Người trẻ Công giáo học được
gì khi bước ra từ đại dịch Covid-19?
 |
| Một bạn trẻ cầu nguyện trước nhà thờ đóng cửa tại Sài Gòn trong đại dịch (18/4/2020) |
Khi cơn sốt đại dịch đã bắt đầu có dấu hiệu khả quan, người
ta bắt đầu bàn tán về cuộc sống “hậu COVID-19”. Người trẻ Công giáo "hậu
COVID-19" học được gì?
ViCao - CTV Vatican News
Năm 2020 là năm bắt đầu trong ba năm (2020 – 2022) thực hiện
Chương trình Mục vụ Giới Trẻ do Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chọn, với chủ đề “Hướng
đến việc đồng hành và giúp cho người trẻ phát triển toàn diện”[1]. Cùng với chủ đề và định hướng chung của
Giáo Hội tại Việt Nam, các giáo xứ và các nhóm giới trẻ cũng đề ra không ít kế
hoạch hoạt động xoay quanh chủ đề này.
Tuy nhiên, sự xuất hiện của COVID-19 đã làm đảo lộn, đóng
băng, và gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai các kế hoạch và thao thức
này. Sáu tháng trôi qua kể từ khi chủ đề được công bố, không có sinh hoạt nào
đáng kể, thậm chí trong hơn một tháng vừa qua, cả nước không có Thánh Lễ trong
cộng đồng lớn.
Những ngày này, khi cơn sốt COVID-19 đã bắt đầu có dấu hiệu
khả quan, nhiều quốc gia bị ảnh hưởng đã bắt đầu lấy lại thế chủ động trong cuộc
chiến đẩy lùi COVID-19, tại Việt Nam, đến giờ phút hiện tại vẫn chưa có ca tử
vong nào được ghi nhận và công khai, một vài giáo phận đã bắt đầu có Thánh Lễ
công khai trở lại dù khá cẩn trọng. Bên cạnh những diễn tiến có vẻ bớt ảm đạm
đó, người ta bắt đầu bàn tán về cuộc sống “hậu COVID-19”.
Các nhà tâm lý ứng dụng cho rằng, con người có khả năng quên
và chính khả năng này giúp họ hàn gắn các tổn thương trong quá khứ và tiến về
tương lai.[2] Hậu COVID-19 chắc chắn kinh tế sẽ ảm
đạm một thời gian, người ta buộc phải cắt giảm chi tiêu và một vài thói quen,
do vậy cũng sẽ phải điều chỉnh; nhưng câu hỏi đặt ra rằng những thay đổi, điều
chỉnh này sẽ kéo dài trong bao lâu? Lịch sử đã chứng minh khả năng lãng quên của
con người đã khiến họ đi vào những vết đổ cũ; tổn thương từ hai cuộc thế chiến
là một ví dụ điển hình. Người ta ước tính Đệ Nhất Thế Chiến qua đi đã gây ra
khoảng 41 triệu binh lính tham chiến và dân thường thương vong[3]; vậy mà mấy mươi năm sau, nhân loại lại bắt
đầu chống lại nhau và Thế Chiến Thứ Hai đi qua để lại còn nhiều tổn thương hơn
nữa.
Quay trở lại với người trẻ Công giáo hậu COVID-19. Chúng ta
học được gì?
1. Chúng ta đã trải qua một Mùa Phục Sinh lặng lẽ
Đức Giêsu đi vào cuộc tử nạn thầm lặng, và Ngài cũng Phục
Sinh cách hết sức giản dị. Chúng ta (bao gồm cả người viết) đã học được gì khi
đức tin đi qua phép thử COVID-19? Không có cộng đoàn đức tin nâng đỡ, không có
Thánh Lễ, không có các sinh hoạt giáo xứ xôm tụ để giúp chúng ta củng cố và
nuôi dưỡng đức tin. Người trẻ học được gì?
Phải chăng bấy lâu nay, chúng ta đã sống đức tin ở mức tối
thiểu? Và liệu rằng chúng ta có đang bám víu vào hình thức bên ngoài để tự an ủi
bản thân làm tròn bổn phận cho đến khi những hình thức bên ngoài đó phải tạm dừng,
và thế là chúng ta bị khủng hoảng?
2. COVID-19 và lời mời gọi quay trở lại với những giá trị
cốt lõi
Người trẻ ngày nay dùng từ “toang” để diễn tả những đổ vỡ,
cách riêng là những đổ vỡ xảy ra trong thời gian giãn cách xã hội.
“Toang” trong tương quan gia đình
Ngày quyết định kết hôn trong đức tin Công giáo, đôi hôn phối
đã thề hứa trước nhan Chúa và trước cộng đoàn rằng: <<Anh (em) nhận em
(anh) làm vợ (chồng), và hứa sẽ giữ lòng chung thủy với em (anh), khi thịnh vượng
cũng như lúc gian nan, khi bệnh hoạn cũng nhu lúc mạnh khỏe, để yêu thương và
tôn trọng em (anh) mọi ngày suốt đời anh (em)>>. Ấy vậy mà trong thời
gian giãn cách xã hội, khi “phải” quay trở lại và ở cùng nhau từ sáng tới
khuya, thì người ta bắt đầu đổ vỡ, khủng hoảng, thậm chí là bạo lực gia đình.
Phải chăng những đổ vỡ này chỉ là vết gãy của những vết rạn
đã có từ lâu?
Tiếng “toang” chói tai này trong tương quan gia đình đang vỡ
vụn mời mỗi thành viên trong gia đình quay trở lại giá trị cốt lõi của hôn nhân
Công Giáo, quay trở lại với giá trị của gia đình, là “hình ảnh giao ước tình
yêu nối kết Chúa Kitô và Hội Thánh, họ sẽ làm cho mọi người thấy sự hiện diện sống
động của Chúa Cứu Thế trong thế giới và trong bản chất đích thực của Hội Thánh,
qua tình yêu vợ chồng, qua sự quảng đại chấp nhận sinh thành con cái.”[4] Dù muộn màng, chúng ta sắp xếp lại
những mảnh vỡ, sắp xếp lại những giá trị ưu tiên trong cuộc sống với nỗ lực, ước
muốn xây đắp lại “tổ ấm”.
Những kế hoạch vỡ “toang”
Cách ly xã hội buộc chúng ta phải từ bỏ nhiều thứ. Trước hết,
chúng ta từ bỏ ý muốn cá nhân và quyền kiểm soát cuộc sống của mình về thời
gian và không gian. Chúng ta buộc phải gác lại những kế hoạch và đổi hướng những
kế hoạch khác. Những người đánh giá cao hiệu quả và hiệu suất công việc, buộc
phải chậm lại và chấp nhận rằng mình chỉ có thể làm hết sức một vài chuyện, và
rất nhiều chuyện khác thì chỉ ở mức trung bình.
Trong tất cả những xáo trộn đó, người trẻ có nhận ra rằng,
chúng ta vẫn tưởng rằng cuộc đời mình do mình làm chủ, nhưng thực chất việc làm
chủ đó cũng chỉ ở một giới hạn nhất định?
Randy Pausch đã nói “Bạn không thể thay đổi lá bài cuộc sống,
bạn chỉ có thể thay đổi cách chơi.”[5] COVID-19 đẩy con người đến những lựa
chọn và những chọn lựa đó buộc người ta phải đối chiếu với hệ giá trị mà mình
theo đuổi. Điều gì là quan trọng nhất?
Người trẻ được kể nhiều về lịch sử đau thương mà nhân loại
đã đi qua trong đó có những đại dịch đã kết thúc và tìm được thuốc chữa, cũng
có những đại dịch vẫn âm thầm bào mòn sức sống nhân loại. Nhưng những lời kể đó
cũng chỉ dừng lại ở mức độ…chuyện bên ngoài. Thỉnh thoảng, người ta sẽ kể về
HIV/AIDS đang tràn lan ở đâu đó, rồi bệnh lao phổi vẫn đang tàn phá cuộc đời của
một cộng đồng nào đó, hay các bệnh viêm gan A, B, C ở chỗ này chỗ khác; hay vẫn
là cái chuyện hạn hán, thiên tai… Con người vẫn tin rằng mình vô can trong vụ đổ
máu của đồng loại ở những nơi xa. Tất cả những sự thờ ơ đó bỗng dưng bị đánh thức
bởi sự hoành hành của COVID-19, những cái chết chóng vánh thật gần.
Liệu có phải người trẻ - thế hệ được gọi là Millenniums – cần
được chuẩn bị để có tâm thế sẵn sàng đối phó với các cơn đại dịch?
Phải chăng, con tim của người trẻ cần được luyện tập để biết
rung động trước nỗi khổ đau của tha nhân và dám bước ra khỏi vùng an toàn của bản
thân?
Liệu rằng người trẻ có cần được giúp đỡ để sắp xếp lại cuộc
sống của mình, xách balô lên và bắt đầu hành trình gian nan nhưng cần thiết: Đi
vào trong nội tâm của chính mình.
COVID-19 xảy ra như môt sự kiện đau thương cho toàn nhân loại,
nhưng đồng thời cũng là cơ hội phản tỉnh cho con người. Khủng hoảng là tất yếu,
khủng hoảng giúp người ta quay lại với những giá trị cốt lõi của sự hiện hữu và
điều chỉnh những thói quen sống chưa lành mạnh.
---
[1] https://www.hdgmvietnam.com/chi-tiet/chuong-trinh-muc-vu-gioi-tre-2020-2022-moi-thang-mot-hinh-anh-hay-tuoc-hieu-duc-gie-su-37834
[3] http://www.centre-robert-schuman.org/userfiles/files/REPERES%20%E2%80%93%20module%201-1-1%20-%20explanatory%20notes%20%E2%80%93%20World%20War%20I%20casualties%20%E2%80%93%20EN.pdf
Randy Pausch là một người Kitô Hữu được biết đến với chức
danh là giáo sư ngành Tin học, Tương tác giữa máy tính và con người, lập trình
và ông cũng cộng tác cùng NASA trong các công trình nghiên cứu thực tế ảo. Năm
47 tuổi, khi đang tận hưởng một cuộc sống bình yên bên gia đình nhỏ, cùng với rất
nhiều kế hoạch giảng dạy, nghiên cứu, ông được chuẩn đoán bị ung thư tuyến tụy
giai đoạn cuối và chỉ còn 3 – 6 tháng để sống. Randy đã viết ra quyển sách “Bài
Giảng Cuối Cùng” (The Last Lecture) như phần kết bài cho tổng thể bài luận văn
cuộc đời mình dành cho các con. Quyển sách truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ trẻ
về sau, kể từ năm 2008, quyển sách đã bán ra 400 ngàn bản in bằng 46 ngôn ngữ
khác nhau.
Xem thêm tại đây: https://en.wikipedia.org/wiki/Randy_Pausch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét