Diễn văn của Đức Thánh Cha trong cuộc Gặp gỡ các cơ quan chính quyền, Xã hội dân sự và ngoại giao đoàn Thổ Nhĩ Kỳ
Vũ Văn An 27/Nov/2025
Vatican Media
Theo tin Tòa Thánh, tại Ankara, Thứ Năm, ngày 27 tháng 11
năm 2025, trong buổi gặp gỡ chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ, Dức Leo XIV đã có bài diễn
văn cảm kích như sau, dựa vào bản tiếng Anh của Tòa Thánh:
Kính thưa Tổng thống,
Kính thưa các Cơ quan Chính quyền,
Quý vị Ngoại giao đoàn,
Thưa Quý Bà và Quý Ông,
Tôi Xin chân thành cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu của Quý vị! Tôi rất hân hạnh được
bắt đầu các chuyến Tông du của Triều Giáo hoàng của tôi bằng chuyến viếng thăm
đất nước của quý vị, bởi vì vùng đất này gắn liền mật thiết với nguồn gốc Kitô
giáo, và hôm nay, nó mời gọi con cháu Abraham và toàn thể nhân loại đến với một
tình huynh đệ biết nhìn nhận và trân trọng sự khác biệt.
Vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước quý vị thôi thúc chúng ta bảo vệ công trình
sáng tạo của Thiên Chúa. Hơn nữa, sự phong phú về văn hóa, nghệ thuật và tinh
thần của những nơi quý vị sinh sống nhắc nhở chúng ta rằng khi các thế hệ, truyền
thống và tư tưởng khác nhau gặp gỡ, những nền văn minh vĩ đại được hình thành,
nơi sự phát triển và trí tuệ được kết nối thành một khối thống nhất. Một mặt,
đúng là lịch sử nhân loại đã trải qua hàng thế kỷ xung đột, và thế giới xung
quanh chúng ta vẫn còn bất ổn bởi những tham vọng và lựa chọn chà đạp lên công
lý và hòa bình. Đồng thời, khi đối diện với những thách thức, việc là một dân tộc
với quá khứ vĩ đại như vậy vừa là một món quà vừa là một trách nhiệm.
Hình ảnh cây cầu bắc qua eo biển Dardanelles, được chọn làm biểu tượng cho chuyến
đi của tôi, đã thể hiện một cách hùng hồn vai trò đặc biệt của đất nước quý vị.
Quý vị có một vị trí quan trọng trong cả hiện tại và tương lai của Địa Trung Hải,
và của toàn thế giới, trên hết là nhờ việc trân trọng sự đa dạng nội tại của
mình. Ngay cả trước khi nối liền Châu Á với Châu Âu, Đông với Tây, cây cầu này
đã kết nối Thổ Nhĩ Kỳ với chính nó. Nó kết nối các vùng miền khác nhau của đất
nước, biến nó từ bên trong thành một “ngã tư của những cảm xúc”. Trong trường hợp
như vậy, sự đồng nhất sẽ là một sự nghèo nàn. Thật vậy, một xã hội chỉ sống động
khi có sự đa dạng, bởi điều làm nên một xã hội dân sự chính là những cây cầu kết
nối người dân với nhau. Tuy nhiên, ngày nay, các cộng đồng nhân loại đang ngày
càng bị phân cực và chia rẽ bởi những lập trường cực đoan làm họ tan rã.
Tôi xin cam đoan với quý vị rằng những người Kitô hữu mong muốn đóng góp tích cực
vào sự thống nhất của đất nước quý vị. Họ là, và cảm thấy mình là một phần của,
bản sắc Thổ Nhĩ Kỳ, vốn được Thánh Gioan XXIII rất kính trọng, người mà quý vị
nhớ đến với tư cách là “Giáo hoàng Thổ Nhĩ Kỳ” vì tình bạn sâu sắc luôn gắn kết
ngài với nhân dân quý vị. Ngài là Quản trị viên của Giáo phận Latinh tại
Istanbul và Đại diện Tông tòa tại Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp từ năm 1935 đến năm
1945, và đã làm việc không mệt mỏi để đảm bảo rằng người Công Giáo không tự loại
mình khỏi sự phát triển liên tục của nước Cộng hòa mới của các bạn. Trong những
năm đó, ngài đã viết rằng tại Quốc gia này, “chúng ta, những người Công Giáo
Latinh ở Istanbul, và những người Công Giáo thuộc các nghi lễ khác, Armenia, Hy
Lạp, Chaldean, Syria, v.v., là một thiểu số khiêm tốn sống trên bề mặt của một
thế giới rộng lớn mà chúng ta chỉ tiếp xúc hạn chế. Chúng ta muốn phân biệt
mình với những người không tuyên xưng đức tin của chúng ta: anh em Chính thống
giáo, Tin lành, Do Thái giáo, Hồi giáo, tín đồ và không tín đồ của các tôn giáo
khác... Dường như hợp lý khi mỗi người nên lo việc riêng của mình, gia đình hoặc
truyền thống quốc gia, giữ mình trong vòng tròn hạn hẹp của cộng đồng của riêng
mình... Anh chị em thân mến, các con thân mến, tôi phải nói với anh chị em rằng
dưới ánh sáng của Tin Mừng và các nguyên tắc Công Giáo, đây là một luận lý học
sai lầm.”[1] Kể từ đó, chắc chắn đã có những bước tiến lớn trong Giáo hội và
trong xã hội của quý vị, nhưng những lời đó vẫn còn vang vọng mạnh mẽ trong thời
đại chúng ta, và tiếp tục truyền cảm hứng cho một lối suy nghĩ mang tính Tin Mừng
và chân thực hơn, mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô gọi là “văn hóa gặp gỡ”.
Thật vậy, ngay từ trung tâm Địa Trung Hải, Vị Tiền Nhiệm đáng kính của tôi đã
phản đối “việc hoàn cầu hóa sự thờ ơ”, bằng cách mời gọi chúng ta cảm nhận nỗi
đau của người khác và lắng nghe tiếng kêu của người nghèo và của trái đất. Do
đó, ngài khuyến khích chúng ta hành động từ bi, phản ánh hình ảnh của một Thiên
Chúa nhân từ và thương xót, “chậm giận và giàu tình thương” (Tv 103:8). Hình ảnh
cây cầu vĩ đại của quý vị cũng hữu ích theo nghĩa này, bởi vì Thiên Chúa, khi mặc
khải chính mình, đã thiết lập một cây cầu nối liền trời và đất. Người làm như vậy
để trái tim chúng ta có thể thay đổi, trở nên giống Người. Đó là một cây cầu
treo khổng lồ, gần như thách thức các định luật vật lý. Tương tự như vậy, bên cạnh
những khía cạnh riêng tư và thân mật, tình yêu cũng có một chiều kích hữu hình
và công khai.
Hơn nữa, công lý và lòng thương xót thách thức não trạng “quyền lực là đúng”,
và dám yêu cầu lòng trắc ẩn và tình liên đới được xem là tiêu chuẩn đích thực
cho sự phát triển. Vì lý do này, trong một xã hội như ở Türkiye, nơi tôn giáo
đóng một vai trò rõ ràng, điều cần thiết là phải tôn trọng phẩm giá và tự do của
tất cả con cái Chúa, cả nam và nữ, đồng bào và người nước ngoài, nghèo và giàu.
Tất cả chúng ta đều là con cái của Thiên Chúa, và điều này có những hàm ý cá
nhân, xã hội và chính trị. Những ai có tấm lòng vâng phục thánh ý Thiên Chúa
luôn thúc đẩy lợi ích chung và sự tôn trọng tất cả mọi người. Ngày nay, đây là
một thách thức lớn, cần phải định hình lại các chính sách địa phương và quan hệ
quốc tế, đặc biệt là trước những phát triển kỹ thuật có thể làm trầm trọng thêm
bất công thay vì giúp khắc phục nó. Ngay cả trí tuệ nhân tạo cũng chỉ đơn giản
là tái tạo những sở thích của chính chúng ta và đẩy nhanh các quá trình mà, khi
xem xét kỹ hơn, không phải là công việc của máy móc, mà là của chính nhân loại.
Vì vậy, chúng ta hãy cùng nhau thay đổi quỹ đạo phát triển và sửa chữa những tổn
hại đã gây ra cho sự thống nhất của gia đình nhân loại.
Thưa quý vị, tôi vừa đề cập đến gia đình nhân loại. Phép ẩn dụ này mời gọi
chúng ta thiết lập một mối liên hệ – một lần nữa, một cây cầu – giữa vận mệnh
chung của chúng ta và những trải nghiệm của mỗi cá nhân. Thật vậy, đối với mỗi
người chúng ta, gia đình là hạt nhân đầu tiên của đời sống xã hội, nơi chúng ta
học được rằng nếu không có “người khác” thì sẽ không có “tôi”. Hơn bất kỳ quốc
gia nào khác, gia đình vẫn giữ được tầm quan trọng to lớn trong văn hóa Thổ Nhĩ
Kỳ, và không thiếu những sáng kiến ủng hộ vị trí trung tâm của nó. Thật vậy, những
thái độ thiết yếu cho sự chung sống dân sự, cùng với sự nhạy cảm ban đầu và nền
tảng đối với lợi ích chung, được hình thành chính trong gia đình. Tất nhiên, mỗi
gia đình cũng có thể khép kín, nuôi dưỡng sự thù địch, hoặc ngăn cản một số
thành viên thể hiện bản thân đến mức cản trở sự phát triển tài năng của họ. Tuy
nhiên, con người không thể có được nhiều cơ hội hay hạnh phúc hơn từ một nền
văn hóa cá nhân chủ nghĩa, cũng như không thể có được hạnh phúc bằng cách coi
thường hôn nhân hay né tránh sự cởi mở với cuộc sống.
Hơn nữa, nền kinh tế tiêu dùng lại lừa dối ở chỗ sự cô đơn trở thành một công
việc kinh doanh. Chúng ta nên đáp lại điều này bằng một nền văn hóa trân trọng
tình cảm và sự kết nối bản vị. Bởi vì chỉ khi ở bên nhau, chúng ta mới có thể
trở thành chính mình. Chỉ thông qua tình yêu, đời sống nội tâm của chúng ta mới
trở nên sâu sắc và bản sắc của chúng ta mới trở nên mạnh mẽ. Những ai coi thường
những mối quan hệ cơ bản của con người, và không học cách chịu đựng ngay cả những
hạn chế và sự mong manh của chúng, sẽ dễ dàng trở nên cố chấp và không có khả
năng tương tác với thế giới phức tạp của chúng ta. Đồng thời, chính trong đời sống
gia đình, giá trị của tình yêu vợ chồng và sự đóng góp của phụ nữ được thể hiện
một cách rất đặc biệt. Đặc biệt, thông qua việc học tập và tham gia tích cực
vào đời sống nghề nghiệp, văn hóa và chính trị, phụ nữ ngày càng đóng góp nhiều
hơn cho đất nước và ảnh hưởng tích cực của đất nước trên trường quốc tế. Vì vậy,
chúng ta cần trân trọng những sáng kiến quan trọng trong lĩnh vực này, những
sáng kiến hỗ trợ gia đình và sự đóng góp của phụ nữ cho sự phát triển toàn diện
của đời sống xã hội.
Thưa Tổng thống, cầu mong Thổ Nhĩ Kỳ là nguồn ổn định và xích lại gần
nhau giữa các dân tộc, hướng tới một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Chuyến
thăm Thổ Nhĩ Kỳ của bốn vị Giáo hoàng – Đức Phaolô VI năm 1967, Đức Gioan
Phaolô II năm 1979, Đức Bênêđictô XVI năm 2006 và Đức Phanxicô năm 2014 – cho
thấy Tòa Thánh không chỉ duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ mà
còn mong muốn hợp tác xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn với sự đóng góp của quốc
gia này, một cầu nối giữa Đông và Tây, giữa Á và Âu, và là ngã tư của các nền
văn hóa và tôn giáo. Chuyến thăm đặc biệt của tôi, nhân dịp kỷ niệm 1700 năm
Công đồng Nicaea, cho chúng ta thấy về sự gặp gỡ và đối thoại, cũng như việc
tám Công đồng chung đầu tiên được tổ chức trên vùng đất Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay.
Ngày nay, hơn bao giờ hết, chúng ta cần những người sẽ thúc đẩy đối thoại và thực
hành nó với ý chí kiên định và quyết tâm kiên nhẫn. Sau thảm kịch của hai cuộc
chiến tranh thế giới, chứng kiến sự hình thành của các tổ chức quốc tế lớn, chúng
ta hiện đang trải qua một giai đoạn được đánh dấu bằng mức độ xung đột gia tăng
trên phạm vi toàn cầu, được thúc đẩy bởi các chiến lược kinh tế và sức mạnh
quân sự đang thịnh hành. Điều này đang tạo điều kiện cho điều được Đức Giáo
Hoàng Phanxicô gọi là "một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba được tiến hành
từng phần". Chúng ta tuyệt đối không được nhượng bộ! Tương lai của nhân loại
đang bị đe dọa. Năng lượng và tài nguyên bị hấp thụ bởi động lực hủy diệt này
đang bị chuyển hướng khỏi những thách thức thực sự mà gia đình nhân loại đáng lẽ
phải cùng nhau đối diện ngày nay, đó là hòa bình, cuộc chiến chống đói nghèo, y
tế và giáo dục, và bảo vệ tạo vật.
Tòa Thánh, chỉ bằng sức mạnh tinh thần và đạo đức của mình, mong muốn hợp tác với
tất cả các quốc gia đặt sự phát triển toàn diện của mỗi người lên hàng đầu. Vậy
chúng ta hãy cùng nhau bước đi trong chân lý và tình bạn, khiêm nhường tin tưởng
vào sự giúp đỡ của Chúa.
Cảm ơn quý vị.
________________________
[1] Angelo G. Roncalli (Gioan XXIII), La predicazione a Istanbul.
Omelie, discorsi e note pastorali (1935-1944), Olschki, Firenze 1993,
367-368.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét