20.11.2025: THỨ NĂM TUẦN XXXIII THƯỜNG NIÊN

 20/11/2025

 Thứ Năm tuần 33 thường niên

 

Bài Ðọc I: (Năm I) 1 Mcb 2, 15-29

“Chúng tôi tuân theo lề luật cha ông chúng tôi”.

Trích sách Ma-ca-bê quyển thứ nhất.

Trong những ngày ấy, vua An-ti-ô-cô sai người đến cưỡng bách các người trốn ẩn tại thành Mô-đin cúng tế dâng hương và chối bỏ lề luật Thiên Chúa. Có nhiều người trong dân Israel tuân lệnh đến với họ, nhưng ông Mát-tít-gia và các con ông cương quyết không chịu theo. Các người vua An-ti-ô-cô sai đến, lên tiếng nói với Mát-tít-gia rằng: “Ông là thủ lãnh có tiếng tăm và có uy tín trong thành này và có nhiều con cái và anh em. Vậy ông hãy tiến lên trước tiên và thi hành lệnh nhà vua, như hết thảy mọi dân tộc, như các người chi tộc Giu-đa và những người còn ở lại Giê-ru-sa-lem đã thi hành rồi, ông và các con ông sẽ là bạn hữu của nhà vua, sẽ được nhà vua ban cho vàng bạc và ân huệ khác”. Mát-tít-gia trả lời và nói lớn tiếng rằng: “Cho dầu mọi dân tộc đều tuân lệnh vua An-ti-ô-cô, mọi người đều chối bỏ lề luật của cha ông mà vâng lệnh nhà vua, phần tôi và con cái cùng anh em tôi, chúng tôi vẫn tuân theo lề luật cha ông chúng tôi. Xin Thiên Chúa thương đừng để chúng tôi chối bỏ lề luật và giới răn Chúa. Chúng tôi sẽ không nghe theo lệnh vua An-ti-ô-cô, cũng chẳng cúng tế mà lỗi phạm lệnh truyền của lề luật chúng tôi, kẻo chúng tôi đi theo con đường khác”.

Ông vừa dứt lời thì có một người Do-thái tiến ra cúng thần trước mặt mọi người, trên bàn thờ ở thành Mô-đin, theo chiếu chỉ của nhà vua. Thấy vậy, Mát-tít-gia đau lòng xót dạ, ông nổi giận vì yêu mến lề luật, ông xông tới giết ngay người ấy trên bàn thờ. Ông cũng giết luôn người vua An-ti-ô-cô sai đến để cưỡng bách người ta cúng tế; ông lật đổ cả bàn thờ. Lòng nhiệt thành của ông đối với lề luật cũng giống như lòng nhiệt thành của Pi-khát đã đối xử với Dim-ri con ông Xa-lu.

Ðoạn Mát-tít-gia kêu lớn tiếng khắp trong thành phố rằng: “Ai nhiệt thành với lề luật, tuân giữ lời Giao ước, hãy ra khỏi thành theo tôi!” Ông và con cái ông trốn lên núi, bỏ lại trong thành mọi tài sản họ có. Bấy giờ một số người còn nhiệt tâm với sự công chính và lề luật, cũng trốn vào hoang địa.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 49, 1-2. 5-6. 14-15

Ðáp: Ai đi đường ngay thẳng, Ta chỉ cho thấy ơn Thiên Chúa cứu độ.

Xướng: Chúa là Thiên Chúa đã lên tiếng kêu gọi địa cầu, từ chỗ mặt trời mọc lên tới nơi lặn xuống. Từ Sion đầy mỹ lệ, Thiên Chúa hiển linh huy hoàng.

Xướng: Hãy tập họp cho Ta các tín đồ đã ký lời giao ước của Ta cùng hy sinh lễ. Và trời cao sẽ loan truyền sự công chính của Người, và chính Thiên Chúa Người là thẩm phán.

Xướng: Hãy hiến dâng Thiên Chúa lời khen ngợi, và làm trọn điều khấn hứa cùng Ðấng Tối Cao. Ngươi hãy kêu cầu Ta trong ngày khốn khó, Ta sẽ giải thoát ngươi và ngươi sẽ kính trọng Ta.

 

Alleluia: x. Cv 16, 14b

Alleluia, alleluia! – Lạy Chúa, xin hãy mở lòng chúng con, để chúng con nghe lời Con Chúa. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Lc 19, 41-44

“Chớ chi ngươi hiểu biết sứ điệp mang hoà bình lại cho ngươi”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Lu-ca.

Khi ấy, Chúa Giê-su đến gần Giê-ru-sa-lem, trông thấy thành thì Người khóc thương thành ấy mà rằng: “Chớ chi hôm nay ngươi hiểu biết sứ điệp mang hoà bình lại cho ngươi! Nhưng giờ đây, sứ điệp ấy bị che khuất khỏi mắt ngươi. Vì sẽ đến ngày quân thù đắp lũy bao vây ngươi, xiết chặt ngươi tứ bề. Chúng sẽ tàn phá ngươi bình địa, ngươi cùng con cái ở trong thành. Chúng sẽ không để lại hòn đá nào trên hòn đá nào, vì ngươi đã không nhận biết giờ ngươi được thăm viếng”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về 1 Ma-ca-bê 2,15-29

Hôm nay, chúng ta quay lại đọc Sách Ma-ca-bê Quyển I và tiếp tục câu chuyện về cuộc đàn áp người Do Thái.

Bản Kinh Thánh Jerusalem Mới bình luận:

“Sự đàn áp làm hồi sinh nhận thức tôn giáo. Sự phản đối của người Do Thái đối với chủ nghĩa Hy Lạp diễn ra dưới hình thức bạo lực thể xác, kháng cự thụ động, và cuối cùng là một cuộc chiến tranh tôn giáo dưới sự lãnh đạo của Mát-tít-gia, nhưng đặc biệt là dưới thời Giu-đa Ma-ca-bê-ô. Giu-đa đã nhận ra rằng độc lập tôn giáo và chính trị có mối liên hệ với nhau: vì lý do này, cuộc đấu tranh vẫn tiếp diễn ngay cả sau khi tự do tôn giáo đã giành được. Nhưng sự chuyển dịch từ nền tảng tôn giáo sang chính trị đã dẫn đến những thỏa hiệp và tranh chấp đảng phái chiếm phần cuối của sách. Cuối cùng, những điều này đã loại bỏ lòng nhiệt thành tôn giáo và làm mất uy tín của những người kế nhiệm Ma-ca-bê, những người Hasmonae, trong sự đánh giá của những người đương thời sùng đạo của họ.”

 

Khi bài đọc mở đầu, chúng ta được biết rằng các quan chức của vua An-ti-ô-khô đã đến Mô-đin, thị trấn nơi Mát-tít-gia, con trai của một thầy tế lễ và xuất thân từ Jerusalem, đã định cư. Nhiệm vụ của các quan chức là buộc người dân từ bỏ tôn giáo truyền thống của họ và tham gia vào các nghi lễ hiến tế theo tôn giáo chính thức do nhà vua áp đặt. Trong khi nhiều người Israel tuân theo lệnh của chính phủ và tham gia vào các nghi lễ hiến tế, Mát-tít-gia và các con trai ông lại đứng tách riêng.

Các quan chức tiếp cận Mát-tít-gia và cố gắng thuyết phục ông thay đổi ý định. Họ dùng những lời nịnh hót và nói về Mát-tít-gia như một người đàn ông vĩ đại trong thị trấn và là một nhà lãnh đạo được kính trọng. Vì địa vị của ông, họ thúc giục ông bước lên và làm gương cho những người khác chắc chắn sẽ noi theo. Sau đó là những lời dụ dỗ. Nếu Mát-tít-gia và các con trai bước lên để hiến tế, họ sẽ được coi là:

Bạn của nhà vua, và… [các] con trai của ông sẽ được tôn vinh bằng bạc, vàng và nhiều quà tặng.

“Bạn của nhà vua” là một danh hiệu danh dự và là một danh hiệu được lưu truyền từ triều đình Ba Tư. Có nhiều cấp bậc. Một "Người Bạn" cũng được tự do tiếp cận nhà vua, người thỉnh thoảng sẽ giao cho ông nhiều trách nhiệm khác nhau. Trong bài đọc hôm qua, chúng ta đã thấy người con trai út trong bảy người con trai nhà Ma-ca-bê cũng được mua chuộc bằng vinh dự này.

Mát-tít-gia đáp lại nhà vua bằng cách nói rằng ngay cả khi mọi dân tộc trong lãnh thổ của nhà vua đều tuân theo lệnh của ông, thì ông, các anh em và các con trai của ông vẫn sẽ trung thành với Luật pháp và việc tuân thủ nó. Vì vậy, họ sẽ không tuân theo lệnh của nhà vua hoặc đi chệch khỏi tín ngưỡng tôn giáo của mình theo bất kỳ cách nào.

Ngay khi ông vừa nói xong, một người Do Thái bước ra trước sự chứng kiến ​​của mọi người để dâng lễ vật theo sắc lệnh của nhà vua đã quy định, và:

Khi Mát-tít-gia thấy vậy, ông bừng bừng nhiệt huyết, và lòng ông sôi sục. Ông trút cơn thịnh nộ chính đáng; ông chạy đến và giết chết người đó trên bàn thờ.

Trong hoàn cảnh này, cơn thịnh nộ đối với một hành vi vi phạm Luật pháp trắng trợn như vậy được coi là chính đáng. Việc giết người lại là một vấn đề khác.

Nhưng mọi chuyện không dừng lại ở đó. Mát-tít-gia tiếp tục hạ sát viên quan đại diện hoàng gia chịu trách nhiệm thực thi việc dâng lễ vật và cũng phá hủy bàn thờ. Khi làm vậy, chúng ta được biết rằng ông đã bắt chước Pin-khát chống lại Dim-ri, con trai của Xalu.

Câu chuyện về Pin-khát được kể lại trong Sách Dân Số. Pin-khát thuộc đẳng cấp tư tế và là cháu trai của Aaron, trong khi Dim-ri là hoàng tử của dòng họ Si-mê-ôn. Khi Pin-khát thấy Dim-ri dẫn một người phụ nữ Ma-đi-an (một người ngoại giáo ô uế thuộc một dân tộc thù địch) vào trại, có lẽ là với ý định tình dục, Pin-khát ngay lập tức, cũng nổi cơn thịnh nộ, đi đến và đâm cả Dim-ri và người phụ nữ trong hốc tường nơi họ đang ẩn náu. Vì hành động nhiệt thành với Luật pháp này, ông đã được Đức Chúa Trời khen ngợi (xem Dân số ký 25,6-15).

Sau đó, Mát-tít-gia đi khắp thị trấn, kêu gọi tất cả những người, giống như ông, có lòng nhiệt thành với Luật pháp và đặt cuộc sống của họ trên giao ước, hãy đi theo ông và rời khỏi Mô-đin. Sau đó, ông cùng các con trai chạy trốn lên núi, bỏ lại tất cả tài sản. Nhiều người “tìm kiếm sự công chính và công lý” thực sự đã không lên núi, mà đi vào sa mạc và ở lại đó. Cuộc nổi loạn đã bắt đầu.

Chúng ta chắc chắn ngưỡng mộ Mát-tít-gia vì lòng nhiệt thành, lòng dũng cảm và sự tận tụy trọn vẹn của ông đối với Luật Chúa như ông đã hiểu. Dưới ánh sáng của Phúc Âm, chúng ta khó có thể ngưỡng mộ sự bạo lực của ông khi giết chết hai người.

Cũng có nguy cơ, trong một tình huống như của ông, sự cuồng tín sẽ lan tràn, như đã thấy trong các phong trào liên quan đến tôn giáo của thời đại chúng ta: Công giáo và Tin Lành ở Bắc Ireland; Công giáo, Chính Thống giáo và Hồi giáo ở quốc gia Nam Tư cũ; Ấn Độ giáo và Hồi giáo ở Ấn Độ; và tất nhiên, nỗi buồn lớn của người Do Thái và người Palestine ở Trung Đông. Không có gì ngạc nhiên khi tôn giáo bị một số người đánh giá thấp đến vậy!

Một tôn giáo chân chính đòi hỏi sự trung thành cho đến chết, nhưng nó cũng bác bỏ mọi hình thức bạo lực và tôn trọng các tín ngưỡng tôn giáo khác được giữ gìn bằng sự chân thành và thiện chí. Chúng ta nên xem xét hành vi của chính mình để tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào của sự cố chấp, bất khoan dung, định kiến ​​hoặc phán xét - ngay cả đối với những người Công giáo đồng đạo.

 

Chú giải về Luca 19,41-44

Chúa Giêsu giờ đây đang ở chặng cuối của sứ mệnh. Ngài tiến đến Giêrusalem, nơi sẽ diễn ra hành động trọng đại cuối cùng trong cuộc đời Ngài—cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Ngài. Từ đây, cộng đoàn mới được thành lập nhân danh Ngài sẽ trỗi dậy, được giao phó tiếp tục công việc Ngài đã khởi sự.

Khi đến gần thành phố, Ngài khóc thương cho kết cục bi thảm của nó. Ngài ngụ ý rằng, nếu thành phố đón nhận Ngài làm Chúa và làm Vua, thì có lẽ nó đã không phải chịu số phận như đã định:

Ước gì ngày hôm nay, chính ngươi đã nhận ra những điều đem lại bình an! Nhưng giờ đây, chúng bị che khuất khỏi mắt ngươi.

Phần sau của từ ‘Giêrusalem’ (tức là -salem có nghĩa là ‘bình an’; trong tiếng Do Thái là shalom). Thành phố đã không biết đến “những điều đem lại bình an”, tất nhiên, đó là con đường dẫn đến Chúa Giêsu—Hoàng tử Bình an và là nguồn gốc của mọi bình an trong cuộc sống chúng ta. Jerusalem hầu như không được hưởng hòa bình kể từ thời điểm đó - cả đối với người Do Thái lẫn người Palestine.

Phần còn lại của đoạn văn là lời tiên tri về những gì thực sự sẽ xảy ra với thành phố. Chúng ta biết rằng nó đã bị Hoàng đế Ti-tô bao vây vào năm 70 SCN. Tuy nhiên, những lời của Chúa Giê-su được xây dựng dựa trên nhiều tài liệu tham khảo trong Cựu Ước và dường như ám chỉ đến sự hủy diệt Jerusalem vào năm 587 TCN, nếu không muốn nói là nhiều hơn, so với sự hủy diệt do người La Mã gây ra. Và vì không có đặc điểm nổi bật nào của cuộc bao vây của người La Mã được đề cập, nên những lời này dường như có từ trước thời điểm đó.

Nhưng tất nhiên, sau đó, chính người La Mã đã phá hủy thành phố và Đền thờ khổng lồ của nó. Một trong những kỳ quan của thế giới cổ đại đã bị biến thành đống đổ nát. Đền thờ bị cướp phá và những đồ trang trí quý giá nhất của nó, bao gồm cả chân đèn bảy nhánh, đã bị mang đi. Tất cả những điều này được ghi lại bằng điêu khắc trong Khải Hoàn Môn Ti-tô được dựng lên ở Rome để kỷ niệm chiến thắng của ông, và có thể được nhìn thấy tại Diễn đàn cho đến ngày nay. Tất cả những điều này sẽ xảy ra, Chúa Giê-su phán:

...vì các ngươi đã không nhận biết thời điểm Chúa viếng thăm các ngươi.

Biết bao nhiêu người đã không nhận ra Chúa Giê-su là Đấng Mê-si-a, là Thiên Chúa đến viếng thăm họ—họ đã chối bỏ Ngài.

Với sự phá hủy Đền Thờ, đức tin Do Thái đã bị giáng một đòn nghiêm trọng, và có thể nói rằng, nó chưa bao giờ hoàn toàn phục hồi. Chưa từng có đền thờ nào thay thế được nó, vì người ta tin rằng nó chỉ có thể nằm trên cùng một địa điểm linh thiêng ở Giê-ru-sa-lem. Nhưng thật không may cho người Do Thái, đền thờ Al-Aqsa vẫn còn tồn tại trên địa điểm này và khó có thể bị phá bỏ. Tất cả những gì còn lại của Đền Thờ Hê-rô-đê là Bức Tường Than Khóc, nơi người Do Thái đến cầu nguyện và than khóc cho vinh quang đã mất của họ.

Đối với chúng ta, những người theo đạo Thiên Chúa, không có nơi nào là thánh tuyệt đối, mặc dù một số nơi có ý nghĩa đặc biệt. Nhưng như Phao-lô nhắc nhở chúng ta, mỗi người đã chịu phép rửa tội là Đền Thờ của Thánh Linh và phải hành động như vậy và được tôn trọng như vậy:

Vì nơi nào có hai hoặc ba người nhóm lại nhân danh Ta, thì Ta ở giữa họ. (Mát-thêu 18,20)

Một cuộc tụ họp như vậy có thể là một Thánh lễ trọng thể của Đức Giáo hoàng tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô tráng lệ ở Rome, hoặc có thể là những Kitô hữu bị áp bức tụ họp cầu nguyện bí mật trong một trại lao động—điều đó không quan trọng. Điều quan trọng là sự gần gũi với Chúa Kitô và với nhau, chứ không phải địa điểm.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/o1335g/

 

Suy niệm: Khóc thương thành Giêrusalem

Ðoạn Phúc Âm được Giáo Hội đề nghị cho chúng ta Suy niệm hôm nay kể lại việc Chúa Giêsu khóc thương thành Giêrusalem vì đã không biết nhìn nhận giờ Thiên Chúa đến viếng thăm. Nhìn chung trong toàn bộ văn mạch thì biến cố được nhắc đến trong Phúc Âm đi liền sau biến cố Chúa Giêsu vào thành Giêrusalem. Và đây không phải là lần vào thành thông thường như bao lần khác, mà là lần vào thành long trọng, lần cuối cùng, để rồi sau đó Chúa thực hiện công cuộc cứu rỗi, mục đích cuối cùng của nhập thể, của cuộc đời của Chúa.

Chúa vào thành Giêrusalem để thực hiện cuộc vượt qua mang lại ơn cứu rỗi, sự hòa giải giữa con người với Thiên Chúa. Ðây là giờ Thiên Chúa đến viếng thăm, giờ mang đến ơn cứu rỗi, sự bình an. Tuy nhiên, những người lãnh đạo dân Israel tại Giêrusalem như chúng ta thấy trong cuộc thương khó của Chúa, không những họ từ chối mà còn thành công trong việc xách động toàn dân chối bỏ Chúa, yêu cầu quan Philatô ra lệnh đóng đinh Chúa vào thập giá và tha cho Baraba. Như thế, dù có sự nồng nhiệt hoan hô Chúa trong ngày vào thành Giêrusalem trên lưng lừa, nhưng sự nồng nhiệt này chỉ thoáng qua và Chúa Giêsu nhìn thấy sự khước từ ơn cứu rỗi mà Ngài mang đến hơn là sự chấp nhận.

Ðiều xảy ra cho thành Giêrusalem cũng có thể xảy ra cho mọi người thuộc mọi thời đại. Mỗi người chúng ta đền có giây phút Chúa đến viếng thăm, đó là giây phút hồng phúc mang đến ơn lành, ơn cứu rỗi và sự bình an. "Ước chi hôm nay, ngươi hiểu biết sứ điệp mang hòa bình lại cho ngươi". Nhưng Chúa không bắt buộc tự do của mỗi người, sự tự do mà Ngài đã trao ban cho con người một lần vĩnh viễn, không bao giờ muốn lấy lại. Dù biết rằng con người vẫn có thể lạm dụng sự tự do đó để chống lại Ngài.

Trong quan niệm Kinh Thánh, giây phút Thiên Chúa đến thăm là giây phút Thiên Chúa đến thực hiện lòng nhân từ, trao ban sự bình an cho tâm hồn. Tác giả Phúc Âm theo thánh Luca đã nhấn mạnh ý nghĩa này trong hai bài ca quan trọng vào khởi đầu sách Phúc Âm, đó là bài ca về ông Dacaria và của Mẹ Maria. Ý thức giờ Thiên Chúa đến viếng thăm đang xảy ra không những cho chính bản thân mình, mà còn cho cả toàn dân tộc, cho cả toàn nhân loại, Mẹ Maria đã nhận định về ý nghĩa sâu xa của cuộc viếng thăm của Thiên Chúa với những lời như sau: "Lòng thương xót Chúa lan tràn từ đời này tới đời kia, đối với những ai kính sợ Chúa. Chúa đã cứu Israel, tôi tớ Chúa và nhớ lại lòng thương xót của Người".

Chỉ có lý do duy nhất cho cuộc viếng thăm của Chúa, đó là để thực hiện lòng nhân từ của Ngài cho người được viếng thăm mà thôi. Nếu không nhận biết giờ viếng thăm của Chúa, con người chỉ gặp phải những thiệt thòi cho chính mình, như đã xảy ra cho thành Giêrusalem ngày xưa. Chúng ta không nên nhìn biến cố Chúa khóc thương và loan báo ngày sụp đổ của thành Giêrusalem trong viễn tượng của sự trả thù. Thiên Chúa nhân từ không bao giờ hành động để trả thù sự chống đối khước từ của con người. Những thiệt thòi mà kẻ từ chối Chúa gặp phải là hậu quả tai hại của tội lỗi, của những hành động xấu xa do con người thực hiện vì chối bỏ Thiên Chúa mà thôi. Tuy nhiên, Thiên Chúa không bỏ mặc con người trong sự dữ, nhưng Ngài luôn luôn làm những gì có thể để cảnh tỉnh, để lưu ý con người đừng đi vào con đường nguy hiểm, gây thiệt hại cho chính mình.

Ước chi hôm nay chúng ta lắng nghe tiếng Chúa cảnh tỉnh và đừng cứng lòng từ chối giây phút ân sủng nơi Thiên Chúa an bài cho mỗi người chúng ta được gặp lại.

Lạy Chúa,

Chúng con cảm tạ Chúa vì đã luôn luôn đối xử nhân từ đại lượng với chúng con, mặc dù chúng con nhiều lần làm ngơ, không muốn nhìn thấy những việc Chúa làm cho chúng con, không muốn lắng nghe những gì Chúa chỉ dạy để được sống an vui, hạnh phúc. Xin thương giúp chúng con trở về sống trong tình thương Chúa luôn mãi.

(‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)