Bài phát biểu của ĐTGM Richard Gallagher tại phiên họp 24
của tổ chức OSCE
Trong hai ngày mùng 7 và mùng 8 tháng 12 vừa qua, phiên họp
thứ 24 của tổ chức An ninh và Cộng tác Âu châu, viết tắt là OSCE, đã diễn ra tại
Vienne, thủ đô nước Áo, có sự tham dự của ngoại trưởng các nước
thành viên. ĐTGM Richard Gallagher, Ngoại trưởng Toà Thánh, cũng đã hướng dẫn
phái đoàn tham dự khoá họp và phát biểu trong dịp này.
Tổ chức An ninh và Cộng tác Âu châu là một tổ chức quốc tế
được thành lập ngày mùng 3 tháng 7 năm 1973 trong hội nghị nhóm tại Helsinki,
giữa bầu khí của chiến tranh lạnh. Viết tắt là CSCE tổ
chức nhắm mục đích nối lại cuộc đối thoại giữa hai khối Đông Tây. Tham dự hội
nghị đã có đại diện của mọi quốc gia âu châu - ngoại trừ Albania - và các đại
diện của Hoà Kỳ cũng như Liên hiệp các nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Liên
Xô.
Vào tháng giêng năm 1995 tổ chức được đổi là OSCE. Hiện nay
tổ chức bao gồm 57 quốc thành viên của các nước trải dài từ Vancouver bên
Canada cho tới vùng Vladivostok của Liên bang Nga. Nó là dụng cụ nền tảng nhắm
báo động, phòng ngừa các xung đột, giải quyết các khủng hoảng, và tái thiết các
tàn phá do các cuộc xung đột gây ra. Liên quan tới lãnh vực an ninh tổ chức bao
gồm nhiều sinh hoạt như kiểm soát khí giới, ngoại giao phòng ngừa, đề ra các biện
pháp nhằm củng cố sự tin tưởng và an ninh, bảo vệ các quyền con người, việc
dân chủ hoá, an ninh kinh tế và an ninh môi trường. Tất cả các quốc gia
thành viên đều có các quyền ngang hàng như nhau, và các quyết định được
biểu quyết chung.
Các sinh hoạt của tổ chức OSCE bao gồm ba chiều kích: thứ nhất
là chính trị quân sự nhằm giải quyết các khiá canh an ninh quân sự; thứ
hai là lãnh vực kinh tế và môi trường, nhằm đối phó với các đề tài
của năng lượng, môi sinh, và phát triển kinh tế; thứ ba là chiều kích nhân bản
chú ý tới các vấn đề quyền lợi và các quyền con người.
Các vị ngoại trưởng của các nước thành viên tham dự các
phiên họp cấp bộ trưởng. Các quốc trưởng và thủ tướng tham dự các hội nghị cấp
thượng đỉnh. Mỗi nước thành viên giữ nhiệm vụ chủ tịch một năm đặc trách sinh
hoạt hành pháp của tổ chức. Vị tổng thư ký của tổ chức có nhiệm kỳ 3 năm đặc
trách việc trợ giúp chủ tịch đương nhiệm và cai quản các cơ cấu của tổ chức.
Văn phòng thư ký đặt tại Vienne thủ đô nước Áo.
Trong số các cơ cấu có tầm quan trọng, đặc biệt có văn phòng
bảo vệ dân chủ và các quyền con người. Văn phòng này giám sát các cuộc bầu cử
và phát triển các cơ cấu bầu cử dân chủ quốc gia, cũng như các quyền con người
và cung cấp trợ giúp kỹ thuật cho việc phát triển các cơ cấu pháp lý quốc gia.
Ngoài ra văn phòng cũng thăng tiến các tổ chức phi chính quyền và xã hội
dân sự. Hằng năm văn phòng tổ chức cuộc gặp gỡ để duyệt xét tình hình nhân quyền.
Tổ chức OSCE có một mạng lưới sứ mệnh gồm hàng ngàn nhân viên hoạt động trong
vùng Balcan, Trung Á và vài cộng hoà của Liên Bang Nga.
** Sau đây chúng tôi xin gửi tới quý vị nội dung bài phát biểu
của ĐTGM Richard Gallagher.
Mở đầu bài phát biểu ĐTGM ngoại trưởng Toà Thánh chuyển tới
các tham dự viên khoá họp của toàn gia đình OSCE lời chào thăm, sự gần gũi và lời
cầu nguyện của ĐTC Phanxicô. ĐTGM cũng thay mặt phái đoàn Toà Thánh cám ơn ông
Sebastian Kurz, ngoại trưởng Áo, kiêm bộ trưởng hội nhập của Liên Hiệp Âu
châu, cũng như toàn hội đồng chủ tịch OSCE của Áo vì các nỗ lực trong năm qua
và lòng hiếu khách quảng đại trong các ngày nhóm họp tại Vienne. ĐC cầu mong
tinh thần ngoại giao phát xuất từ tên thủ đô Vienne của Áo hướng dẫn các
quyết định của khoá họp đi tới thành công.
Điểm thứ nhất của bài phát biểu liên quan tới các thách đố
và các cơ may mới. Năm vừa qua xác nhận rằng có rất nhiều thách đố đối với nền
an ninh và sự ổn định mà tổ chức OSCE phải đương đầu, bao gồm cả các xung
đột “bị đông lạnh” từ nhiều thập niên qua , mới nhất và không kém trầm trọng là
các cuộc khủng bố phá hoại và các vụ bạo lực khác như đã được liệt kê trong tài
liệu “Chủ trương quá khích bạo lực và triệt để dẫn đưa tới khủng bố”.
Toà Thánh lo lắng, vì nhận thấy tình trạng chai
cứng con tim đối với người ngoại quốc, đặc biệt là đối với các người di cư tỵ nạn,
cũng như đối với những người trở thành nạn nhân của kỳ thị bất công vì lý do chủng
tộc, phái tính, ngôn ngữ và tôn giáo.
Cũng cần phải thừa nhận rằng có các thách đố
ngay bên trong lòng tổ chức OSCE. Các cuộc thảo luận cam go liên quan tới việc
bổ nhiệm bốn nhân viên quan trọng, cộng với các thách đố liên tục của việc
chấp thuận ngân sách hàng năm, sự tiến triển trong việc duyệt xét mức đóng góp
của tổ chức và khung cảnh hợp pháp của tổ chức, cho thấy rõ ràng mọi sự
không như đáng lý ra chúng phải là trong sinh hoạt hằng ngày của tổ chức.
Tuy nhiên, ĐTGM Gallagher nói, cả khi có nhiều thách đố và
các chênh lệch chồng chất chống lại chúng ta, tôi hài lòng xác nhận một lần nữa
rằng Toà Thánh tin tưởng nơi tổ chức An ninh và cộng tác Âu châu. Tổ chức OSCE
có thể và phải nắm giữ một vai trò định đoạt trong việc bảo đảm an ninh và ổn định
cho Âu châu và vượt ngoài Âu châu nữa, trung thực với bản chất và sứ mệnh của
nó là giữ gìn an ninh trong vùng. Sự đồng thuận rộng rãi có được liên
quan tới các dấn thân và dụng cụ của nó giúp phòng ngừa xung đột cũng như
nghị quyết cho phép 57 quốc gia tham dự phân tích, thảo luận và cho thấy các
thách đố.
** Điểm thứ hai là sự tin tưởng và đối thoại. ĐTGM Gallagher
nói: Sự tin tưởng của Toà Thánh nơi tổ chức An ninh và Cộng tác Âu châu đuợc
xây dựng trên sụ gắn bó không bao giờ ngừng của Toà Thánh với và trên việc loan
báo “Tin Mừng hoà bình” (Ep 6,15). Điều này có nghĩa là Toà Thánh sẵn sàng cộng
tác với mọi chính quyền quốc gia và quốc tế, cũng như với các thành phần và tổ
chức khác trong việc bảo vệ thiện ích đại đồng vô biên là hoà bình. Như Đức
Phaolô VI đã khẳng định: hoà bình không được xây dựng trên các phương tiện
chính trị và trên thế quân bình quyền lực hay lợi nhuận. Nó đuợc xây dựng
với trí óc, tư tưởng và với các công việc của hòa bình”. Thật thế, việc xây dựng
và củng cố nền hoà bình là một bổn phận luân lý, một trách nhiệm cấp thiết phải
được tái củng cố bởi một nền văn hoá của sự tin tưởng xây dựng trên đối
thoại đích thực.
Như ĐTC Phanxicô đã nghi nhận, việc thực hiện hoà bình đòi hỏi
một điều gì đó khác hơn là nền tảng của việc đơn thuần dẹp bỏ các vũ khí. “Thực
hiện thiện ích của hoà bình trước hết mời gọi giáo dục hoà bình, loại trừ văn
hoá xung đột nhằm gây sợ hãi cho người khác. Vì thế, Phái đoàn chúng tôi cho rằng
an ninh sẽ chỉ hữu hiệu và kéo dài, nếu các sáng kiến của việc kiểm soát vũ
khí, phòng ngừa và giải quyết xung đột như nhiệm vụ của tổ chức An ninh và Cộng
tác Âu châu, đi sóng đôi với các đề nghị thích hợp rộng rãi hơn trong cả ba
lãnh vực của tổ chức OSCE.
Trọng tâm việc làm cho hoà bình tiến tới là sự tin tưởng lẫn
nhau. Nó đòi hỏi, trước hết và trên hết, việc hiểu biết thực tế các điều kiện
liên quan tới sự khác biệt hay xung đột, để tín thác giải pháp của nó cho một
cuộc đối thoại kiên nhẫn và xây dựng. Điều này đỏi hỏi hy sinh từ phía các tham
dự viên, để bảo đảm cho sự thành công của các lựa chọn tốt đẹp nhất. Nếu cuộc đối
thoại xem ra không vinh quang bằng chiến đấu trên bãi chiến trường, nhưng kết
quả của nó - một nền hoà bình công bằng và lâu bền – lại rất ích lợi
cho mọi phe liên hệ, bao gồm hàng ngàn và cả hàng triệu người có thể bị liên lụy,
một cách trực tiếp hay gián tiếp, bởi cuộc xung đột vũ trang.
Việc tiếp cận nền an ninh có thể hiểu được và cuộc đối thoại
bao gồm, cởi mở và trong sáng, căn tính của tổ chức An ninh và Cộng tác Âu
châu, là điều sinh tử đối với Toà Thánh, và chúng là một trong các lý do chìa
khoá khiến cho ngay từ đầu Toà Thánh đã liên tục dấn thân cộng tác với tổ chức
OSCE. Bản chất chính trị của tổ chức và việc làm luật của nó đã chứng minh cho
thấy nó là một sức mạnh to lớn, và đã cho phép 57 quốc gia tham dự đạt được sự
đồng thuận liên quan tới nhiều vấn đề, mà một cách khác đơn thuần không
thể giải quyết được. Tuy nhiên, để cho việc tiếp cận an ninh trở thành một thực
tại, sự tin tưởng phải là chìa khoá trong tiến trình liên hệ giữa các quốc gia,
và nhất là giữa các nước tham dự tổ chức OSCE. Phái đoàn chúng tôi xác tín rằng
nếu không có một sự hiểu biết thích đáng về thực tại này, tổ chức của chúng ta
sẽ gặp khó khăn lớn trong việc tìm ra các giải pháp cần thiết và các phương thế
giúp tiến tới, vì chúng ta có nhiều thách đố.
** Điểm thứ ba là chiều kích nhân bản của nền an ninh toàn
diện. Từ khi có Tài liệu chung kết Helsinki các quyền đại đồng của con người và
các quyền tự do căn bản đã được thừa nhận như “một yếu tố nòng cốt của hoà
bình, công lý và thoải mái cần thiết để bảo đảm cho sự phát triển các tương
quan thân hữu và cộng tác giữa mọi quốc gia. Triết lý đạo đức luân lý của tài
liệu Helsinki lo lắng một cách đúng đắn cho yếu tố nhân bản chống lại việc tập
trung của lãnh vực thứ ba, để phát triển một cách huynh đệ các tương quan và sự
cộng tác giữa các chính quyền cũng như các quốc gia, phản ánh sự bổ túc, tuỳ
thuộc và củng cố cho nhau, một đàng giữa các quyền con người và các quyền tự do
nền tảng, đàng khác là sự an ninh.
Sự an ninh và cộng tác giữa các chính quyền chỉ có thể yểm
trợ, nếu chúng không dựa trên sự khéo léo chính trị và chiến thuật, nhưng dựa
trên công lý, tình liên đới và sự tôn trọng đối với các quyền con người và các
quyền tự do nền tảng. Nếu chúng ta muốn tìm kiếm hoà bình đích thực, phẩm giá của
mỗi một bản vị con người , từ đó phát xuất ra các quyền bất khả nhượng của họ,
chúng ta phải ỏ trên điểm khởi đầu này. Chắc chắn là các quyền con người
và các quyền tự do căn bản không thể bị tách rời khỏi bổn phận của mỗi công dân
phải tôn trọng các quyền của người khác và cộng tác để mưu cầu công ích. Các
quyền mà không tương xứng với các bổn phận thì không phải là quyền.
Phái đoàn của chúng tôi cũng cầu mong nhắc lại rằng tất
cả các nước đã ký nhận gia nhập tổ chức An ninh và Cộng tác Âu châu đã dấn thân
thừa nhận ý nghĩa đại đồng của các quyền con người và các quyền tự do căn bản,
và họ bị bó buộc thực thi lập tức các dấn thân đó với sự trợ giúp của các cơ cấu
của tổ chức OSCE, phù hợp với các nhiệm vụ của chúng. Liên quan tới điều này
Toà Thánh tin tưởng rằng tổ chức OSCE và các cơ cấu của nó sẽ tập trung các
năng lực và tài lực của chúng để theo đuổi các dấn thân đã đề ra, trong đó có
nhiều dấn thân chưa được thực hiện, và cần chú ý rằng việc giải thích đơn
phương hay không dựa trên sự đồng thuận không thể được dùng theo cách dẫn tới
chỗ tu chính hay sửa đổi một cách bất thình lình, hoặc biến đổi các dấn thân có
sẵn của tổ chức. Mặt khác, thật nên lưu ý rằng việc thừa nhận các lời kêu gọi mở
rộng các dấn thân của tổ chức OSCE, mà không chấp nhận sự tiếp cận chuyên biệt
của tổ chức, có thể kết thúc trong việc làm tan loãng các chương trình và dự án
của tổ chức OSCE, cũng như rơi vào chỗ lập lại các sinh hoạt của các tổ
chức khác.
Kết luận, tôi xin tái bầy tỏ lòng biết ơn của tôi đối với
đoàn chủ tịch Áo vì sự lãnh đạo của họ và các nỗ lực đã làm trong năm qua; và
tôi cũng xin chân thành cầu chúc cho đoàn lãnh đạo sắp tới của Italia được
thành công, trong khi bảo đảm cho việc tiếp tục cộng tác và yểm trợ của
Toà Thánh.
Linh Tiến Khải
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét