ăn năn sám hối. Dành hết cuộc đời sống theo ý Chúa. Dành hết khả năng phục vụ Chúa và tha nhân. Ta sẽ bị cười chê trước mặt người đời. Nhưng ta sẽ được Thiên Chúa yêu thương. Chính những con người biết từ bỏ ý riêng làm theo ý Chúa mới trở thành những người xây dựng sự sống. Sự sống sung mãn vĩnh cửu.

(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)