12.05.2025: THỨ HAI TUẦN IV PHỤC SINH

 

12/05/2025

 Thứ Hai tuần 4 Phục Sinh

 

Bài Ðọc I: Cv 11, 1-18

“Thiên Chúa cũng ban cho dân ngoại ơn ăn năn sám hối để được sống”.

Trích sách Tông đồ Công vụ.

Trong những ngày ấy, các tông đồ và anh em ở Giu-đê-a nghe tin rằng cả dân ngoại cũng đã đón nhận lời Thiên Chúa. Khi Phê-rô lên Giê-ru-sa-lem, các người đã chịu cắt bì trách móc người rằng: “Tại sao ngài vào nhà những kẻ không chịu cắt bì và ăn uống với họ?” Phê-rô trình bày cho họ sự việc từ đầu đến cuối theo thứ tự sau đây: “Tôi đang ở tại thành Gióp-pê, lúc cầu nguyện, trong một thị kiến, tôi thấy một vật gì giống chiếc khăn lớn túm bốn góc, từ trời thả xuống sát bên tôi. Tôi chăm chú nhìn và thấy những con vật bốn chân, những mãnh thú, rắn rết và chim trời. Tôi nghe tiếng phán bảo tôi: “Phê-rô, hãy chỗi dậy giết mà ăn”. Tôi thưa: “Lạy Chúa, không được, vì con không khi nào bỏ vào miệng con những đồ dơ nhớp hay bẩn thỉu”. Tiếng từ trời nói lần thứ hai: “Vật gì Thiên Chúa cho là sạch, ngươi đừng nói là dơ nhớp”. Ba lần xảy ra như thế, và mọi sự lại được kéo lên trời.

“Và ngay lúc đó, ba người từ Xê-da-rê được sai đến nhà tôi ở. Thánh Thần truyền dạy tôi đừng ngần ngại đi với họ. Sáu anh em cùng đi với tôi, và chúng tôi vào nhà một người. Anh thuật lại cho chúng tôi biết: anh đã thấy thiên thần hiện ra thế nào; thiên thần đứng trong nhà anh và nói với anh rằng: “Hãy sai người đến Gióp-pê tìm Si-mon có tên là Phê-rô; người sẽ dạy ngươi những lời có sức làm cho ngươi và cả nhà ngươi được cứu độ”. Lúc tôi bắt đầu nói, Thánh Thần ngự xuống trên họ như ngự trên chúng ta lúc ban đầu. Bấy giờ tôi nhớ lại lời Chúa phán: “Gio-an đã rửa bằng nước, còn các con, các con sẽ được rửa bằng Thánh Thần”. Vậy, nếu Thiên Chúa ban cho họ cũng một ơn như đã ban cho chúng ta, là những kẻ tin vào Chúa Giêsu Kitô, thì tôi là ai mà có thể ngăn cản Thiên Chúa?”

Nghe những lời ấy, họ thinh lặng và ca tụng Thiên Chúa rằng: “Vậy ra Thiên Chúa cũng ban cho dân ngoại ơn ăn năn sám hối để được sống”.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 41, 2. 3; 42, 3. 4

Ðáp: Hồn con khát Chúa Trời, Chúa Trời hằng sống

Hoặc đọc: Alleluia.

Xướng: Như nai rừng khát mong nguồn nước, hồn con khát Chúa, Chúa Trời ôi.

Xướng: Hồn con khát Chúa Trời, Chúa Trời hằng sống; ngày nào con được tìm về ra mắt Chúa Trời!

Xướng: Xin chiếu giãi quang minh và chân thực của Chúa, để những điều đó hướng dẫn con, đưa con lên núi thánh và cung lâu của Ngài.

Xướng: Con sẽ tiến tới bàn thờ Thiên Chúa, đến cùng Thiên Chúa làm cho con được hoan hỉ mừng vui. Với cây cầm thụ, con sẽ ca ngợi Chúa, ôi Chúa là Thiên Chúa của con.

 

Alleluia:

Alleluia, alleluia! – Chúng con biết rằng Ðức Ki-tô đã thật sự sống lại từ cõi chết: Lạy Vua chiến thắng, xin thương xót chúng con. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Ga 10, 1-10

“Ta là cửa chuồng chiên”.

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Gio-an.

Khi ấy, Chúa Giê-su phán rằng: “Thật, Ta bảo thật cùng các ngươi, ai không qua cửa mà vào chuồng chiên, nhưng trèo vào lối khác, thì người ấy là kẻ trộm cướp. Còn ai qua cửa mà vào, thì là kẻ chăn chiên. Kẻ ấy sẽ được người giữ cửa mở cho, và chiên nghe theo tiếng kẻ ấy. Kẻ ấy sẽ gọi đích danh từng con chiên mình và dẫn ra. Khi đã lùa chiên mình ra ngoài, kẻ ấy đi trước, và chiên theo sau, vì chúng quen tiếng kẻ ấy. Chúng sẽ không theo người lạ, trái lại, còn trốn tránh, vì chúng không quen tiếng người lạ”.

Chúa Giê-su phán dụ ngôn này, nhưng họ không hiểu Người muốn nói gì. Bấy giờ Chúa Giê-su nói thêm: “Thật, Ta bảo thật các ngươi: Ta là cửa chuồng chiên. Tất cả những kẻ đã đến trước đều là trộm cướp, và chiên đã không nghe chúng. Ta là cửa, ai qua Ta mà vào, thì sẽ được cứu rỗi, người ấy sẽ ra vào và tìm thấy của nuôi thân. Kẻ trộm có đến thì chỉ đến để ăn trộm, để sát hại và phá huỷ. Còn Ta, Ta đến để cho chúng được sống và được sống dồi dào”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về Tông Đồ Công vụ 11,1-18

Chúng ta đã bước vào phần quan trọng của Tông Đồ Công vụ, mô tả lễ khánh thành sứ mệnh truyền giáo cho Dân ngoại. Đối với chúng ta, điều này có vẻ không quan trọng, nhưng nó liên quan đến sự thay đổi triệt để trong suy nghĩ của những người theo đạo Thiên chúa đầu tiên, những người đều là người Do Thái, vẫn cảm thấy mình là người Do Thái và duy trì nhiều phong tục tôn giáo của người Do Thái. Nó đã thay đổi toàn bộ diện mạo của 'phong trào' Ki-tô giáo do Chúa Giêsu khởi xướng.

Phần mở đầu bằng sự cải đạo và phép rửa tội của Cóc-nê-li-ô, một viên đại đội trưởng dân ngoại trong quân đội La Mã. Nhưng phần này cũng liên quan đến sự cải đạo của Phê-rô, người nhận ra rằng tiếng gọi của Thiên Chúa trong Chúa Giêsu được mở rộng cho mọi người thuộc mọi chủng tộc và tôn giáo. Tất cả những điều này đều có trong chương 10, mà chúng ta sẽ không đọc (câu chuyện về Cóc-nê-li-ô được đọc vào Chúa Nhật thứ 6 của Lễ Phục sinh năm B).

Những gì chúng ta thấy trong bài đọc hôm nay là phản ứng của các nhà lãnh đạo Ki-tô giáo tại Jerusalem trước tin tức về lễ rửa tội của một người dân ngoại. Nó liên quan đến một bước đột phá lớn trong quá trình phát triển nhận thức của Giáo hội về bản sắc của mình.

Các Tông đồ và những người theo đạo Thiên chúa khác ở Jerusalem đã nghe nói rằng những người ngoại đạo đang chấp nhận lời Chúa. Chúng ta sẽ thấy ở đây và những nơi khác trong Tông Đồ Công vụ rằng trong những vấn đề quan trọng, các Tông đồ không hành động một mình. Sự hướng dẫn đến từ Chúa Thánh Thần. Các Tông đồ đã giải thích và khuyên nhủ, nhưng sau đó đã tìm kiếm sự đồng thuận của toàn thể giáo hội ("toàn thể cộng đồng", Công vụ 6,5; "các tông đồ và anh chị em", Công vụ 1,1; "giáo hội", Công vụ 11,22; "giáo hội và các tông đồ và các trưởng lão", Công vụ 15,4 và 15,22).

Những người theo đạo Thiên chúa ở Jerusalem dường như đã đón nhận tin tức này với cảm xúc lẫn lộn vì khi Phê-rô lên ​​Jerusalem, "những tín đồ đã cắt bì", tức là những người theo đạo Do Thái, đã chỉ trích ông vì đã đến thăm nhà của những người "chưa cắt bì" và thậm chí còn ăn uống với họ. Điều này gợi nhớ đến việc Chúa Giê-su cũng bị chỉ trích vì giao du với những người ‘ô uế’ và ăn uống với họ, dẫn đến việc Ngài nói ba dụ ngôn tuyệt đẹp trong chương 15 của Phúc âm Lu-ca về Con chiên lạc, Đồng tiền lạc và Người con trai lạc.

Những người “không cắt bì” là những người Ngoại đạo không tuân thủ luật về thực phẩm sạch và không sạch và do đó đã vi phạm các quy định của người Do Thái liên quan đến việc chế biến thực phẩm. Ở giai đoạn này, rõ ràng là những người Do Thái theo đạo Thiên chúa vẫn coi mình, ngay cả theo nghĩa tôn giáo, là người Do Thái. Chúng ta biết rằng họ vẫn tiếp tục đến Đền thờ để cầu nguyện, và trong bài đọc này, họ vẫn chưa thay đổi thái độ đối với những người không phải là người Do Thái—vẫn coi họ là nguồn gây ô nhiễm.

Sau đó, Phê-rô chia sẻ với họ giấc mơ mà ông đã có. Trong giấc mơ này, xuất hiện mọi loại sinh vật có thể đi, bò hoặc bay. Ông được bảo phải giết và ăn chúng, và ông đã lùi lại vì kinh hoàng. Là một người Do Thái ngoan đạo, ông chưa bao giờ chạm vào thức ăn được coi là ‘ô uế’. Ông đã nhận ra một cách rõ ràng rằng:

Những gì Đức Chúa Trời đã làm cho sạch, thì ngươi không được gọi là ô uế.

Và trong trường hợp Phê-rô không nhận được thông điệp này, thì thị kiến ​​đã được lặp lại ba lần!

Ngay lúc đó, ông cũng nhận được lời mời cùng ba người đàn ông đến một ngôi nhà ở Xê-da-rê. Ngôi nhà này, như chúng ta đã được kể trong chương trước, thuộc về Cóc-nê-li-ô, một viên đại đội trưởng trong quân đội La Mã. Có vẻ như ông là một người Ngoại bang hoàn toàn, không có bất kỳ mối liên hệ nào với Do Thái giáo. Phê-rô đã đi cùng với sáu "anh em", dưới sự hướng dẫn và chấp thuận của Đức Thánh Linh.

Khi họ đến đó, Cóc-nê-li-ô nói rằng ông đã được một thiên thần bảo gọi Phê-rô đến nhà mình. Phê-rô có một thông điệp đặc biệt muốn ông nghe. Phê-rô vừa mới bắt đầu giải thích thông điệp của Chúa Giê-su thì Đức Thánh Linh đã giáng xuống trên toàn thể gia đình, giống như chính các Tông đồ đã trải nghiệm vào Lễ Ngũ Tuần. “Gia đình” (tiếng Latin, familia) không chỉ bao gồm những người có quan hệ huyết thống (cha mẹ, con cái, họ hàng khác) mà còn bao gồm cả nô lệ và tất cả những người dưới quyền của Cóc-nê-li-ô.

Đối với Phê-rô, rõ ràng là ông không thể nào từ chối phép Rửa tội và tư cách thành viên cộng đồng cho Người Ngoại này, người mà cho đến lúc này ông vẫn coi là ô uế và là người không được giao du. Ông nói với các Ki-tô hữu ở Giê-ru-sa-lem:

Vậy nếu Đức Chúa Trời đã ban cho họ cùng một ân tứ mà Ngài đã ban cho chúng ta khi chúng ta tin vào Chúa Giê-su Ki-tô, thì tôi là ai mà có thể ngăn cản Đức Chúa Trời?

Phê-rô không thể từ chối lời mời của Người Ngoại để chịu phép Rửa tội và được hưởng sự hiệp thông trọn vẹn trong Đấng Ki-tô với tất cả những người tin. Những tín đồ Do Thái buộc phải công nhận rằng Đức Chúa Trời sẽ cứu Người Ngoại ngang hàng với người Do Thái. Nhờ hành động của Đức Chúa Trời chứ không phải do sự lựa chọn của con người, cánh cửa đã được mở ra cho Người Ngoại.

Phê-rô giải thích lý do tại sao ông cho phép một người ngoại được chịu phép Rửa tội. Tuy nhiên, ông không trả lời lời phản đối rằng ông đã ở chung với những người không chịu phép cắt bì. Theo Luca, Phêrô được coi là người đầu tiên tiếp nhận những người ngoại đạo vào Giáo hội, bất chấp câu chuyện về hoạn quan người Ethiopia (cùng với phó tế Phi-líp-phê), mà chúng ta đã đọc vào thứ năm tuần trước, và ngày truyền bá phúc âm ở An-ti-ki-a, mà Luca không nhắc đến cho đến sau này (thực tế là ngay sau sự cố này). Trong bối cảnh này, hội đồng Jerusalem (mà chúng ta sẽ nghe vào giữa tuần tới) xuất hiện như một dạng phần tiếp theo hoặc sự lặp lại của cuộc thảo luận trong đoạn văn hôm nay. Rõ ràng là vai trò lãnh đạo của Phêrô đang được nhấn mạnh.

Những người ở Jerusalem đã chấp nhận những gì Phêrô nói với họ và tạ ơn Chúa vì ngay cả những người ngoại đạo cũng có thể trải nghiệm "sự ăn năn [tiếng Hy Lạp, metanoia—tức là sự cải đạo triệt để] dẫn đến sự sống". Không chỉ ăn năn về quá khứ, mà còn thực hiện một sự thay đổi hoàn toàn trong cuộc sống của họ bao gồm một cam kết hoàn toàn với Con đường của Chúa Kitô.

Câu chuyện này chỉ là một ví dụ được lặp đi lặp lại trong cuộc sống của Giáo hội về cách thay đổi không đến từ trung tâm, trên thực tế thường chống lại sự thay đổi, mà đến từ các giới hạn bên ngoài.

Điều tương tự cũng đúng với Giáo hội của chúng ta ngày nay. Luôn luôn có sự căng thẳng giữa thể chế trung tâm của Giáo hội và các yếu tố có sức lôi cuốn và tiên tri hơn, thường tiếp xúc nhiều hơn với cơ sở và với những thay đổi đang diễn ra trong xã hội. Những điều này tạo ra lời kêu gọi thay đổi trong tư duy và hành vi của Giáo hội. Trong thời gian gần đây, Công đồng Vatican II và gần đây hơn là Thượng hội đồng về tính công đồng, là những ví dụ tuyệt vời về quá trình này. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng sự căng thẳng này là một điều tốt và cần thiết cho cả sự tiến bộ và tính liên tục.

 

Chú giải về Gioan 10,1-10

Sách lễ Vatican II cung cấp cho chúng ta một mô tả về việc chăn chiên có liên quan đến Tin Mừng hôm nay:

“Có hai loại chuồng chiên được đề cập trong bài đọc hôm nay. Trong chuồng chiên của thị trấn, người chăn chiên kêu gọi đặc biệt và đàn chiên tự tin đi theo anh ta. Tuy nhiên, ngoài đồng cỏ, một “người gác cổng” ngủ bên kia cửa chuồng: cơ thể của anh ta là cánh cửa bảo vệ. Vì vậy, chúng ta sống, cầu nguyện và được cứu rỗi thông qua Chúa Giêsu, Người Chăn Chiên Nhân Lành của chúng ta.”

Bây giờ chúng ta chuyển từ chương 7 sang chương 10, bỏ qua toàn bộ sự kiện liên quan đến Chúa Giêsu là Ánh sáng của Thế giới và việc chữa lành đầy kịch tính cho người đàn ông mù bẩm sinh, những văn bản mà chúng ta đã suy ngẫm trong Mùa Chay liên quan đến phép rửa tội. Hôm nay, chúng ta bắt đầu xem xét hai hình ảnh mà Chúa Giêsu đưa ra về chính mình: hình ảnh đầu tiên là cánh cổng và hình ảnh thứ hai là người chăn chiên.

Chúng ta phải tưởng tượng “chuồng chiên” là một khu vực được bao quanh bởi các bức tường hoặc hàng rào gỗ nhưng mở ra bầu trời và chỉ có một lối vào. Các bức tường ngăn không cho bầy cừu đi lạc và bảo vệ chúng khỏi thú dữ vào ban đêm. Chỉ có người chăn chiên chân chính mới vào chuồng chiên qua một cổng duy nhất. Kẻ trộm và kẻ cướp sẽ cố gắng vào bằng cách khác, chẳng hạn như trèo qua tường hoặc phá hàng rào.

Tất cả những người đến trước tôi đều là kẻ trộm và kẻ cướp, nhưng bầy chiên không nghe lời họ.

Chúa Giê-su đang ám chỉ đến tất cả những 'người chăn chiên giả', bao gồm một số người Pha-ri-siêu và các nhà lãnh đạo tôn giáo thời của ngài, những người khá khác với các nhà tiên tri thực sự trong quá khứ.

Tuy nhiên, Người chăn chiên thực sự đi vào qua cổng và được "người gác cổng" (người được đề cập ở trên ngủ ở lối vào) nhận ra và cho phép. Có nhiều con chiên trong chuồng thuộc về những người chăn chiên khác nhau nên người chăn chiên gọi từng con một. Sau đó, anh ta đi trước chúng và chúng đi theo người chăn chiên của chúng vì chúng biết tiếng của người chăn. Chúng không bao giờ đi theo người lạ. (Điều này khá khác so với phong tục của người châu Âu hoặc Úc, nơi những con cừu bị lùa từ phía sau.)

Chúng ta được biết rằng những người nghe Chúa Giê-su đã không hiểu ý nghĩa của những gì Chúa Giê-su nói. Họ không nhận ra rằng dụ ngôn này đặc biệt áp dụng cho các nhà lãnh đạo tôn giáo.

Vì vậy, Người nói rõ hơn:

Quả thật, Ta bảo các ngươi, Ta là cửa cho chiên.

Đây là câu thứ hai trong bảy câu ‘TA LÀ’ (ego eimi) mà Chúa Giê-su đã nói trong Phúc âm này. Một lần nữa, Chúa Giê-su chỉ ra nguồn gốc thần thánh của mình bằng cách sử dụng danh của Chúa đã được ban cho Mô-sê tại bụi cây cháy (Xuất Hành 3,14).

Trái ngược với ‘những người chăn chiên giả’ đã đề cập trước đó, Chúa Giê-su, với tư cách là Cửa và Đường, đã đến:

…để họ có sự sống và có sự sống dồi dào.

Đây là một chủ đề thường trực mà chúng ta đã nghe nhiều lần, đặc biệt là trong chương 6, về Chúa Giê-su là thức ăn và chất dinh dưỡng mang lại sự sống cho chúng ta.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/e1042g/

 

Suy Niệm: Cửa Giêsu

Lời Chúa hôm nay chứa đầy tâm tình yêu thương. Chúa Giêsu tự ví mình như cánh cửa. Quả thật cánh cửa của Chúa đã mở ra hết mọi chiều kích phong phú cuả sự sống để ban cho ta muôn vàn ân sủng.

Cánh cửa Giê-su mở ra chiều rộng vô biên của Nước Trời. Cửa mở rộng để đón nhận mọi người. Chúa không ngừng mời gọi mọi người đến với Chúa. Thoạt tiên là người Do Thái: “Đã bao lần Ta muốn tập hợp con cái các ngươi lại, như gà mẹ tập hợp gà con dưới cánh”(Mt 23, 37). Rồi đến tất cả mọi dân tộc: “Tôi còn những chiên khác không thuộc ràn này. Tôi cũng phải đưa chúng về”(Ga 10, 16). Hôm nay, trong một thị kiến lạ lùng, Chúa đã truyền cho thánh Phê-rô phải mạnh dạn đi đến với dân ngoại tại Ma-kê-đô-ni-a. Quả thật cánh cửa là tấm lòng của Chúa rộng mở đến vô biên để đón nhận tất cả mọi người thuộc mọi chủng tộc, mọi mầu da, mọi ngôn ngữ vào Nước Chúa.

Cánh cửa Giêsu mở ra chiều cao vời vợi của ân sủng. Cửa mở ra cho ta đi vào cuộc sống mới trong một chân trời mới cao vượt cõi nhân gian phàm trần. Đó là cuộc sống trong Thánh Thần vượt xa mọi ràng buộc nặng nề của xác thịt. Được sinh trong Thánh Thần, ta tự do như gió, muốn thổi đâu thì thổi. Được nâng lên làm con Thiên Chúa, ta được ngồi ngang hàng với các bậc thần thánh. Chúa nâng cao phẩm giá con người. Con người không còn bị kết án dính chặt vào mặt đất. Con người trở nên Con Chúa và có một định mệnh mới cao quí vô cùng.

Cánh cửa Giê-su mở ra chiều sâu thăm thẳm của tình yêu. Chúa đến với ta trong tình yêu. Chúa yêu thương nên gọi tên từng người. Theo quan niệm của người Do Thái, tên tức là người. Biết tên là biết người. Chúa biết rõ ta từ khi ta chưa có mặt trên đời. Như lời Thánh vịnh 138: “Con mới là bào thai mắt Ngài đã thấy. Mọi ngày đời được dành sẵn cho con. Đều thấy ghi trong sổ sách Ngài “. Ta đến với Chúa bằng tình yêu vì Chúa cho ta được biết tiếng ngài. Biết tiếng không khỏi gợi nhớ đến nguồn gốc của từ ngữ “tri âm, tri kỷ” tức là một người hiểu biết mình tường tận. Chúa cho ta được nghe tiếng Chúa để trở thành bạn hữu tri âm của Chúa, để hiểu và tham dự vào mọi chương trình của Chúa như lời Chúa nói: “Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa, vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy, Thầy đã cho anh em biết” (Ga 15, 15).

 

(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)