NỮ VƯƠNG CHÂU MỸ

 

Nữ vương Châu Mỹ

Vũ Văn An  12/Dec/2024

 

Stephen P. White, trên The Catholic Thing, ngày 12 tháng 12 năm 2024, nhận định rằng lịch sử sớm nhất của Giáo Hội Công Giáo tại Hoa Kỳ chắc chắn có tính Thánh Mẫu. Thánh lễ đầu tiên được ghi chép tại nơi hiện là Hoa Kỳ được cử hành tại St. Augustine, Florida ngày nay vào năm 1565. Ngày đó là ngày 8 tháng 9: Lễ Giáng sinh của Đức Trinh Nữ Maria. Các thuộc địa nói tiếng Anh sẽ phải đợi gần bảy thập niên để có Thánh lễ đầu tiên của họ, được cử hành tại nơi hiện là Maryland, vào năm 1634. Ngày đó là ngày 25 tháng 3: Lễ Truyền tin.

Tất nhiên, lịch sử Công Giáo ở Tân Thế giới còn có từ xa xưa hơn nữa. Chúng ta biết Christopher Columbus đã mang theo một số linh mục trong chuyến hành trình thứ hai của mình, và Thánh lễ đầu tiên được ghi chép tại Tân Thế giới được cử hành vào năm 1494, vào Lễ Hiển linh, tại nơi ngày nay là Cộng hòa Dominica. (Hãy lưu ý: Thánh lễ đầu tiên tại Tân Thế giới được cử hành chưa đầy 100 năm sau khi Geoffrey Chaucer qua đời.)

Lễ Hiển linh, Lễ Truyền tin, Lễ Giáng sinh của Đức Mẹ Maria – Đức Mẹ luôn hiện diện trong mỗi dịp. Chúng ta không nên ngạc nhiên khi thấy rằng, ở khắp mọi nơi Giáo hội đi qua, ở khắp mọi nơi Tin Mừng được công bố, ở khắp mọi nơi Thánh lễ được cử hành, đều có Mẹ Thiên Chúa, chỉ đường đến với Con của Người. Điều đó đưa chúng ta đến với lễ mà chúng ta cử hành hôm nay, Lễ Đức Mẹ Guadalupe.

Năm 1531, Đức Mẹ đã hiện ra với một người nông dân Nahua, Juan Diego Cuauhtlatoatzin, trên đồi Tepeyac. Juan Diego sinh ra gần thủ đô Aztec và sống một nửa cuộc đời trong thế giới tiền Columbus đó. Ông đã gần năm mươi tuổi khi những người chinh phục đến, và Hernán Cortés cùng đội quân nhỏ của ông đã đảo lộn thế giới Trung Mỹ. Juan Diego không nói được tiếng Tây Ban Nha, mặc dù ông là người trở lại đạo sang Ki-tô giáo sớm và lấy tên tiếng Tây Ban Nha khi chịu phép Rửa tội. Chính qua người đàn ông khiêm nhường này, Đức Mẹ đã để lại dấu ấn không thể phai mờ nhất của mình trên Thế giới Mới.

Đức Mẹ có đặc điểm là câu chuyện về Guadalupe rất đơn giản và dễ hiểu đến mức ngay cả một đứa trẻ cũng có thể hiểu được: anh nông dân Juan Diego, người phụ nữ xinh đẹp, vị giám mục hoài nghi dễ hiểu, chiếc áo choàng tilma, bức ảnh kỳ diệu. (Lần đầu tiên tôi nghe câu chuyện về Guadalupe là từ cha mẹ tôi, những người đã đọc cho tôi nghe cuốn sách tuyệt đẹp của Tomie dePaola, The Lady of Guadalupe. Cuốn sách đó thật là một báu vật!) Và Đức Mẹ có đặc điểm là, bên dưới bề mặt đơn giản của câu chuyện, người ta tìm thấy chiều sâu sâu sắc, mời gọi sự suy gẫm liên tục.

Đức Maria nhân cách hóa mầu nhiệm lớn lao của Sự nhập thể. Điều đó đúng theo nghĩa đen đến nỗi tôi thậm chí không chắc nó có đủ điều kiện là một trò chơi chữ hay không. Nói rằng Chúa đã trở thành con người, rằng Người đã được sinh ra, rằng Người đã chết hoặc thậm chí là Người đã sống lại là một chuyện. Nói rằng Chúa Giêsu có một người mẹ là một chuyện hoàn toàn nhân bản hơn. Có lẽ điều này là bởi vì, giống như hầu hết mọi người, tôi không có ký ức về việc thụ thai của chính mình, hoặc về việc được sinh ra, tôi cũng chưa trải qua cái chết, chứ đừng nói đến việc sống lại từ cõi chết. Nhưng tôi có một người mẹ, và Ngôi Lời Nhập Thể cũng vậy.

 

 

Bàn thờ Đức Mẹ Guadalupe, Tu sĩ Juan de Zumárraga và Juan Diego của Miguel Cabrera, khoảng giữa thế kỷ 18 [Museo Nacional de Arte, Thành phố Mexico]

 

Năm 1999, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã đến thăm Vương cung thánh đường Đức Mẹ Guadalupe trong chuyến tông du đưa ngài đến Mexico và Hoa Kỳ. Trong dịp đó, ngài đã suy gẫm (như ngài thường làm) về Sự Nhập Thể và sự can thiệp của Chúa vào lịch sử, “Bằng cách trở thành con người, một cách nào đó, Chúa đã bước vào thời đại của chúng ta và đã biến đổi lịch sử của chúng ta thành lịch sử cứu độ. Một lịch sử bao gồm tất cả những thăng trầm của thế giới và nhân loại, từ khi sáng thế đến khi kết thúc, nhưng tiến triển qua những thời điểm và ngày tháng quan trọng.”

Trong số những thời điểm và ngày tháng quan trọng mà chúng ta đánh dấu công trình của Chúa trong lịch sử, sự xuất hiện của đức tin Kitô giáo ở Châu Mỹ nổi bật hơn cả. Và ở đó, vào lúc bắt đầu làn sóng truyền giáo vĩ đại đó, chúng ta đã tìm thấy Đức Mẹ Guadalupe.

Năm 2002, Đức Gioan Phaolô II đã đến thăm Thành phố Mexico một lần nữa, lần này là để phong thánh cho Juan Diego. Đức Giáo Hoàng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của “sự kiện Guadalupe” đối với toàn bộ Châu Mỹ.

“Thông điệp của Chúa Kitô, thông qua Mẹ của Người, đã tiếp nhận các yếu tố cốt lõi của nền văn hóa bản địa, thanh tẩy chúng và mang lại cho chúng ý nghĩa cứu rỗi dứt khoát.... Do đó, Guadalupe và Juan Diego có ý nghĩa sâu sắc về mặt giáo hội và truyền giáo và là một mô hình truyền giáo hoàn toàn hội nhập văn hóa.”

Toàn bộ lịch sử của Giáo hội chắc chắn là của Đức Maria, như chúng ta, những người Công Giáo, vẫn luôn nhấn mạnh. Không có gì ngạc nhiên khi Đức Maria hiện diện ngay từ đầu công cuộc truyền giáo của Tân Thế giới cũng như Cựu Thế giới. Có lẽ không có gì ngạc nhiên, nhưng vẫn là một điều kỳ diệu đáng chiêm ngưỡng.

“Ta chẳng ở đây sao, Ta là mẹ của con?” Đức Mẹ đã nói những lời này với Juan Diego, bằng tiếng Nahuatl bản địa của ông, như một lời an ủi và xoa dịu trong thời điểm lo lắng và đau khổ. Những lời này được khắc bằng tiếng Tây Ban Nha, trên lối vào Vương cung thánh đường Đức Mẹ Guadalupe ở Thành phố Mexico, nơi chào đón hàng chục triệu người hành hương đến thăm đền thờ này mỗi năm.

Nhưng những lời này thậm chí còn hơn cả lời mời gọi an ủi của một người mẹ yêu thương. Đó là những lời mang đến cho một thế giới hỗn loạn – ngay cả giữa sự va chạm đôi khi dữ dội và hỗn loạn của Cựu Thế giới và Tân Thế giới – một bản sắc đặc biệt và vững chắc. Mẹ, là mẹ của chúng ta, đang ở đây. Mẹ đang ở đây trên vùng đất này, trên lục địa này. Bà nói tiếng bản xứ. Bà xuất hiện trong trang phục của người bản xứ. Bà không bị áp đặt lên Thế giới Mới này. Bà là, như thể, nữ hoàng bản xứ của chúng ta.

Đức Mẹ có nhiều danh hiệu và nhiều ngày lễ. Điều đó là phù hợp, vì bà có nhiều con. Nhưng hôm nay, theo một cách đặc biệt, là ngày của chúng ta, ngày của tất cả người Mỹ để tôn vinh và mừng lễ bà. Hôm nay chúng ta đặc biệt biết ơn vì bà ở đây, bà là mẹ của chúng ta.

Lạy Đức Mẹ Guadalupe, lạy Mẹ và Người truyền giáo của Châu Mỹ, Nữ hoàng của toàn Châu Mỹ, xin cầu cho chúng con!

 

https://vietcatholic.net/News/Html/293235.htm