Ngày 9 tháng 11
Lễ Cung Hiến Thánh Ðường Latêranô
Lễ Kính
Bài Ðọc I: Ed 47, 1-2. 8-9.
12
"Tôi đã thấy nước từ
bên phải đền thờ chảy ra, và nước ấy chảy đến ai, thì tất cả đều được cứu
rỗi".
Trích sách Tiên tri Êdêkiel.
Trong những ngày ấy, thiên
thần dẫn tôi đến cửa nhà Chúa, và đây nước chảy dưới thềm nhà phía hướng đông,
vì mặt tiền nhà Chúa hướng về phía đông, còn nước thì chảy từ bên phải đền thờ,
về phía nam bàn thờ. Thiên thần dẫn tôi qua cửa phía bắc, đưa đi phía ngoài,
đến cửa ngoài nhìn về hướng đông, và đây nước chảy từ bên phải. Người ấy lại
nói với tôi: "Nước này chảy về phía cồn cát, phía đông, chảy xuống đồng
bằng hoang địa, rồi chảy ra biển, biến mất trong biển và trở nên nước trong
sạch. Tất cả những sinh vật sống động, nhờ suối nước chảy qua, đều được sống.
Sẽ có rất nhiều cá và nơi nào nước này chảy đến, nơi đó sẽ trở nên trong lành,
và sự sống sẽ được phát triển ở nơi mà suối nước chảy đến. Gần suối nước, hai
bên bờ ở mỗi phía, mọi thứ cây ăn trái sẽ mọc lên; lá của nó sẽ không khô héo,
và trái của nó sẽ không bao giờ hết; mỗi tháng nó có trái mới, vì dòng nước này
phát xuất từ đền thờ; trái của nó dùng làm thức ăn, và lá của nó dùng làm thuốc
uống.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 45, 2-3. 5-6.
8-9
Ðáp: Nước dòng sông làm cho thành Chúa vui mừng, làm hân hoan
cung thánh Ðấng Tối Cao (c. 5).
Xướng: 1) Chúa là nơi ẩn náu
và là sức mạnh của chúng ta, Người hằng cứu giúp khi ta sầu khổ. Dầu đất có
rung chuyển, ta không sợ chi, dầu núi đổ xuống đầy lòng biển cả. - Ðáp.
2) Nước dòng sông làm cho thành
Chúa vui mừng, làm hân hoan cung thánh Ðấng Tối Cao hiển ngự. Chúa ở giữa
thành, nên nó không chuyển rung, lúc tinh sương, thành được Chúa cứu giúp. -
Ðáp.
3) Chúa thiên binh hằng ở
cùng ta, ta được Chúa Giacóp hằng bảo vệ. Các ngươi hãy đến mà xem mọi kỳ công
Chúa làm, Người thực hiện muôn kỳ quan trên vũ trụ. - Ðáp.
Bài Ðọc II: 1 Cr 3, 9b-11.
16-17
"Anh em là đền thờ
của Thiên Chúa".
Trích thư thứ nhất của Thánh
Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côrintô.
Anh em thân mến, anh em là
toà nhà của Thiên Chúa. Theo ân sủng Thiên Chúa đã ban cho tôi, tôi như một
kiến trúc sư lành nghề, đã đặt nền móng, còn kẻ khác thì xây lên. Nhưng mỗi
người hãy xem coi mình xây lên thế nào? Vì chưng không ai có thể xây dựng một
nền tảng khác, ngoài nền tảng đã được xây dựng là Ðức Kitô.
Anh em không biết anh em là
đền thờ của Thiên Chúa và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? Nếu ai
xúc phạm tới đền thờ của Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt người ấy. Vì
đền thờ của Thiên Chúa là thánh mà chính anh em là đền thờ ấy.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: 2 Sb 7, 16
Alleluia, alleluia! - Chúa
phán: "Ta đã chọn lựa và thánh hoá nơi này, để danh Ta được hiện diện khắp
nơi cho đến muôn đời. - Alleluia.
Phúc Âm: Ga 2, 13-22
"Người có ý nói đền
thờ là thân thể Người".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo
Thánh Gioan.
Lễ Vượt Qua của dân Do-thái
gần đến, Chúa Giêsu lên Giêrusa-lem; Người thấy ở trong đền thờ có những người
bán bò, chiên, chim câu và cả những người ngồi đổi tiền bạc. Người chắp dây
thừng làm roi, đánh đuổi tất cả bọn cùng với chiên bò ra khỏi đền thờ, Người
hất tung tiền của những người đổi bạc, xô đổ bàn ghế của họ, và bảo những người
bán chim câu rằng: "Hãy đem những thứ này đi khỏi đây, và đừng làm nhà Cha
Ta thành nơi buôn bán".
Môn đệ liền nhớ lại câu Kinh
Thánh: "Sự nhiệt thành vì nhà Chúa sẽ thiêu đốt tôi".
Bấy giờ người Do-thái bảo
Người rằng: "Ông hãy tỏ cho chúng tôi thấy dấu gì là ông có quyền làm như
vậy". Chúa Giêsu trả lời: "Các ông cứ phá huỷ đền thờ này đi, nội
trong ba ngày Ta sẽ dựng lại". Người Do-thái đáp lại: "Phải bốn muơi
sáu năm mới xây được đền thờ này mà ông, ông sẽ dựng lại trong ba ngày ư?"
Nhưng Người, Người có ý nói đền thờ là thân thể Người. Vì thế, khi Chúa Giêsu
từ cõi chết sống lại, các môn đệ mới nhớ lời đó, nên đã tin Kinh Thánh và tin
lời Người đã nói.
Ðó là lời Chúa.
(Lời Chúa trong
giờ kinh gia đình)
Ðền Thờ Mẹ của tất cả các Nhà Thờ
(Ga 2,13-22)
Suy Niệm:
Ðền thờ mẹ của tất cả mọi
nhà thờ
Hôm nay, toàn thể Giáo Hội
mừng lễ cung hiến đền thờ Latêranô. Ðền thờ xây cất với tư cách là nhà thờ của giáo
phận Rôma, trọng tâm hiệp thông và hiệp nhất của toàn thể Giáo Hội công giáo.
Ðền thờ Latêranô được xem như
là đền thờ mẹ của tất cả mọi nhà thờ của thành Rôma và của toàn thế giới. Toàn
thể Giáo Hội công giáo mừng lễ kỷ niệm cung hiến đền thờ này để nói lên sự hiệp
thông Giáo Hội. Giáo Hội Chúa hiện diện khắp nơi trên thế giới được hiệp nhất
và hiệp thông với nhau. Như thế, đền thờ Latêranô còn là dấu hiệu mời gọi hiệp
thông và hiệp nhất. Sự hiệp thông và hiệp nhất này đã được bắt đầu trước hết
nơi tâm hồn con người đón nhận Tin Mừng của Chúa và tôn thờ Ngài trong sự thật
và trong tinh thần. Ðền thờ bằng đá không còn ý nghĩa nếu không có đền thờ tinh
thần nơi tâm hồn con người, nếu con người không biến tâm hồn mình làm đền thờ
sống động cho Thiên Chúa ngự trị.
Con người mọi thời đại đều bị
cám dỗ trần tục hóa đền thờ, trần tục hóa niềm tin tôn giáo như những kẻ buôn
bán đổi tiền được nhắc đến trong Phúc Âm hôm nay. Mỗi người Kitô chúng ta từng
xác tín điều này và góp phần của mình để giúp anh chị em chung quanh cũng được
soi sáng hiểu như vậy. Ðây là một trong những trách nhiệm của từng người Kitô
đối với anh chị em mình. Ðó là chỉ cho anh chị em mình phải biết tôn thờ Thiên
Chúa như thế nào cho phải đạo.
Chiều kích mầu nhiệm của Giáo
Hội vượt ra bên ngoài cơ cấu hữu hình và đồng thời nhắc nhở cho mỗi người chúng
ta về bổn phận phải làm sao, hay làm chứng cho anh chị em được hiểu và trở
thành kẻ thờ phượng Thiên Chúa đích thực trong Thánh Thần và trong sự thật. Ðây
chính là ý nghĩa mà lễ mừng cung hiến đền thờ Latêranô nhắc lại cho mỗi người
chúng ta hôm nay.
Lạy Chúa,
Xin biến đổi mỗi người
chúng con trở thành đền thờ sống động của Chúa và trở thành những kẻ tôn thờ
Chúa đích thực như lòng Chúa mong ước trong sự thật và trong Thánh Thần.
(Veritas Asia)
.jpg)
LỜI CHÚA
MỖI NGÀY
Cung Hiến Đền Thờ
John-Laterano
Bài đọc: Eze 47:1-2, 8-9, 12; I Cor 3:9b-11,
16-17; Jn 2:13-22.
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Đền
thờ cá nhân, gia đình, và Giáo Hội phải luôn được thanh tẩy
Hôm nay Giáo Hội mừng kính ngày xây dựng
thánh-đường St. John Lateran, một trong bốn Đại Vương Cung Thánh Đường của
Rôma, và là chỗ ở chính thức của Giáo Hoàng, Giám Mục Rôma, hơn 1000 năm, từ
khoảng 350 AD cho đến thời kỳ lưu đày bên Avignon (~ 1350). Giống như Đền Thờ
Jerusalem, Vương Cung Thánh Đường Lateran cũng bị phá hủy và xây dựng lại nhiều
lần vì tội lỗi và khuyết điểm của con người; nhưng vẫn còn đứng vững cho đến
ngày nay.
Các Bài Đọc hôm nay tập trung trong việc
con người phải luôn thanh tẩy mọi đền thờ khỏi mọi nhơ bẩn của tội lỗi vì là
nơi Thiên Chúa ngự. Trong Bài Đọc I, tiên-tri Ezekiel thấy một thị kiến về
tương lai của Đền Thờ Jerusalem. Nước từ bên phải Đền Thờ chảy ra nhiều đến nỗi
làm thành một con sông chảy ra sông Jordan, rồi đổ ra Biển Chết. Nước chảy đến
đâu, chữa lành con người tới đó và mang lại sự sống cho con người. Thị kiến này
muốn nói về sự bành trướng của Giáo Hội từ Jerusalem lan tràn ra khắp nơi trên
thế giới để mang ơn cứu độ của Thiên Chúa đến cho con người, qua nước Rửa Tội
có sức thanh tẩy tội lỗi và mang lại sự sống cho con người.
Trong Bài Đọc II, thánh Phaolô khuyên các
tín hữu Corintô phải luôn xem xét đền thờ cá nhân là tâm hồn mọi người cho
Thiên Chúa ngự. Sau khi ngài đã đặt nền móng chắc chắn cho họ trên nền tảng là
Đức Kitô, họ phải xét xem cách thức họ xây nhà có xứng đáng với nền tảng là Đức
Kitô hay không. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu thanh tẩy Đền Thờ Jerusalem, Nhà Cha
của Ngài; vì họ đã làm cho Đền Thờ trở nên ô uế bằng buôn bán và trao đổi tiền
bạc. Khi được chất vấn lấy quyền gì để làm như thế, Ngài cho họ biết nếu họ phá
"đền thờ này" đi, Ngài sẽ xây dựng lại trong ba ngày. Các môn đệ hiểu
Ngài ám chỉ "đền thờ này" chính là thân thể của Ngài, sau khi nhìn
thấy Chúa sống lại sau ba ngày từ cõi chết.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Nước
này chảy tới đâu, thì nó chữa lành; sông này chảy đến đâu, thì ở đó có sự sống.
1.1/ Nước từ bên phải Đền Thờ chảy ra: Đền Thờ trong thị kiến
của tiên-tri Ezekiel là Đền Thờ Jerusalem. Tiên tri thấy "có nước vọt ra
từ dưới ngưỡng cửa Đền Thờ và chảy về phía đông, vì mặt tiền Đền Thờ quay về
phía đông. Nước từ phía dưới bên phải Đền Thờ chảy xuống phía nam bàn
thờ." Theo địa hình của thành Jerusalem, phía Đông Nam của Đền Thờ là
thung lũng Kedron, thường khô cạn nên một người có thể từ Đền Thờ băng qua
thung lũng để trèo lên Núi Olive, như Chúa Giêsu và các môn đệ có lẽ đã làm sau
khi hoàn tất Bữa Tiệc Ly để leo lên Núi Olive cầu nguyện. Thị kiến hôm nay rất
lạ vì khó có thể có nhiều nước đến nỗi làm đầy thung lũng sâu Kedron, cho có đủ
nước để tạo lên một giòng sông để chảy ra phía Đông và nhập vào sông Jordan để
chảy vào Biển Chết. Nhiều người cho thị kiến này là biểu tượng của việc phát
triển Giáo Hội ra khỏi Jerusalem và lan tràn đến các Dân Ngoại.
1.2/ Hiệu quả của nước là chữa lành và ban
sự sống:
Điều lạ thứ hai là nước của Biển Chết mặn đến nỗi không một sinh vật nào có thể
sống sót nổi vì có quá nhiều muối. Trong khi thị kiến hôm nay tiên-tri Ezekiel
mô tả: "Nước này chảy về miền đất phía đông, xuống vùng Arabah, rồi đổ ra
Biển Chết và làm cho nước biển hoá lành. Sông chảy đến đâu thì mọi sinh vật lúc
nhúc ở đó sẽ được sống. Sẽ có rất nhiều cá, vì nước này chảy tới đâu, thì nó
chữa lành; sông này chảy đến đâu, thì ở đó có sự sống. Trên hai bờ sông sẽ mọc
lên mọi giống cây ăn trái, lá không bao giờ tàn, trái không bao giờ hết: mỗi
tháng các cây đó sẽ sinh trái mới nhờ có nước chảy ra từ thánh điện. Trái dùng
làm lương thực còn lá để làm thuốc." Nếu hiểu cách biểu tượng là nước Rửa
Tội hay ơn thánh của Chúa Thánh Thần, Nước này quả thực có sức mạnh để rửa
sạch, chữa lành, và thánh hóa những người tin vào Đức Kitô.
2/ Bài đọc II: Không
ai có thể đặt nền móng nào khác ngoài nền móng đã đặt sẵn là Đức Giêsu Kitô.
Theo Phaolô, khi một người chịu phép Rửa
Tội, người đó đã đổ nền cuộc đời mình trên nền tảng là Đức Kitô; vì thế người
đó phải xây dựng căn nhà là cuộc đời mình sao cho xứng đáng với nền tảng là Đức
Kitô, để biến thành ngôi đền thờ cho Thiên Chúa ngự. Mọi tín hữu phải thường
xuyên xem xét ngôi nhà của mình xây dựng để bảo đảm phẩm chất của đền thờ Thiên
Chúa; nếu không, ngôi nhà sẽ không đứng vững nổi trước những phong ba bão táp
của cuộc đời.
Trong Thư Ephêsô, thánh Phaolô ví tất cả
các tín hữu là thành phần sống động của Đền Thờ Thiên Chúa, được xây dựng trên
nền tảng là các tông-đồ và ngôn-sứ, với Đức Kitô là Tảng Đá góc tường. Giáo
Hội, bao gồm tất cả các tín hữu, cũng phải thường xuyên xem xét để bảo vệ sự
thánh thiện cho Đền Thờ của Thiên Chúa ngự.
3/ Phúc Âm: Đừng
biến nhà Cha tôi thành nơi buôn bán.
3.1/ Phản ứng của Chúa Giêsu khi thấy Nhà
Cha của Ngài bị ô uế: Trình thuật thanh tẩy Đền Thờ Jerusalem được tường thuật cả bốn
thánh-ký, nhưng trình thuật của Gioan được mang lên đầu giai đoạn rao giảng của
Đức Kitô; trong khi trình thuật của Phúc Âm Nhất Lãm mang xuống cuối, và là một
trong những lý do làm người Do-thái tức giận và tố cáo Chúa Giêsu với Thượng
Hội Đồng. Tại sao có sự khác biệt này? Lý do chính có lẽ Gioan muốn trình bày
quan điểm thần học của mình về Đức Kitô: Ngài ý thức rõ ràng vai trò của mình
là Con Thiên Chúa, khi Ngài tự nhận Đền Thờ là Nhà Cha của Ngài khi nói với
những kẻ bán bồ câu: "Đem tất cả những thứ này ra khỏi đây, đừng biến nhà
Cha tôi thành nơi buôn bán." Hơn nữa, Ngài cũng muốn dạy cho dân chúng
biết cách thờ phượng Thiên Chúa cách trong sạch và theo sự thật; không lệ thuộc
vào tiền bạc cách bất chính.
3.2/ Cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu và
người Do-thái: Chứng kiến hành động của Chúa Giêsu, người Do-thái tức tối hỏi
Đức Giêsu: "Ông lấy dấu lạ nào chứng tỏ cho chúng tôi thấy là ông có quyền
làm như thế?" Đức Giêsu đáp: "Các ông cứ phá huỷ Đền Thờ này đi; nội
ba ngày, tôi sẽ xây dựng lại."
Chúa Giêsu muốn ám chỉ "Đền Thờ
này" là chính thân thể của Ngài; nhưng người Do-thái nghĩ Ngài nói về Đền
Thờ Jerusalem, nên họ tranh luận với Chúa Giêsu: "Đền Thờ này phải mất bốn
mươi sáu năm mới xây xong, thế mà nội trong ba ngày ông xây lại được sao?"
Họ nghĩ Chúa Giêsu nói khuếch đại; các
môn đệ của Chúa Giêsu chỉ hiểu điều Chúa Giêsu nói "khi Người từ cõi chết
trỗi dậy, các môn đệ nhớ lại Người đã nói điều đó, Họ tin vào Kinh Thánh và lời
Đức Giêsu đã nói."
ÁP
DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Thân thể chúng ta là đền thờ của Thiên
Chúa Ba Ngôi, đã được xây dựng trên nền tảng là chính Đức Kitô. Chúng ta phải
thường xuyên xem xét để bảo đảm chất lượng và xứng đáng là đền thờ cho Thiên
Chúa ngự trị; nếu không, nó sẽ biến thành chỗ ở của quỉ thần.
- Gia đình, cộng đoàn giáo xứ, và toàn
thể Giáo Hội cũng là Đền Thờ của Thiên Chúa. Bổn phận của mỗi tín hữu là phải
chăm sóc và thanh tẩy những gì có thể trong khả năng của chúng ta để Thiên Chúa
ngự trị, và chúng ta được lãnh nhận muôn ơn phúc của các Ngài.
