Lễ Giáng Sinh trong bầu khí baọ lực khủng bố đó đây trên thế giới
Giáng Sinh là lễ của tình yêu thương, hoà bình và niềm vui.
Nhưng năm nay tại nhiều nước vùng Trung Đông, Á châu và Phi châu bầu khí Giáng
Sinh xem ra thê thảm, vì đầy dấu vết của xung đột, bạo lực, căng thẳng và âu
lo.
Điển hình trước hết là ngay tại Thánh Địa, quê hương của
Chúa Giêsu Kitô. Hôm mùng 6 tháng 12 vừa qua sau khi tổng thống Donald Trump
tuyên bố Giêrusalem là thủ đô của Israel và Mỹ sẽ rời toà đại sứ về Giêrusalem,
tình hình lập tức trở nên căng thẳng. Người Palestine đã biểu tình ở khắp
nơi, đốt cờ Hoa Kỳ, hình và hình nộm của tổng thống Trump. Phong trào Hamas đã
phát động chiến dịch Antifada lần thứ ba “để giải phóng Giêrusalem”. Trong dải
Gaza cũng như trong các thành phố vùng Cisgiordania đã có các cuộc xuống đường
biểu tình rầm rộ chống Hoa Kỳ và Israel. Giới trẻ Palestine đốt bánh xe, dựng
hàng rào cản, và dùng gạch đá chống lại súng bắn đạn cao su, khói cay và có khi
là đạn thật của quân đội Israel. Trong thành cổ Giêrusalem và tại Hebron quân đội
Israel đã giải tán các nhóm biểu tình. Đã có hàng trăm người bị thương và
bầu khí xung đột lan tràn khắp nơi. Tại nhiều nước thuộc khối A rập như
Thổ Nhĩ Kỳ, dân chúng cũng xuống đường biểu tình đốt cờ Hoa Kỳ và hình hay hình
nộm của tổng thống Trump.
Trước tình hình căng thẳng gia tăng ĐTC Phanxicô cũng đã lên
tiếng trong buổi tiếp kiến tín hữu và du khách hành hương sáng thứ tư mùng 6
tháng 12. Ngài nói nói: “Giờ đây tôi nghĩ tới Giêrusalem. Về vấn đề này, tôi
không thể không nói lên sự âu lo sâu xa của tôi về tình trạng diễn ra trong những
ngày này, đồng thời tôi tha thiết kêu gọi dấn thân tôn trọng quy chế hiện tại của
thành Giêrusalem, phù hợp với các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc. Giêrusalem là
thành độc nhất, thánh thiêng đối với người Do thái, Kitô và Hồi giáo, tại đó họ
tôn kính các nơi thánh của các tôn giáo liên hệ và có một ơn gọi đặc biệt về
hoà bình. Tôi cầu xin Chúa để cho căn tính ấy của Giêrusalem được bảo tồn và củng
cố để mưu ích cho Thánh Địa, Trung Đông và toàn thế giới; cầu cho sự khôn ngoan
và thận trọng được trổi vượt, để tránh tăng thêm những yếu tố căng thẳng mới
trong bối cảnh đã bị co quắp và ghi đậm bao nhiêu cuộc xung đột tàn ác”.
** Trong sứ điệp chung công bố nhân dịp Giáng Sinh 13 Thượng
Phụ và các vị lãnh đạo các Giáo Hội và cộng đoàn Kitô tại Thánh Địa đã
tái khẳng định lập trường chung là duy trì thành Giêrusalem trong tình trạng hiện
nay cho tới khi nào người Israel và người Palestine đạt được một thoả hiệp hoà
bình công bằng, dựa trên các cuộc thương thuyết và các luật lệ quốc tế. Sứ điệp
có đoạn viết: “Mọi yêu sách thi hành việc chiếm hữu độc quyền trên Giêrusalem sẽ
mở đường cho một “tình hình đen tối”, bởi vì nó chống lại bản chất và các đặc
thái của Thành Thánh, và chà đạp chính guồng máy đã duy trì hoà bình qua các thời
đại. Các kitô hữu Thánh Địa biết rằng sự hiện diện và chứng tá của họ “gắn liền
chặt chẽ với các Nơi Thánh và với khả thể thăm viếng chúng, khiến cho thành
phố trở thành một nơi có tiềm năng gặp gỡ và hiệp nhất giữa tín hữu các tôn
giáo khác nhau. Vì thế, mọi tiếp cận độc quyền đối với thành Giêrusalem đều chống
lại bản chất và các đặc thái của Thành, và chà đạp chính guồng máy đã duy trì
hoà bình qua các thời đại. Giêrusalem là một món qua thánh thiêng, một Nhà Tạm,
một vùng đất đã được thánh hoá đối với toàn thế giới. Tìm chiếm hữu Thành Thánh
Giêrusalem, hay hạn chế nó trong các phạm trù của chủ trương độc quyền sẽ dẫn
đưa tới một tình hình vô cùng đen tối”.
Trong buổi tiếp kiến 30 vị lãnh đạo tôn giáo tại Ramallah,
nhân dịp trao đổi các lời chúc mừng lễ Giáng Sinh, tổng thống Palestine Abu
Mazen tuyên bố: “Thế giới và quyền quốc tế thừa nhận Đông Giêrusalem như quốc
gia Palestine, và chúng tôi sẽ hiệp nhất trong việc bảo vệ Giêrusalem, các đất
đai và tư hữu kitô và hồi giáo. Có vài tuyên bố mới đây nhắm khước từ lịch sử của
chúng tôi, nhưng đây là đất của chúng tôi, và người Palestine sẽ tiếp tục tranh
đấu một cách hoà bình”. Tổng thống Abu Mazen cũng nhắc tới việc phối hợp thường
xuyên với chế độ quân chủ nhà Hashemita của Giordania trong việc che chở các
Nơi Thánh kitô và hồi giáo của Giêrusalem, bắt đầu từ đền thờ Al Aqsa và Thánh
Mộ. Đáp lời tổng thống Đức Thượng Phụ chính thống hy lạp Teophilos III nêu bật
sự cần thiết duy trì tình trạng hiện nay của Thành Thánh khỏi mọi xâm phạm đơn
phương. Ngài cũng cám ơn tổng thống đã sốt sắng ủng hộ sự hiện diện kitô tại
Thánh Địa và mời tổng thống tham dự các lễ nghi phụng vụ long trọng của hai
Giáo Hội chính thống và công giáo nhân dịp Giáng Sinh.
Chúa Nhật 17 tháng 12 vua Abdallah II của Giordania đã gặp
các vị lãnh đạo các Giáo Hội và cộng đoàn kitô tại nơi Chúa Giêsu lãnh phép rửa
xưa kia bên bờ sông Giordan. Nhà vua khẳng định rằng “các quyền của tín hữu kitô
và hồi giáo trên thành Giêrusalem là vĩnh cửu”; và nhà Hascemita có vài trò che
chở các Nơi Thánh kitô và hồi giáo tại Giêrusalem. Nhà vua cũng than phiền về lời
tuyên bố của tổng thống Hoa Kỳ thay đổi thế quân bình mong manh tại Thánh Địa,
và không giúp tiến trình hoà bình, trái lại đào sâu hơn sự mất tin tưởng của
Palestine đối với người Israel.
** Nhân dịp này các vị lãnh đạo kitô đã cám ơn nhà vua yểm
trợ việc giữ gìn các Nơi Thánh. Các vị cũng xin nhà vua bảo vệ tình trạng pháp
lý hiện nay của Thành Thánh, khi tiếp xúc với các chính quyền và các tổ chức quốc
tế. ĐTGM Pizzaballa nhận xét rằng các quyết định đơn phương về thành Giêrusalem
sẽ không đem lại hoà bình, nhưng khiến cho nó rời xa hơn, bởi vì Giêrusalem là
một gia tài của toàn nhân loại và mọi yêu sách độc đoán chính trị hay tôn
giáo đều đi ngược lại chính cái luận lý của Thành Thánh.
Tại Thánh Địa lễ Giáng Sinh đã diễn ra trong bầu không khí
căng thẳng mới này khiến cho niềm vui của ngày lễ bị suy giảm rất nhiều. Nhiều
đoàn hành hương đã huỷ bỏ chương trình thăm viếng Thánh Địa nhân dịp này.
Bên Libăng giới lãnh đạo các tôn giáo cũng đã tham dự
một phiên họp liên tôn do ĐHY Bechara Rai triệu tập tại toà Thượng Phụ Maronít ở
Bkerké hôm 14 tháng 12. Thông cáo chung công bố sau đó viết: “Quyết định của tổng
thống Hoa Kỳ thừa nhận Giêrusaem như thủ đô của nước Israel dựa trên các tính
toán đặc biệt chính trị, và là một khiêu khích đối với 3 tỷ tín hữu kitô và hồi
giáo, và xúc phạm một cách sâu xa niềm tin của họ. Giêrusalem không như các
thành phố khác. Nó đầy các Nơi Thánh của ba tôn giáo độc thần như Thánh Mộ và đền
thờ Al Aqsa. Khi thừa nhận sự kiện này, mọi quốc gia trên thế giới đã dấn thân
tôn trọng các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc coi Giêrusalem và phần còn lại của
West Bank như là đất bị chiếm đóng, và họ đã không thành lập các toà đại sứ tại
Giêrusalem bị chiếm đóng. Cả Hoa Kỳ cũng đã chia sẻ dấn thân này cùng với cộng
đồng quốc tế cho tới khi tổng thống Trump vi phạm với quyết định tai hại ngày
mùng 6 tháng 12 năm 2017. Quyết định này vi phạm tính cách pháp luật quốc tế,
gây thiệt hại và chống lại ý nghĩa tinh thần của Giêrusalem. Các vị lãnh đạo
tôn giáo Libăng cũng kêu gọi các chính quyền trên thế giới cũng như nhân dân
Hoa Kỳ và các tổ chức xã hội và tôn giáo Mỹ gây áp lực để tổng thống Trump rút
lại lời tuyên bố của mình, hầu tránh gây ra vòng xoáy bạo lực mới.
Bước sang Siria, nơi chiến tranh đã kéo dài gần 7 năm
khiến cho mấy trăm ngàn người chết và 12 triệu người phải di tản lánh nạn
sống trong các điều kiện thiếu thốn, lễ Giáng Sinh được cử hành trong bầu khí đổ
vỡ tang thương. ĐC Samir Nassar, TGM Maronít Damasco, cho biết trong khi lễ
Giáng Sinh đến gần các người tỵ nạn Siri phải sống trong một tình trạng không
có lối thoát, âu lo phiền muộn. Họ bị đè bẹp giữa hai bức tường: họ không
thể về nhà , vì đường đi bị chặn và nhà cửa đã bị hư hại, đàng khác thế giới
khinh rẻ họ và khép kín đối với họ. Họ là những người không ai muốn tiếp nhận.
Các anh chị em đáng thương này đã mất hết mọi sự và đã không tìm đuợc một mái
nhà trú ngụ. Các tổ chức quốc tế đến với họ trong các trại tỵ nạn hay các khu
nhà nơi thiếu thốn mọi sự. Trước tình trạng khổ đau này, có người tìm trốn về
các vùng an bình hơn, nhưng họ thường bị đuổi ngược trở lại. Nhiều người đã chết
gục trên đường, hay bị chết đuối, rất nhiều người chết vì bệnh tật, hay vì tự tử.
Trong quá khứ dân tộc Siri đã quảng đại tiếp nhận ngưòi Armeni năm 1915,
người tỵ nạn Assiri năm 1924, người tỵ nạn Palestine năm 1948, ngưòi Kurde năm
1960, người Libăng năm 1975, và người Iraq năm 2003. Giờ đây chính họ lại trở
thành người tỵ nạn, bị cô lập và cay đắng, họ trở thành những người không được
ưa chuộng. Chúa Hài Đồng thách đố chúng ta. Chúng ta còn có thể nhắm mắt làm
ngơ nữa không?”
** Tại Mossul bên Iraq sau mấy năm bị các lực luợng IS chiếm
đóng và được giải phóng, các dấu hiệu của lễ Giáng Sinh bắt đầu tái xuất hiện,
với các cây thông và hình ông già Noel cũng như ánh đèn mầu vui mắt. Nhưng đa số
các kitô hữu vẫn ở lại trong các thành phố vùng Kurdistan và chưa trở về, vì
nhà cửa ruộng vườn của họ đã bị tàn phá.
Sang đến Pakistan, từ khi xảy ra vụ đặt bom khủng bố nhà thờ
Bethel tại Quetta của Giáo Hội Methodist ngày 17 tháng 12 vừa qua, khiến cho 14
kitô hữu thiệt mạng và 65 người khác bị thương, HĐGM nước này đã kêu gọi mọi
người thiện chí tình nguyện giữ gìn an ninh cho các cơ sở kitô, đặc biệt trong
dịp lễ Giáng Sinh. Thông cáo do ĐC Joseph Arshad, TGM Islamabad, kiêm chủ tịch
HĐGM và Uỷ ban Công lý và Hoà bình Pakistan công bố, viết: “Tại Pakistan
các vụ khủng bố sát hại mạng sống vô tội gia tăng. Chúng ta hãy cầu xin Chúa
Giêsu Kitô ban cho chúng ta sức mạnh, sự khôn ngoan, lòng khoan nhượng và hoà
bình. Xin Thiên Chúa ban cho gia đình các nạn nhân sức mạnh chịu đựng sự mất
mát người thân của các nạn nhân, và cho những người bị thương mau bình phục”.
Các GM đã ca ngợi các lực lượng cảnh sát và an ninh đã mau chóng can thiệp
để che chở mạng sống của 400 tín hữu hiện diện trong nhà thờ. Từ nhiều năm qua
Giáo Hội đã liên tục yêu cầu chính quyền đưa ra các biện pháp để bảo vệ an ninh
cho các tôn giáo thiểu số, và coi việc loại trừ khuynh hướng cuồng tin cực đoan
như ưu tiên hàng đầu. Nhưng chính quyền đã không cố gắng và hữu hiệu đủ. Tại
Pakistan có 4,4 triệu kitô hữu chiếm 2% và 2,2 triệu tín hữu Ấn giáo chiếm 1%
trên tổng số hơn 190 triệu dân đa số theo Hồi giáo.
ĐC Sebastian Francis Shaw, TGM Lahore, đã chủ sự một buổi
canh thức cầu nguyện liên tôn cho các nạn nhân, có sự tham dự của đại diên các
Giáo Hội công giáo, Anh giáo. Tin lành Methodist, Trưởng lão và Đạo binh cứu độ.
Ngài kêu gọi mọi người hiệp nhất chống lại phong trào cực đoan gây chia rẽ
trong xã hội và giữa các cộng đoàn tôn giáo. ĐC nhấn mạnh bổn phận của chính
quyền phải bảo đảm an ninh cho dân chúng và cho các nơi thờ tự. Vì tình hình an
ninh bấp bênh có nhiều kitô hữu tìm rời bỏ Pakistan để đi sinh sống tại các nơi
khác.
** Bước sang Phi châu linh mục Edmond Dembele, tổng thư ký
HĐGM Mali, cho biết từ mấy tháng nay tình hình an ninh trong nước trở nên tồi tệ
hơn vì các vụ khủng bố phá hoại. Thoả hiệp hoà bình ký kết tại Algeria năm 2015
đã không đem lại hoà bình mong muốn, và từ hơn một năm qua các vụ khủng bố lại
thường xuyên tái diễn trong vùng trung Mali và ngay tại thủ đô Bamako. Mali trở
thành trung tâm của sự bất ổn, vì đa số các nhóm khủng bố chọn Mali làm căn cứ
để khuynh đảo tình hình của cả hai nước Burkina Faso và Niger. Các nhóm này
liên lụy tới các vụ buôn bán bất hợp pháp gồm khí giới, ma tuý, thuốc lá và
buôn người, đem lại lợi nhuận rất lớn. Và các nhóm hồi thánh chiến cố ý gây hỗn
loạn và bất ổn để trục lợi. Tuy nhiên, việc thành lập lực lượng bình định mới
đây bao gồm 5.000 binh sĩ 5 nước Mali, Niger, Burkina Faso, Ciad và Mauritania,
trao ban hy vọng cho dân chúng toàn vùng nam sa mạc Sahara. Lực lượng này do
Liên Hiệp Âu châu, Hoa Kỳ, Arập Sauđi và các Vương quốc thống nhất Arập tài trợ.
Trong các nước Phi châu có nạn khủng bố phá hoại mạnh mẽ nhất
phải kể đến Nigeria. Tại đây tổ chức hồi cuồng tín Boko Haram đã làm mưa làm
gió từ nhiều năm qua với các vụ tấn công quy mô khiến cho hàng ngàn người chết
và hàng chục ngàn người phải tản cư lánh nạn. Lực lượng này có mộng hồi giáo
hoá các bang miền bắc Nigeria. Cha Gideon Obasogie, giám đốc Ủy ban xã hội của
giáo phận Maiduguri, thủ phủ bang Borno tại miền bắc Nigeria, cho biết lực lượng
này đã tuyên bố là đồng minh của Nhà nước Hồi IS, và đã có các thành viên cho nổ
bom người khiến cho nhiều người chết tại trại Minawao, trong đó cũng có hai
giáo lý viên. Đã có hơn 91.000 người Nigeria chạy trốn sang Camerun lánh nạn.
Nhưng sự thù nghịch của người dân Camerun đã khiến cho nhiều người phải trở lại
Nigeria, và có nguy cơ bị tổ chức Boko Haram sát hại. Các phiến quân Boko Haram
đã phát xuất từ vùng rừng Sambisa, họ tấn công các cộng đoàn sống chung quanh,
và tìm cách áp đặt ách thống trị của họ từ Gwoza cho tới Pulka và Bama trong
vùng bắc bang Borno. Nhưng nhờ các cuộc hành quân của quân đội chính phủ từ cuối
năm 2015 lực lượng Boko Haram đã bị đẩy lui. Cha Gideon cũng cho biết dân chúng
cũng từ từ trở về tái thiết nhà cửa, nhưng họ rất thiếu thốn vật liệu.
Mới đây 3 Giám Mục các giáo phận Kafanchan, Ibadan và Oyo,
đã công bố sứ điệp kêu gọi chính quyền đầu tư nhiều hơn để tạo công ăn việc làm
cho dân chúng, đặc biệt là người trẻ để họ đừng liều lĩnh tìm sang Âu châu qua
ngã Libia, và rơi vào tay các tổ chức buôn người vô luân và vô nhân đạo, hay bị
chết trên biển Địa Trung Hải. Nigeria là quốc gia có rất nhiều tài nguyên thiên
nhiên. Vì thế cần đầu tư nhiều hơn cho việc phát triển đất nước để người trẻ có
việc làm không phải mạo hiểm đi xa tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong bầu khí
bất ổn và loạn lạc đó lễ Giáng Sinh mang ý nghĩa sâu đậm hơn, tuy ít có các
trang hoàng bề ngoài.
Linh Tiến Khải
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét