Lịch sử Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Ki tô

Lịch sử Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Ki tô

Phỏng vấn mục sư Martin Robra, đặc trách liên lạc giữa Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Ki tô và Giáo Hội công giáo 1/2

Ngày 21 tháng 6 này ĐTC Phanxicô sẽ viếng thăm Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô có trụ sở tại Genève bên Thụy Sĩ. Đây là tổ chức quy tụ 348 Giáo Hội Kitô gồm chính thống, anh giáo và tin lành cũng như một số các Giáo Hội Pentecostal và các Giáo Hội Phi châu độc lập.

Sau đây chúng tôi xin gửi tới quý vị nội dung phần đầu bài phỏng vấn mục sư Martin Robra về biến cố này, do Linh Mục Antonio Spadaro dòng Tên thực hiện. Mục sư Robra đặc trách các liên lạc giữa Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô và Giáo Hội công giáo. Bài phỏng vấn cũng được đăng trên trang mạng của Hội Đồng bằng ba thứ tiếng Anh, Đức và Ý.

Mục sư Robra ghi nhận tầm quan trọng đặc biệt ĐTC Phanxicô dành cho Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô. Chuyến viếng thăm của ngài rất khác biệt các chuyến viếng thăm Genève của các vị tiền nhiệm là Đức Phaolo VI và Đức Gioan Phaolo II. Hai vị tiền nhiệm đã viếng thăm Thụy Sĩ và tổ chức Liên Hiệp Quốc trong tư cách là quốc trưởng của quốc gia thành phố Vaticăng. Trong khi Đức Phanxicô viếng thăm Genève trước hết như là thủ lãnh Giáo Hội công giáo, Giám Mục Roma và là Người kế vị Thánh Phêrô. Mục sư cũng cho biết hiện nay có sự cộng tác rất tốt đẹp giữa Hội Đồng Đại Kết và các cơ quan trung ương Tòa Thánh, và một nhóm của Hội Đồng đã nghiên cứu học hỏi các Tông huấn “Evangelii gaudium” và “Amoris laetitia” cũng như Thông điệp “Laudato si” của ĐTC Phanxicô, bởi vì chúng là các tài liệu đâm rễ sâu nơi giáo lý của Giáo Hội công giáo và rất  đồng thanh với công việc hiệp nhất của Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô. Vì thế các tài liệu này cũng đã trở thành các điểm tham chiếu thường xuyên của Hội Đồng.

Hỏi: Thưa mục sư Martin Robra, Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Ki tô là gì? Xin mục sư cho biết lịch sử ban đầu và ý nghĩa của nó?

Đáp: Năm 1921 Đức Thượng Phụ đại kết Costantinopoli đã viết một bức thư cho các Giáo Hội Kitô khác và đề nghị thành lập một tổ chức phục vụ các Giáo Hội, một liên minh hay hiệp thông các Giáo Hội trong việc nâng đỡ nhau và tạo thuận tiện cho chứng tá chung trước thế giới. Nó sẽ là một dụng cụ thăng tiến sự hiệp nhất giữa các tín hữu kitô. Tuy nhiên, Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô không được  coi như một tổ chức tập trung với trụ sở tại Genève hay như một cố gắng tạo dựng một “Giáo Hội quốc tế”.  Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội là một cộng đoàn huynh đệ của 348 Giáo Hội, đa số đến từ các truyền thống chính thống, anh giáo và tin lành và cũng bao gồm một số các Giáo Hội Pentecostal và các Giáo Hội Phi châu độc lập nữa.  Đối với các Giáo Hội thành viên Hội Đồng Đại Kết có nghĩa là cùng nhau bước đi với sự tin tưởng nơi nhau. Trong phần mở đầu của Hiến chương có khẳng định rằng nó là một “cộng đoàn huynh đệ của các Giáo Hội tuyên xưng Chúa Giêsu Kitô là Thiên Chúa và là Đấng Cứu Độ theo Thánh Kinh, và nỗ lực  cùng nhau đáp trả lại ơn gọi chung cho vinh quang của một Thiên Chúa duy nhất là Cha, Con và Thánh Thần”. Trụ sở tại Genève chỉ có Văn phòng thư ký phục vụ cộng đoàn các Giáo Hội thành viên và các thành phần đại kết. Ngày mùng 2 tháng 3 năm nay nhân cuộc họp báo chung tại Vaticăng mục sư Olav Fykse Tveit, Tổng thư ký Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô, đã tuyên bố như sau: “Tin Đức Giáo Hoàng đến thăm Hội Đồng Đại Kết và thành phố Genève là một dấu chỉ các Giáo Hội Kitô có thể ra sao. Hiện nay mục sư tổng thư ký cũng đặc trách việc đào tạo thường xuyên, việc phục vụ đại kết và thăng tiến chương trình chính của Hội Đồng, theo sau hội nghị nhóm tại Busan bên Nam Hàn hồi năm 2014 về đề tài “Hành hương của công lý và hòa bình”. Mục sư Tveit cũng đã giữ nhiều chức vụ trong lãnh vực liên lạc với các Giáo Hội thành viên của Hội Đồng, với Tổ chức hiệp thông kitô thế giới, với Diễn đàn kitô toàn cầu và các thành viên khác. Sau đó mục sư cũng đã là thành viên của Phân khoa Học viện thần học Bossey, chuyên về luân lý đạo đức xã hội. Mục sư là đồng sáng lập địa chỉ trên mạng Globethics.net tại Geneve và của Học viện nghiên cứu liên tôn và liên văn hóa Liechtenstein.

Hỏi: Tôi cũng đã đọc thấy rằng có một ý thức sứ mệnh riêng làm nền cho Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô  ngay từ ngày thành lập, có đúng thế không?

Đáp: Vâng đúng thế. Một thúc đẩy quan trọng cho việc thành lập Hội Đồng Đại Kết đến từ việc cần cộng tác trong sứ mệnh truyền giáo. Người ta thường quy chiếu Hội nghị truyền giáo quốc tế năm 1910 như điểm khởi hành của phong trào đại kết tân tiến, mặc dù Liên hiệp sinh viên kitô và các tổ chức khác của giới trẻ dã soạn thảo ý tưởng đại kết này từ trước.

Cuộc khủng hoảng của đệ nhất thế chiến đã đã củng cố ý chí của các vị lãnh đạo các Giáo Hội Kitô  tạo ra các phong trào không chỉ hướng tới việc truyền giáo nhưng cũng hướng tới sự hiệp nhất và thăng tiến công lý và hòa bình trên thế giới. Đó là phong trào “Đời sống và việc làm” thành lập tại Stockholm 1925, và phong trào “Đức tin và Trật tự” thành lập tại Lausanne năm 1927. Chính hai phong trào này năm 1936 đã khởi động tiến trình thành lập Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô, bị ngưng lại vì đệ nhị thế chiến. Sau cùng Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô đã được thành lập năm 1948 với hội nghị đầu tiên nhóm tại Amsterdam bên Hòa Lan. Và đó là lý do tại sao năm  2018 này chúng tôi mừng kỷ niệm 70 năm thành lập. Hội Đồng đã trở thành một tổ chức toàn cầu trong hội nghị triệu tập tại New Dehli năm 1961 với việc gia nhập của Hội đồng truyền giáo quốc tế IMC và của các Giáo Hội chính thống Trung và Đông Âu. Hiến chương của Hội Đồng diễn tả các mục đích một cách rõ ràng: “Mục đích của Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Kitô là tiến bước tới sự hiệp nhất hữu hình trong một niềm tin duy nhất và một cộng đoàn thánh thể duy nhất, được điễn tả ra trong phụng tự và cuộc sống chung trong Chúa Kitô qua chứng tá và việc phục vụ thế giới và tiến tới sự hiệp nhất để cho thế giới tin”.

Chuyến viếng thăm của Đức Phanxicô sẽ là một dịp giúp minh nhiên các đích điểm quan trọng đã đạt được, và giúp đương đầu với các thách đố tương lai của phong trào đại kết. Như quý vị thấy hiện nay. Cho tới ít năm gần đây chúng ta đã quen nói tới “mùa đông đại kết”. Nhưng vị Tổng thư ký của chúng tôi, mục sư Olav Fykse Tveit, người Na Uy, đã thích nói rằng không có gì sai cả: chỉ cần có găng tay và áo ấm thôi. Tuy nhiên, đối với tôi xem ra là với Đức Phanxicô và các sáng kiến của ngài một mùa xuân mới đã tới. Sự kiện ngài tham dự vào buổi cầu nguyện và cử hành 500 năm Cải Cách tại Lund đã khích lệ tôi rất nhiều. Hồi đó khẩu hiệu của các cử hành đã là “Từ xung đột tới hiệp thông” và điều này đã trở thành sự sống. Nhưng không phải chỉ đã xảy ra tại Lund: các Giáo Hội toàn thế giới đã cùng nhau cử hành việc chữa lành ký ức các vết thương của cuộc Cải Cách. Chúng ta đừng quên biết bao nhiêu chiến tranh đã được nuôi dưỡng từ đó. Chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng tại Lund đối với tôi xem ra đã là một thời điểm quan trọng.

Hỏi: Điều gì đã đánh động mục sư nhất trong các biến cố xảy ra tại Lund?

Đáp: Tôi đã bị đánh động bởi sự kiện các diễn văn đã tập trung nơi các thách đố của hiện tại và tương lai, trên con đường phải đi. Lund đã trở thành  thời điểm của sự hiệp nhất dọc lộ trình. Chúng ta còn trông thấy điều này một cách rõ ràng hơn nữa, khi nhớ rằng trên con đường dẫn tới Lund các tín hữu Luther và công giáo đã gặp gỡ nhau lần đầu tiên hồi năm 1999 tại Augsburg để ký Tuyên ngôn chung giáo lý về sự công chính hóa. Tôi thấy hai cột mốc  này hấp dẫn, vì chúng trở thành các điểm tham chiếu giúp chúng ta trông thấy con đường dài từ đó chúng ta tới và làm sao cùng nhau bước đi trong tương lai. Tuyên ngôn chung nhắc cho chúng ta nhớ tới sáng kiến của Thiên Chúa đối với ơn cứu rỗi của thế giới, sáng kiến đến trước tất cả. Thiên Chúa đang đến với chúng ta qua ơn thánh. Tuyên ngôn tại Lund chứng minh rằng biến cố tại Augsburg hồi năm 1999 và cuộc du hành chung đã dẫn đưa chúng ta tới đó thật sự đã biến đổi nhiều người trong chúng ta. Trở lại đó chúng ta đã nhận ra tầm quan trọng của các kỷ niệm quá khứ, bị ghi dấu bởi các vết thương và bị thù hận đầu độc. Hầu như nó là một lúc giải thoát, tái khám phá… Chúng ta đã cảm thấy mình tự do, không lập lại các kiểu nói thuộc lòng đã đào sâu sự chia rẽ các Giáo Hội và các cộng đoàn,  và đưa tới bạo lực và cả chiến tranh trong các thế kỷ tiếp theo cuộc Cải Cách. Trái lại chúng ta đã khám phá ra một gia tài chung to lớn.  Trong cách thức này chúng ta đã trở thành cùng nhau có trách nhiệm đối với quá khứ cũng như đối với tương lai, và không còn cô đơn và tách rời nhau nữa. Thay vì xa cách nhau, chúng ta có thể cùng đi và chia sẻ với những người khác các lịch sử của chúng ta, các niềm hy vọng và các chờ mong của chúng ta đối với tương lai của các Giáo Hội và của thế giới.

Hỏi: Tuyên ngôn chung đã cho thấy rằng các Giáo Hội Luther và Giáo Hội công giáo giờ đây có thể loan báo một sự hiểu biết chung về sự công chính hóa do ơn thánh Chúa làm ra qua niềm tin nơi Chúa Kitô,  có phải vậy không thưa mục sư?

Đáp: Dĩ nhiên là còn có rất nhiều thách đố quan trọng… Chắc chắn rồi, và không phải là cuối cùng các căng thẳng liên quan tới các vấn đề luân lý đạo đức của con người và của tính dục. Nhưng cùng nhau chúng ta có khả thể  chứng minh cho thế giới thấy những gì kết hiệp chúng ta thì nhiều hơn là những gì chia rẽ chúng ta. Trước mặt chúng ta có con đường không dễ dàng đưa mọi tín hữu kitô tới một cuộc đối thoại và một sự cộng tác chặt chẽ hơn và cùng nhau dấn thân trong cuộc đối thoại liên tôn và trong việc cộng tác cho thiện ích của hòa bình và sự triển nở cuộc sống. Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội Ki tô cần xây dựng các cây cầu bên ngoài con số các thành viên của mình, đại diện cho 560 triệu kitô hữu sống tại 110 quốc gia trên toàn thế giới. Giáo Hội công giáo không phải là thành viên của Hội Đồng Đại Kết các Giáo Hội, nhưng tham dự trong tính cách “quan sát viên” và cộng tác vào nhiều lãnh vực từ năm 1965 là năm Công Đồng Chung Vaticăng kết thúc – một cách đặc biệt trong “Ủy ban đức tin và hiến chế” và trong Ủy ban “Truyền giáo và loan báo Tin Mừng”

Linh Tiến Khải

www.vi.radiovaticana.va