“Hãy Hiến Tặng Hết Mình”, văn kiện mới nhất của Tòa Thánh về thể thao, Chương Năm: Tiếp theo và hết

“Hãy Hiến Tặng Hết Mình”, văn kiện mới nhất của Tòa Thánh về thể thao, Chương Năm: Tiếp theo và hết

Vũ Văn An

24/Jun/2018

Những địa điểm thể thao mới

Ngoài ra còn có các trung tâm và công viên thể dục, nơi có thể gặp các thanh thiếu niên, người lớn tuổi và người cao tuổi biết quan tâm đến một nền văn hóa phúc lợi và cởi mở đối với một lối giải thích toàn diện và nhân bản hóa về sự sống, về sự hợp nhất giữa thân xác, linh hồn và tinh thần.

Ngoài các địa điểm thể thao truyền thống, cũng cần lưu ý tới những nơi không chính thức, những nơi người ta, đặc biệt là những người trẻ bác bỏ các bối cảnh có tổ chức và có quy luật, thực hành các loại thể thao mới ở đường phố.

Nguy cơ của những môi trường này là thể thao được thực hành trong “cảnh cô độc”, thích chủ nghĩa cá nhân, nơi không có mục đích giáo dục hoặc xã hội. Hơn nữa, hiện nay điều chủ yếu là có một cuộc đối thoại tích cực với các phương tiện truyền thông thể thao và thể thao điện tử.

5.4 Chăm sóc các người làm việc mục vụ cho thể thao 

Không có việc chăm sóc mục vụ thể thao nào mà không có một chiến lược giáo dục. Điều này liên hệ đến vai trò tích cực của mọi người đã chọn phục vụ Giáo Hội qua thể thao, nhiều cách khác nhau. Thể thao cần các nhà giáo dục chứ không chỉ là các nhà cung cấp dịch vụ. Chăm sóc mục vụ qua thể thao không thể tùy hứng, nhưng cần những người được huấn luyện và có động lực để tái khám phá ý nghĩa thể thao trong một bối cảnh giáo dục và can dự vào việc phục vụ một viễn kiến Kitô giáo về thể thao.

Các nhà giáo dục thể thao

Khi nói đến thể thao, các huấn luyện viên, trọng tài, giáo viên và người quản lý đóng một vai trò quan trọng đối với các thái độ của cầu thủ hoặc vận động viên. Một kế hoạch huấn luyện tinh thần / mục vụ có liên quan cho họ, do đó, sẽ đóng một vai trò chủ chốt trong việc nhân bản hóa thể thao. Thực thế, hầu hết trong số họ luôn tìm kiếm kế hoạch tốt nhất, toàn diện nhất và độc đáo cho cầu thủ của họ.

Giáo Hội cần mở một cuộc đối thoại với các cơ quan huấn luyện thể thao, hợp tác với họ hoặc cổ vũ các đường huấn luyện bổ sung về các khía cạnh mục vụ của thể thao. Kế hoạch mục vụ có thể bao gồm các tư liệu, các tương tác một đối một và những buổi tập huấn chuyên biệt hóa cho các huấn luyện viên thể thao nào liên quan đến việc hướng dẫn trên bình diện tâm linh / giáo hội, giúp họ có khả năng làm nhân chứng, “loan báo Chúa Giêsu Kytô bằng lời nói và hành động của họ, nghĩa là biến mình thành một công cụ để Người hiện diện và hành động trong thế giới” [76].

Gia đình và cha mẹ

Đối thoại với gia đình, đặc biệt là với cha mẹ, trở thành một khía cạnh chủ yếu trong việc cổ vũ một nền chăm sóc mục vụ hữu cơ và liên tục đặc biệt nhắm vào trẻ em và thanh thiếu niên. Điều quan trọng là các gia đình phải biết và chia sẻ các mục tiêu giáo dục và mục vụ. Điều này không có nghĩa đề xuất thể thao phải là một đề xuất tuyên tín, nhưng chắc chắn nó không thể là một đề xuất trung lập đối với quan điểm về các giá trị. Do đó, điều chủ yếu là tạo ra những buổi hội họp và thảo luận với cha mẹ, làm cho họ nhận thức được mục tiêu của khóa huấn luyện được đề ra, chia sẻ các ưu tiên giáo dục với họ, làm họ biết họ phải tham gia một cách có ý thức, tôn trọng các vai trò của các huấn luyện viên và người quản lý thể thao .

