Bài Ðọc I: (Năm
II) Ep 4, 7-16
"Ðức Kitô là đầu, nhờ
Người mà toàn thân thể được lớn lên".
Trích thư Thánh Phaolô Tông
đồ gửi tín hữu Êphêxô,
Anh em thân mến, mỗi người
trong chúng ta đã được ban ơn tuỳ theo lượng Ðức Kitô ban cho. Vì thế có lời
rằng: "Người lên nơi cao điệu tù nhân về, Người đã ban ân huệ cho mọi
người". Nói rằng "Người lên" nghĩa là gì nếu không phải là trước
Người đã xuống những miền hạ tầng trái đất sao? Ðấng đã xuống cũng chính là
Ðấng đã vượt lên trên mọi tầng trời, để làm viên mãn vạn vật.
Và chính Người đã ban cho kẻ
làm Tông đồ, người làm Tiên tri, còn kẻ khác thì rao giảng Tin Mừng, kẻ khác
nữa làm chủ chăn và thầy dạy, để tổ chức các thánh nhân nên hoàn bị hầu chu
toàn chức vụ, xây dựng thân thể Ðức Kitô, cho đến khi mọi người chúng ta hợp
nhất trong đức tin, và trong sự nhận biết Con Thiên Chúa, trở nên người trưởng
thành, đạt đến tầm tuổi người của Ðức Kitô viên mãn, để chúng ta không còn là
trẻ nhỏ bị lắc lư và lôi cuốn theo mọi chiều gió học thuyết, nghiêng theo sự
lừa dối của người đời, và mưu mô xảo trá làm cho lạc lõng trong sự sai lầm.
Nhưng chúng ta hãy thực hiện
chân lý theo đức ái, hãy tấn tới bằng mọi phương tiện trong Ðức Kitô là đầu. Do
nơi Người mà toàn thân thể được hoà hợp với nhau, kết cấu với nhau bằng những
dây liên lạc cung cấp sinh lực tuỳ theo phận sự của mỗi phần, làm cho thân thể
lớn lên và tự xây dựng lấy mình trong đức mến.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 121, 1-2. 3-4a.
4b-5
Ðáp: Tôi vui mừng khi người ta nói với tôi: "Chúng ta sẽ
tiến vào nhà Chúa" (c. 1).
Xướng: 1) Tôi vui mừng khi
người ta nói với tôi: "Chúng tôi sẽ tiến vào nhà Chúa". Hỡi
Giêrusalem, chân chúng tôi đang đứng nơi cửa thành rồi. - Ðáp.
2) Giêrusalem được kiến thiết
như thành trì, được cấu tạo kiên cố trong toàn thể. Nơi đây các bộ lạc, các bộ
lạc của Chúa tiến lên. - Ðáp.
3) Theo luật pháp của Israel , để ngợi
khen danh Chúa. Tại đây đã đặt ngai toà thẩm phán, ngai toà của nhà Ðavít. -
Ðáp.
*
* *
Alleluia: Tv 118, 18
Alleluia, alleluia! - Lạy
Chúa, xin mở rộng tầm con mắt của con, để quan chiêm những điều kỳ diệu trong
luật Chúa. - Alleluia.
Phúc Âm: Lc 13, 1-9
"Nếu các ngươi không
ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo
Thánh Luca.
Khi ấy, có những kẻ thuật lại
cho Chúa Giêsu về việc quan Philatô giết mấy người Galilê, làm cho máu họ hoà
lẫn với máu các vật họ tế sinh. Người lên tiếng bảo: "Các ngươi tưởng rằng
mấy người xứ Galilê đó bị ngược đãi như vậy là những người tội lỗi hơn tất cả
những người khác ở xứ Galilê ư? Ta bảo các ngươi: không phải thế. Nhưng nếu các
ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy.
Cũng như mười tám người bị tháp Silôe đổ xuống đè chết, các ngươi tưởng họ tội
lỗi hơn những người khác ở Giêrusalem ư? Ta bảo các ngươi: không phải thế;
nhưng nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ
diệt như vậy".
Người còn nói với họ dụ ngôn
này: "Có người trồng một cây vả trong vườn nho mình. Ông đến tìm quả ở cây
đó mà không thấy, ông liền bảo người làm vườn rằng: Kìa, đã ba năm nay ta đến
tìm quả cây vả này mà không thấy có. Anh hãy chặt nó đi, còn để nó choán đất
làm gì!" Nhưng anh ta đáp rằng: "Thưa ông, xin để cho nó một năm nay
nữa, tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân: may ra nó có quả chăng, bằng không
năm tới ông sẽ chặt nó đi".
Ðó là lời Chúa.
Suy Niệm:
Lời giảng và dụ ngôn của Ðức
Giêsu chứng tỏ Thiên Chúa luôn khoan dung, kiên nhẫn chờ đợi con người sám hối
và hoán cải. Sám hối là điều kiện cần thiết để chúng ta được Thiên Chúa tha
thứ. Dù chúng ta yếu đuối và nhiều lỗi lầm, đó không phải là điều đáng trách,
nhưng điều quan trọng là chúng ta biết nhìn nhận con người giới hạn của mình và
tích cực sửa đổi.
Cầu Nguyện:
Lạy Chúa, Chúa đã kiên nhẫn
chờ đợi chúng con ăn năn sám hối. Xin Chúa giúp chúng con mau mắn quay về với
Chúa. Xin hãy làm phát sinh những hoa quả tốt tươi trong tâm hồn chúng con là
tình yêu mến, đức công bình, lòng quảng đại bao dung... Ðó là điều Chúa chờ đợi
và vui mừng khi nhìn thấy kết quả tốt đẹp nơi chúng con. Xin Chúa chúc lành cho
chúng con và giúp chúng con trung thành với điều ước nguyện. Nguyện xin Ðức
Giêsu Kitô cầu bầu cho chúng con. Amen.
(Lời Chúa
trong giờ kinh gia đình)
Thay Ðổi Cái Nhìn
(Lc 13,1-9)
Suy Niệm:
Thay Ðổi Cái Nhìn
Cùng một biến cố, nhưng người
ta có thể nhìn dưới nhiều góc cạnh khác nhau. Bệnh AIDS (SIDA) chẳng hạn, các
nhà Y học coi đó như một thách đố cho việc tìm tòi, một số kỹ nghệ gia coi đó
là dịp để tung ra các sản phẩm phòng ngừa, các nhà đạo đức thì coi đó như là
chiếc roi của Thiên Chúa trừng phạt nhân loại, còn người có đức tin thực sự lại
nhận ra ở đó khởi điểm của tình yêu của Thiên Chúa đối với con người.
Chúa Giêsu đã nhắc đến phản
ứng rất thông thường của người Do thái và có lẽ cũng là của nhiều Kitô hữu, đó
là qui trách cho Thiên Chúa mọi sự trừng phạt. Khi Philatô ra lệnh xử tử một số
người Galilê nổi loạn, thì người Do thái cho rằng những người này đáng bị trừng
phạt vì là những kẻ tội lỗi. Khi tháp Silôê đổ xuống làm một số người chết,
người ta cũng bảo là họ bị Chúa phạt.
"Chúa phạt", đó có
thể là phản ứng của chúng ta khi đứng trước một tai họa cho người khác. Chúng
ta vừa gán cho Chúa một hình ảnh không mấy đúng đắn về công bình, vừa vô tình
kết án người khác mà quên đi thân phận yếu hèn của mình.
Chúa Giêsu mời gọi chúng ta
nhìn vào các biến cố với niềm tin tưởng vào tình yêu Thiên Chúa. Dù con người
tội lỗi đến đâu, Thiên Chúa vẫn luôn yêu thương, tha thứ cho họ. Ý thức về tình
yêu ấy, con người cũng được mời gọi hoán cải. Càng nhận ra tình yêu Thiên Chúa,
càng ý thức về thân phận yếu hèn của mình và càng phải cảm thông và yêu thương
người khác nhiều hơn. Sám hối trước tiên phải là sám hối trong cái nhìn về
Thiên Chúa nhân từ, đồng thời thay đổi cái nhìn đối với người khác.
Ước gì hoa trái của yêu
thương, phó thác, tha thứ trổ bông trong tâm hồn và tràn ngập trong ánh mắt
chúng ta.
(Veritas
Asia)
.jpg)
Lời Chúa Mỗi Ngày
Thứ
Bảy Tuần 29 TN2
Bài đọc: Eph 4:7-16; Lk 13:1-9.
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ:
Phải hiểu biết kế họach của Thiên Chúa để sinh hoa quả cho Ngài.
Khi nhìn vào một sự kiện
xảy ra, mỗi người có một nhận xét khác nhau: có người cho là hay, có người cho
là dở, có người chẳng cho là hay và cũng chẳng cho là dở. Hay hoặc dở tùy vào
trình độ hiểu biết của mỗi người; vì thế, cần phải nghiên cứu để hiểu rõ vấn đề
trước khi phê phán. Trong Bài đọc I, Thánh Phaolô dạy cho các tín hữu hiểu biết
Mầu Nhiệm Cứu Độ của Thiên Chúa và vai trò của mỗi người trong kế họach Cứu Độ
của Thiên Chúa. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu khiển trách sự hiểu biết sai về liên
hệ giữa tội lỗi và hình phạt của một số người qua 2 sự kiện: (1) những người
Galilee bị Tổng Trấn Philatô giết, và (2) 18 người bị tháp Siloah đè chết.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Kế
Họach Cứu Độ của Thiên Chúa
1.1/ Thiên Chúa ban cho
mỗi người một ơn gọi khác nhau: Thánh Phaolô quả quyết: “Mỗi người chúng ta đã nhận được ân
sủng tuỳ theo mức độ Đức Kitô ban cho.” Để dẫn chứng thực tại này, Thánh Phaolô
trích dẫn lời của Thánh Vịnh 68:18 với một sửa đổi quan trọng: “Người đã lên
trên cao, dẫn theo một đám tù; Người đã ban ân huệ cho loài người.”
Trong khi vế hai của Thánh Vịnh 68:18 viết, “… Người
đã nhận lễ vật giữa lòai người.” W. Barclay cho một nhận xét
rất hay về sự sửa đổi này: “Trong Cựu Ước, Vua chiến thắng khải hòan về có
quyền đòi hỏi và nhận quà từ dân. Trong Tân Ước, Đức Kitô sau khi đã chiến
thắng khải hòan lại dâng và ban quà cho dân. Đây chính là sự khác biệt nền tảng
giữa 2 Giao Ước: Trong Cựu Ước, một Thiên Chúa ghen tương nhấn mạnh đến nhận lễ
vật từ dân; trong Tân Ước, một Chúa tình thương tuôn đổ tình yêu của Ngài xuống
trên dân. Đó mới thực sự là Tin Mừng.”
Đâu là quà tặng mà Đức
Kitô ban thêm cho con người? Thánh Phaolô liệt kê một số những ơn gọi chính:
(1) Kẻ này làm Tông
Đồ: Ngòai
Nhóm Mười Hai, Chúa còn chọn nhiều môn đệ và các Tông Đồ khác để sai đi như
Phaolô, Barnabas …
(2) Người nọ làm ngôn
sứ: Ngôn sứ
là những người nói thay cho Thiên Chúa. Mặc dù ngôn sứ theo nghĩa hẹp đã chấm
dứt sau khi Gioan Tẩy Giả đến, nhưng theo nghĩa rộng tất cả những ai nói Lời
Chúa đều là những ngôn sứ của Ngài.
(3) Kẻ khác làm người
viết Tin Mừng: là 4 Thánh Ký: Matthew, Marco, Luca, và Gioan. Cũng có thể mở
rộng để bao gồm Phaolô và những tác giả khác của Tân Ước.
(4) Kẻ khác nữa làm
người coi sóc và dạy dỗ: Đây là nhiệm vụ của các chủ chăn trong Giáo Hội: Đức Giáo Hòang,
các Giám Mục, các linh mục.
1.2/ Cho một mục đích: Mặc dù ơn gọi Chúa ban
cho mỗi người khác nhau, nhưng tất cả đều nhắm một mục đích: “là xây dựng thân
thể Đức Kitô, cho đến khi tất cả chúng ta đạt tới sự hiệp nhất trong đức tin và
trong sự nhận biết Con Thiên Chúa, tới tình trạng con người trưởng thành, tới
tầm vóc viên mãn của Đức Kitô.” Đứng trước Kế Họach Cứu Độ của Thiên Chúa, con
người có tự do lựa chọn hai lối sống:
(1) Sống theo sự gian
dối và chia rẽ: Thánh Phaolô ước mong các tín hữu đừng chọn lối sống này: “Chúng
ta sẽ không còn là những trẻ nhỏ, bị sóng đánh trôi giạt theo mọi chiều gió đạo
lý, giữa trò bịp bợm của những kẻ giảo quyệt khéo dùng mưu ma chước quỷ để làm
cho kẻ khác lầm đường.” Chẳng hạn: vì ham danh, một số người đòi quyền để làm
những gì người khác làm.
(2) Sống theo sự thật
và trong tình bác ái: Thánh Phaolô mong ước cho các tín hữu: “Chúng ta sẽ lớn lên về
mọi phương diện, vươn tới Đức Kitô vì Người là Đầu. Chính Người làm cho các bộ
phận ăn khớp với nhau và toàn thân được kết cấu chặt chẽ, nhờ mọi thứ gân mạch
nuôi dưỡng và mỗi chi thể hoạt động theo chức năng của mình. Như thế Người làm
cho toàn thân lớn lên và được xây dựng trong tình bác ái.”
2/ Phúc Âm: Nếu
các ông không sám hối, các ông cũng sẽ chết hết như vậy.
2.1/ Xét mình thay vì xét
người: Đâu
là sự liên quan giữa đau khổ và tội lỗi? Có 2 cách nhìn: của thế gian và của
Thiên Chúa. Theo cách nhìn của thế gian: đau khổ phải chịu là do tội lỗi gây
lên, “Ác giả ác báo, tội càng lớn đau khổ càng nhiều.” Theo cách nhìn của Thiên
Chúa: đau khổ có thể không do tội lỗi. Chẳng hạn, có người hy sinh chịu đau khổ
cho người khác được sống (Chúa Giêsu), hay để vinh quang Thiên Chúa được tỏ
hiện (Job, người mù từ lúc mới sinh). Chúa Giêsu dẫn chứng 2 ví dụ:
(1) Những người Galilê
bị tổng trấn Philatô giết, khiến máu đổ ra hoà lẫn với máu tế vật họ đang dâng. Chúa Giêsu
hỏi khán giả: “Các ông tưởng mấy người Galilê này phải chịu số phận đó vì họ
tội lỗi hơn mọi người Galilê khác sao? Tôi nói cho các ông biết: không phải thế
đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy.”
(2) Mười tám người bị
tháp Silôác đổ xuống đè chết. Chúa Giêsu cũng đặt câu hỏi cho khán giả: “Các ông tưởng
họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Jerusalem
2.2/ Con người phải sinh
hoa trái cho Thiên Chúa: Thay vì làm việc vô ích như xét đóan tội lỗi của người khác, Chúa
Giêsu muốn con người làm việc ích lợi hơn là xét đóan chính mình qua dụ ngôn
cây vả không sinh trái: “Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác
ta ra cây tìm trái mà không thấy, nên bảo người làm vườn: "Anh coi, đã ba
năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm
gì cho hại đất? Nhưng người làm vườn đáp: "Thưa ông, xin cứ để nó lại năm
nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. May ra sang năm nó có
trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi."”
Thiên Chúa sẽ kiên nhẫn
chờ đợi để con người sinh hoa kết quả; nhưng nếu con người vẫn không sinh trái,
Ngài sẽ chặt đi và lấy chỗ cho người khác để sinh trái cho Ngài.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC
SỐNG:
- Chúng ta cần hiểu biết
tường tận Kế Họach Cứu Độ của Thiên Chúa và vai trò của mỗi người chúng ta
trong Kế Họach này.
- Đừng ghen tị đòi làm
những gì người khác làm, nhưng biết chu tòan ơn gọi Chúa ban, để cùng với mọi
người, đưa Kế Họach Cứu Độ của Thiên Chúa tới chỗ viên mãn.
- Đừng nhìn chung quanh
để dò xét và kết án người khác, nhưng hãy tự xét mình để xem mình đã sinh hoa
kết trái tương xứng với những hồng ân Thiên Chúa đã ban chưa?
Linh mục Anthony Đinh Minh Tiên OP
.gif)
Thứ Bảy tuần 29 thường niên
Sứ điệp: Thử thách, đổ vỡ và cả những sa ngã…, tất cả như là những
dấu chỉ mời gọi chúng ta ý thức đến thân phận mỏng manh yếu đuối của con người.
Vì thế, mỗi người luôn phải biết sám hối để canh tân cuộc sống của mình.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, dù chỉ là một phút hồi tâm và đặt mình trước mặt
Chúa, con đã có thể cảm nghiệm được những cay đắng, thất bại, tội lỗi của con
trong cuộc đời. Không chỉ là một lần mà biết bao lần con đã ăn năn, quyết tâm
chừa bỏ những sai lỗi, để rồi với thời gian, con lại bất lực trước những cám dỗ
của tiền tài, danh vọng, lạc thú. Con bị cuốn hút vào đó mà sức con vô phương
cưỡng lại.
Lạy Chúa, dù vậy, Chúa vẫn ban ơn cho con lớn
lên, Chúa vẫn dẫn con đi thêm một đoạn đường mới. Con nhận ra rằng những biến
cố đời con là những lời mời gọi âm thầm của Chúa, để thức tỉnh con và dẫn đưa
con đến với Chúa là Đấng đầy lòng thương xót.
Lạy Chúa, xin tha thứ cho con về tất cả những
vong ân bội nghĩa trước tình yêu của Chúa. Xin Chúa đừng để con bao giờ
chán nản thất vọng và đóng kín mình trong tội lỗi, nhưng biết sám hối, biết mở
lòng hướng nhìn lên Chúa. Xin cho con biết thường xuyên điều chỉnh cách nghĩ và
lối sống, để con biết loại ra khỏi cuộc đời những kiểu sống vô tâm, vô trách
nhiệm trong cuộc sống cộng đoàn gia đình, giáo xứ và xã hội.
Lạy Chúa, ước gì con biết hy sinh sống cho Chúa,
ước gì con biết nhận ra Thánh Ý Chúa nơi những gì xảy đến cho con, để cuộc sống
con được sinh hoa kết trái, hoa trái cho tình yêu Thiên Chúa. Amen.
Ghi nhớ : "Nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì
tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy".
27/10/12 THỨ BẢY TUẦN 29 TN
Lc 13,1-9
Lc 13,1-9
CƠ HỘI ĐỂ SÁM HỐI
“Tôi nói cho các ông
biết, nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết y như vậy.” (Lc 13,5)
Suy niệm: Gần đây báo chí tường thuật nhiều trường hợp cái chết “từ
trên trời rơi xuống:” những chiếc “xe điên” bỗng dưng mất lái đâm thẳng vào nhà
dân, gây thương tích, tử vong cho nhiều người. Dân gian dễ lấy quan niệm “ác
giả ác báo” để qui kết những người bị nạn hoặc thậm chí cha ông họ đã ăn ở thất
đức nên mới bị “quả báo nhãn tiền” như vậy. Lời Chúa hôm nay cũng thuật lại
thái độ tương tự của người Do Thái đối với những người “chết oan” trong hai
biến cố thời sự: Họ cho rằng hẳn là những người gặp nạn đó bị Chúa trừng phạt
vì họ tội lỗi hơn những người khác. Chúa Giêsu bác bỏ lối lý giải kiểu “quét
rác sang nhà hàng xóm” đó và mời gọi mỗi người phải coi những biến cố như vậy
như một lời cảnh báo, một cơ hội để sám hối, vì “nếu không chịu sám hối thì cũng sẽ
chết như vậy.”
Mời Bạn: Một nhà thơ đã nói: “Mỗi cái chết của một người khác là
một tiếng chuông báo trước cho bạn biết về tương lai của chính mình”. Mọi biến cố xảy ra đều là những
lời nhắc nhở chúng ta luôn sẵn sàng cho những tình huống xấu nhất đó bằng cách
sống một đời sống tốt: Đó là luôn sống hết mình cho công việc mà bạn đang đảm
trách trong giây phút hiện tại này.
Sống Lời Chúa: Dành ít phút cuối ngày để kiểm điểm và sám hối vì những lỗi
lầm và để quyết tâm sửa đổi.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, sám hối không phải là điều dễ dàng bởi lẽ chúng
con không đủ khiêm tốn để nhận mình lầm lỗi. Xin Chúa giúp chúng con biết hoán
cải thực sự để dám chấp nhận những cắt tỉa đớn đau và những hành động sửa lỗi
cụ thể.
Tìm trái mà không thấy
Chúa
vẫn muốn cho tôi tiếp tục sống trên đời. Mỗi ngày sống là quà tặng của lòng
thương xót. Còn sống là còn cơ hội để sinh trái, để bày tỏ lòng sám hối ăn năn.
Suy niệm:
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu cảnh báo
hai lần (cc. 3, 5).
“Nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ
chết hết như vậy.”
Đức Giêsu đi từ những chuyện đau thương chết
chóc
của một số người ở Galilê và Giêrusalem,
để nhắc nhở người nghe ra khỏi sự tự mãn của
mình mà sám hối.
Dụ ngôn cây vả sẽ cho thấy thế nào là sám hối
theo cái nhìn của Ngài.
Đơn giản sám hối là sinh trái.
Trái là điều ông chủ có ý nhắm đến khi trồng
cây vả giữa vườn nho.
Ông không trồng vả để lấy củi hay bóng mát.
Cây vả có chỗ trong khu vườn và cũng có chỗ
trong tâm trí ông.
Ông có một người làm vườn.
Hẳn người này đã hết sức chăm bón cho cây vả để
nó sinh trái.
Ba năm trôi qua, cứ đến mùa vả, ông chủ lại
đến, tìm trái và không thấy.
Những hành vi này được lặp lại như một điệp
khúc mỗi năm (cc. 6-7).
Ông chủ đi từ hy vọng đến thất vọng.
Cái háo hức khi lần đầu đến cây tìm trái chẳng
còn.
Ông đã kiên nhẫn, đã chờ, không phải một năm,
mà ba năm.
“Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất” (c.
7).
Rõ ràng quyết định này không do sự tàn ác hay
nóng nảy.
Chặt đi khi chẳng còn gì để hy vọng, khi chờ
đợi đã mỏi mòn.
Cây vả đã lấy màu mỡ của đất trồng nho, mà
không sinh trái.
Nó không đáp ứng ước mơ tự nhiên của ông chủ,
người đã cho nó hiện hữu ở trong khu vườn này.
“Xin cứ để cho nó lại năm nay nữa” (c. 8).
Lời xin của người làm vườn, người đã chăm sóc
cây vả từ nhiều năm.
Người ấy xin cho cây vả một cơ hội,
cơ hội duy nhất và cuối cùng để tránh cái chết
chắc chắn.
“Tôi sẽ vun xới, bón phân. May ra sang năm nó
có trái…”
Cây vả cằn cỗi vẫn còn được hy vọng, còn được
chăm sóc.
Không thấy ông chủ phản đối, chắc ông đồng ý
chờ thêm một năm.
Cả ông chủ cũng nuôi lại niềm hy vọng.
Cuối cùng cây vả cằn cỗi này có ra trái không,
có bị chặt không?
Dụ ngôn không cho ta câu trả lời.
Vì câu trả lời nằm ở chính tôi.
Tôi chính là cây vả ấy.
Tôi đã được trồng, được yêu, được hy vọng, được
chờ, được chăm bón.
Bao điều lớn nhỏ Chúa làm cho đời tôi từ trước
đến nay.
Hoa trái của cây vả đời tôi có tương xứng với
những gì Chúa ban không?
Tôi suy nghĩ về sự kiên nhẫn của Chúa và cả sự
thất vọng của Ngài nữa.
Chúa vẫn muốn cho tôi tiếp tục sống trên đời.
Mỗi ngày sống là quà tặng của lòng thương xót.
Còn sống là còn cơ hội để sinh trái, để bày tỏ
lòng sám hối ăn năn.
Dù sao câu kết của người làm vườn tốt bụng vẫn
là một đe dọa.
“Nếu không ông cứ chặt nó đi!” (c. 9).
.jpg)
Cầu nguyện:
Như thánh Phaolô trên đường về Đamát,
xin cho
con trở nên mù lòa
vì ánh
sáng chói chang của Chúa,
để nhờ
biết mình mù lòa mà con được sáng mắt.
Xin cho con đừng sợ ánh sáng của Chúa,
ánh sáng
phá tan bóng tối trong con
và đòi
buộc con phải hoán cải.
Xin cho con đừng cố chấp ở lại trong bóng tối
chỉ vì
chút tự ái cỏn con.
Xin cho con khiêm tốn
để đón
nhận những tia sáng nhỏ
mà Chúa
vẫn gửi đến cho con mỗi ngày.
Cuối cùng, xin cho con hết lòng tìm kiếm Chân lý
để Chân
lý cho con được tự do.
Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
Hãy Nâng Tâm Hồn Lên Tháng 10
27 THÁNG MƯỜI
Vinh Quang Của Việc
Khiêm Tốn Phục Vụ Tha Nhân
Mối hiệp nhất do đức tin
và Phép Rửa phản chiếu đặc biệt vinh quang của Thiên Chúa, vinh quang mà Thiên
Chúa Cha từ đời đời đã ban cho Chúa Con, vinh quang mà Ngài đã ban cho Chúa Con
trên mặt đất này, nhất là khi Ngài bị treo trên cây thập giá. Vì thế, tiếng gọi
chia sẻ vinh quang này sẽ làm lan tỏa khát vọng hiệp nhất. Chúa Giêsu đã cầu
nguyện cùng Chúa Cha: "Con đã ban cho họ vinh quang mà Cha đã ban cho Con,
để họ được nên một, như chúng ta là một" (Ga 17,22).
Vậy đâu là vinh quang mà
Chúa Cha đã ban cho Chúa Con? Đó là vinh quang của việc phục vụ người khác cách
khiêm tốn, vinh quang của việc thi hành thánh ý Cha trong mọi sự, vinh quang
tột đỉnh nơi thái độ tự do chấp nhận cái chết trên thập giá, nơi hy tế cứu
chuộc hết thảy trần gian. Vinh quang của Đức Kitô là như thế.
Đó cũng là con đường
vinh quang được tiếp bước bởi các môn đệ Đức Kitô. Phương thế tuyệt hảo nhất để
tôn vinh Thiên chúa là theo gương mẫu của Đức Giêsu, Đấng đã nói: "Nếu ai
muốn theo Tôi, hãy bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo Tôi"
(Lc 9,23). Bất cứ ai tôn vinh Thiên Chúa bằng cách này đều thông dự vào sự hiệp
nhất của Thiên Chúa và nên một với Ngài, như Chúa Cha và Chúa Con là một.
Hiệp nhất là một ân huệ
của Thiên Chúa, Đấng duy nhất trong Ba Ngôi thần linh. Ở đâu ân sủng này được
đón nhận trong đức tin, ở đó sẽ có các hoa quả của Thánh Thần: "Bác ái,
hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hoà và tiết
độ" (Gl 5,22). Vâng, Thiên Chúa giúp chúng ta vượt qua những chia rẽ và
tái khám phá sự hiệp nhất trong Ngài. Ngài ban cho chúng ta ánh sáng chân lý và
ân sủng cần thiết để chúng ta đổi mới tâm hồn. Ngài giải thoát ta khỏi sự ngu
muội, khỏi lầm lạc, và khỏi tội lỗi – khỏi tất cả những nguyên do gây chia rẽ
trong chính bản thân mình và trong các mối quan hệ với người khác. Chúa Thánh
Thần luôn ở gần những kẻ kêu cầu Ngài. Ngài ban tặng chúng ta mối hiệp thông
trọn vẹn với Thiên Chúa và giúp chúng ta hoà giải với anh chị em mình.
+++++++++++++++++
Lời Chúa Trong Gia Đình
Ngày 27-10
Ep 4, 7-16; Lc 13, 1-9.
LỜI SUY NIỆM: Trong câu chuyện
những người Galilê bị tổng trấn Philatô giết chết khiến máu đổ ra hòa lẫn với
máu tế vật, người ta kể cho Chúa Giêsu nghe, và Chúa Giêsu đã cho họ biết: đừng
tưởng những người đó là những kẻ tội lỗi, Rồi Chúa Giêsu đưa thêm câu
chuyện mười tám người bị tháp Si-lô-a đổ xuống đè chết. Và Ngài cho biết tất cả
những người này không phải là những người mắc tội nặng hơn các người khác ở
Giêrusalem. Và ngài khuyên đừng tưởng như thế. Dưới con mắt của con người trong
mọi thời đại đều cho những người gặp tai nạn là những người tội lỗi đang phải
trả giá. Đối với người Ki-tô hữu của chúng ta, cần phải nhìn thấy những biến cố
xãy ra cho mình cũng như những người chung quanh, để biết quan tâm và nhận xét
một cách chin chắn và bình tỉnh. Những biến cố này muốn đánh thức bản thân và
tâm hồn mình những gì? Khi chiêm ngắm các dấu chỉ với một thực tâm, sẽ cho
chúng ta một quyết định đứng đắn trong sám hối và cầu nguyện.
Mạnh Phương
++++++++++++++++++
27 Tháng Mười
Bất Ngờ
Như một chuyện khó tin mà có thật: đó là chuyện của một chàng
thanh niên Tây Ðức một mình lái chiếc Cessna cánh quạt nhỏ, vượt qua hành lang
400 dặm trên lãnh thổ Liên Xô, rồi an toàn đáp xuống Quảng Trường Ðỏ, gần điện
Cẩm Linh... Trước khi đáp xuống vào lúc 7 giờ tối, phi cơ còn lượn 3 vòng chung
quanh mộ của chủ tịch Lênin.
Người thanh niên Tây Ðức tên là Matthias Rust này đã điềm tĩnh
bước ra khỏi phi cơ, ký sổ lưu niệm cho một số khách hiếu kỳ và khâm phục. Sau
đó, công an Liên Xô đã đến tóm cổ anh đưa đi mất.
Trong suốt một cuộc hành trình dài, anh chỉ bị phi cơ tuần thám
của Liên Xô theo dõi mà không làm cản trở. Có thể họ cho phi cơ của anh định
làm chuyện kỳ lạ khác người cho nên không bắt anh đáp xuống nửa đường. Phi cơ
lại bay rất thấp cho nên đã tránh được sự kiểm soát của các dàn Radar. Dù sao
đây cũng là một chuyện khó tin chưa từng xảy ra trên một lãnh thổ có một hệ
thống phòng thủ chặt chẽ như Liên Xô.
Sự thành công của chiếc phi cơ nhỏ này đã khiến cho nhà cầm
quyền Liên Xô e ngại và giật mình về sự phòng thủ sơ sót của mình. Sau một cuộc
họp khẩn cấp của Bộ Chính Trị, Tổng Trưởng Quốc Phòng và Bộ Trưởng Không Quân
đã bị cách chức. Trong khi đó thì chủ tịch Gorbachov lại nói một câu khôi hài
như sau: "Chúng ta phải cám ơn anh chàng Tây Ðức này vì nhờ có anh ta mà
chúng ta mới cải tổ hệ thống phòng thủ của chúng ta chặt chẽ và cẩn thận
hơn".
Nhiều người đã xem lời phát biểu trên đây phản ánh tinh thần
phục thiện và cởi mở của chủ tịch Gorbachov.
Sự
thành công của chàng thanh niên Matthias Rust khi đáp xuống Quảng trường Ðỏ có
thể được xem như một tai nạn trong hệ thống phòng thủ của Liên Xô.
Tai
nạn là một bất ngờ mà con người không bao giờ lường trước được... Không ai học
được chữ ngờ trong cuộc sống. Có một cái gì đó luôn ở ngoài tầm tay, ở ngoài
khả năng của con người. Bài học thông thường nhất mà ai cũng có thể học được từ
một tai nạn: đó là không ai làm chủ được chính sự sống của mình.
Người
Kitô luôn được mời gọi để tìm ra ý nghĩa của các biến cố. Biến cố nào xảy đến
trong cuộc sống cũng là một lời ngỏ của Thiên Chúa đối với con người. Ngài nhắc
nhở cho con người biết rằng Chủ Tế của sự sống chính là Ngài. Ngài kêu mời con
người luôn sẵn sàng để đến với Ngài trong cuộc gặp gỡ tối hậu. Ngài cho con
người thấy những giới hạn của mình để biết hướng về Ngài với tất cả tin tưởng
phó thác.
(Lẽ Sống)
Ngày 27
Đó chính là
điều Đức Maria đã làm. Tư cách làm mẹ về thể xác của
Đức Maria không diễn đạt một chức vụ mà người ta
có thể tự phụ, vì: 'Ai muốn làm người
đứng đầu, thì phải làm người rốt hết, và làm
người phục vụ mọi người" (Mc 9,35).
Đức Maria hiểu rằng không ai sở hữu tình yêu của
một người khác bao giờ, cũng như không ai vì yêu mà sở hữu người khác. Một
người mẹ là người để cho con mình, ngay từ khi lọt lòng, được quyền tự do đối với mình. Chính sự tự do quyết định
lắng nghe Lời Chúa và đem ra thực hành, quyết định đi theo Chúa, làm ta nên giống Đức Kitô, Đức Maria đi vào lãnh
vực của sự cho không. Mẹ mở ra cho một hành động , một sự dấn thân: là thực
hành lời Chúa và sinh hoa trái. Thay vì tự nhốt mình trong sự sở hữu thụ động của tư cách làm mẹ,
Đức Maria lao vào hành động, vào cuộc phiêu lưu
bước theo chân con mình, lúc mà gia đình tránh né và muốn người Con này đi con đường mà cha mẹ
vạch ra. Mẹ không đánh mất tư cách làm
mẹ, nhưng mở ra cho một sự phong phú mới, đó là sinh ra một thế giới mới cho
Thiên Chúa.
Đức Cha Albert Rouet
|
Hạnh Các Thánh
Ngày 27 tháng 10
THÁNH NAMATÔ
GIÁM MỤC
|
|
Chúng
ta không biết gì về gia tộc và đời sống thiếu thời của thánh Namatô, ngoại
trừ ít sử liệu của thánh Grêgôriô thuật lại một phần đời sống hoạt động của
ngài.
Theo
thánh Grêgôriô, thì thánh Namatô là giám mục kế vị Đức Rusticô và là giám mục
thứ tám của địa phận Averniô (Avernes).
Vì tin
tưởng vào quyền quan phòng của Thiên Chúa nên sau khi thụ phong giám mục, cử
chỉ đầu tiên của ngài là khiêm tốn đến quỳ trước bàn thờ Thánh Tâm Chúa Giêsu
dâng hiến cho Người tất cả con chiên và những công việc sẽ làm. Theo thánh
nhân nhiệm vụ trọng yếu của Giám mục là rao giảng Phúc âm trong địa phận. Vì
thế không quản mệt nhọc và bận trăm công ngàn việc, ngài đã đi đến từng xứ,
nhất là những nơi thiếu linh mục để đem Lời Chúa đến cho họ. Ngài có tài dùng
những lời lẽ đơn sơ, những hình ảnh cụ thể và những câu truyện quen thuộc để
diễn tả những chân lý cao siêu trong Phúc âm. Do đó, lời giảng của ngài không
những hấp dẫn thính giả mà còn có sức đánh động lòng chai đá của họ. Mỗi lần
đi giảng, đức giám mục lại đem về cho Chúa nhiều linh hồn tội lỗi hoặc bỏ
xưng tội lâu năm, hoặc còn sống ngoài đức tin công giáo. Sở dĩ có kết quả tốt
đẹp ấy là vì chính đời sống của ngài đã là bài giảng Phúc âm sống động nhất.
Hơn ai hết, thánh Namatô ý thức rằng phải giảng bằng đời sống hơn bằng lời
nói vì: lời nói có thể trôi qua nhưng gương sáng không thể không đem lại kết
quả. Đó chính là đường lối rao giảng Phúc âm của Chúa Giêsu và các Tông đồ.
Chú tâm đến việc rao giảng Phúc âm nhưng thánh giám mục cũng không quên lo
tiễu trừ những gì phản thuần phong mỹ tục. Như những thói quen buôn thần bán
thánh, những lạm dụng bất chính của hàng giáo sĩ về bổng lộc.
Tất cả
đều bị thánh nhân nhổ tận rễ. Dưới đời ngài, các giáo sĩ trong địa phận như
cảm thấy sống lại một nết sống của Chúa Giêsu, lấy việc phụng thờ, truyền
giáo và cứu rỗi các linh hồn làm mục đích hoạt động. Đối với riêng những con
chiên có tiếng cứng đầu ương ngạnh, thánh Namatô không ngại đến tận nhà thảo
luận tìm hiểu và lấy lòng nhân ái để thuyết phục. Nhờ đường lối cư xử mền dẻo
này, thánh nhân đã đem nhiều linh hồn về cùng Chúa và ảnh hưởng của ngài mỗi
ngày một lan rộng, không những trong địa phận mà còn đến nhiều nơi xa lạ
khác.
Nghe
biết đời sống thánh thiện và những bài giảng hùng hồn về Thánh kinh của Đức
giám mục, nhiều địa phận đã mời ngài tới giảng thuyết trong những dịp lễ quan
trọng như lễ Chúa Giáng Sinh, Phục sinh và Hiện xuống. Ngài cũng thường được
mời giảng tĩnh tâm hằng năm cho các tu viện và các linh mục địa phận. Quả
thực lời sách Huấn đạo sau đây đã thực hiện rõ nét nơi ngài: “Chúa đã mở
miệng người giảng dạy trong Giáo hội, Chúa đã ban cho người đầy khôn ngoan và
minh mẫn, và đã mặc cho người áo vinh quang” (Ecl 15,5).
Thánh
Namatô có lòng sùng kính các thánh cách riêng, ngài không những đọc mà còn
viết tiểu sử nhiều vị thánh. Ngài thường nói với các linh mục trong địa phận:
“Ai không yêu mến các thánh của Thiên Chúa thì hầu chắc chắn không thể nên
thánh được. Mến các ngài, đối với tôi là bắt đầu gia nhập cộng đoàn các kẻ
theo Con Chiên đi khắp nơi”. Đặc biệt hơn cả là lòng sùng kính của ngài đối
với hai thánh tử đạo Vita và Agricôla. Thánh nhân vận động xây cất đại giáo
đường để dâng kính hai vị thánh. Sau mười hai năm xây dựng đại giáo đường,
thánh nhân cho một số linh mục và đoàn tùy tùng sang Bồ Đào Nha để rước di
hài hai vị tử đạo về đặt trong thánh đường. Như để tưởng thưởng những hoạt
động của thánh giám mục, trong dịp này Chúa đã làm một phép lạ huy hoàng
trước mặt hàng trăm ngàn giáo dân. Khi đoàn rước di hài hai thánh tử đạo về
đến gần đại giáo đường thì vị linh mục chủ tọa dừng lại và cho người về báo
tin cho thánh giám mục. Sáng hôm sau khi nhận được đoàn rước còn cách xa độ
mấy cây số thì chính thánh nhân cùng với giáo dân, cầm thánh giá và nến sáng
ra cung nghinh di hài các thánh, nhưng trên đường về, trời bỗng đổ mây, sấm
sét kinh hoàng, và mưa trút ngập đường.
Trước
cơn giông bất thần, thánh Namatô cầu nguyện với Chúa rồi truyền cho giáo dân
cứ tin tưởng, bình tĩnh giữ hàng ngũ cuộc rước. Ôi! Kết quả của lòng tin mạnh
mẽ, chính thánh giám mục và mọi người tham dự không ướt mảy may. Cuộc rước
kết thúc tốt đẹp, mọi người phấn khởi ca ngợi Thiên Chúa và kính phục nhân
đức của vị chúa chiên.
Đức
giám mục vẫn hăng say với công việc coi sóc địa phận không quản chi tóc bạc
răng long và số tuổi đè nặng trên thân xác ốm yếu. Ngài được Chúa gọi về cách
êm ái sau hai tháng liệt giường. Ngài qua đời năm 460 hưởng thọ 82 tuổi. Để
ghi nhớ công ơn đặc biệt của vị ân nhân địa phận, người ta đã tổ chức lễ an
táng của ngài cách trọng thể. Xác thánh nhân được mai táng trong chính đại
giáo đường ngài đã xây cất. Ngày nay, ngôi thánh đường còn hiên ngang bá chủ
cả một miền rộng lớn như muốn nói lên mãi tấm lòng nhiệt thành phụng sự nước
Chúa của thánh Namatô.
Lạy
Chúa, xin vì lời bầu cử và gương sáng của thánh giám mục Namatô, ban cho
chúng con luôn mạnh tin vào Chúa để trong đời sống gian lao, chúng con chiến
đấu can trường và mai ngày trên thiên quốc, chúng con đáng được chung phần
phúc với ngài.
|
|
Thứ Bẩy 20-10
Chân Phước James ở Strepar
(c. 1409?)
hân
Phước James sinh trưởng trong một gia đình quý tộc ở Ba Lan. Ngài gia nhập
dòng Phanxicô từ khi còn nhỏ, giữ nhiệm vụ quản lý ở tu viện
Khoảng
năm 1360, ngài giữ một vai trò trong nhóm truyền giáo đặc biệt, có tên là Lữ
Khách Vì Ðức Kitô, gồm các tu sĩ Phanxicô và Ðaminh. Công việc rao giảng và
tổ chức của Chân Phước James được coi là thành công. Sau đó ngài giữ nhiệm vụ
Tổng Giám Mục Galich, xây dựng một vài nhà thờ mới ở những nơi hẻo lánh và bổ
nhiệm các linh mục kinh nghiệm từ Ba Lan đến hoạt động; ngài cũng thành lập
các dòng tu, xây cất trường học, và bệnh viện. Ngài rất bén nhạy về nhu cầu
của người dân, nên thường trực tiếp đưa đề nghị lên quốc hội Ba Lan; bởi đó
ngài có tước vị là "người bảo vệ vương quốc."
Ngài là
tổng giám mục nhưng không giống như các giám mục khác trong thời ấy. Ngài
thích mang y phục dòng Phanxicô hơn là phô trương bề ngoài và đi chân đất.
Ngài có
lòng sùng kính Ðức Mẹ một cách đặc biệt. Ảnh của Ðức Mẹ được khắc trên con
dấu và trên nhẫn giám mục của ngài. Mỗi tối ngài đều cử hành nghi thức sùng
kính Ðức Mẹ ở nhà thờ hoặc bất cứ đâu ngài đến.
Sau 19
năm làm giám mục, Chân Phước James đã được phần thưởng nước trời. Ngài được
chôn cất trong nhà thờ Phanxicô ở
|
|
|
|
Bài đọc 2
Ngôi Lời, sự khôn
ngoan của Thiên Chúa, đã trở nên người phàm
Trích bài giảng
của thánh Phêrô Kim Ngôn, giám mục.
Thánh
Phaolô tông đồ dạy rằng nhân loại bắt nguồn từ hai người : ông Ađam và Đức
Kitô. Hai người này ngang hàng xét theo thể xác, nhưng xét về công trạng thì
không ngang hàng ; hoàn toàn giống nhau về cấu trúc thể xác, nhưng lại hoàn
toàn khác nhau về nguồn gốc của mỗi người. Thánh Phaolô viết : Con người đầu
tiên được dựng nên thành một sinh vật, còn Ađam cuối cùng là thần khí ban sự
sống.
Ađam
đầu tiên đã được Ađam cuối cùng dựng nên, được Người ban cho linh hồn để có sự
sống ; Ađam cuối cùng tự mình mà có, không phải nhờ ai khác ban sự sống cho
mình, nhưng chính Người rộng ban sự sống cho mọi loài. Ađam đầu được nhào nặn
từ bùn đất thấp hèn, Ađam cuối được sinh ra từ cung lòng cao quý của Đức Trinh
Nữ. Nơi Ađam đầu, đất biến thành thể xác, nơi Ađam cuối, xác phàm được cất nhắc
lên thành Thiên Chúa.
Còn
phải nói gì nhiều thêm nữa ? Đây là Ađam cuối, Người đã in hình ảnh mình lên
Ađam đầu, khi nhào nặn nên ông. Bởi thế, Người đã nhận lấy vai trò và danh tính
của Ađam đầu, để con người mà Ađam cuối đã dựng nên theo hình ảnh mình không
phải hư mất. Đó là Ađam đầu tiên, đó là Ađam cuối cùng. Ađam đầu tiên có khởi
đầu, còn Ađam cuối cùng không có cùng tận, vì quả thật, người cuối cùng này mới
chính là người đầu tiên như Người nói :
Ta là Khởi Nguyên và là Tận Cùng. Ta là Khởi
Nguyên, nghĩa là không có khởi đầu. Ta là Tận Cùng, nghĩa là không có kết thúc.
Nhưng thánh Phaolô tông đồ nói : Loài xuất hiện trước không phải là loài có
thần khí, nhưng là loài có sinh khí ; loài có thần khí chỉ xuất hiện sau đó.
Thật vậy, đất đai có trước hoa trái, nhưng đất đai không quý bằng hoa trái. Đất
đai đòi ta phải rên siết và làm việc vất vả. Còn hoa trái thì cho ta của cải và
sự sống.
Tác giả thánh vịnh lấy làm hiên ngang về thứ
hoa trái này khi nói : Đất chúng ta trổ sinh hoa trái. Nhưng hoa trái nào vậy ?
Đó là thứ hoa trái mà tác giả nói đến ở một chỗ khác : Chính con ruột của
ngươi, Ta sẽ đặt lên thừa kế ngai vàng. Thánh Phaolô tông đồ còn nói thêm :
Người thứ nhất bởi đất mà ra thì thuộc về đất ; còn người thứ hai bởi trời mà
đến thì thuộc về trời.
Những kẻ thuộc về đất thì giống như kẻ bởi
đất mà ra ; còn nhưng kẻ thuộc về trời thì giống như Đấng từ trời mà đến. Làm
sao những kẻ sinh ra như thế đã có thể được nhìn nhận là như vậy, không phải vì
ở trong tình trạng đã sinh, mà vì ở mãi trong tình trạng đã được tái sinh ?
Thưa
anh em, sở dĩ như vậy là vì Thần Khí đã pha trộn cách mầu nhiệm ánh sáng của
Người vào nước để làm suối trinh khiết nên phong phú; nhờ đó, những con người
trần tục phát xuất từ bùn đất trong tình trạng khốn cùng, nay trở thành những
con người thuộc về thiên giới và được nên giống Đấng đã dựng nên mình. Vậy, vì
đã được tái sinh, đã được tái tạo theo hình ảnh của Đấng Hoá Công, chúng ta hãy
thực thi điều thánh Phaolô tông đồ truyền dạy : Cũng như chúng ta đã mang hình
ảnh người bởi đất mà ra, thì chúng ta cũng hãy mang hình ảnh của Đấng từ trời
mà đến.
Như
chúng tôi đã nói, vì đã được tái sinh theo hình ảnh Chúa chúng ta, lại được
Thiên Chúa nhận làm nghĩa tử, chúng ta hãy mang lấy trọn vẹn hình ảnh của Đấng
Hoá Công nhờ nên giống Người hoàn toàn : không phải về vinh quang chỉ dành cho
một mình Người, nhưng về lòng trong trắng, đơn sợ, dịu dàng, kiên nhẫn, khiêm
tốn, xót thương, hoà thuận ; nhờ đó Người đã đoái thương trở nên như chúng ta
và chung sống với chúng ta.
Lời nguyện
Lạy Chúa, xin chiếu rọi ánh sáng phục sinh huy hoàng vào
tâm trí chúng con, để chúng con thoát khỏi bóng tối tử thần và đạt tới ánh hào
quang vĩnh cửu. Chúng con cầu xin...
(trích
bài đọc Giờ Kinh Sách Thứ Bảy Tuần 29TN-Bản dịch của nhóm CGKPV)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét