ĐỨC THÁNH CHA: TÔI ĐÃ NGHĨ ĐẾN VIỆC NGHỈ HƯU, NHƯNG RỒI TÔI ĐÃ PHÓ THÁC CHO CHÚA

 

Đức Thánh Cha Lêô XIV nhận một bức tranh do một nhà báo người Libăng tặng  (@Vatican Media)

 

Đức Thánh Cha: Tôi đã nghĩ đến việc nghỉ hưu, nhưng rồi tôi đã phó thác cho Chúa

Trên chuyến bay từ Libăng trở về Roma, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã gặp gỡ các nhà báo và nói về vai trò của Tòa Thánh – vốn làm việc ở “hậu trường” trong các cuộc đàm phán hòa bình để các bên buông bỏ vũ khí. Về vấn đề Ucraina, ngài nhấn mạnh sự tham dự của châu Âu và tầm quan trọng của vai trò mà Ý có thể đảm nhận. Ngài trả lời một câu hỏi về phản ứng của mình khi được bầu trong Mật nghị Hồng y và về đời sống thiêng liêng của ngài: dâng hiến đời mình cho Thiên Chúa và để Người “dẫn đường”.

Vatican News

“Trước hết tôi muốn nói lời cảm ơn tất cả anh chị em đã làm việc rất nhiều; tôi mong anh chị em chuyển lời này đến các nhà báo khác ở Thổ Nhĩ Kỳ và ở Libăng, những người đã làm việc để truyền tải các sứ điệp quan trọng của chuyến đi này. Anh chị em cũng xứng đáng nhận một tràng pháo tay thật lớn cho chuyến đi này.”

Đức Thánh Cha Lêô XIV đã chào 81 nhà báo có mặt trên chuyến bay từ Beirut trở về Roma như thế và trả lời câu hỏi của một số người trong họ bằng tiếng Anh, tiếng Ý và tiếng Tây Ban Nha.

Ngài nói về chuyến Tông du vừa kết thúc, Trung Đông, cuộc chiến tại Ucraina, sự hiện diện của châu Âu trong các cuộc đàm phán hòa bình, tình hình Venezuela.

Ngài cũng nhận được món quà từ một phóng viên người Libăng: một bức tranh vẽ tay, được thực hiện trực tiếp trên truyền hình những ngày này, mô tả ngài và những địa điểm biểu tượng mà ngài đã đến thăm tại Đất nước của những cây tuyết tùng.

Joe Farchakh (LBC International):
Ngài là một Giáo hoàng người Mỹ đang dẫn dắt một tiến trình hòa bình. Câu hỏi của con là: ngài có dùng những mối liên hệ của mình với Tổng thống Donald Trump, với Thủ tướng Benjamin Netanyahu không? Trên máy bay ngài đã nói rằng Vatican là bạn của Israel. Ngài có nêu vấn đề Israel chấm dứt tấn công Libăng không? Và liệu một nền hòa bình bền vững có khả thi trong khu vực không?

- Trước hết, vâng, tôi nghĩ rằng một nền hòa bình bền vững là có thể. Tôi nghĩ rằng khi chúng ta nói về hy vọng, khi chúng ta nói về hòa bình, khi chúng ta nhìn về tương lai, chúng ta làm thế là bởi vì hòa bình có thể một lần nữa đến với khu vực này và đến với đất nước Libăng của anh. Thật vậy, tôi đã có vài cuộc trao đổi với một số nhà lãnh đạo thuộc các quốc gia mà anh vừa nhắc đến và tôi dự định sẽ tiếp tục làm như vậy – trực tiếp hoặc qua Tòa Thánh – bởi thực tế là chúng tôi có quan hệ ngoại giao với phần lớn các nước trong khu vực, và điều chúng tôi hy vọng chắc chắn là tiếp tục nâng cao lời kêu gọi hòa bình mà tôi đã nói đến vào cuối Thánh lễ hôm nay.

Imad Atrach (Sky News Arabia):
Trong bài diễn văn cuối của ngài có một thông điệp rất rõ ràng gửi đến chính quyền Libăng rằng cần đàm phán. Đàm phán, đối thoại, xây dựng. Vatican sẽ làm điều gì cụ thể theo hướng này không? Tối qua ngài đã gặp một nhân vật thuộc nhóm Hồi giáo Shia. Trước chuyến đi này Hezbollah đã gửi cho ngài một thông điệp; con không biết ngài có nhận được hay đã đọc nó chưa. Ngài có thể cho chúng con biết điều gì về việc này không? Xin cảm ơn ngài rất nhiều vì đã đến thăm Libăng – điều đó là ước mơ của chúng con.

- Một khía cạnh của chuyến đi này – tuy không phải là lý do chính, vì chuyến đi được khởi xướng với ý tưởng về các vấn đề đại kết, với chủ đề Nixêa, cuộc gặp với các vị Thượng phụ Công giáo và Chính thống nhằm tìm kiếm sự hiệp nhất của Giáo hội – nhưng quả thật trong chuyến đi này tôi cũng đã có những cuộc gặp riêng với các đại diện của nhiều nhóm khác nhau, những người đại diện giới chức chính trị, cá nhân hay nhóm có liên quan đến các cuộc xung đột nội bộ hay quốc tế trong khu vực. Công việc của chúng tôi chủ yếu không phải là điều công khai mà chúng tôi tuyên bố ngoài đường phố; nó diễn ra ở hậu trường. Đó là điều mà chúng tôi đã làm và sẽ tiếp tục làm để thuyết phục các bên từ bỏ vũ khí, bạo lực và cùng nhau đến bàn đối thoại. Tìm kiếm những câu trả lời và giải pháp không bạo lực nhưng có thể hiệu quả hơn.

(Về Thông điệp của Hezbollah)
- Vâng, tôi đã xem. Rõ ràng phía Giáo hội đề nghị rằng họ hãy từ bỏ vũ khí và rằng chúng ta hãy tìm kiếm đối thoại. Nhưng lúc này tôi xin không bình luận thêm nữa.

Cindy Wooden (CNS):
Thưa Đức Thánh Cha, vài tháng trước ngài đã nói rằng có rất nhiều điều phải học khi làm Giáo hoàng. Khi ngài đến Harissa hôm qua, với một sự đón tiếp nồng nhiệt, ngài có vẻ mặt của người đang nói: “Wow!”. Ngài có thể cho chúng con biết ngài đang học gì không? Điều khó khăn nhất trong việc học để trở thành Giáo hoàng là gì? Và rồi, ngài chưa bao giờ nói với chúng con điều gì về cảm xúc của ngài trong Mật nghị, khi mọi chuyện trở nên rõ ràng đang diễn ra. Ngài có thể nói một chút về điều đó không?

- Vâng, nhận xét đầu tiên của tôi là chỉ một hoặc hai năm trước thôi, chính tôi cũng đã nghĩ rằng một ngày nào đó mình sẽ về hưu. Rõ ràng là chị đã nhận được món quà đó rồi; còn một số người trong chúng tôi thì sẽ tiếp tục làm việc (một câu nói đùa ám chỉ việc nữ phóng viên này sẽ nghỉ hưu vào tháng 12 – ghi chú của ban biên tập).
Về Mật nghị hồng y, tôi hoàn toàn tin vào sự bí mật của Mật nghị, mặc dù tôi biết rằng đã có những cuộc phỏng vấn công khai nơi mà một số điều đã bị tiết lộ. Tôi đã nói với một nữ phóng viên hôm trước ngày tôi được bầu – cô ấy đã chặn tôi ngoài đường – khi tôi đang đến nhà dòng Augustino để ăn trưa. Và cô ấy hỏi tôi: “Ngài đã trở thành một trong các ứng viên rồi! Ngài nghĩ sao về chuyện đó?”. Và tôi chỉ đơn giản trả lời: “Mọi sự đều nằm trong tay Thiên Chúa”. Và tôi tin điều đó một cách sâu xa.

Một trong số các bạn, một nhà báo người Đức ở đây, mới hôm kia thôi đã hỏi tôi: hãy nói cho chúng con một cuốn sách, ngoài Thánh Augustino, mà chúng con có thể đọc để hiểu Prevost là ai. Có nhiều lắm, nhưng một trong số đó là cuốn “Thực hành sự hiện diện của Thiên Chúa”. Đó là một cuốn sách thật sự đơn giản, của một người thậm chí không ký bằng họ của mình – tu huynh Lawrence – được viết nhiều năm trước. Nhưng nó mô tả một kiểu cầu nguyện và tu đức trong đó con người chỉ đơn giản là dâng hiến cuộc đời mình cho Chúa và để Chúa dẫn dắt.

Nếu các bạn muốn biết điều gì đó về tôi, về đời sống thiêng liêng của tôi trong nhiều năm, giữa biết bao thử thách – sống ở Peru trong những năm khủng bố, được gọi đến phục vụ ở những nơi tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ được gọi đến – thì tôi tin tưởng vào Thiên Chúa, và đây là sứ điệp tôi chia sẻ với mọi người. Vậy điều đó đã như thế nào? Tôi đã phó thác khi thấy mọi chuyện đang diễn ra như thế, và tôi nói rằng điều đó có thể trở thành hiện thực. Tôi hít một hơi thật sâu và thưa: “Này đây, lạy Chúa, Ngài là chủ; xin Ngài dẫn đường”.

Tôi không biết liệu tối qua ở Harissa tôi có nói “wow” hay không. Theo nghĩa là khuôn mặt tôi rất biểu cảm, nhưng tôi thường thấy thú vị trước cách các nhà báo diễn giải gương mặt tôi. Thật thú vị: đôi khi tôi lấy được những ý tưởng hay từ các bạn, bởi vì các bạn nghĩ rằng mình có thể đọc được suy nghĩ của tôi hoặc đọc được gương mặt của tôi. Nhưng các bạn không phải lúc nào cũng đúng.
Tôi đã ở Đại hội Giới trẻ, nơi có hơn một triệu bạn trẻ. Tối qua chỉ có một đám đông nhỏ. Nhưng với tôi điều đó luôn tuyệt vời. Tôi nghĩ: “Những người này đến đây vì muốn thấy Giáo hoàng”, nhưng rồi tôi lại tự nhủ: “Họ đến vì muốn thấy Đức Giêsu Kitô”, và họ muốn thấy một sứ giả hòa bình, nhất là trong trường hợp này. Vì vậy, chỉ cần nghe sự nhiệt thành của họ và nghe phản ứng của họ trước sứ điệp ấy đã thật ấn tượng. Tôi chỉ hy vọng mình không bao giờ mệt mỏi trong việc trân trọng tất cả những gì mà những người trẻ này đang bày tỏ.

Gian Guido Vecchi (Corriere della Sera):
Đây là thời gian đầy căng thẳng giữa NATO và Nga; người ta nói đến chiến tranh hỗn hợp, nguy cơ tấn công mạng và những điều tương tự. Ngài có thấy nguy cơ leo thang, một cuộc xung đột được tiến hành bằng những phương tiện mới như các lãnh đạo NATO cảnh báo không? Và trong bầu khí này, liệu có thể có một cuộc đàm phán cho một nền hòa bình công bằng mà không có châu Âu, trong những tháng này đã bị chính quyền Mỹ loại ra một cách hệ thống?

- Đây rõ ràng là một chủ đề quan trọng đối với hòa bình thế giới, nhưng Tòa Thánh không tham gia trực tiếp vì chúng tôi không phải là thành viên của NATO và của tất cả các cuộc đối thoại cho đến nay. Mặc dù nhiều lần chúng tôi đã kêu gọi ngừng bắn, đối thoại, và không chiến tranh.

Đây là một cuộc chiến với nhiều khía cạnh lúc này, cả với sự gia tăng vũ khí, toàn bộ các loại đang có, các cuộc tấn công mạng, vấn đề năng lượng. Bây giờ mùa đông đến, đó sẽ là một vấn đề nghiêm trọng ở đó.
Rõ ràng là, một mặt, Tổng thống Hoa Kỳ nghĩ rằng ông có thể thúc đẩy một kế hoạch hòa bình mà ông muốn thực hiện, và ít nhất trong giai đoạn đầu tiên là không có châu Âu. Nhưng sự hiện diện của châu Âu lại quan trọng, và đề xuất ban đầu đó đã được điều chỉnh một phần vì những điều châu Âu nói.

Cụ thể, tôi nghĩ rằng vai trò của Ý có thể rất quan trọng. Về mặt văn hóa và lịch sử, Ý có khả năng làm trung gian trong một cuộc xung đột giữa các bên khác nhau – Ucraina, Nga, Hoa Kỳ…
Theo nghĩa này, tôi có thể đề nghị rằng Tòa Thánh có thể khuyến khích kiểu trung gian đó, và người ta tìm – và chúng ta cùng tìm – một giải pháp thực sự có thể mang lại hòa bình, một nền hòa bình công bằng, trong trường hợp này là ở Ucraina.

Elisabetta Piqué (La Nación):
Lá cờ của Libăng có cùng màu với lá cờ của Peru. Có phải đó là dấu hiệu rằng ngài sẽ thực hiện một chuyến đi tới Châu Mỹ Latinh vào sau giữa năm tới, bao gồm Argentina và Uruguay? Bỏ những lời nói đùa sang một bên, những chuyến tông du nào ngài đang chuẩn bị cho năm tới? Và ngoài ra, nói về Châu Mỹ Latinh, có rất nhiều căng thẳng liên quan đến những gì đang xảy ra ở Venezuela. Có một tối hậu thư của Tổng thống Trump yêu cầu ông Maduro từ chức, rời bỏ quyền lực, và một lời đe dọa “loại bỏ ông ấy” bằng một chiến dịch quân sự. Ngài nghĩ gì về điều này?

- Về các chuyến đi, hiện chưa có gì là hoàn toàn chắc chắn; tôi hy vọng sẽ thực hiện một chuyến đi đến châu Phi. Đó có thể sẽ là chuyến tông du kế tiếp.

Đi đâu ạ?

- Châu Phi, châu Phi. Cá nhân tôi hy vọng được đến Algeria để viếng thăm những nơi liên quan với Thánh Augustino, nhưng cũng để có thể tiếp tục cuộc đối thoại, xây dựng những nhịp cầu giữa thế giới Kitô giáo và thế giới Hồi giáo. Trước đây, trong một vai trò khác, tôi cũng đã có cơ hội nói về chủ đề này. Thật thú vị: hình ảnh Thánh Augustino rất hữu ích như một nhịp cầu, vì ở Algeria ngài được tôn trọng như một người con của đất nước.

Đó là một điểm. Sau đó là một vài quốc gia khác nữa, nhưng chúng tôi vẫn đang làm việc. Dĩ nhiên tôi rất muốn thăm Châu Mỹ Latinh, Argentina và Uruguay – những nơi đang chờ đợi chuyến thăm của Giáo hoàng. Peru, tôi nghĩ họ sẽ đón tiếp tôi; và nếu tôi đến Peru thì còn nhiều nước láng giềng khác nữa. Nhưng kế hoạch vẫn chưa được xác định.

Về Venezuela, ở cấp độ Hội đồng Giám mục và qua vị Khâm sứ Tòa Thánh, chúng tôi đang tìm cách làm dịu tình hình, chủ yếu tìm kiếm thiện ích cho người dân, vì trong những tình huống như thế, người đau khổ chính là dân chúng, chứ không phải chính quyền.
Những tín hiệu đến từ Hoa Kỳ thì thay đổi, và vì thế cần phải theo dõi. Một mặt, dường như đã có một cuộc điện đàm giữa hai tổng thống; mặt khác, lại có nguy cơ, khả năng có một hành động quân sự, thậm chí là xâm nhập lãnh thổ Venezuela.
Một lần nữa tôi tin rằng tốt hơn là tìm kiếm đối thoại trong khi vẫn có áp lực – kể cả áp lực kinh tế – nhưng cũng cần tìm kiếm những cách thức khác để thay đổi nếu đó là điều mà Hoa Kỳ quyết định làm.

Mikail Corre (La Croix):
Xin cảm ơn vì chuyến đi thú vị này. Ngài đã nói rằng cần tiếp tục xây dựng những nhịp cầu giữa các thế giới khác nhau. Con muốn hỏi: một số người Công giáo ở châu Âu cho rằng Hồi giáo là một mối đe dọa đối với căn tính Kitô giáo của phương Tây. Họ có lý không, và ngài muốn nói gì với họ?

- Tất cả những cuộc trò chuyện tôi đã có trong những ngày này, cả ở Thổ Nhĩ Kỳ lẫn ở Libăng, bao gồm cả những cuộc gặp với nhiều tín đồ Hồi giáo, đều xoay quanh chủ đề hòa bình và tôn trọng con người thuộc các tôn giáo khác nhau.
Tôi biết rằng không phải lúc nào cũng như vậy. Tôi biết rằng ở châu Âu thường có những nỗi sợ, nhưng phần lớn chúng xuất phát từ những người chống lại việc nhập cư và tìm cách giữ những người có thể đến từ quốc gia khác, tôn giáo khác, chủng tộc khác ở ngoài. Và theo nghĩa đó, tôi muốn nói rằng tất cả chúng ta cần làm việc cùng nhau.
Một trong những điều tích cực của chuyến đi này là nó thu hút sự chú ý của thế giới vào khả năng đối thoại và tình bạn giữa người Hồi giáo và Kitô hữu.
Tôi nghĩ rằng một trong những bài học lớn mà Libăng có thể dạy thế giới chính là cho thấy một vùng đất nơi Hồi giáo và Kitô giáo cùng hiện diện, tôn trọng lẫn nhau, và có thể sống với nhau như bạn hữu. Những câu chuyện, những chứng từ chúng ta nghe trong hai ngày qua đều là những người giúp đỡ lẫn nhau: Kitô hữu và người Hồi giáo, cả hai đều có làng mạc bị phá hủy, và họ nói với chúng ta rằng họ có thể sống cùng nhau và làm việc cùng nhau. Tôi nghĩ đó là một bài học quan trọng mà châu Âu và Bắc Mỹ cần lắng nghe: có lẽ chúng ta nên bớt sợ hãi và tìm kiếm những cách thức thúc đẩy đối thoại chân thành và sự tôn trọng.

Anna Giordano (ARD Radio):
Giáo hội tại Libăng cũng được nâng đỡ bởi Giáo hội tại Đức. Chẳng hạn, có một số tổ chức cứu trợ của Đức đang hoạt động tại Libăng. Từ góc độ này, điều quan trọng là Giáo hội tại Đức vẫn phải là một Giáo hội mạnh. Như ngài chắc chắn đã biết, có một con đường công nghị – Synodaler Weg – một tiến trình thay đổi của Giáo hội tại Đức, đang tiếp tục diễn ra. Ngài nghĩ rằng tiến trình này có thể là một cách để củng cố Giáo hội, hay ngược lại? Và vì sao?

- Con đường công nghị không chỉ diễn ra ở Đức; toàn thể Giáo hội đã cử hành Thượng Hội đồng và đời sống hiệp hành trong những năm gần đây. Có những điểm rất giống nhau, nhưng cũng có những khác biệt rõ rệt giữa cách mà Synodaler Weg ở Đức đã được thực hiện và cách mà tiến trình ấy có thể được tiếp tục tốt hơn trong Giáo hội hoàn vũ.

Một mặt, tôi muốn nói rằng luôn có chỗ cho việc tôn trọng sự hội nhập văn hóa. Thực tế là ở nơi này hiệp hành được sống theo cách này, còn nơi khác theo cách khác, không có nghĩa là phải có một sự chia rẽ hay đổ vỡ. Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng và cần được nhớ đến.
Đồng thời, tôi lo rằng nhiều người Công giáo ở Đức tin rằng một số khía cạnh của con đường công nghị được thực hiện cho đến nay tại Đức không diễn tả đúng niềm hy vọng của họ dành cho Giáo hội hoặc cách họ sống Giáo hội.

Vì vậy, cần có thêm đối thoại và lắng nghe ngay trong chính nội bộ nước Đức, để không ai bị loại trừ; để tiếng nói của những người có quyền lực không làm im lặng tiếng nói của những người tuy đông đảo, nhưng có thể không có nơi để cất tiếng nói và được lắng nghe. Như thế sẽ giúp những tiếng nói và những cách thức tham gia đời sống Giáo hội của họ được tôn trọng.

Đồng thời, như chắc chắn các bạn biết, nhóm Giám mục Đức, trong những năm gần đây, đã gặp một nhóm Hồng y của Giáo triều Roma. Ở đó cũng đang diễn ra một tiến trình nhằm bảo đảm rằng con đường công nghị Đức không đi chệch khỏi điều cần được coi là con đường của Giáo hội hoàn vũ.
Tôi chắc chắn tiến trình ấy sẽ tiếp tục. Tôi tin rằng sẽ có những điều chỉnh từ cả hai phía ở Đức, nhưng tôi thực sự hy vọng mọi sự sẽ được giải quyết một cách tích cực.

Rita El-Mounayer (SAT-7 International):
Chúng con là bốn kênh truyền thông Kitô giáo khác nhau tại Trung Đông và Bắc Phi: hai kênh tiếng Ả Rập, một tiếng Ba Tư, và một tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Trước hết, con xin cảm ơn ngài vì đã dành thời gian cho người dân Libăng. Chính bản thân con là một người con sinh ra trong chiến tranh, và con biết việc nhận một cái ôm từ Đức Thánh Cha, một cái vỗ vai và lời nói rằng “mọi sự sẽ ổn thôi” có ý nghĩa thế nào.
Điều khiến con ấn tượng là châm ngôn của ngài: “In Illo Uno Unum”. Châm ngôn đó nói về việc xây dựng những nhịp cầu giữa các hệ phái Kitô giáo khác nhau, giữa các tôn giáo, và cả giữa những người láng giềng – điều mà đôi khi có thể rất khó khăn. Từ quan điểm của ngài, Giáo hội Trung Đông – với tất cả nước mắt, thương tích, thử thách và lịch sử của mình – có thể mang đến món quà độc đáo nào cho Giáo hội phương Tây và cho thế giới?

- Tôi muốn nói trước rằng ngày nay con người lớn lên trong một xã hội rất cá nhân chủ nghĩa. Những người trẻ – những người đã dành quá nhiều thời gian (trên máy tính – ghi chú) trong đại dịch Covid, và thường có những mối tương quan rất cô lập vì họ chỉ giao tiếp qua màn hình máy tính hay điện thoại – đôi khi tự hỏi: “Tại sao chúng ta lại phải muốn trở nên một? Tôi là một cá nhân, tôi không quan tâm đến người khác”.

Và tôi nghĩ ở đây có một thông điệp rất quan trọng để gửi đến mọi người: sự hiệp nhất, tình bạn, các mối tương quan nhân loại, sự hiệp thông – tất cả đều vô cùng quan trọng và vô cùng quý giá. Nếu không vì lý do nào khác, thì ví dụ mà chị vừa nhắc đến: một người từng sống qua chiến tranh, từng đau khổ và vẫn đang đau khổ – một cái ôm có thể có ý nghĩa thế nào đối với họ.
Cử chỉ rất nhân bản, rất thật, rất lành mạnh ấy – sự chăm sóc chân thành dành cho người khác – có thể chữa lành trái tim của họ. Ở cấp độ cá nhân, điều đó có thể trở thành cấp độ cộng đồng, quy tụ tất cả chúng ta, giúp chúng ta hiểu và tôn trọng nhau, vượt xa khỏi thái độ: “Anh tránh xa tôi, tôi ở đây, anh ở đó, và chúng ta không tiếp xúc”. Điều đó có nghĩa là xây dựng những tương quan làm phong phú mọi người. Với thông điệp này, rõ ràng khẩu hiệu của tôi – nhờ Đức Kitô – “In Illo” là “trong Đức Kitô Đấng duy nhất, chúng ta tất cả là một”.
Nhưng điều đó không chỉ dành cho Kitô hữu. Thực ra đó là lời mời gọi dành cho tất cả chúng ta – và cho mọi người khác – rằng: càng thúc đẩy hiệp nhất chân thật, sự hiểu biết, tôn trọng, tình bạn và đối thoại giữa con người trong thế giới, thì chúng ta càng có khả năng đặt sang một bên vũ khí chiến tranh, loại bỏ sự ngờ vực, hận thù, thù địch – những điều đã quá thường xuyên phát sinh. Và rồi chúng ta sẽ tìm được cách hiệp nhất và thăng tiến hòa bình và công lý đích thực trên khắp thế giới.

Chúc mọi người thượng lộ bình an, và xin cảm ơn tất cả anh chị em.

 

https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2025-12/dtc-leo-xiv-phong-van-chuyen-bay-libang-roma.html