Các thiện nguyện viên

Thế giới thể thao đã lớn mạnh và phát triển nhờ sự đóng góp chiến lược của các thiện nguyện viên. Các thiện nguyện viên đóng một vai trò căn bản vượt ra ngoài phạm vi kỹ năng kỹ thuật và tổ chức. Bằng các quyết định và chứng từ của mình, họ giữ cho nền văn hóa hiến tặng và phong thái cho không luôn sống động; họ giúp thể thao duy trì định hướng phục vụ người khác, không chỉ tập chú vào chiều kích kinh tế và hành chánh. Những người này cần một việc đồng hành có thể giúp họ lớn mạnh, củng cố các động lực của họ và tích hợp chúng một cách hài hòa vào cơ cấu tổ chức thể thao.

Các linh mục và người thánh hiến

Sự hiện diện mục vụ của các linh mục và những người thánh hiến trong lĩnh vực thể thao phải thể hiện vai trò của họ trong việc tạo điều kiện cho mục đích giáo dục thể thao và việc đồng hành tâm linh với các vận động viên. Vai trò này không thể được nêu rõ bằng các thuật ngữ “tri thức ” trừu tượng tách rời khỏi cuộc sống hàng ngày. Thế giới của thể thao là một thế giới chào đón, nhưng nó kêu gọi các nhà lãnh đạo mục vụ phải có sự hiện diện tập chú và tôn trọng và ý thức rõ các động lực, các vai trò và kỹ năng chuyên biệt cần thiết cho thể thao.

Điều quan trọng là việc chăm sóc mục vụ thể thao phải được lồng vào việc đào tạo các ứng viên chức linh mục và những ứng viên này có cơ hội thực hành thể thao trong lúc ở chủng viện. Trong nhiều chủng viện khắp thế giới, họ đã đang sử dụng "các thực hành tốt nhất" về thể thao trong các học viện của họ, đôi khi một cách có tổ chức cao để truyền giáo.

5.5 Một số yếu tố căn bản để lập kế hoạch mục vụ qua thể thao

Vẻ đẹp của thể thao để phục vụ giáo dục

Thể thao là một thiện ích mục vụ phải được cổ vũ tốt. Thể thao có các quy tắc, tính đặc thù, vẻ đẹp của nó và chúng ta được kêu gọi cổ vũ thể thao bằng cách tận dụng tối đa phẩm chất kỹ thuật và tổ chức. Tuy nhiên, vẻ đẹp của hoạt động thể thao, phẩm chất giảng dạy kỹ thuật và hiệu năng tổ chức không phải là các mục đích ngay trong chúng.

Thể thao tạo ra các niềm đam mê và cảm xúc mạnh mẽ, nhưng nhiệm vụ của hành động mục vụ không dừng lại ở bình diện xúc cảm, nhưng là tạo ra một hiệu quả lâu bền, có khả năng trở nên sâu sắc và lâu bền trong cuộc sống hàng ngày. Nhiệm vụ mục vụ thể thao là chào đón, đồng hành, hướng dẫn và đem lại lý do để hy vọng và tin tưởng. Đó là một con đường không kết thúc trong một biến cố, nhưng đòi hỏi sự liên tục và phải tạo ra một tác động đối với cuộc sống hàng ngày.

Thể thao để xây dựng lại hiệp ước giáo dục

“Chỉ có thể thay đổi được thế giới khi chúng ta thay đổi giáo dục”. Để có một tác động cụ thể, một dự án chăm sóc mục vụ thể thao phải là một dự án liên kết với các cơ quan giáo dục địa phương, khởi đầu với các gia đình, trường học và các định chế công cộng. Nếu chúng ta muốn ảnh hưởng đến diễn trình giáo dục, ủy thác trách nhiệm giáo dục cho những người làm việc trong các hầm chứa (silo) không hề có liên hệ với nhau là không đủ. “Chúng ta cần kết hợp các nỗ lực của mọi người cho giáo dục. Cần cải cách hài hòa hiệp ước giáo dục, vì chỉ bằng cách này, nghĩa là nếu tất cả những người phụ trách giáo dục con cái và thanh niên của chúng ta cùng làm việc với nhau, giáo dục mới có thể thay đổi”[78]. Trong công trình này, Giáo Hội phải làm việc một cách chặt chẽ và tôn trọng với các nhà chức trách có thẩm quyền để đem viễn kiến của mình về một nền văn hóa thể thao phục vụ con người, vốn là một tạo vật yêu quý được dựng nên giống hình ảnh và họa ảnh của chính Thiên Chúa, đến kết quả.

Thể thao để phục vụ nhân loại

Thánh Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh đến “Tính tương đối của thể thao so với tính ưu việt của con người nhân bản, để giá trị phụ đới của thể thao được nhấn mạnh trong dự án sáng tạo của Thiên Chúa. Do đó, cũng nên nhìn thể thao trong các động lực phục vụ, chứ không phải trong lợi nhuận. Nếu người ta luôn nhớ tới các mục tiêu nhân bản hóa, họ không thể không cảm thấy nhiệm vụ không thể thiếu là biến đổi thể thao ngày càng trở thành một công cụ để nâng con người lên cao, hướng tới mục tiêu siêu nhiên mà họ vốn được kêu gọi”[79].

Điều trên có nghĩa: một kế hoạch mục vụ phải dành tính ưu việt cho con người nhân bản, vốn có sự hợp nhất diệu kỳ giữa thể xác, linh hồn và tinh thần. Thể thao phải được cổ vũ và thực hành với sự tôn trọng cao nhất đối với con người và hướng tới sự phát triển toàn diện của họ. Không thể giản lược vận động viên xuống hàng một công cụ đơn thuần được sử dụng để đạt các thành quả thể thao mà ngày nay, có lúc, gắn liền với các mục tiêu kinh tế và chính trị quan trọng.

Trò chơi như căn bản của thể thao

Thể thao là một phân loại của trò chơi và việc chơi là căn bản của thể thao, ở mọi bình diện. Như Đức Giáo Hoàng Phanxicô từng nói, “Điều quan trọng là thể thao vẫn mãi là một trò chơi! Chỉ bằng cách mãi là một trò chơi, nó mới có ích cho cơ thể và tinh thần” [80]. Điều đặc biệt quan trọng là thể thao mãi là một trò chơi dành cho giới trẻ trong các bối cảnh giáo dục. Suy nghĩ về hướng đi mà giáo dục nên theo hiện nay, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói, “chúng ta phải khám phá chiều sâu của con người, sức khỏe căn bản, khả năng thoải mái vui chơi, có khả năng sáng tạo để chơi. Sách Khôn Ngoan nói rằng Thiên Chúa vui chơi, Đức Khôn Ngoan của Thiên Chúa vui chơi. Tái khám phá ra trò chơi như một kinh nghiệm giáo dục, để giáo dục không còn đơn thuần chỉ là thông tri nữa, nhưng là óc sáng tạo trong lúc chơi. Tái khám phá khía cạnh vui chơi này cho phép chúng ta phát triển trong óc sáng tạo và trong việc làm chung” [81].

Tinh thần đồng đội ngược với chủ nghĩa duy cá nhân


Điều đã được nhấn mạnh trong suốt văn kiện này là trong khi tham gia thể thao, người ta “thưởng thức được cái đẹp của tinh thần đồng đội, một điều hết sức quan trọng trong cuộc sống” [82]. Thuộc về một câu lạc bộ thể thao có nghĩa là bác bỏ mọi hình thức cá nhân chủ nghĩa, lòng vị kỷ và sự cô lập và dành "cơ hội để gặp gỡ và hiện diện bên cạnh nhiều người khác, để giúp đỡ lẫn nhau, để thi đua trong sự qúi mến lẫn nhau và lớn lên trong tình huynh đệ" [83]. Kinh nghiệm thể thao đương nhiên phát huy động lực tình bạn và việc sống chung, những điều nếu được vun trồng và trân quí có thể vượt quá các ranh giới của các lĩnh vực và đấu trường thể thao và trở thành cơ hội cho các mối tương quan có ý nghĩa và lâu bền.

Thể thao cho mọi người

Thể thao có tính tương cảm (empathic) và tập hợp mọi người thuộc mọi tầng lớp xã hội, tạo ra một nền văn hóa gặp gỡ. Nó phải bác bỏ nền văn hóa vứt bỏ và phải cởi mở, chào đón và hòa nhập. Thể thao cũng nên cho phép việc tích nhập tính đa dạng trong các khả năng. “Mọi người nên chơi, không phải chỉ là những người có khả năng nhất, với những lợi điểm và hạn chế của mỗi người, nhưng thực ra, nên tập chú vào những người kém may mắn, như Chúa Giêsu từng làm” [84]. Bằng cách này, “thể thao trở thành một việc phục vụ đích thực cho sự lớn mạnh của cộng đồng”[85].

Viễn kiến sinh thái về thể thao

Thời đại chúng ta đang trải qua không đơn giản là một thời đại của những thay đổi, nhưng nó là sự thay đổi của một thời đại, một sự thay đổi được gia tốc bởi các cuộc cách mạng kỹ thuật và kỹ thuật số. Giới trẻ đang lớn lên ngày nay bị ảnh hưởng sâu đậm bởi các cuộc cách mạng này, và chính thể thao cũng bị chúng ảnh hưởng. Sự hiện diện của thể thao điện tử (e-Sports) và các hình thức mới của việc dùng chất kích thích, những hình thức lệ thuộc các đổi mới kỹ thuật và y khoa, chỉ là đỉnh tảng băng sơn của một hiện tượng đang càng ngày càng thấm sâu hơn vào thể thao.

Dù các cuộc cách mạng kỹ thuật và kỹ thuật số mang lại nhiều lợi ích cho nhân loại và ta rất đúng khi ăn mừng những điều này, nhưng mô hình kỹ thuật đang thịnh hành cũng có các tác động tiêu cực của nó. Theo Đức Giáo Hoàng Phanxicô, những điều vừa kể khá hiển nhiên trong một số triệu chứng, "như suy thoái môi trường, lo âu xao xuyến, mất mục đích cuộc sống và lối sống cộng đồng" [86].

Thể thao trong bối cảnh này có thể phản văn hóa ở chỗ nó cung cấp cho giới trẻ cơ hội gặp mặt đối mặt với những người trẻ khác, những người, đôi khi, có những bối cảnh rất khác với chính họ. Trong khi chơi trong một đội, họ học được cách đối phó với việc tranh chấp lẫn nhau một cách trực tiếp, trong khi tham gia vào một hoạt động rất có ý nghĩa đối với họ. Họ cũng có cơ hội chơi đua với giới trẻ từ các khu vực khác trong cộng đồng, từ nước họ hoặc từ thế giới và nhờ vậy mở rộng phạm vi tiếp xúc nhân bản. Những kinh nghiệm như thế có thể giúp người trẻ nhận ra rằng họ là một phần của một điều gì lớn hơn bản thân họ và là một phần của điều mang lại ý nghĩa và mục đích cho cuộc sống của họ.

Kết luận

Thể thao là một bối cảnh trong đó nhiều bạn trẻ và những người khác thuộc mọi nền văn hóa và truyền thống tôn giáo đều học cách hiến tặng hết sức mình. Những loại kinh nghiệm này có thể được dùng làm “tín hiệu của siêu việt” [87]. Văn kiện này đã chứng tỏ các trải nghiệm mà người ta có khi tham gia thể thao – trải nghiệm niềm vui, gặp gỡ những người khác với chính mình và xây dựng cộng đồng, lớn mạnh trong các nhân đức và tự vượt quá bản thân mình - cũng có thể dạy chúng ta một điều gì đó về con người nhân bản và số phận của họ.

Trong bài nói chuyện với Trung tâm thể thao Ý năm 2014, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã động viên những người nghe ngài và khuyến khích chúng ta hôm nay hãy hiến tặng hết sức mình, không chỉ trong thể thao, mà cả trong các lãnh vực khác của cuộc sống: “Là những nhà thể thao, tôi mời gọi các bạn không những vui chơi, như các bạn đã làm, nhưng còn một điều khác hơn: hãy thách thức chính các bạn trong trò chơi cuộc sống như các bạn đang ở trong trò chơi thể thao. Hãy thách thức chính các bạn trong việc mưu cầu điều tốt, cả trong Giáo Hội lẫn ngoài xã hội, không sợ sệt, một cách can đảm và hứng khởi. Hãy tham gia với những người khác và với Thiên Chúa; Đừng an phận với “trói buộc” tầm thường, hãy hiến tặng hết mình, dành cuộc sống của các bạn vào những gì thực sự quan trọng và tồn tại mãi mãi” [88].

_______________________________________________________________________________________________________
[1] Gaudium et Spes, 1.
[2] Đức Phanxicô, Diễn Văn với Liên Đoàn Quần Vợt Ý, 8 tháng Năm 2015.
[3] Xem D. Vanysacker, The Catholic Church and Sport. A burgeoning territory within historical Research! Revue d’histoire ecclésiastique. Louvain Journal of Church History 108 (2013), 344-356.
[4] Đức Gioan Phaolô II, Bài Giảng dịp Năm Thánh Đấng Cứu Chuộc, 12 tháng Tư 1984.
[5] Đức Phanxicô, Diễn Văn với các thành viên của Ủy Ban Thế Vận Âu Châu, 23 tháng Mười Một 2013.
[6] Trong bối cảnh Hoa Kỳ, theo J. Stuart Weir, ngành tuyên úy thể thao trong các môn thể thao chuyên nghiệp bắt đầu với thừa tác vụ Kitô Giáo cạnh các cầu thủ NFL từ giữa thập niên 1960. Ngoài ra, ông viết rằng John Jackson là tuyên úy đầu tiên được chính thức bổ nhiệm cho một câu lạc bộ túc cầu tháng Ba 1962. J. Stuart Weir, “Sports Chaplaincy: A Global Overview” in: Sports Chaplaincy: Trends, Issues and Debates. Ed. by A. Parker, N.J. Watson and J.B. White. London 2016.
[7] Đức Piô XII, Diễn văn với Các Nhà Thể Thao Ý, 20 tháng Năm 1945.
[8] Đức Phaolô VI, Diễn văn với các thành viên của Ủy Ban Thế Vận Quốc Tế, 28 tháng Tư 1966.
[9] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với các tham dự viên Hội Nghị Toàn Quốc của Hội Đồng Giám Mục Ý, 25 tháng Mười Một 1989.
[10] Xem P. Kelly SJ, Catholic perspectives on sports. From Medieval to modern times, Mahwah, NJ 2012.
[11] Xem A. Stelitano, A.M. Dieguez & Q. Bortolato, I Papi e lo sport, 4-5.
[12] Conferenza Episcopale Italiana, Sport e Vita cristiana, n.32.
[13] Đã dẫn. n. 11.
[14] Đức Gioan Phaolô II, Bài Giảng dịp Năm Thánh Đấng Cứu Chuộc, 12 tháng Tư 1984.
[15] P. Gummert, “Sport”, in: Brill’s New Pauly. Ed. by H. Cancik and H. Schneider, English Edition by: Christine F. Salazar, Classical Tradition volumes.
[16] Đức Gioan Phaolô II, Bài Giảng dịp Năm Thánh dành cho Người Thể Thao 29 tháng Mười 2000.
[17] Xem P. Kelly, Catholic Perspectives on Sports: From Medieval to Modern Times, Mahwah, NJ 2012.
[18] W. Behringer, Kulturgeschichte des Sports: Vom antiken Olympia bis ins 21. Jahrhundert, München 2011, 198-238.
[19] Đã dẫn., 257.
[20] Xem N. Müller, “Die olympische Devise ‘citius, altius, fortius’ und ihr Urheber Henri Didon”, in: Wissenschaftliche Kommission des Arbeitskreises Kirche und Sport (ed.), Forum Kirche und Sport 2, Düsseldorf 1996, 7-27.
[21] Xem D. Vanysacker, “The Attitude of the Holy See Toward Sport During the Interwar Period (1919–39)”, in Catholic Historical Review 101 (2015) 4, 794-808; cũng nên xem D. Vanysacker, “La position du Saint-Siège sur la gymnastique féminine dans l’Allemagne de L’entre-deux-guerres (1927-1928) à partir de quelques témoignages tirés des archives des nonciatures de Munich et Berlin” to appear in Miscellanea Pagano.

[22] Xem C. Hübenthal, “Morality and Beauty: Sport at the Service of the Human Person”, in Sport and Christianity: A Sign of the Times in the Light of Faith, ed. by K. Lixey, C. Hübenthal, D. Mieth & N. Müller, Washington DC 2012, 61-78.
[23] Xem H. Reid, Introduction to the Philosophy of Sport, Lanham, MA 2010, 180-185.
[24] Đức Phanxicô , Evangelii gaudium nn. 234,236.
[25] Trong cùng một đường hướng, sử gia thể thao Allen Guttmann áp dụng các phân biệt nhị phân để định nghĩa thể thao. Ông bắt đầu với phạm trù trò chơi (play), sau đó tiếp diễn với việc xác định thể thao như là trò chơi có tổ chức (= games), các cuộc chơi thi đấu (=contests), thi đấu thể lý (= sports). Xem A. Guttmann, A Whole New Ball Game: An Interpretation of American Sports, Chapel Hill – London 1988.
[26] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với Các Đội Túc Cầu Ý và Á Căn Đình, 25 tháng Năm 1979.
[27] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với Ủy Ban Thế Vận Ý 20 tháng Mười Hai 1984.
[28] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với Các Quản Trị Viên và Vận Động Viên đội túc cầu Milan, 12 tháng Năm 1979.
[29] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với Hội Nghị Quốc Tế về chủ đề “Trong thời gian năm thánh: khuôn mặt và linh hồn của thể thao” 29 tháng Mười 2000.
[30] Xem Mt 7:13-14.
[31] Tiếp nhận bởi Pierre de Coubertin, sáng lập viên Các Trò Chơi Thế Vận Hiện Đại cuối thế kỷ 19.
[32] Đức Phanxicô, Diễn văn với các tham dự viên Cuộc Gặp Gỡ IV do Scholas Occurrentes cổ vũ, 5 tháng Hai 2015.
[33] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với đội túc cầu quốc gia Mễ Tây Cơ, 3 tháng Hai 1984.
[34] Đức Bênêđíctô XVI, Diễn văn với các thành viên của đội trượt tuyết Núi Alps Áo, 6 tháng Mười 2007.
[35] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của FIFA, 11 tháng Mười Hai 2000.
[36] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của các hiệp hội thể thao dịp Kỷ Niệm năm thứ 70 ngày thành lập Trung Tâm Thể Thao Ý 7 tháng Sáu 2014.
[37] Xem J. Parry, S. Robinson, N. Watson and M. Nesti, Sport and Spirituality: An introduction, London 2007.
[38] Đức Gioan Phaolô II, Bài giảng dịp Năm Thánh dành cho nhà thể thao, 29 tháng Mười 2000.
[39] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với các đại biểu câu lạc bộ leo núi Ý, 26 tháng Tư 1986.
[40] Xem J. Pieper, About Love, Chicago, 1974.
[41] Đức Phanxicô, Evangelii gaudium, n.1.
[42] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với các vận động viên các giải vô địch thể dục thế giới ở Rôma, 2 tháng Chín 1987.
[43] Gaudium et spes, n. 61
[44] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với các vận động viên các giải vô địch thể dục thế giới ở Rôma, 2 tháng Chín 1987.
[45] 1Cr 12:21-27.
[46] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với phái đoàn của đội túc cầu “Real Madrid Club de Futbol”, 16 tháng Chín 2002.
[47] Đức Phanxicô, Evangelii gaudium, n. 59.
[48] Đức Bênêđíctô XVI, Kinh Truyền Tin, 8 tháng Bẩy 2007.
[49] Xem Hợp Tuyển Học Thuyết Xã Hội của Giáo Hội, n. 194.
[50] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với phái đoàn của đội túc cầu “Futbol Club Barcelona”, 14 tháng Năm 1999.
[51] Đức Phanxicô, Diễn văn với Liên Đoàn Quần Vợt Ý, Đại Sảnh Phaoô VI, 8 tháng Năm 2015.
[52] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với phái đoàn đội túc cầu “A.S. Roma”, 30 tháng Mười Một 2000.
[53] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của Ủy Ban Thế Vận Âu Châu, 23 tháng Mười Một 2013.
[54] Đức Phanxicô, Amoris laetitia, 267.
[55] Gaudium et spes, 12.
[56] Xem H. Gumbrecht, In Praise of Athletic Beauty, Cambridge 2006.
[57] Gaudium et spes, n. 9.
[58] Thánh Tôma Aquinô, Summa Theologica, Part 1, Question 1, Article 8, Response to Objection 2.
[59] Đức Phanxicô, Diễn văn với đội túc cầu Fiorentina và Napoli và phái đoàn Liên Đoàn Túc Cầu Ý và Serie A League, 2 tháng Năm 2014.
[60] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của Ủy Ban Thế Vận Âu Châu, 23 tháng Mười Một 2013.
[61] Thánh Bộ Giáo Lý Đức Tin, Huấn Thị về tự do và giải phóng Kitô Giáo “Chân lý làm chúng ta tự do”, 22 tháng Ba 1986.
[62] Đã dẫn
[63] Xem D. Meggysey, Out of Their League, Berkeley, CA 1970, p. 231.
[64] Xem E. Erikson, Identity and the Life Cycle, New York 1980.
[65] Conferenza Episcopale Italiana, “Sport e Vita Cristiana”, n. 43.
[66] Đức Phanxicô, Bài giảng trong thánh lễ với các tân Hồng Y, 15 tháng Hai 2015.
[67] Đức Bênêđíctô XVI, Diễn văn với Giáo Triều Rôma, 21 tháng Mười Hai 2009.
[68] Đã dẫn.
[69] Đức Phanxicô, Diễn văn với các tham dự viên Hội Nghị Thế Giới “Giáo Dục ngày nay và ngày mai: Một niềm say mê đổi mới”, Đại sảnh Phaolô VI, 21 tháng Mười Một 2015.
[70] Đã dẫn.
[71] Đức Phanxicô, Diễn văn với các ham dự viên Hội Nghị “Thể Thao để Phục Vụ Nhân Loại”, 5 tháng Mười 2016.
[72] Xem N.J. Watson & A. Parker (Ed.), Sports, Religion, and Disability. New York, 2015.
[73] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của các hiệp hội thể thao dịp Kỷ Niệm năm thứ 70 ngày thành lập Trung Tâm Thể Thao Ý 7 tháng Sáu 2014..
[74] Tài tử ở đây có ý chỉ một vận động viên tham dự vì lòng yêu thể thao, chứ không phải chỉ vì tiền.
[75] Đức Phanxicô, Diễn văn với phái đoàn các dội túc cầu quốc gia của Á Căn Đình và Ý, 13 tháng Támt 2013.
[76] Thánh Bộ Giáo Lý Đức Tin, Lưu Ý Tín Lý về một số khía cạnh của Phúc Âm Hóa số 2, 3 Tháng Mười Hai 2007.
[77] Đức Phanxicô, Diễn văn với các tham dự viên Cuộc Gặp Gỡ IV do Scholas Occurrentes cổ vũ, 5 tháng Hai 2015.
[78] Đã dẫn.
[79] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với các tham dự viên trong Hội Nghị Toàn Quốc của Hội Đồng Giám Mục Ý, 25 tháng Mười Một 1989.
[80] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của các hiệp hội thể thao dịp Kỷ Niệm năm thứ 70 ngày thành lập Trung Tâm Thể Thao Ý 7 tháng Sáu 2014.
[81] Đức Phanxicô, Diễn văn với các tham dự viên Cuộc Gặp Gỡ IV do Scholas Occurrentes cổ vũ, 5 tháng Hai 2015.
[82] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của các hiệp hội thể thao dịp Kỷ Niệm năm thứ 70 ngày thành lập Trung Tâm Thể Thao Ý 7 tháng Sáu 2014.
[83] Đã dẫn.
[84] Đã dẫn.
[85] Đức Gioan Phaolô II, Diễn văn với phái đoàn của đội túc cầu “Juventus”, 23 tháng Ba 1991.
[86] Đức Phanxicô, Laudato si’ nn. 107, 108, 110.
[87] Xem P.L. Berger, A Rumour of Angels: Modern Society and the Rediscovery of the Supernatural, New York 1969.
[88] Đức Phanxicô, Diễn văn với các thành viên của các hiệp hội thể thao dịp Kỷ Niệm năm thứ 70 ngày thành lập Trung Tâm Thể Thao Ý 7 tháng Sáu 2014.

[Bản Văn Gốc: tiếng Anh]