Đức Thánh Cha Phanxicô chỉ thị duyệt lại Huấn thị Liturgiam
Authenticam
WHĐ (30.01.2017) – Đức Thánh Cha Phanxicô đã chỉ
thị thành lập một Uỷ ban để duyệt lại văn kiện Liturgiam
Authenticam,một Huấn thị gây tranh cãi sau khi những bản dịch các bản
văn phụng vụ từ tiếng Latinh sang tiếng Anh và các ngôn ngữ khác mới được
Toà Thánh phê chuẩn. Uỷ ban này được Đức Thánh Cha thành lập ngay
trước lễ Giáng sinh, cũng có nhiệm vụ xét xem cần tản quyền đến
mức nào trong Giáo hội đối với những vấn đề như vấn đề này.
Uỷ ban mới sẽ bao gồm các giám mục của tất
cả các châu lục. Đáng chú ý, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm Đức Tổng
giám mục Arthur Roche, Thư ký Bộ Phụng tự thánh và Kỷ luật các Bí tích,
làm Chủ tịch Uỷ ban. Đức Tổng giám mục Roche, người
Anh, là nhân vật số hai của Bộ Phụng tự; ngài có
nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực phụng vụ hơn và cách tiếp cận cởi mở
hơn về các vấn đề phụng vụ, so với Đức hồng y Bộ
trưởng là Robert Sarah.
Toà Thánh không đưa ra chi tiết về Uỷ
ban, vốn dự kiến sẽ sớm tổ chức phiên họp đầu tiên. Và
danh sách các thành viên của Uỷ ban cũng không được công bố.
Theo các nguồn tin thông thạo, có hai lý do
chính để Đức Thánh Cha Phanxicô thành lập Uỷ ban này.
Thứ nhất, theo Công đồng Vatican II, Đức Thánh Cha muốn trao trách
nhiệm lớn hơn và thẩm quyền nhiều hơn cho các Hội đồng Giám mục. Điều
này đã được ngài nói rõ trong Tông huấn Evangelii Gaudium:
“Công đồng Vaticanô II tuyên bố rằng, giống như các Giáo hội
thuộc các Toà thượng phụ thời xưa, các Hội đồng Giám mục ngày nay đang ở trong
vị thế ‘cống hiến bằng nhiều cách thức hiệu quả cho việc hiện thực hoá tinh thần
hiệp đoàn’. Nhưng ước muốn này chưa được thể hiện đầy đủ, vì chúng ta vẫn chưa
triển khai đủ một tư cách pháp lý của các Hội đồng Giám mục như là những chủ thể
có những thuộc tính chuyên biệt. Hình thức quản trị quá tập trung gây phức tạp
cho đời sống và hoạt động truyền giáo của Hội Thánh thay vì giúp ích cho nó (số
32).
Trong bối cảnh này, vấn đề nảy sinh có liên
quan đến phụng vụ là xác định rõ đâu là vai trò của
giám mục Roma trong việc duy trì sự hiệp nhất trong Giáo hội, vì Phụng vụ,
nghi lễ Roma, tạo nên sự hiệp nhất trong Giáo hội
Latinh. Uỷ ban sẽ bàn về vấn đề này.
Thứ hai, một số Hội đồng Giám mục không hài lòng với
bản dịch Sách Lễ Rôma theo đòi hỏi của Liturgiam Authenticam. Các
ngài cho rằng nó quá cứng nhắc và không chấp nhận rằng có một thứ
ngôn ngữ gọi là “ngôn ngữ thánh thiêng”. Họ đổ lỗi cho Liturgiam
Authenticam muốn có một kiểu dịch gần như sát nghĩa
các bản văn phụng vụ Latinh sang ngôn ngữ bản xứ hay địa phương của các quốc
gia khác nhau, thường đưa đến kết quả không làm hài lòng. Người
Nhật chẳng hạn, họ đã tranh đấu lâu dài với Bộ
[Phụng tự] về việc ai được quyền quyết định chấp thuận bản dịch tiếng Nhật
của các văn bản này. Họ và nhiều Hội đồng Giám mục khác, rõ ràng
không hài lòng với các chỉ thị của Liturgiam Authenticam và mức
độ tập quyền của Huấn thị này.
Đức Tổng Giám mục Roche, người đã từng giữ chức Chủ
tịch “Uỷ ban Quốc tế về Anh ngữ trong Phụng vụ” trong 10
năm, khi trình bày trước Hội đồng Giám mục Canada hồi tháng Chín 2014, đã
nói rằng sự khác biệt lớn giữa Huấn thị “Comme le Prévoit” (1969), vốn chi
phối bản dịch các sách phụng vụ đầu tiên sau Công đồng Vatican
II (1962-1965), và Huấn thịLiturgiam Authenticam, vốn ấn định
bản dịch Sách Lễ Roma bằng tiếng Anh, tiếng Pháp và một số nước dùng
tiếng Tây Ban Nha, “là Toà Thánh, trong các chỉ thị, đã chọn
thay đổi nguyên tắc hướng dẫn bản dịch từ ‘tương đương năng động
hoặc chức năng’ vào năm 1969 sang nguyên tắc ‘tương đương hình thức’ vào
năm 2001”.
Đức Tổng Giám mục Roche giải thích rằng có được “sự tương
đương năng động” khi người dịch tách “nội dung” của một phát
ngôn ra khỏi “hình thức mà nó được thể hiện”. Nhưng ngài nói
phương pháp này đã trở nên “lỗi thời”. Trong 40 năm qua, các chuyên
gia ngôn ngữ “đã ý thức hơn rằng chính hình thức mà chúng
ta chọn để phát ngôn sẽ diễn tả mục đích của chúng ta khi nói”.
Đức Tổng Giám mục Roche cho biết, với Liturgiam Authenticam, Toà Thánh đã chọn nguyên
tắc “tương đương hình thức”.
Uỷ ban mới được Đức Thánh Cha Phanxicô thành
lập sẽ xem xét toàn bộ vấn đề, cùng với việc hội nhập văn hoá và những
gì mà chủ trương tản quyền ước mong thực hiện trong các vấn đề
liên quan đến phụng vụ.
Liturgiam Authenticam và các bản dịch
Được ban hành năm 2001 theo yêu cầu của Đức giáo
hoàng Gioan Phaolô II, Liturgiam Authenticam, “bản hướng
dẫn để áp dụng đúng đắn Hiến chế về Phụng vụ
Thánh của Công đồng Vatican II”, đặc biệt đòi hỏi bản văn gốc
Latinh phải được “dịch cách toàn vẹn và thật chính
xác, nghĩa là không được thêm bớt vào nội dung, cũng
không được dịch theo kiểu diễn nghĩa hoặc giải thích”.
Trong thực tế, đòi hỏi này của Roma đã đưa đến
những khó khăn lớn cho các bản dịch Sách Lễ Roma ấn bản năm 2002. Bộ
Phụng tự thánh, do Đức hồng y Robert Sarah làm
Bộ trưởng, đã căn cứ Huấn thị Liturgiam Authenticam để
đòi các Hội đồng Giám mục phải dịch sát bản gốc Latinh.
Nhưng bản dịch tiếng Anh, có hiệu lực từ năm 2011, đã bị 50% số tín
hữu và 71% linh mục không chấp nhận vì văn phong “quá câu
nệ” và “rườm rà”.
Các bản dịch tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ý đã
không được thông qua, và bản dịch tiếng Pháp cũng thế; trước
đó, bản dịch tiếng Pháp đầu tiên đã bị Roma bác bỏ vào
năm 2007.
Tại Đức, vào năm 2013, các giám mục đã
phản đối “một ngôn ngữ phụng vụ không biết đến ngôn ngữ
của dân chúng” nên từ chối công việc của Uỷ ban do
Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI thành lập và bắt đầu công việc của riêng mình. Công
việc này mới đây đã bị Bộ Phụng tự thánh bác bỏ.
(Theo Vatican Insider & La
Croix)
Minh Đức
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét