24.11.2025: THỨ HAI TUẦN XXIV THƯỜNG NIÊN - CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM - Lễ Nhớ

 24/11/2025

 Thứ Hai tuần 34 thường niên

 CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM.

Bổn mạng Giáo Hội Việt Nam

(tại Việt Nam LỄ TRỌNG – xin xem 16.11.2025: chúa nhật 33 thường niên C)

Bài Ðọc I: (Năm I) Ðn 1, 1-6. 8-20

“Không ai bằng Ðaniel, Anania, Misael và Azaria”.

Khởi đầu sách Tiên tri Ðaniel.

Năm thứ ba triều đại vua Gioakim nước Giuđa, Nabukô-đônôsor, vua Babylon, tiến đến vây hãm Giêrusalem. Chúa trao vua Gioakim nước Giuđa và một phần đồ vật dùng trong đền thờ Chúa vào tay ông: Ông mang các đồ vật ấy về chùa thần minh của ông trong đất Sennaar và trong kho báu thần minh của ông.

Vua truyền cho quan thái giám Asphênez dẫn về hoàng cung các con cái Israel, các người thuộc hoàng tộc và gia đình quyền quý, các thiếu niên không tàn tật, tuấn tú, đầy khôn ngoan, thông minh, sáng trí, xứng đáng sống trong hoàng cung, để dạy văn chương và ngôn ngữ người Calđêa cho các cậu. Vua quy định mỗi ngày cho các cậu ăn đồ của vua ăn, và uống rượu vua uống, để sau ba năm nuôi dưỡng như vậy, các cậu có thể hầu cận trước mặt vua. Trong số các cậu thuộc dòng dõi Giuđa, có Ðaniel, Anania, Misael, và Azaria.

Ðaniel dốc lòng không để cho đồ vua ăn và rượu vua uống làm cậu ra ô uế, và xin quan thái giám đừng làm cho cậu ra ô uế. Thiên Chúa đã ban cho Ðaniel được ân huệ và lòng thương trước mặt vị tổng thái giám. Vị này bảo Ðaniel rằng: “Tôi sợ đức vua, Người đã quy định thức ăn và của uống cho các cậu rồi. Nếu Người xem thấy nét mặt các cậu xanh xao hơn đồng bạn, thế là các cậu nạp đầu tôi cho đức vua rồi”. Ðaniel nói với Malasar, kẻ được vị tổng thái giám chỉ định coi sóc Ðaniel, Anania, Misael và Azaria: “Tôi xin ông thử cho chúng tôi, là các tôi tớ ông, ăn rau và uống nước lã, rồi ông ngắm xem nét mặt chúng tôi và nét mặt những đứa dùng lương thực của đức vua; ông thấy sao, thì hãy đối xử với các tôi tớ ông như vậy”. Nghe nói thế, ông để thử chúng trong mười ngày. Sau mười ngày, nét mặt bốn cậu trở nên xinh tươi béo tốt hơn mọi thiếu niên dùng lương thực của nhà vua. Malasar cất đồ ăn và rượu uống của các cậu, rồi cho các cậu ăn rau.

Thiên Chúa ban cho các cậu này được thông minh, hiểu biết mọi sách vở và khôn ngoan; phần Ðaniel lại thông hiểu các thị kiến và chiêm bao. Ðến hết thời gian vua chỉ định, vị tổng thái giám dẫn các cậu đến trước mặt vua Nabukôđônôsor. Khi nói chuyện với các cậu, vua thấy mọi người không ai bằng Ðaniel, Anania, Misael và Azaria. Các cậu đứng trước mặt vua. Vua hỏi các cậu về sự khôn ngoan và thông minh, thì thấy các cậu giỏi hơn gấp mười lần các thuật sĩ, đồng bóng trong cả nước của vua.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Ðn 3, 52. 53. 54. 55. 56

Ðáp: Chúa đáng ca ngợi và tôn vinh muôn đời

Xướng: Lạy Chúa là Thiên Chúa cha ông chúng con, Chúa đáng chúc tụng, đáng ca ngợi, tôn vinh và tán tụng muôn đời. Chúc tụng thánh danh vinh quang Chúa, đáng ca ngợi, tôn vinh và tán tụng muôn đời.

Xướng: Chúa đáng chúc tụng trong đền thánh vinh quang Chúa, đáng ca ngợi và tôn vinh muôn đời.

Xướng: Chúc tụng Chúa ngự trên ngai vương quyền Chúa, đáng ca ngợi và tôn vinh muôn đời.

Xướng: Chúc tụng Chúa, Ðấng nhìn thấu vực thẳm và ngự trên các Thần Vệ Binh, đáng ca ngợi và tôn vinh muôn đời.

Xướng: Chúc tụng Chúa ngự trên bầu trời, đáng ca ngợi và tôn vinh muôn đời.

 

Alleluia: Lc 21, 36

Alleluia, alleluia! – Các con hãy tỉnh thức và cầu nguyện luôn, để có thể xứng đáng đứng vững trước mặt Con Người. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Lc 21, 1-4

“Người thấy một bà goá nghèo khó bỏ vào đó hai đồng tiền nhỏ”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Lu-ca.

Khi ấy, Chúa Giê-su nhìn lên, thấy những người giàu có bỏ tiền dâng cúng vào hòm tiền. Người cũng thấy một bà goá nghèo khó bỏ vào đó hai đồng tiền nhỏ, nên bảo rằng: “Thầy bảo thật các con, bà goá nghèo khó này đã bỏ vào hòm tiền nhiều hơn mọi người. Vì mọi người kia lấy của dư thừa mà dâng cho Thiên Chúa, còn bà này túng thiếu, bà đã dâng tất cả những gì bà có để nuôi sống mình”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về sách Đa-ni-ên 1,1-6.8-20

Trong tuần lễ cuối cùng của Năm Phụng Vụ, chúng ta sẽ đọc Sách Đa-ni-ên. Thoạt nhìn, sách có vẻ là một sách lịch sử, nhưng thực ra nó được xếp vào hàng ngũ các sách tiên tri của Cựu Ước. Sách gồm hai phần chính: phần đầu là những ghi chép lịch sử và phần còn lại là một số khải tượng.

Sách được viết trong thời kỳ bách hại mà chúng ta đã đọc tuần trước trong Sách Ma-ca-bê, với mục đích củng cố tinh thần của người Do Thái bằng cách đọc về những chiến công anh hùng của Đa-ni-ên và các bạn của ông trong một thời kỳ bách hại tương tự khoảng năm trăm năm trước đó.

Sách thuộc thể loại tiên tri vì về cơ bản, nó truyền tải thông điệp hy vọng và niềm tin vào chiến thắng cuối cùng của Thiên Chúa và những người theo Ngài. Nhưng nó cũng là một sách khải huyền vì thông điệp của nó được tiết lộ bằng ngôn ngữ mang tính biểu tượng cao, phần lớn chỉ có thể hiểu được đối với những người mới nhập đạo, chứ không phải người ngoài. Về điểm này, sách rất giống với Sách Khải Huyền trong Tân Ước.

Như chúng ta sẽ thấy từ những đoạn Kinh Thánh được chọn cho tuần này, đây là một cuốn sách rất dễ đọc và thậm chí còn thú vị, nhưng điều này không nên làm chúng ta sao lãng thông điệp sâu sắc ẩn chứa bên trong. Đặc biệt là vì khải tượng về sự tái lâm cuối cùng của “Con Người” (sẽ được đọc vào thứ Sáu), Sách này đã được chọn cho tuần cuối cùng của năm (vì Sách Khải Huyền sẽ được đọc trong cùng tuần với các bài đọc Chu kỳ II).

Bài đọc hôm nay trích từ phần giới thiệu của sách và kể về bốn chàng trai trẻ Do Thái được đưa đến phục vụ trong triều đình của vua Na-bu-cô-đô-nô-so ở Babylon. Câu chuyện bắt đầu bằng việc gợi lại thời điểm vua Na-bu-cô-đô-nô-so bao vây Jerusalem vào năm thứ ba dưới triều đại của vua Giơ-hô-gia-kim của Giu-đa (Vương quốc Do Thái phía Nam), nơi Jerusalem tọa lạc. Sự kiện này xảy ra vào năm 605 TCN. Chúng ta có thể đọc về điều này trong Sách Các Vua Quyển II.

Na-bu-cô-đô-nô-so đã đưa Giơ-hô-gia-kim và các khí thánh của Đền thờ trở về Babylon (ở đây được gọi là "xứ Sin-a"). Ông ta đã đặt những chiến lợi phẩm của mình vào kho báu của các vị thần của chính mình. Những ai đọc câu chuyện này và sống dưới ách chuyên chế của An-ti-ô-khô IV Ê-pi-pha-nê hẳn đã ngay lập tức nhận ra sự tương đồng với việc cướp bóc Jerusalem và sự xúc phạm Đền thờ mà chính họ đã trải qua dưới thời người Assyria.

Đa-ni-ên và các bạn đồng hành của ông đã tham gia vào cuộc lưu đày đầu tiên đến Babylon. Tiên tri Ê-dê-ki-ên bị bắt đi trong cuộc lưu đày thứ hai vào năm 597 TCN. Trong cuộc lưu đày thứ ba vào năm 586 TCN, Jerusalem và Đền thờ đã bị phá hủy.

Trong số những người Israel trong cuộc lưu đày đầu tiên này, nhà vua đã ra lệnh cho Át-pơ-nát, hoạn quan trưởng của mình, chọn ra một số thanh niên xuất thân từ dòng dõi quý tộc. Họ phải vừa hoàn hảo về thể chất vừa xuất chúng về trí tuệ mới phù hợp để phục vụ trong triều đình. Khi đó, họ không chỉ được chọn làm người hầu. Ở các triều đình phương Đông, những người được định sẵn cho sự nghiệp "thư ký" (chẳng hạn như người ghi chép, biên dịch, lưu trữ, học giả, nhà chiêm tinh) đã được đào tạo từ nhỏ. Việc nhấn mạnh vào ngoại hình có thể ám chỉ rằng họ cũng được kỳ vọng sẽ thực hiện những dịch vụ "cá nhân" khác cho nhà vua. Điều này hoàn toàn bình thường.

Họ cũng sẽ được dạy nói và viết tiếng Can-đê. Điều này bao gồm việc học văn học cổ điển bằng chữ hình nêm Sumer và Akkad, một hệ thống chữ viết phức tạp. Tuy nhiên, ngôn ngữ giao tiếp thông thường ở Babylon đa chủng tộc là tiếng Aram, được viết bằng chữ cái dễ học và chắc chắn bốn chàng trai trẻ đều biết.

Họ chỉ được phục vụ những món ăn ngon nhất, trực tiếp từ bàn ăn của nhà vua. Nhà vua cảm thấy điều này sẽ giúp họ duy trì vẻ ngoài ưa nhìn. Ba năm đào tạo đã được dành riêng trước khi họ gia nhập hoàng gia.

Lần đầu tiên chúng ta được biết tên của họ. Tất cả họ đều đến từ vương quốc Giu-đa (Vương quốc phía Nam). Họ là Đa-ni-en (tên của ông có nghĩa là 'Đức Chúa Trời là Đấng phán xét tôi'), Kha-na-ni-a ('Chúa ban ơn'), Mi-sa-ên ('Chúa là Đấng nào?'), và A-da-ri-a ('Chúa giúp đỡ'). Bản dịch của chúng ta bỏ qua việc họ cũng được hoạn quan trưởng đặt tên theo tiếng Babylon: Daniel—Belteshazzar, Hananiah—Shadrach, Mishael—Meshach và Azariah—Abednego. Những cái tên này sẽ được sử dụng sau trong sách. Rõ ràng là Danien cao hơn ba người bạn đồng hành của mình, và có một số điểm tương đồng rõ ràng giữa Danien và Giu-se, con trai của Gia-cóp, người đã trở thành một quan chức cấp cao trong triều đình của Pharaoh.

Có một vấn đề đối với những người đàn ông trẻ tuổi trong cuộc sống bình dị này: họ được yêu cầu ăn những thức ăn vi phạm luật ăn uống của người Do Thái. Danien, người rất muốn tuân theo Luật pháp, đã yêu cầu hoạn quan trưởng miễn cho họ ăn những thức ăn mà tôn giáo của ông coi là 'ô uế'. Điều này không chỉ vì thức ăn, theo luật Do Thái, là ô uế, mà trước khi ăn, người Babylon còn dâng thức ăn và đồ uống cho các vị thần của họ. Vì vậy, ngay cả những thức ăn sạch cũng có thể bị ô uế vì chúng đã được dâng cho thần tượng hoặc đã được nấu trên gỗ lấy từ một khu rừng thiêng. Một số rượu có thể đã được đổ lên bàn thờ của người ngoại giáo.

Những động vật ô uế, như lợn, có thể đã được sử dụng làm thịt, và thậm chí các động vật khác có thể không bị giết và chế biến theo cách được luật Do Thái chấp nhận. Đối với một người Do Thái sùng đạo, việc không tuân theo luật lệ về thực phẩm tương đương với sự bội giáo, và chúng ta đã thấy trong các bài đọc từ sách Ma-ca-bê về việc An-ti-ô-khô buộc người Do Thái ăn thịt lợn như một dấu hiệu của sự bội giáo.

Viên hoạn quan, nhờ ơn Chúa, đã nhìn nhận lời yêu cầu của Danien một cách tử tế, đồng thời cũng lo lắng về phản ứng của nhà vua. Những chàng trai trẻ được cho ăn thức ăn đặc biệt từ bàn ăn của hoàng gia, và nếu không ăn thức ăn này, các chàng trai Do Thái bắt đầu trông gầy hơn những chàng trai khác, nhà vua sẽ không hài lòng và chính cái đầu của hoạn quan có thể bị đe dọa vì cho phép điều này.

Sau đó, Đa-ni-ên đã yêu cầu người giám hộ được hoạn quan chỉ định chăm sóc họ cho phép họ thử nghiệm chỉ ăn rau sống và uống nước trong 10 ngày, và sau thời gian đó, hãy xem họ so sánh như thế nào với những chàng trai khác. Rau sống và nước sạch sẽ an toàn trước mọi sự ô uế theo nghi lễ. Yêu cầu đã được chấp thuận. Con số '10' thường mang ý nghĩa tượng trưng cho sự trọn vẹn.

Sau 10 ngày, bốn chàng trai Do Thái "trông khỏe mạnh và béo tốt hơn" so với những người đã ăn từ bàn ăn của nhà vua và họ được phép tiếp tục chế độ ăn này. Tất nhiên, với kiến ​​thức tốt hơn về đặc tính của thực phẩm, giờ đây chúng ta hiểu rằng có thể chế độ ăn chay của họ thực sự lành mạnh hơn nhiều so với chế độ ăn giàu dinh dưỡng từ bàn ăn của nhà vua.

Ngoài sự hoàn hảo về thể chất, Đức Chúa Trời còn ban cho bốn chàng trai trẻ kiến ​​thức và kỹ năng trong mọi khía cạnh của văn học và học vấn. Điều này có nghĩa là họ thông thạo văn học Babylon về chiêm tinh học và bói toán bằng giấc mơ. Ngoài ra, Đa-ni-ên còn có một ân tứ đặc biệt là giải thích mọi loại khải tượng và giấc mơ (về điểm này, ông lại giống Giu-se). Nhưng trong những bài kiểm tra quan trọng về giải thích và tiên đoán, mà Đa-ni-ên được yêu cầu thực hiện sau này, chỉ có sự mặc khải đặc biệt của Đức Chúa Trời mới giúp Đa-ni-ên giải thích chính xác.

Khi thời điểm hình thành của họ hoàn tất, quan thái giám trình diện tất cả các chàng trai trẻ với vua Na-bu-cô-đô-nô-so nói chuyện với tất cả họ, nhưng ấn tượng nhất là bốn chàng trai Do Thái. Và thế là họ trở thành thành viên của hoàng gia. Bất cứ khi nào nhà vua tham khảo ý kiến ​​của họ, ông "thấy họ tốt hơn gấp mười lần" (một lần nữa là hoàn hảo) đáng tin cậy hơn tất cả các pháp sư và thầy bói trong vương quốc của mình.

Câu chuyện này chứa đựng những bài học, không nhất thiết phải hiểu theo nghĩa đen, mặc dù phần lớn bối cảnh có cơ sở lịch sử. Đây là một câu chuyện mang tính giáo dục, khích lệ những người sống trong hoàn cảnh khó khăn ở thời đại sau này. Lòng trung thành của Đa-ni-ên và các bạn đồng hành với những đòi hỏi của đức tin trong hoàn cảnh khó khăn được thể hiện như một tấm gương và nguồn cảm hứng cho con cháu họ. Và, với sự đồng hành của Chúa, họ chắc chắn sẽ thành công. Các vị thần của Babylon không thể sánh được với Chúa của Áp-ra-ham, I-sa-ác, Gia-cốp và Môi-se.

Chúng ta cũng có thể được truyền cảm hứng bởi sự chính trực và lòng dũng cảm của những người trẻ tuổi này. Nhưng trong truyền thống Ki tô giáo của chúng ta, còn có rất nhiều câu chuyện khác - hoàn toàn mang tính lịch sử - về những người đã không ngần ngại hy sinh mạng sống của mình, không chỉ để giữ các nghi lễ tôn giáo bên ngoài, mà còn vì những vấn đề lớn lao hơn về Chân lý, Công lý và Vương quốc của Chúa.

 

Chú giải về Luca 21,1-4

Hôm nay chúng ta bắt đầu chương cuối cùng của Phúc âm Luca, trước khi ngài kể về Cuộc Khổ Nạn. Chúa Giêsu vẫn đang ở Giêrusalem và dành thời gian rao giảng trong Đền Thờ.

Một ngày nọ, khi đứng gần kho bạc, nơi có 13 chiếc thùng hình kèn để nhận tiền dâng cúng, Ngài thấy giữa những người khá giả bỏ tiền vào đó, một bà góa nghèo đã bỏ vào đó hai đồng tiền kẽm, một đồng tiền rất nhỏ.

Chúa Giêsu ngay lập tức nhận xét về lòng quảng đại và đức tin của bà. Những người khác đã bỏ vào đó những khoản tiền mà họ có thể dễ dàng chi trả; việc này không làm giảm bớt cuộc sống của họ, không gây ra bất kỳ khó khăn nào. Nhưng người phụ nữ này là một bà góa nghèo và do đó thuộc nhóm người kém may mắn nhất trong xã hội thời bấy giờ. Thực tế, đối với nhiều người, nghèo đói và góa bụa gần như đồng nghĩa với nhau.

Và người phụ nữ này đã bỏ vào đó tất cả những gì bà có. Người ta thấy rằng bà có hai đồng tiền và bà đã bỏ vào đó cả hai. Trong hoàn cảnh và theo Luật, bà chỉ cần bỏ vào một đồng và giữ lại đồng tiền còn lại cho nhu cầu của mình. Chúa Giêsu nêu gương cho bà về một người hoàn toàn tin tưởng vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Bà đã dâng hiến tất cả cho Người.

Không ai nói rằng người ta nên noi gương bà theo nghĩa đen - điều đó có thể bị coi là vô trách nhiệm. Chúng ta được dạy phải yêu thương người lân cận - nhưng cũng phải yêu thương chính mình. Đồng thời, khi móc túi ra, chúng ta có thực sự cho người khác số tiền mà chúng ta đang nghĩ đến việc chi tiêu cho thứ mà chúng ta thực sự không cần không? Hay chúng ta giống như những người trong câu chuyện hôm nay, những người tình cờ cho đi số tiền mà họ sẽ không hề tiếc nuối? Có một sự khác biệt giữa việc "bố thí" và việc chia sẻ của cải và may mắn của chúng ta với những người có ít hơn - ít hơn chúng ta rất nhiều.

Thánh Phaolô, khi viết thư cho các tín hữu ở Côrintô (và trích dẫn Xuất Hành 16,18) và kêu gọi giúp đỡ các cộng đồng Kitô hữu nghèo hơn, đã nói một phần:

Vì nếu có lòng sốt sắng, thì việc bố thí được chấp nhận theo những gì mình có, chứ không theo những gì mình không có. Vì tôi không có ý nói rằng người khác phải được giúp đỡ và anh em phải chịu khó khăn, nhưng vấn đề là sự cân bằng giữa sự dư dật hiện tại của anh em và sự thiếu thốn của họ, để sự dư dật của họ cũng có thể đáp ứng nhu cầu của anh em, như vậy mới có sự cân bằng. Như đã chép: “Kẻ có nhiều thì không dư dật, kẻ có ít thì không thiếu thốn.” (2 Cô-rinh-tô 8:12-15)

Đây là một mô tả hay về ý nghĩa của công lý trong xã hội chúng ta.

Đã có những Cơ Đốc nhân noi theo gương của người góa phụ. Thánh Têrêsa Calcutta (Mẹ Têrêsa) hoàn toàn từ chối bất kỳ nguồn thu nhập ổn định nào cho công việc của mình, và bà không phải là người duy nhất trong trường hợp này. Và người ta thường nhận thấy rằng chính những người ở tầng lớp thấp nhất trong xã hội chúng ta mới là những người hào phóng nhất trong việc hỗ trợ những người nghèo khó.

 

Việc câu chuyện này xảy ra ngay trước Cuộc Khổ Nạn đã khiến nhiều người nhìn thấy ở người phụ nữ này một biểu tượng của chính Chúa Giê-su, Đấng, theo lời của Thư gửi tín hữu Phi-líp, “hoàn toàn trút bỏ chính mình” và phó thác toàn bộ cuộc đời mình vào tay Chúa Cha, không giữ lại điều gì.

 

Nhưng ngay cả trong cuộc đời của Chúa Giê-su, dường như Ngài không có bất kỳ phương tiện cá nhân nào. Đồng thời, Ngài không phải là một người ăn xin. Ngài chỉ đơn giản sống một cuộc đời mà Ngài hoàn toàn hiến dâng bản thân mình, và người khác đáp lại Ngài chính xác những gì Ngài cần vào bất kỳ thời điểm cụ thể nào.

Rõ ràng, hầu hết mọi người không thể noi gương Chúa Giê-su một cách trọn vẹn, nhưng có rất nhiều tấm gương về những người đã làm được điều đó. Giá mà chúng ta cũng có được lòng tin, sự hào phóng, khả năng chia sẻ và sự tự do đó - tự do khỏi những "mong muốn" vật chất và tự do cho người khác.

Người giàu nhất không phải là người tích lũy được nhiều, mà là người có ít nhu cầu nhất. Theo nghĩa này, bà góa nghèo này thực sự giàu có.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/o1342g/

 

 

Ở ĐỜI QUÝ NHẤT TẤM LÒNG (Lc 21,1-4)

Sách Tông đồ Công vụ ghi lại lời Chúa Giê-su dạy các Tông Đồ: “Cho thì có phúc hơn là nhận” (Cv 20,35). Người xưa cũng khái quát được vấn đề bằng câu “Của cho không bằng cách cho”. Quả thật, trước khi cho đi ta phải nghĩ đến “của cho” và “cách cho”. “Của cho” xét cho cùng không quan trọng bằng “cách cho”. Cho đi là quý nhưng không phải cho suông mà cho với cả tấm lòng. Cho đi là cả một nghệ thuật mà chúng ta cần phải trau dồi cho bản thân mỗi ngày. Thế nhưng, cho đi cái gì và cho như thế nào?

Tin Mừng theo thánh Luca thuật lại cho chúng ta câu chuyện diễn ra trong Đền thờ Giêrusalem nơi dân chúng bỏ tiền dâng cúng. Có nhiều người giàu bỏ bao nhiêu đồng tiền, song có một góa phụ nghèo chỉ bỏ hai đồng xu nhỏ. Chúa Giê-su quan sát kỹ lưỡng người đàn bà ấy và Người lưu ý các môn đệ về sự tương phản trong cảnh tượng này. Chúa Giê-su nói, bà góa nghèo này đã bỏ nhiều hơn ai hết, bà tuy thật túng thiếu, nhưng đã bỏ vào thùng tiền tất cả những gì bà có để nuôi sống mình. Còn những người khác rút từ túi mình tiền dư bạc thừa của họ mà dâng cúng. Vậy là thước đo không phải là số lượng nhưng là với cả tấm lòng thành. Đây không phải là vấn đề ví tiền, nhưng là con tim, là tấm lòng. Có sự khác biệt giữa ví tiền và con tim.

Những người giàu có khoa trương cho đi những điều dư thừa, trong khi bà góa, kín đáo và khiêm tốn, do sự nghèo khó cùng cực của bà, lẽ ra bà có thể chỉ cúng một đồng cho Đền thờ và một đồng kia giữ lại cho mình. Nhưng bà không muốn kiểu sống nửa vời, nghĩa là dâng cho Thiên Chúa nửa chừng; bà dâng tất cả. Vì thế, Chúa Giê-su nói, bà đã cho nhiều hơn tất cả những người khác. Trong sự nghèo khó của mình, bà hiểu rằng, có Chúa là có tất cả; bà cảm thấy được Chúa hoàn toàn yêu thương và đáp lại bà yêu Chúa trọn vẹn. Gương của bà già ấy mới đẹp làm sao! Như thế, kim chỉ nam của sự cho đi chính là sự chân thành phát xuất từ một con tim biết cảm thông và yêu thương.

Xin Chúa giúp cho chúng ta hiểu rõ giá trị của sự cho đi với tấm lòng. Hãy quảng đại đối với Chúa và mọi người để được hưởng tấm lòng quảng đại của Chúa dành cho chúng ta. Amen.

Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ

 

Thánh Anrê Dũng Lạc và các bạn tử đạo

 

Các nhà truyền giáo Kitô giáo lần đầu tiên truyền bá đức tin Công giáo vào Việt Nam vào thế kỷ 16. Hai giáo hạt đại diện tông tòa đầu tiên được thành lập vào năm 1659.

Tôn giáo truyền thống của Việt Nam là Phật giáo, pha trộn với các yếu tố của Đạo giáo, Nho giáo và tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Khi Kitô giáo đến cùng các nhà truyền giáo vào đầu thế kỷ 16, nó bị coi là một yếu tố ngoại lai và trong ba thế kỷ tiếp theo (1625-1886), nó đã trở thành đối tượng bị đàn áp.

Trong 20 năm đầu của thế kỷ 19, Kitô giáo đã có những bước tiến vững chắc, nhưng điều này đã bị gián đoạn đáng kể bởi các cuộc đàn áp dưới thời các hoàng đế An Nam là Minh Mạng (1820-1840) và Tự Đức (1847-1883). Từ năm 1832, Minh Mạng cấm tất cả các nhà truyền giáo nước ngoài và ra lệnh cho các Kitô hữu Việt Nam từ bỏ Kitô giáo bằng cách giẫm lên thánh giá. Các nhà thờ bị phá hủy và việc giảng dạy Kitô giáo bị cấm. Nhiều người đã chết, và nhiều người khác phải chịu đựng gian khổ cùng cực.

Tổng cộng, trong 200 năm đầu tiên của Kitô giáo tại Việt Nam, ước tính có khoảng 100.000 Kitô hữu đã tử đạo, nhưng có rất ít ghi chép lịch sử về hầu hết trong số họ. Họ đến từ ba vương quốc Việt Nam là Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ.

Các giám mục bị giam cầm, chưa đầy 30 tuổi, được trao một khúc tre làm gậy phép và một chiếc mũ lễ bằng giấy, trong khi các linh mục lớn tuổi hơn bị nhốt trong lồng để bị chế giễu công khai, mặc dù thường có tác dụng ngược lại. Nông dân nghèo bị sát hại vì từ chối giẫm lên cây thánh giá. Một số hình thức tra tấn rất dã man, và các cuộc đàn áp đã được so sánh với thời La Mã cổ đại.

Trong số các linh mục Việt Nam chịu tử đạo có Anrê Dũng Lạc, người được chọn đại diện cho nhóm 117 người đầu tiên bị tử đạo. Tên thật của ông là Trần Dũng An. Ông sinh khoảng năm 1795 trong một gia đình nghèo ở Bắc Ninh, miền bắc Việt Nam. Năm 12 tuổi, gia đình buộc phải chuyển ra Hà Nội, nơi cha mẹ ông có thể tìm được việc làm. Trong thời gian ở đó, Anrê gặp một giáo lý viên Ki tô giáo, người đã cho ông thức ăn và chỗ ở. Ông cũng được hướng dẫn về đức tin Ki tô giáo trong ba năm trước khi được rửa tội tại Vĩnh Trị và được đặt tên thánh là Anrê.

Sau khi học tiếng Trung và tiếng Latinh, ông trở thành một giáo lý viên. Sau đó, ông được chọn để học thần học và được thụ phong linh mục vào ngày 15 tháng 3 năm 1823. Là cha xứ ở Kế-Đám, ông là một nhà thuyết giáo không biết mệt mỏi. Ông thường xuyên ăn chay và sống một cuộc sống rất giản dị. Gương sáng của ông đã khiến nhiều người trở thành Kitô hữu.

Năm 1835, ông bị bắt và bị giam cầm dưới sự đàn áp của hoàng đế Minh Mạng (vị hoàng đế này được gọi là 'Nero của Việt Nam'). Tuy nhiên, Anrê được trả tự do nhờ tiền quyên góp của các thành viên trong giáo đoàn. Để tránh bị đàn áp, ông đổi tên từ Anrê Dũng thành Anrê Lạc và chuyển đến một quận khác. Tuy nhiên, vào ngày 10 tháng 11 năm 1839, ông lại bị bắt, lần này cùng với Phêrô Thi, một linh mục Việt Nam khác mà ông đến xưng tội. Một lần nữa, cùng với Phêrô Thi, ông lại được trả tự do với một khoản tiền. Nhưng thời gian tự do thật ngắn ngủi. Một lần nữa, họ lại bị bắt lại và bị đưa ra Hà Nội, nơi họ phải chịu những cực hình khủng khiếp. Ngày 21 tháng 12 năm 1839, họ bị chém đầu. Anrê được phong chân phước trong nhóm tử đạo Việt Nam đầu tiên vào ngày 27 tháng 5 năm 1900.

Trong thời gian này, những người theo đạo Thiên Chúa bị đánh dấu trên mặt với những chữ tả đạo (= tà giáo), chồng bị chia lìa khỏi vợ, và con cái bị chia lìa khỏi cha mẹ. Các làng mạc của người theo đạo Thiên Chúa bị phá hủy và tài sản của họ bị phân phát.

Trong số những vị tử đạo quan trọng nhất là Théophane Venard của Hội Truyền giáo Paris. Là con trai của một hiệu trưởng, ông sinh ra tại Saint-Loup-sur-Thouet, Deux-Sèvres, vào năm 1829. Ông gia nhập Hội Truyền giáo Nước ngoài Paris từ chủng viện giáo phận Poitiers và được thụ phong linh mục vào năm 1852. Năm 1854, ông được gửi đến Bắc Kỳ trong thời kỳ đàn áp. Bị trục xuất khỏi Nam Định vào năm 1856, ông đến Hà Nội, nơi các cuộc đàn áp mới buộc ông phải ẩn náu trong các hang động và thuyền nhỏ. Cuối cùng, ông bị bắt, bị nhốt trong một chiếc lồng tre, và cuối cùng vào năm 1861, bị chặt đầu vì đức tin Kitô giáo. Những lá thư và tấm gương của ông đã truyền cảm hứng cho Têrêsa trẻ tuổi của Lisieux tình nguyện vào tu viện Cát Minh tại Hà Nội. Nhưng vì bệnh lao, bà đã không thể đi. Năm 1865, thi thể bị chặt đầu của Vénard được đưa trở lại nhà thờ của hội ông ở Paris. Cùng với 19 vị tử đạo khác trong vùng này, ngài được phong chân phước vào năm 1909.

Vào tháng 6 năm 1862, một hiệp ước giữa Pháp và An Nam đã bảo đảm quyền tự do tôn giáo. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của việc chấm dứt các cuộc đàn áp. 117 vị tử đạo được phong chân phước thành bốn nhóm: nhóm đầu tiên vào ngày 27 tháng 5 năm 1900 (Đức Giáo hoàng Lêô XIII), nhóm thứ hai (tất cả đều là tu sĩ dòng Đa Minh) vào ngày 20 tháng 5 năm 1906, nhóm thứ ba vào ngày 2 tháng 5 năm 1909 (cả hai đều do Đức Giáo hoàng Piô X) và nhóm cuối cùng (bao gồm hai giám mục người Tây Ban Nha) vào ngày 29 tháng 4 năm 1951 (Đức Giáo hoàng Piô XII). Tất cả đều được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II phong thánh tại Rôma vào ngày 19 tháng 6 năm 1988.

Trong số 117 vị tử đạo được tôn vinh hôm nay, có 96 người Việt Nam và 21 nhà truyền giáo nước ngoài. Trong số người Việt Nam, có 37 linh mục và 59 giáo dân, trong đó có các giáo lý viên và thành viên dòng ba. Một trong số họ là một phụ nữ, mẹ của sáu đứa con.

Trong số các nhà truyền giáo, 11 người Tây Ban Nha—6 giám mục và 5 linh mục, tất cả đều là tu sĩ Đa Minh (OP), và 10 người Pháp—2 giám mục và 8 linh mục thuộc Hội Truyền giáo Paris (MEP).

Trong số những người thiệt mạng, 76 người bị chặt đầu, 21 người bị ngạt thở, 6 người bị thiêu sống, 5 người bị cắt xẻo thân thể và 9 người chết trong tù do bị tra tấn. Một bức thư cảm động do chủng sinh Phaolô Lê Bảo Tĩnh viết gửi chủng viện Kế Vinh năm 1843 đã mô tả chi tiết về những đau khổ của họ:

Tôi, Phaolô, bị xiềng xích vì danh Chúa Kitô, muốn kể cho anh em nghe về những gian truân mà tôi phải chịu đựng mỗi ngày, để anh em, với lòng yêu mến Chúa cháy bỏng, cũng có thể dâng lời ngợi khen Chúa, "vì lòng thương xót của Người tồn tại đến muôn đời". Nhà tù này thực sự là hình ảnh của Địa ngục vĩnh cửu: bên cạnh những cực hình tàn khốc nhất, chẳng hạn như xiềng xích, xiềng xích sắt và gông cùm, còn có thêm hận thù, thù hằn, vu khống, lời nói khiếm nhã, thẩm vấn, hành vi xấu, lời thề bất công, nguyền rủa và cuối cùng là khó khăn và đau khổ. Nhưng Thiên Chúa, Đấng đã từng giải thoát ba chàng trai khỏi con đường lửa, luôn ở bên tôi và đã giải thoát tôi khỏi những đau khổ này và biến chúng thành sự ngọt ngào, “vì lòng thương xót của Người tồn tại đến muôn đời”… Xin hãy giúp tôi bằng lời cầu nguyện của anh chị em để tôi có thể chiến đấu theo đúng luật pháp và thực sự “chiến đấu trong cuộc chiến chính nghĩa” và để tôi có thể xứng đáng chiến đấu đến cùng, hoàn thành cuộc đời mình một cách hạnh phúc; nếu chúng ta không còn gặp lại nhau trong đời này, thì ở đời sau, dù sao thì đây cũng sẽ là niềm vui của chúng ta, khi đứng trước ngai Chiên Con tinh tuyền, chúng ta đồng thanh ca ngợi Người, hân hoan trong niềm vui chiến thắng vĩnh cửu. Amen

Ngày 24 tháng 11 năm 1960, Đức Giáo hoàng Gioan XXIII đã thiết lập hàng giáo phẩm Công giáo tại Việt Nam. Có khoảng 5-7 triệu người Công giáo, chiếm khoảng 6-7 phần trăm dân số—tất cả đều là thành quả của máu các vị tử đạo.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/f1124s/