26.03.2025: THỨ TƯ TUẦN III MÙA CHAY

 

26/03/2025

 Thứ Tư tuần 3 Mùa Chay

 

Bài Ðọc I: Ðnl 4, 1. 5-9

“Các ngươi hãy tuân giữ các giới răn và đem thực hành bằng việc làm”.

Trích sách Ðệ Nhị Luật.

Môi-sen nói với dân chúng rằng: “Hỡi Ít-ra-en, giờ đây hãy nghe các lề luật và huấn lệnh mà tôi dạy bảo các ngươi phải thực hành, để được sống và được vào chiếm hữu phần đất mà Chúa là Thiên Chúa cha ông các ngươi sẽ ban cho các ngươi. Các ngươi nên biết, tôi thừa lệnh Chúa là Thiên Chúa tôi mà truyền dạy cho các ngươi biết lề luật và huấn lệnh của Chúa, để các ngươi thi hành các điều ấy trong phần đất mà các ngươi chiếm hữu; các ngươi phải tuân giữ và thực hành, vì đó là sự khôn ngoan và sáng suốt của các ngươi trước mặt muôn dân, để khi nghe nói đến tất cả các lề luật ấy, họ nói: “Thật, dân tộc vĩ đại này là một dân khôn ngoan và sáng suốt”. Không một dân tộc vĩ đại nào được các thần ở bên cạnh mình, như Chúa là Thiên Chúa chúng ta ở bên cạnh chúng ta khi chúng ta kêu cầu Người. Có dân tộc thời danh nào khác có lễ nghi, huấn lệnh công chính, và bộ luật như tôi trình bày trước mặt các ngươi hôm nay không?

“Vậy các ngươi hãy ý tứ và giữ mình. Trong suốt đời các ngươi, đừng quên và đừng để lòng xao lãng những điều các ngươi đã thấy. Hãy dạy cho con cháu các ngươi biết các điều ấy”.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 147, 12-13. 15-16. 19-20

Ðáp: Giê-ru-sa-lem hỡi, hãy ngợi khen Chúa .

Xướng: Giê-ru-sa-lem hỡi, hãy ngợi khen Chúa. Hãy ngợi khen Thiên Chúa của ngươi, hỡi Si-on! vì Người giữ chặt các chốt cửa thành ngươi; Người đã chúc phúc cho con cái ngươi trong thành nội.

Xướng: Người đã sai lời Người xuống cõi trần ai, và lời Người lanh chai chạy rảo. Người khiến tuyết rơi như thể lông cừu, Người gieo rắc sương đông như tro bụi trắng.

Xướng: Người đã loan truyền lời Người cho Gia-cóp, những thánh chỉ và huấn lệnh Người cho Ít-ra-en. Người đã không làm cho dân tộc nào như thế, Người đã không công bố cho họ các huấn lệnh của Người.

 

Câu Xướng Trước Phúc Âm

Chúa phán: “Ta không muốn kẻ gian ác phải chết, nhưng muốn nó ăn năn sám hối và được sống”.

 

Phúc Âm: Mt 5, 17-19

“Ai giữ và dạy người ta giữ, sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

Khi ấy, Chúa Giê-su phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đừng tưởng Ta đến để huỷ bỏ lề luật hay các tiên tri: Ta không đến để huỷ bỏ, nhưng để kiện toàn. Vì Ta bảo thật các con: Cho dù trời đất có qua đi, thì một chấm, một phẩy trong bộ luật cũng không bỏ sót, cho đến khi mọi sự hoàn thành. Bởi vậy, ai huỷ bỏ một trong những điều luật nhỏ mọn nhất, và dạy người khác làm như vậy, sẽ kể là người nhỏ nhất trong Nước Trời; trái lại, ai giữ và dạy người ta giữ những điều đó, sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về Đệ Nhị Luật 4,1.5-9

Môi-se nhắc nhở dân Ít-ra-en về kho tàng lớn lao mà họ có trong luật pháp và phong tục của họ, một kho tàng đầy “sự khôn ngoan và sáng suốt”. Những luật lệ này mang lại sự sống và sẽ đưa dân đến gần hơn với Đức Chúa Trời của họ:

Vì có dân tộc vĩ đại nào khác có một vị thần gần gũi như Đức Chúa Thiên Chúa chúng ta, mỗi khi chúng ta kêu cầu Ngài? Và có dân tộc vĩ đại nào khác có các luật lệ và sắc lệnh công chính như toàn bộ luật pháp mà tôi trình bày trước mặt các ngươi hôm nay?

Các truyền thống Do Thái khác trong thời kỳ này thường nhấn mạnh đến khoảng cách giữa Đức Chúa Trời và con người, được chỉ ra bởi sự miễn cưỡng ngay cả khi thốt ra tên của Đức Chúa Trời (như chúng ta thấy ngay cả trong Phúc âm của Mát-thêu).

Tuy nhiên, Đệ Nhị Luật kêu gọi sự chú ý đến sự gần gũi yêu thương giữa Đức Chúa Trời và những người mà Ngài sống cùng. Sự hiện diện lâu dài của Ngài được tượng trưng bằng đền tạm và Hòm Giao Ước ở trung tâm trại của dân Ít-ra-en, và bằng trụ mây vào ban ngày và trụ lửa vào ban đêm, biểu thị sự hiện diện đồng hành của Đức Chúa Trời với dân Ngài mọi lúc.

Tuy nhiên, tình yêu của Thiên Chúa dành cho nhân loại sẽ tìm thấy sự thể hiện tối cao trong Sự Nhập Thể, khi Ngôi Lời của Thiên Chúa “trở thành xác phàm và sống giữa chúng ta” như một trong chúng ta—một khái niệm mà nhiều người Do Thái sùng đạo sẽ thấy rất khó chấp nhận.

Nhưng cũng trong Luật pháp, Thiên Chúa ở cùng dân Người. Qua việc tuân giữ Luật pháp, họ bày tỏ sự gần gũi của mình với Người. Tuy nhiên, Chúa Giêsu đã thực hiện những thay đổi triệt để đối với Luật pháp này để đưa nó lên tầm cao hơn nữa về sự nhạy cảm và trách nhiệm giải trình.

Sự vĩ đại của bất kỳ xã hội nào cũng có thể được đo lường một phần, trước tiên, ở chất lượng của hệ thống pháp luật và thứ hai, ở cách thức quản lý và tuân thủ luật pháp. Điều này liên quan đến sự hợp tác chặt chẽ giữa những người lập pháp, những người thực thi luật pháp, những người giải thích luật pháp và những người tuân thủ luật pháp.

Nhưng, trên hết, như Chúa Giêsu chỉ ra rõ ràng trong Phúc âm hôm nay, là luật yêu thương không bãi bỏ, mà vượt xa Luật pháp Môsê và bao gồm ý thức sâu sắc về công lý, lòng trắc ẩn và sự hiệp nhất giữa con người.

 

Chú giải về Mát-thêu 5,17-19

Đặc biệt trong Phúc âm Mát-thêu, Chúa Giê-su được mô tả là không phải là một người lập dị thoát khỏi truyền thống của người Do Thái. Ngài không phải là một kẻ dị giáo hay một kẻ phạm thượng. Ngài là người cuối cùng trong dòng dõi các tiên tri vĩ đại được Chúa sai đến với dân của Ngài:

… Ngài đã sai con trai mình đến với họ, nói rằng: ‘Họ sẽ kính trọng con trai ta.’ (Mát-thêu 21,37)

Vì vậy, trong đoạn văn hôm nay, Chúa Giê-su nhấn mạnh mạnh mẽ rằng Ngài không có ý định bãi bỏ luật Do Thái, mà là phát triển và hoàn thiện nó. Trong những câu ngay sau đoạn văn hôm nay, Chúa Giê-su đưa ra sáu ví dụ rất rõ ràng về ý nghĩa của Ngài. Ngài trích dẫn một số tình huống đạo đức có trong Luật pháp và cho thấy cách Ngài mong đợi những người theo Ngài không chỉ tuân theo chúng mà còn đi xa hơn nữa trong việc hiểu ý nghĩa cơ bản của chúng.

Luật pháp không được hạ thấp theo bất kỳ cách nào. Thay vào đó, nó phải được vượt lên một cấp độ cao hơn. Cho đến thời Chúa Giê-su—và điều này được minh họa rõ ràng ở những người Pharisiêu và kinh sư khi họ xuất hiện trong Phúc âm—việc tuân thủ Luật pháp hoàn hảo tập trung vào các hành động bên ngoài. Chúa Giê-su sẽ cho thấy rằng sự tuân thủ thực sự cũng phải ở trong trái tim và tâm trí.

Những người theo đạo Thiên chúa cũng có thể bị ám ảnh bởi việc tuân thủ các luật lệ và quy định của Giáo hội bên ngoài. Nó có thể trở thành nguồn gốc của sự nghi ngờ và sợ hãi. Điều này có thể xảy ra trong mùa Chay khi chúng ta được khuyến khích thực hiện các 'hành động sám hối'. Chúng ta cần nhớ rằng những hành động này không tự đứng vững. Chúng chỉ có ý nghĩa nếu chúng làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chúng ta với Thiên Chúa. Trong mọi việc, hướng dẫn cuối cùng của chúng ta phải là luật yêu thương. Không có hành động yêu thương thực sự nào có thể là tội lỗi, mặc dù đôi khi nó có thể vi phạm chữ nghĩa của luật.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/l1034g/

 

Suy Niệm: Hoàn thiện lề luật

Chúa Giêsu cư xử như một người tự do, phóng khoáng với lề luật. Người ta nghĩ rằng Chúa Giêsu đến phá hủy lề luật. Nhưng Người tuyên bố rõ ràng: “Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn” lề luật.

Người kiện toàn bằng xác định thứ tự cho lề luật. Luật Do thái nhiều vô kể. Nhưng điều răn lớn nhất là mến Chúa và yêu người. “Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó.” (Mc 12, 28-31).

Một trật tự khác: Luật Thiên Chúa phải trọng hơn luật của loài người. (x. Matthêu 15, 1-9). Không được “dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa”.

Người kiện toàn bằng đưa lề luật vào nội tâm. Phải rửa bên trong để bên ngoài cũng được sạch (Mt 23, 25-26). Ăn chay cầu nguyện và bố thí phải làm cách kín đáo (x. Mt 6, 1-6.16-18). Ý hướng là quan trọng. Vì thế, chưa giết người, nhưng giận ghét đã là có tội; chưa ngoại tình, nhưng trong lòng ham muốn thì đã là phạm tội (x.Mt 5, 21-30).

Người kiện toàn lề luật bằng đề cao con người. Điển hình là luật nghỉ ngày Sabat. Chúa đã đưa ra định hướng cho luật này: “Ngày Sabat vì con người chứ không phải con người vì ngày sabat” (Mc 2, 27). Vì thế, ngày sabat để cứu sống con người, để giải thoát con người, để làm điều tốt cho con người. (Mc 3, 1-6)

Người kiện toàn bằng hướng lề luật đến tình yêu. Người Do thái giữ luật vì sợ bị phạt. Chúa Giêsu dạy ta hãy giữ luật vì tình yêu mến. Và tóm tắt mọi luật lệ vào luật mới là yêu thương: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới, là hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13, 34). Tình bác ái quan trọng vì Chúa hóa thân làm người nghèo. Và trong ngày tận thế chúng ta sẽ bị xét xử về tình yêu.

Kiện toàn lề luật, Chúa Giêsu đổi mới cách sống đạo. Sống đạo không còn là hình thức, nhưng là tâm tình bên trong. Tâm tình đó hướng về Thiên Chúa trong tình yêu mến. Vì yêu mến nên giữ lề luật. Và cũng vì yêu mến Thiên Chúa, nên yêu mến con người. Việc giữ đạo như thế trở nên nhẹ nhàng, tự do, tự nguyện, nhưng lại đưa việc giữ lề luật đến mức hoàn hảo.

(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)