Ông Gorbachev và Đồng Hồ Tận Thế

Ông Gorbachev và Đồng Hồ Tận Thế
Vũ Văn An1/28/2017

Mấy ngày nay, thiên hạ xôn xao hẳn lên vì chiếc Đồng Hồ Tận Thế (Doomsday Clock) của các nhà khoa học.

Thực vậy, mới đây, tạp chí Bulletin of Atomic Scientists vừa mới cập nhật chiếc Đồng Hồ Tận Thế từng khởi động từ lâu để nói rằng chúng ta chỉ còn 2 phút rưỡi nữa là đến nửa đêm, nghĩa là đến ngày tận số (apocalypse).

Có hẳn như thế không? Ai cũng biết Tạp Chí Bulletin đã giới thiệu chiếc Đồng Hồ Tận Thế này từ năm 1947 để đáp ứng sự đe doạ của chiến tranh hạch nhân mỗi ngày một gia tăng. Ngày nay, Ủy Ban Khoa Học và An Ninh của Tạp Chí này phối hợp các mức độ cái nhiên (probability) của chiến tranh hạch nhân, của các thảm họa an toàn sinh học (biosecurity), thay đổi khí hậu, và nhiều viễn ảnh tận thế khác, để chỉnh đồng hồ gần hơn hay xa hơn đêm tận số. Chiếc đồng hồ càng chỉ gần nửa đêm, ta càng gần ngày tận thế.

Thành thử đây không hẳn là một dự phóng theo nghĩa đen về ngày chung cục, mà đúng hơn là một ước lượng có tính ý niệm để nhắc nhở thế giới các vấn đề vĩ mô mà thế giới chúng ta nên dành giờ và cố gắng giải quyết.

Năm nay là năm thứ 70 của chiếc đồng hồ này và sự việc rõ ràng đang ở những giây phút đen tối nhất của chúng trong khoảng 20 năm nay. Năm 1991, chúng ta có thời gian xa nhất nửa đêm, tức 17 phút. Trước đó, năm 1953, giữa thời có những cuộc thử nghiệm vũ khí hạch nhân trong Chiến Tranh Lạnh, chúng ta chỉ còn 2 phút là tới nửa đêm tận số.

Năm ngoái, vẫn còn chẵn 3 phút mới tới nửa đêm, do đâu năm nay chỉ còn 2 phút rưỡi, gần hơn 30 giây? Do sự kiện chúng ta đang đương đầu với nhiều vấn đề nan giải và các nhà khoa học không tin rằng Donald Trump có khả năng giải quyết.

Trong một bản tuyên bố, Ủy Ban cho rằng: “Quyết định của Ủy Ban nhích đồng hồ lên non một phút, một điều nó chưa bao giờ làm trước đây, phản ảnh sự kiện đơn giản này: khi bản tuyên bố này được công bố, thì Donald Trump mới chỉ làm Tổng Thống Hoa Kỳ được mấy ngày. Tuy nhiên, dù ông ta mới nhậm chức, các tuyên bố vô độ của ông, việc ông thiếu cởi mở đối với ý kiến chuyên môn, và việc bổ nhiệm các bộ trưởng có vấn đề đã làm cho tình hình an ninh quốc tế vốn tệ trở nên tệ hơn”.

Ông Gorbachev

Nhà lãnh tụ của Nga Sô trong những giờ phút cuối cùng của nó tưởng đã im hơi từ lâu, không ngờ ông lại tái xuất giang hồ trong một bài báo viết cho tạp chí Time. Bài báo được viết một ngày sau khi các nhà khoa học của tờ Bulletin nhích Đồng Hồ Tận Thế gần lại nửa đêm tận số hơn.

Ông Mikhail Gorbachev cảnh cáo rằng một cuộc chạy đua vũ khí mới có nghĩa “sự đe dọa hạch nhân một lần nữa xem ra có thực chất” vì “xem ra thế giới đang chuẩn bị chiến tranh”.

Nhà lãnh đạo của cựu Nga Sô kêu gọi Ông Donald Trump và ông Vladimir Putin làm việc với nhau để đưa ra các biện pháp nhằm giảm bớt kho hạch nhân của thế giới. Ông viết: “Các chính khách và các nhà lãnh đạo quân sự càng ngày càng ăn nói hiếu chiến hơn và các lý thuyết quốc phòng càng ngày càng nguy hiểm hơn. Các nhà bình luận và các nhân vật Truyền Hình đang tham gia ban hợp xướng hiếu chiến. Tất cả như thể thế giới đang chuẩn bị chiến tranh”.

Ông Gorbachev cho rằng: các tổng thống Mỹ và Nga nên vận động để có được một nghị quyết tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chống lại bất cứ cuộc tranh chấp hạch nhân nào. “Tôi nghĩ sáng kiến chấp nhận một nghị quyết như thế nên phát xuất từ Donald Trump và Vladimir Putin, hai tổng thống của hai quốc gia hiện nắm giữ trên 90% kho hạch nhân của thế giới và do đó mang một trách nhiệm đặc biệt”.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, Ông Trump nói rằng ông sẵn sàng ủng hộ các nước như Nhật và Saudi Arabia phát triển vũ khí hạch nhân.

Tháng Mười Hai vừa qua, ông “hót” như sau: “Hiệp Chúng Quốc phải tăng cường và mở rộng rất nhiều khả năng hạch nhân của mình cho đến lúc thế giới thức tỉnh đối với vũ khí hạch nhân”.

Trong một cuộc phỏng vấn với MSNBC cùng ngày, ông nói: “Hãy để một cuộc chạy đua vũ khí diễn ra. Chúng ta sẽ vượt xa họ và sẽ tồn tại lâu hơn tất cả bọn họ”.

Cho rằng mình từng cố gắng phi hạch nhân hóa vào những ngày sau cùng của Chiến Tranh Lạnh vào thập niên1980, Ông Gorbachev đưa ra lời cảnh cáo về một thế giới trong đó, các vũ khí giết người hàng loạt trở nên rẻ hơn và sẵn có hơn.

Ông viết: “Người ta kiếm tiền dễ dàng để mua các vũ khí tối tân có sức tàn phá giống như sức tàn phá của các vũ khí giết người hàng loạt; để mua những tầu ngầm mà chỉ một lần nhả đạn cũng có thể làm tan hoang cả một nửa châu lục; để mua các hệ thống hoả tiễn bảo vệ quốc phòng có sức tiêu diệt khả năng chiến lược”.

Ông cho rằng trong nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc mà ông nhắc đến ở đây nên nói rõ: “Chiến tranh hạch nhân là điều không thể chấp nhận được và không bao giờ được tuyên chiến”.

Như trên đã nói, lời cảnh báo của Ông Gorbachev được đưa ra một ngày sau khi các nhà khoa học của tạp chí Bulletin quyết định nhích Đồng Hồ Tận Thế lên non một phú về phía nửa đêm. Các nhà khoa học này cho rằng rất có thể có cuộc trả đũa hạch nhân bất ngờ, không được phép hoặc bất cẩn giữa Hiệp Chúng Quốc và Nga”. Họ cho rằng hai nước này hiện có 800 đầu đạn hạch nhân sẵn sàng để phóng.

Vào hôm thứ Tư vừa qua, Ông Trump thừa nhận: tiếp nhận mã số hạch nhân quả là một “giây phút làm ta tỉnh hẳn người ra” cũng như “rất, rất, rất kinh hãi”