Linh mục Anthony Đinh Minh Tiên OP
****************
.gif)
09/11/12 THỨ SÁU TUẦN 31 TN
Cung hiến Thánh đường Latêranô
Ga 2,13-22
Cung hiến Thánh đường Latêranô
Ga 2,13-22
THANH TẨY HOẶC PHÁ HỦY
Đức Giêsu nói: “Các
ông cứ phá hủy Đền Thờ này đi; nội ba ngày tôi sẽ xây dựng lại.” (Ga 2,19)
Suy niệm: Đền thờ là nơi cầu nguyện, là nhà của Thiên Chúa, là hình
ảnh Giêrusalem trên trời… Đền thờ không chỉ là ngôi nhà được xây bằng vàng bạc
đá quý; đền thờ mà Chúa Giêsu muốn ám chỉ đó là chính thân mình Ngài; đền thờ
còn là Giáo Hội của Chúa, là thân xác mỗi người (x. 1Cr 6,19). Sẽ là bất kính,
nếu đền thờ không giữ được sự thánh thiêng; sẽ là bất xứng, nếu đền thờ bị lạm
dụng -không còn là nơi thờ phượng mà bị biến thành phương tiện để con người
thỏa mãn tính ích kỷ. Chúa Giêsu đánh đuổi những người buôn bán để thanh tẩy
đền thờ vì đền thờ đã bị xúc phạm. Thanh tẩy không được thì phải phá huỷ đi mà
xây dựng lại. Sự xúc phạm đến đền thờ của Thiên Chúa nặng nề đến nỗi chỉ có một
hy lễ có khả năng thanh tẩy đó là hy lễ của Chúa Giêsu: phá huỷ “đền thờ thân
xác” của Ngài bằng cái chết trên thập giá và “xây dựng lại” bằng cuộc phục
sinh.
Mời Bạn: Nếu Chúa Giêsu viếng thăm tôi lúc này, Ngài sẽ xua đuổi
hoặc đánh đổ những gì? Bạn nhớ thân xác của bạn là đền thờ của Thiên Chúa; đừng
biến nó thành phương tiện để thỏa mãn những đam mê, vì “không ai có thể làm
tôi hai chủ.”
Sống Lời Chúa: Mỗi khi tham dự thánh lễ hoặc cầu nguyện, bạn dành ít phút
hồi tâm để sám hối và xin Chúa thanh tẩy đền thờ tâm hồn mình.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, Chúa dựng nên con cho Chúa, nhưng con lại muốn
đặt những ‘thứ khác’ làm chúa của mình; xin cho con can đảm, dám dẹp đi những
gì còn bất xứng để mỗi lần Chúa viếng thăm, Chúa sẽ hài lòng về con. Amen.
www.5phutloichua.net
Tôi sẽ xây dựng lại
Ðền thờ quan trọng nhất là con người Ðức Giêsu
phục sinh, một con người đầy tràn sức sống của Thánh Thần. Mọi Ðền thờ đều phải
qui về Ðền thờ đó.
Suy niệm:
Hôm nay chúng ta mừng lễ cung
hiến thánh đường Latêranô.
Ðây là vương cung thánh đường
cổ kính nhất của Hội Thánh,
là nhà thờ chính toà của Ðức
Thánh Cha, giám mục Rôma,
là Mẹ của mọi nhà thờ trên thế
giới.
Cung hiến thánh đường là dâng
cho Chúa một ngôi nhà
để dành riêng cho việc phụng
tự.
Khi được cung hiến để trở
thành nhà của Thiên Chúa,
thánh đường cũng trở nên nhà của
các tín hữu.
Nơi Thiên Chúa hiện diện và
thi ân
cũng là nơi con người họp nhau
để tôn thờ, cảm tạ.
Dù nguy nga hay nhỏ bé, cổ
kính hay hiện đại,
mọi nhà thờ đều là nơi Thiên
Chúa hẹn gặp con người.
“Hãy phá hủy Ðền thờ này
đi,
nội ba ngày tôi sẽ xây dựng
lại.”
Ðức Giêsu không có ý nói đến
đền thờ Giêrusalem.
Ngài muốn nói đến chính thân
thể Ngài,
thân thể bị phá hủy và được
xây dựng lại,
thân thể bị giết chết và được
phục sinh.
Ðức Giêsu phục sinh trở nên
Ðền Thờ của Giao Ước mới.
Ai ai cũng được mời gọi bước
vào Ðền Thờ này.
Chỉ nơi đây, con người mới gặp
được Thiên Chúa.
Hội Thánh cũng được ví như một Ðền Thờ thiêng liêng,
mỗi tín hữu là một viên đá
sống động (x. 1Pr 2, 4-8),
và Ðức Kitô là viên đá góc, là
nền (x. 1Cr 3, 11).
Thánh Phaolô không ngần ngại
khẳng định
“Ðền thờ của Thiên Chúa
chính là anh em” (1Cr
3,17).
Hơn thế nữa, ngài còn nói:
“Thân xác anh em là Ðền Thờ
của Thánh Thần” (1Cr
6,19)
Như thế cả Hội Thánh và từng
Kitô hữu đều là Ðền Thờ.
Ðền Thờ chủ yếu lại không phải
là những toà nhà
có thể bị thời gian bào mòn,
bị chiến tranh phá hủy.
Ðền thờ là những con người
sống động.
Ðền thờ quan trọng nhất là con
người Ðức Giêsu phục sinh,
một con người đầy tràn sức
sống của Thánh Thần.
Mọi Ðền thờ đều phải qui về
Ðền thờ đó.
Không gắn bó với Ðấng phục
sinh và Thánh Thần của Ngài,
chẳng Ðền thờ nào là Ðền thờ
thực sự.
Khi thấy nhà Cha trở thành nơi buôn bán,
Ðức Giêsu đã nổi giận, vì
nhiệt tâm đối với Cha.
Chúng ta thường thiếu một chút
giận dữ hồn nhiên như vậy,
vì chúng ta yêu quá ít và sợ
quá nhiều.
Chúng ta dửng dưng với những
gì liên hệ đến Thiên Chúa.
Có nhiều nhà thờ, đền thờ cần
tu bổ.
Nhà thờ đầu tiên là con người
tôi.
Xin Ðức Giêsu cứ thanh tẩy
chúng ta bằng Thánh Thần,
cứ tiếp tục lật đổ và trục
xuất những gì ô uế.
Ước gì chúng ta cung hiến lại
bản thân mình cho Chúa
để Hội Thánh thật sự là Ðền
thờ,
nhờ đó cả thế giới cũng trở
thành Ðền thờ của Chúa.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu,
xin thương nhìn đến Hội
Thánh là đàn chiên của Chúa.
Xin ban cho Hội Thánh sự
hiệp nhất và yêu thương,
để làm chứng cho Chúa giữa
một thế giới đầy chia rẽ.
Xin cho Hội Thánh không ngừng lớn lên như hạt lúa.
Xin đừng để khó khăn làm
chúng con chùn bước,
đừng để dễ dãi làm chúng
con ngủ quên.
Ước gì Hội Thánh trở nên
men
được vùi sâu trong khối bột
loài người
để bột được dậy lên và trở
nên tấm bánh.
Ước gì Hội Thánh thành cây
to bóng rợp
để chim trời muôn phương rủ
nhau đến làm tổ.
Xin cho Hội Thánh trở nên
bàn tiệc của mọi dân nước,
nơi mọi người được hưởng
niềm vui và tự do.
Cuối cùng xin cho chúng con
biết xây dựng một Hội Thánh
tuyệt vời,
nhưng vẫn chấp nhận cỏ lùng
trong Hội Thánh.
Ước gì khi thấy Hội Thánh ở trần gian,
nhân loại nhận ra Nước Trời
ở gần bên. Amen.
Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
"Người có ý nói đền thờ là thân thể
Người".
Latêranô
Hôm
nay chúng ta mừng kính ngày cung hiến đền thờ Latêranô, đền thờ đầu tiên của
Giáo hội La mã, được coi như là mẹ của các đền thờ khác. Đền thờ Latêranô là
nhà thờ chánh tòa của Đức Giáo Hoàng, với tư cách là Giám mục Rôma. Đền thờ này
được hoàng đế Constantinople xây dựng vào năm 320, thời gian Giáo hội vừa thoát
khỏi cơn bách hại tàn khốc để bước vào giai đoạn huy hoàng.
Trong
tất cả các tôn giáo, đền thờ là nơi thánh thiêng, là nơi thần linh hiện diện
với con người để tiếp nhận những sự thờ kính và cho họ thông phần vào các ân
huệ và sự sống thần linh.
Chắc
hẳn nơi cư ngụ của các thần linh không thuộc trần gian này, nhưng có thể nói,
đền thờ đồng hóa với nơi cư ngụ ấy, nhờ đó con người giao tiếp được với thế
giới của các thần linh. Chính trong chiều hướng này mà chúng ta tìm thấy những
hình ảnh của đền thờ Giêrusalem.
Đền
thờ Giêrusalem là dấu chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa giữa loài người, nhưng đó
mới là một dấu chỉ tạm thời, sẽ được thay thế bằng thân xác Đức Kitô với Giáo
hội của Ngài, như là một đền thờ mới và có tính cách vĩnh cửu.
Vào
thời các tổ phụ, người Do thái không biết đến đền thờ, cho dù họ vẫn có những
nơi thánh để kêu cầu với Đức Giavê như Bêtal, như Sichem, như Sinai…Nhưng rồi
sau đó, họ đã dùng một thánh điện lưu động, để Thiên Chúa có thể ngự trị thường
xuyên giữa dân chúng đang được Ngài dẫn qua sa mạc. Đó là nhà tạm với hòm bia
giao ước.
Sau
khi người Do thái đã tiến vào miền đất hứa và lập thành vương quốc, bấy giờ
Đavid mới nghĩ đến việc xây dựng đền thờ dâng kính Thiên Chúa. Ước mơ ấy được
Salomon thực hiện. Ông đã xây dựng đền thờ Giêrusalem với tất vả vẻ huy hoàng
của triều đại ông, và Thiên Chúa đã nhận đền thờ ấy như nơi cư ngụ của Ngài. Vì
thế, đền thờ Giêrusalem trở nên trung tâm sinh hoạt chính trị về tôn giáo của
người Do thái. Người ta từ khắp nơi hành hương về Giêrusalem vào những dịp lễ
lớn để cầu nguyện, kết hiệp và tôn thờ Thiên Chúa.
Năm
587 trước công nguyên, đền thờ Giêrusalem bị vua Nabucodonosor phá hủy và bắt
một số người Do thái phải lưu đày sang Babylon. Sống dưới ách nô lệ với những
đau khổ và nặng nhọc, nhưng lòng họ vẫn hướng về đền thờ Giêrusalem. Thế nhưng,
bây giờ đền thờ Giêrusalem đã bị đổ vỡ hoang tàn. Vì thế, họ đã tìm thấy một
chiều hướng tôn thờ mới, đó là tôn thờ thiêng liêng, tôn thờ trong tâm hồn vì
Thiên Chúa ở khắp mọi nơi.
Trong
Tân ước, đền thờ chính là thân xác Đức Kitô: Đền thờ ấy bị phá hủy nhưng dã
được xây dựng lại trong ba ngày. Đây mới chính là đền thờ vĩnh cửu, không do
tay người trần thế làm nên, nhưng do chính Ngôi lời. Đền thờ ấy nói lên sự hiện
diện thiết thực của Thiên Chúa ở giữa chúng ta.
Ngoài
ra, các Kitô hữu còn ý thức rằng chính họ kết thành đền thờ mới, đền thờ thiêng
liêng nơi thân thể Đức Kitô, đó chính là Giáo hội. Giáo hội là đền thờ của
Thiên Chúa, thiết lập trên Đức Kitô. Ngài là nền móng, là đầu và là viên đá góc
tường.
Còn
chúng ta thì sao? Tâm hồn mỗi người cũng phải là một đền thờ cho Thiên Chúa ngự
trị. Khi lãnh nhận bí tích Rửa tội, vị linh mục đã nói với chúng ta: Hỡi thần ô
uế, hãy xéo đi, hãy ra khỏi người này để nhường chỗ cho Thần Linh Thiên Chúa.
Bao
lâu sạch tội trọng, bao lâu còn sống trong ân nghĩa Chúa thì linh hồn chúng ta
chính là một ngôi đền thờ sống động cho Thiên Chúa. Trái lại, khi phạm tội
trọng, chúng ta là những kẻ dám nói với Thiên Chúa như sau: Hỡi Thiên Chúa, xin
Ngài hãy ra khỏi tâm hồn tôi để nhường chỗ cho ma quỷ.
Chúng
ta hãy gìn giữ tâm hồn mình cho trong sạch, xứng đáng là nơi cho Chúa ngự trị,
chứ đừng biến nó thành hang trộm cướp. Chúng ta hãy noi gương bắt chước ông
Giakêu đã tiếp đón Chúa tại nhà mình. Chính sự hiện diện của Chúa đã đem lại
cho ông niềm vui mừng và hy vọng, để rồi ông đã hoán cải bản thân, làm lại cuộc
đời. Hãy sửa đổi những sau lỗi để tâm hồn chúng ta thực sự là một đền thờ được
dâng hiến cho Thiên Chúa.
www.gplongxuyen.net
Hãy Nâng Tâm Hồn Lên Tháng 11
9 THÁNG MƯỜI MỘT
Chúng Ta Đang Ở Một
Khúc Quanh Quyết Định
Mọi
thế hệ đều có thể đem lại những thuận tiện hoặc gây ra các khó khăn cho thế hệ
tiếp theo. Tuy nhiên, không có thế hệ nào mang trên vai mình trách nhiệm lớn
lao đối với tương lai như thế hệ chúng ta. Chưa bao giờ con người có được những
khả năng to lớn như chúng ta có hôm nay để ấn định tương lai mình: hoặc rất tốt
hoặc vô cùng tồi tệ. Chúng ta nhận ra mình đang ở trong một giai đoạn lịch sử
đặc biệt quan trọng.
Những
giá trị quan trọng nhất của chúng ta đang bị đe dọa. Chúng ta đang đứng ở ngã
ba đường, giữa hai hướng: hoặc tiến bộ đột phá hết sức ngoạn mục, hoặc suy
thoái cách bất khả kháng đến có thể gọi là đại họa. Chưa bao giờ con người nắm
trong tay mình nhiều quyền lực đến thế, và đồng thời chưa bao giờ con người yếu
nhược đến vậy. Sẽ gần như là một hiểm họa khi cả hai phương diện nói trên cùng
phát triển với nhau. Xem ra thật là một nghịch lý: Chính quyền lực lại là
nguyên nhân làm cho chúng ta yếu nhược!
Chúng
ta càng tiến gần đỉnh cao của tiến bộ kỹ thuật, thì thì chúng ta càng chứng
kiến những tai họa ập xuống trên chính những gốc rễ của sự sống mình. Với những
bước tiến nhảy vọt về kỹ thuật, càng có nhiều mối đe dọa kèm theo: đe dọa từ
khắp nơi, từ mặt đất, từ biển, từ trên bầu trời – bầu trời mà xưa nay vẫn luôn
diễn tả cái đẹp, diễn tả những khát vọng sâu xa nhất của chúng ta. Chúng ta hãy
tha thiết cầu nguyện cho tương lai của mình được che chở trong lòng xót thương
của Thiên Chúa.
+++++++++++++++++
Lời Chúa Trong Gia Đình
NGÀY 09-11
Cung Hiến Thánh Đường Latêranô;
1Cr 3, 9b-11. 16-17; Ga 2, 13-22.
LỜI
SUY NIỆM:
Trong câu chuyện Chúa Giêsu tẩy uế Đền Thờ. Người nói với những kẻ bán bồ câu:
“Đem tất cả những thứ này ra khỏi đây, đừng biến nhà Cha tôi thành nơi buôn
bán.” (Ga 2,16).
Khởi đầu, những người phục vụ Đền Thờ, họ muốn tạo sự thuận tiện cho khách hành
hương, đặc biệt đối với những khách hành hương xa quê hương trở về dâng cúng,
tế tự, nhưng rồi vì lợi nhận, họ đã biến thái độ phục vụ thành cảnh bóc lột lẫn
nhau, không những làm hôi hám Đền Thờ mà còn làm hôi hám những tâm hồn người
mua lẫn bán. Trong thực tế ngày hôm nay, cũng đang có biết bao nhiêu người lợi
dụng những công trình mang tiếng là đạo đức, là để thờ phượng, là để giúp người
nghèo đói, bệnh tật. Nhưng rồi rút ruột để cung phụng nhu cầu cho riêng mình.
Qua câu chuyện Chúa Giêsu Tẩy Uế Đền Thờ. Chúng ta cần phải cầu xin Chúa
đến tẩy sạch tâm hồn của chúng ta, được trở nên trong sạch, để trong việc thờ
phượng của chúng ta được đẹp lòng Thiên Chúa.
Mạnh Phương
++++++++++++++++++
09
Tháng Mười Một
Dấu
Chỉ Của Hòa Bình
Một trong những biểu
tượng sống động nhất trên thế giới là khát vọng hòa bình của con người, có lẽ
là bảo tàng viện và đài kỷ niệm những nạn nhân đầu tiên của bom hạt nhân tại
thành phố Hiroshima bên Nhật Bản...
Bước vào tháng 8, kỷ
niệm bom nguyên tử được dội xuống Hiroshima, hàng trăm ngàn người Nhật Bản đã
tập trung trước đài kỷ niệm tại thành phố này để tưởng niệm những người đã
chết. Từ 4 giờ sáng, chuông các chùa chiền và giáo đường trên toàn quốc đổ hồi
để nhắc nhở người Nhật về biến cố đau thương này.
Hiroshima tưởng niệm
những người quá cố, nhưng nó không là biểu trưng của hận thù, trái lại, trong
những giây phút mặc niệm trước những nạn nhân của bom hạt nhân, tất cả mọi
người Nhật đều được mời gọi để tha thứ và xây dựng hòa bình.
Ông Akihiro
Takahashi, một nạn nhân còn sống sót của biến cố, nay đã được bầu làm giám đốc
của bảo tàng viện hòa bình Hiroshima và đồng thời điều khiển tổ chức văn hóa
phụng sự hòa bình của thành phố, đã nói lên tâm tình của ông như sau:
"Tôi đã không
bao giờ quên ngày đó... Qua bao nhiêu năm, tôi đã thù ghét chế độ quân phiệt
của Nhật Bản và quân đội Hoa Kỳ. Lúc đó, tôi là đứa bé khỏe mạnh, ngày nay tôi
đã trở thành một người bệnh hoạn... Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tôi đã
gặp gỡ với rất nhiều người có tín ngưỡng, nhất là các bạn trẻ. Họ đã mời gọi
tôi tha thứ... Qua những cuộc gặp gỡ này, tôi đã lướt thắng được hận thù. Tôi
cũng đã nói chuyện với viên trung úy phi công ném bom và tôi đã có thể nói với
ông rằng tôi không kết án ông nữa".
Nếu chết là một chấm hết, thì cái chấm hết ấy
có lẽ chỉ có giá trị đối với sự thù hận. Người chết không còn hận thù nhau nữa.
Dù có căm thù sâu sắc đến đâu, nằm kề bên nhau trong một nghĩa địa, những người
chết sẽ không bao giờ thấy một cuộc chiến giữa những người chết. Nếu có một thế
giới không còn chiến tranh, không còn vũ khí, không còn hận thù nhau nữa... có
lẽ đó là thế giới của nghĩa trang. Nơi đó chính là nơi an nghỉ khỏi mọi thù
hận.
Cái chết, dù độc ác đến đâu, cũng trở thành
đấu chỉ của hòa bình... Ðó là điều mà chúng ta có thể xác quyết khi nhìn ngắm
cái chết của Ðức Kitô trên thập giá. Ngài chết để lôi kéo mọi người đến với
Ngài. Và để thực hiện điều đó, trong những giây phút cuối cùng của cuộc sống
trần gian, Ngài đã tha thứ ngay cho những kẻ đang hành hạ Ngài.
Trong cái chết của Chúa Giêsu, chúng ta hãy
tưởng nhớ đến những người quá cố. Những người quá cố đó có thể là những người
thân của chúng ta, họ cũng có thể là những người chúng ta chưa hề quen biết,
nhưng nhất là những người đã từng là kẻ thù của chúng ta... Tâm tình của người
Kitô chúng ta trước hết phải là tâm tình tha thứ của Chúa Giêsu... Cái chết của
Chúa Giêsu đã trở thành nguồn ơn cứu rỗi và hòa bình. Cái chết của những người
Nhật Bản tại Hiroshima đã trở thành một lời kêu gọi xây dựng hòa bình và tha
thứ... Cái chết của những người mà chúng ta đang ngậm ngùi tưởng niệm trong
suốt tháng 11 này cũng phải là một âm vang của chính cái chết của Chúa Giêsu
trên thập giá: Xin Cha tha cho chúng.
(Lẽ Sống)
Ngày
9 tháng Mười Một
Kỷ niệm cung hiến Ðền thờ Latêranô
Thánh đường
là nơi qui tụ dân Chúa, là nơi các tín hữu tới cầu nguyện và lãnh nhận các bí
tích. Thánh đường là nơi Chúa ngự, là nơi Mình Máu Thánh Chúa luôn hiện diện,
là nơi dân Chúa lãnh nhận muôn vàn ơn huệ, muôn vàn hồng ân của Chúa.
ĐỀN THỜ
LATÊRANÔ
Đền thờ
Latêranô là nhà thờ chánh toà của Đức giáo hoàng với tư cách là Giám mục Roma.
Đền thờ này được xây dựng vào năm 320 khi Giáo Hội Chúa Kitô vừa thoát qua khỏi
một thời kỳ cấm cách, bắt bớ khủng khiếp. Đền thờ này do công Hoàng đế
Constantinô xây dựng để tôn vinh Chúa và để dân Chúa có nơi tụ tập, đọc kinh
cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích. Đền thờ này đã được cung hiến vào khoảng
thời gian nói trên. Lịch sử thuật lại rằng khi hoàn tất ngôi thánh đường này,
nhiều đoàn người khắp trong thành phố Roma đã tuôn đến để dự lễ khánh thành và
hiệp ý trong nghi lễ cung hiến ngôi thánh đường dùng đặt ngai tòa của vị Giám
mục Roma. Ngôi đền thờ Latêranô đã trải qua biết bao biến cố, biết bao thăng
trầm của đạo giáo, biết bao thử thách, khó khăn của các thời Hoàng đế Roma trị
vì. Biết bao nhiêu người đã tới thánh đường Latêranô để xin rửa tội, gia nhập
dân thánh Chúa trong những đêm phục sinh và mừng lễ vượt qua tại đây.
ĐỀN THỜ
LATÊRANÔ NGÀY NAY
Ngày nay,
đền thờ Latêranô vẫn vút cao, vẫn đứng sững như muốn nói với mọi người: Thiên
Chúa luôn yêu thương dân Người. Ngày nay, vẫn có đoàn đoàn lớp lớp người tới dự
thánh lễ và lãnh nhận các bí tích. Hàng năm, ngày thứ năm tuần thánh Đức Thánh
Cha vẫn tới cử hành lễ với hàng linh mục Roma, với các Hồng y, Giám mục và ngài
diễn tả lại hành động, cử chỉ của Chúa Giêsu xưa nơi nhà tiệc ly là rửa chân
cho các tông đồ.
Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi, DCCT
Ngày 09
CUNG HIẾN THÁNH ĐƯỜNG LATÊRANÔ
Chân phước Elisabét Chúa Ba Ngôi
Chân phước Elisabét Chúa Ba Ngôi
Khi tin rằng Đấng là Tình yêu cư ngụ trong chúng ta mọi
lúc, ngày và đêm, thì tâm hồn được nâng
lên trên mọi sự chóng qua và được nghỉ ngơi trong an bình.
Chân phước
Elisabét Chúa Ba Ngôi
Cảnh tượng này
đã quen, nhưng vẫn không khỏi
làm ngạc nhiên. Đức Giêsu vút cái roi giữa cảnh lộn xộn ồn ào và náo động của đàn bò, đàn cừu và
đàn chim bồ câu... Có
phải là để chứng minh quyền lực cá nhân không? Nhưng khi người ta đặt câu hỏi
thì Đức Giêsu lại chuyển lên Chúa Cha. Có phải là để bầy tỏ cơn giận vì làm ô
uế đền thờ chăng? Đúng thế, nhưng đền thờ đích thực, chính là thân xác của
Người; dù người ta có phá đền thờ thì sau ba ngày Người sẽ xây dựng lại.
Vì thế không phải vì
cái roi mà Đức Giêsu chiếm vị trí là
chủ ở đây, nhưng vì là Con. Điều quan trọng, không phải là những viên đá của
Đền thờ xưa, cũng như những viên đá các nhà thờ ngày nay, mà là "nhà của
Chúa Cha", nơi Danh Người cư ngụ, mà không gì được làm ô uế. Nhà này là
gì! Là một nơi ở đơn sơ, được
che giấu, bí mật, được ghi dấu ấn tình yêu
của Chúa Cha, được tràn ngập tình ưu ái của Thần Khí và được hứa cho Vị Hôn
phu: đó là chính trái tim bạn. "Này đây, Ta đứng trước cửa và Ta gõ".
Ta đến ăn bữa tối, Ta bên bạn
và bạn bên Ta.
Các Huynh đoàn đan viện Giêrusalem
Ngày 09 tháng 11
KỶ NIỆM CUNG HIẾN ĐỀN THỜ LATÊRANÔ
Thời các tông đồ và trong nhiều thế kỷ sau, người ta xây dựng
những đền thờ làm nơi các kitô hữu hội họp nhau cầu nguyện, chúc tụng Chúa, học
hiểu các mầu nhiệm trong đạo, lĩnh các bí tích, nhất là tham dự vào hiến tế
không đổ máu của Chúa Giêsu Kitô. Nhưng các nơi hội họp này là mục tiêu phá hủy
của các lương dân, nếu các Giám mục không hề long trọng thánh hiến theo các
nghi lễ đã được thiết định.
Việc cung hiến long trọng chỉ bắt đầu dưới triều vua Constantinô
đại đế. Vị Hoàng đế này đã ra luật cho các kitô hữu được xây cất thánh đường
trong toàn đế quốc. Chính ông đã làm gương bằng việc xây cất giếng rửa tội, nơi
ông đã được Đức Sylvester rửa tội và một thánh đường cho Đức Giáo Hoàng sử dụng.
Đây là thủ lãnh và là mẹ các đền thờ trên thế giới. Đức Hồng y Phêrô Đamianô đã
viết cho các Đức Hồng y:
- Đền thờ Latêranô mang danh Chúa Cứu Thế là thủ lãnh các tuyển
nhân, nên cũng có thể nói là mẹ, là thủ lãnh và là tuyệt đỉnh của mọi đền thờ
trên thế giới.
Đàng khác, ngài gọi đền thờ này là “đền thờ trên mọi đền thờ, là
nơi thánh trên các nơi thánh”. Khi xây cất, Hoàng đế Constantinô đã trang hoàng
đền thờ bằng nhiều bình quý và những vật trang sức đắt tiền để cử hành các mầu
nhiệm thánh. Đức Thánh Giáo Hoàng Silvester đã cung hiến đền thờ trong một lễ
nghi trang trọng sầm uất. Đồng thời, ngài cũng truyền chỉ được dâng thánh lễ
trên bàn thờ bằng đá.
www.tinmung.net
Thứ Sáu 9-11
Lễ Cung Hiến Ðền Thờ Thánh Gioan Latêranô
|
N
|
hiều người Công Giáo nghĩ rằng
Ðền Thánh Phêrô là nhà thờ của đức giáo hoàng, nhưng sự thật không phải vậy.
Ðền Thánh Gioan Latêranô mới là nhà thờ của đức giáo hoàng, là vương cung thánh
đường của Giáo Phận Rôma, nơi Ðức Giám Mục của Rôma trụ trì.
Vương cung thánh đường đầu
tiên ở đây được xây cất vào thế kỷ thứ tư khi Hoàng Ðế Constantine dâng cúng
phần đất mà ông nhận được từ gia đình Latêranô giầu có. Kiến trúc đó và những
đấng kế vị phải trải qua những tai nạn như hoả hoạn, động đất và chiến tranh,
nhưng thánh đường Latêranô vẫn là nơi các giáo hoàng được tấn phong mãi cho đến
thế kỷ 15, khi các giáo hoàng từ Avignon trở về thì thánh đường và công trường
cạnh đó đã đổ nát.
Thánh đường hiện nay được xây
cất vào năm 1646 theo lệnh của Ðức Giáo Hoàng Innocent X. Là một trong những thánh
đường uy nghi nhất ở Rôma, ngọn tháp mặt tiền của đền Latêranô được trang hoàng
với 15 bức tượng của Ðức Kitô, Thánh Gioan Tẩy Giả, Thánh Gioan Tông Ðồ và 12
vị tiến sĩ của Giáo Hội. Bên dưới bàn thờ sang trọng là một bàn nhỏ bằng gỗ mà
truyền thuyết cho rằng chính Thánh Phêrô đã cử hành Thánh Lễ ở bàn này.
Lời Bàn
Không như lễ kỷ niệm các đền thờ khác ở Rôma (như đền Ðức Bà Cả,
ngày 5-8, đền Các Thánh Phêrô và Phao-lô, 18-11), lễ này là một đại lễ. Việc
cung hiến đền thờ là một đại lễ cho toàn thể giáo dân trong xứ. Trong ý nghĩa
tiêu biểu, Ðền Thánh Gioan Latêranô là nhà thờ của mọi người Công Giáo, vì đó
là giáo xứ của đức giáo hoàng, vương cung thánh đường của Ðức Giám Mục Rôma.
Nhà thờ này là mái nhà tinh thần của tất cả những ai thuộc về Giáo Hội.
Lời Trích
"Cũng như các bức tường được xây cao này, những gì đã được
thể hiện ở đây lại được tái diễn khi chúng ta quy tụ những người tin vào Ðức
Kitô. Vì, qua đức tin họ đã được gọt dũa, như thể đá và gỗ từ núi rừng; nhưng
bởi việc học hỏi giáo lý, rửa tội và giáo dục, họ được khuôn đúc, được điều
chỉnh, và được mài nhẵn bởi bàn tay của các thợ chuyên môn. Tuy nhiên, họ không
làm nên căn nhà của Thiên Chúa, cho đến khi họ hài hòa với nhau trong đức ái"
(Thánh Augustine, Bài Giảng 36).
www.nguoitinhuu.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét