28.09.2025: CHÚA NHẬT XXVI THƯỜNG NIÊN Năm C

 28/09/20252

 CHÚA NHẬT 26 THƯỜNG NIÊN năm C. 

Bài Ðọc I: Am 6, 1a. 4-7

“Các ngươi đã mê đắm và ca hát, giờ đây các ngươi bị lưu đày.

Trích sách Tiên tri Amos.

Ðây Chúa toàn năng phán: “Khốn cho các ngươi là những kẻ phú quý ở Sion, và tự kiêu trên núi Samaria. Các ngươi đã nằm ngủ trên giường ngà, mê đắm trên ghế dài: ăn chiên con trong đoàn và bê béo trong đàn; và ca hát theo tiếng đàn cầm thụ; người ta nghĩ mình như Ðavit, có những nhạc khí, dùng chén lớn uống rượu, lấy dầu hảo hạng xức lên mình, và chẳng thương hại gì đến nỗi băn khoăn của Giuse; vì thế, giờ đây họ phải lưu đày và đi đầu các kẻ lưu đày; những buổi yến tiệc của các kẻ buông tuồng sẽ không còn nữa”.

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 145, 7. 8-9a. 9bc-10

Ðáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

Xướng: Chúa là Ðấng trả lại quyền lợi cho người bị ức, và ban cho những người đói được cơm ăn. Thiên Chúa cứu gỡ những người tù tội. 

Xướng: Thiên Chúa mở mắt những kẻ đui mù; Thiên Chúa giải thoát những kẻ bị khòm lưng khuất phục; Thiên Chúa yêu quý các bậc hiền nhân; Thiên Chúa che chở những khách kiều cư. 

Xướng: Thiên Chúa nâng đỡ những người mồ côi quả phụ, và làm rối loạn đường nẻo đứa ác nhân. Thiên Chúa sẽ làm vua tới muôn đời, Sion hỡi, Thiên Chúa của ngươi sẽ làm vua tự đời này sang đời khác. 

Bài Ðọc II: 1 Tm 6, 11-16

“Con hãy gìn giữ huấn lệnh cho tới ngày Chúa lại đến”.

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi Timôthêu.

Hỡi người của Thiên Chúa, hãy theo đuổi đức công chính, lòng đạo hạnh, đức tin, đức ái, đức nhẫn nại, đức hiền lành. Con hãy chiến đấu trong cuộc chiến đấu chính nghĩa của đức tin. Hãy cố đoạt lấy sự sống đời đời mà con đã được kêu gọi tới và cũng vì đó, con đã mạnh dạn tuyên xưng đức tin trước mặt nhiều nhân chứng. Cha chỉ thị cho con trước mặt Thiên Chúa, Ðấng làm cho muôn vật được sống, và trước mặt Ðức Giêsu Kitô, Ðấng đã làm trước mặt Phongxiô Philatô, lời tuyên xưng thẳng thắn, con hãy giữ gìn huấn lệnh đó cho tinh tuyền và không thể trách được, cho tới ngày Chúa chúng ta là Ðức Giêsu Kitô lại đến, mà đến thời đã định, Ðấng phúc lộc và quyền năng duy nhất sẽ tỏ ra, Người là Thiên Chúa, Vua các vua và Chúa các chúa, Ðấng độc nhất trường sinh bất tử, Người ngự trong ánh sáng siêu phàm, không một ai trong loài người đã xem thấy hay có thể xem thấy: (kính chúc) vinh dự và quyền năng cho Người muôn đời. Amen!

Ðó là lời Chúa.

Alleluia: Ga 1, 14 và 12b

Alleluia, alleluia! – Lạy Chúa, xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang nghe, Chúa có lời ban sự sống đời đời. – Alleluia.

Phúc Âm: Lc 16, 19-31

“Ngươi đã được sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng những người biệt phái rằng: “Có một nhà phú hộ kia vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lại có một người hành khất tên là Ladarô, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc, ước được những mụn bánh từ bàn ăn rớt xuống để ăn cho đỡ đói, nhưng không ai thèm cho. Những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy. Nhưng xảy ra là người hành khất đó chết và được các Thiên Thần đem lên nơi lòng Abraham. Còn nhà phú hộ kia cũng chết và được đem chôn. Trong hoả ngục, phải chịu cực hình, nhà phú hộ ngước mắt lên thì thấy đàng xa có Abraham và Ladarô trong lòng Ngài, liền cất tiếng kêu la rằng:

‘Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này’. Abraham nói lại: ‘Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Ladarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ. Vả chăng, giữa các ngươi và chúng tôi đây đã có sẵn một vực thẳm, khiến những kẻ muốn từ đây qua đó, không thể qua được, cũng như không thể từ bên đó qua đây được’.

Người đó lại nói: ‘Ðã vậy, tôi nài xin cha sai Ladarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này’. Abraham đáp rằng: ‘Chúng đã có Môsê và các tiên tri, chúng hãy nghe các ngài’. Người đó thưa: ‘Không đâu, lạy cha Abraham, nhưng nếu có ai trong cõi chết hiện về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải’. Nhưng Abraham bảo người ấy: ‘Nếu chúng không chịu nghe Môsê và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu'”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về A-mốt 6,1.4-7; 1 Ti-mô-thê 6,11-16; Lu-ca 16,19-31

Đối với một số người, câu chuyện trong Phúc Âm hôm nay có vẻ khá bất công. Một người đàn ông thành đạt, được biểu hiện qua sự thịnh vượng của môi trường xung quanh, bị chôn vùi trong hỏa ngục. Một người ăn xin than vãn, có thể chưa bao giờ làm việc một ngày nào trong đời, lại được đưa vào lòng Áp-ra-ham. Đây có phải là giáo lý của Ki-tô giáo không?

Để hiểu đúng câu chuyện này, có thể cần một sự thay đổi triệt để trong cách chúng ta—và xã hội mà chúng ta thuộc về—thường suy nghĩ. Và, điều quan trọng đối với những ai muốn thực sự trở thành Ki-tô hữu, điều này sẽ bao gồm việc học hỏi một số giá trị của Chúa Giê-su và của Phúc Âm.

Chúng ta đang sống trong một thế giới đề cao thành tích và ít có thời gian cho thất bại. Điều này bắt đầu ngay từ mẫu giáo với bảng điểm đầu tiên ở trường. Chúng ta đang sống trong một xã hội cho rằng mọi người xứng đáng với mọi thứ họ có thể làm việc và đạt được. Những người thành công về mặt vật chất (và trong xã hội chúng ta còn có loại thành công nào khác nữa không?) đôi khi được nghe nói rằng, nếu bất kỳ ai khác làm được những gì họ đã làm, họ cũng có thể trở thành tỷ phú. Trọng tâm không phải là con người là ai, mà là họ có thể làm gì và đạt được gì từ những gì họ làm. Đáng buồn thay, cách họ đạt được điều đó hoặc hậu quả có thể xảy ra đối với người khác đôi khi không được coi là quan trọng.

 

Một sự bóp méo khác

Đối với chúng ta, những người theo đạo Thiên Chúa, thường bị ảnh hưởng sâu sắc bởi những quan niệm này như bất kỳ ai, còn có một sự bóp méo khác. Cách sống đức tin của chúng ta có thể rất cá nhân và vị kỷ. Trọng tâm là sự cứu rỗi cá nhân (‘cứu rỗi linh hồn tôi’) và điều đó đạt được bằng cách trở thành một người tốt về mặt đạo đức. ‘Tốt về mặt đạo đức’ nghĩa là tránh những hành động sai trái về mặt đạo đức, chẳng hạn như không thờ phượng Chúa theo cách ‘chính thức’, có hành vi bạo lực với người khác, hành xử vô luân (chúng ta dùng từ ‘ô uế’ một cách e lệ), ăn cắp đồ của người khác, nói xấu người khác, ghen tị, đố kỵ, tức giận, oán giận, v.v. Trong lời thú tội, hiếm khi người ta nói: “Tôi không phải là người yêu thương”, nhưng lại nói rằng họ đã vi phạm luật lệ và làm chính mình thất vọng. Hiếm khi người ta thú nhận những tổn hại mà tội lỗi của họ gây ra cho người khác. Tôi chưa bao giờ nghe ai thú nhận việc gian lận thuế, mặc dù đây là một trong những cách chính mà người ta không thể hiện sự đồng cảm với những người kém may mắn trong cộng đồng của họ.

Miễn là tôi không nhận thức được việc mình làm bất kỳ điều nào trong số những điều này, hoặc ít nhất là không làm chúng một cách nghiêm trọng (tội trọng), thì tôi là một người ‘tốt’ và, nếu tôi là một người Công giáo, thì tôi là một người Công giáo ‘khá tốt’ (không cần phải phóng đại!).

Tuy nhiên, đây không thực sự là hình ảnh mà Phúc Âm hôm nay mô tả. Nếu chúng ta dựa trên hình ảnh trên về ‘người Công giáo tốt’, thì thực sự chẳng có gì sai trái với người giàu có. Tất cả những gì anh ta làm là hưởng thụ sự giàu có và đồ ăn ngon, ngôi nhà lớn, quần áo thời trang và đắt tiền. Anh ta dường như không làm hại gì đến người nghèo. Anh ta không xua đuổi hay dùng lời lẽ lăng mạ anh ta. Người giàu thực ra rất “từ thiện”. Người nghèo được chào đón bằng bất kỳ phần thức ăn (thừa) nào rơi từ trên bàn xuống.

Người giàu (và một số người trong chúng ta) có thể hỏi tại sao người nghèo không đứng dậy đi khám bác sĩ về những vết loét trên chân, rồi đi làm một ngày đàng hoàng. Chúng ta không biết người giàu trở nên giàu có như thế nào. Có lẽ ông ta sinh ra trong một gia đình giàu có và được thừa kế tài sản; có lẽ đó là kết quả của việc làm việc nhiều giờ trong nhiều năm. Tại sao một người như vậy lại bị trừng phạt? Và, kỳ lạ hơn nữa, tại sao người ăn xin lại được khen thưởng?

Tại sao phải yêu người nghèo?

Có người đã nói rằng Chúa yêu người nghèo, không phải vì họ tốt, mà đơn giản chỉ vì họ nghèo - trong đó "nghèo" có nghĩa là bị tước đoạt những gì cần thiết để sống một cuộc sống trọn vẹn của con người.

Liệu chúng ta có thể nói rằng Chúa không yêu người giàu, không phải vì họ xấu, mà đơn giản chỉ vì họ giàu? Liệu người ta có nghe thấy những tiếng kêu "Bất công!" không? "Giàu có gì sai? Ai cũng muốn giàu có và thịnh vượng." "Cứ nhìn số người mua vé số mỗi tuần mà xem!" "Người giàu cũng là con người; họ có tâm hồn." "Tôi cứ tưởng Chúa yêu thương tất cả mọi người mà không có ngoại lệ."... vân vân.

Nhưng liệu có bất công đến vậy không? Ai mới thực sự bất công? "Giàu" thực sự có nghĩa là gì? Thật vậy, người đàn ông giàu có trong dụ ngôn có thể đã làm việc rất chăm chỉ để kiếm tiền. Có lẽ ông là một người đàn ông tốt của gia đình, yêu vợ và là một người cha tốt của con cái. Có lẽ ông trung thành đến hội đường mỗi ngày Sa-bát và tuân thủ tất cả các quy tắc của ngày Sa-bát. Ông có thể được coi là một trụ cột của cộng đồng. Vậy mà, chừng nào người nghèo nằm bất lực dưới chân mình, người giàu vẫn hoàn toàn bị lên án.

Tại sao ông ta bị lên án? Bởi vì ông ta không biết công lý là gì. Ông ta không biết tình yêu là gì. Ông ta không biết một xã hội nhân văn đích thực là gì. Ông ta không biết tôn giáo là gì. Và có lẽ có hàng ngàn người giống như ông ta trong Giáo hội Công giáo ở đây và trên khắp thế giới.

Dĩ nhiên, người ta có thể tự nhủ: “Chúa Giêsu không nói về tôi. Tôi không thể được coi là giàu có. Tôi chỉ là một người làm công ăn lương cố định đóng thuế.” Không, nhưng liệu một người như vậy có đang khao khát hướng tới sự giàu có không? Liệu một người như vậy có mơ ước trúng số độc đắc quốc gia không? Liệu một ngày nào đó người ta có mơ ước tìm được con đường tắt để kiếm bộn tiền trên sàn chứng khoán không?

Tính tương đối của sự giàu có

Là một cá nhân trong xã hội của chúng ta, tôi (vẫn chưa) được coi là giàu có và tất cả chúng ta đều thuộc về một xã hội được coi là thịnh vượng ngày nay. Nhưng giống như hầu hết các cộng đồng giàu có khác, chúng ta đang sống trong một xã hội mà sự giàu có được phân chia rất không đồng đều. Có rất nhiều vấn đề xã hội đang tồn tại giữa chúng ta, ảnh hưởng đến cả người giàu lẫn người nghèo. Mỗi vấn đề xã hội đều là một hình thức tước đoạt, phủ nhận cuộc sống trọn vẹn của con người, và do đó là sự nghèo đói, theo đúng nghĩa Phúc Âm.

Tôi nhận thức được bao nhiêu về những vấn đề này? Tôi nhận thức được bao nhiêu rằng mình phần nào chịu trách nhiệm cho việc xóa bỏ chúng? Trên thực tế, tôi đang đóng góp gì vào việc xóa bỏ những vấn đề này? Trở thành một “người Công giáo tốt” về mặt cá nhân chưa đủ.

Một lần nữa, phần lớn sự giàu có của cộng đồng chúng ta đến từ việc mua bán với các nước thuộc thế giới thứ ba hoặc đang phát triển, nơi hàng triệu người vẫn đang sống trong nghèo đói. Liệu chúng ta có dám nói rằng không hề có sự bóc lột nào diễn ra trong các hoạt động thương mại của chúng ta - có lẽ bởi chính công ty tôi làm việc hoặc các công ty mà tôi mua hàng hóa? Tại sao xã hội chúng ta tiếp tục phát triển thịnh vượng trong khi xã hội của họ ngày càng chìm sâu trong nợ nần? Liệu đó có thực sự chỉ là vấn đề quản lý yếu kém, tham nhũng hay “lười biếng” từ phía họ?

Các nước giàu ngồi bên bàn tiệc rên rỉ trong trang phục tím và lụa, với rượu sâm panh và trứng cá muối, trong khi người nghèo, mang đầy vết thương của sự tước đoạt và bóc lột, bị gạt ra ngoài lề. Chúng ta luôn tự khen ngợi bản thân và mong chờ ngày mức sống vật chất của chúng ta đạt đến mức của các nước giàu nhất. Liệu đó có phải là điều chúng ta thực sự muốn hướng tới?

Những lời bào chữa quá muộn màng

Người giàu đã viện cớ (khi đã quá muộn) rằng ông không nhận ra chuyện gì đang xảy ra. Các anh em của ông (cũng giàu có chăng?) cũng không nhận ra. Ông van nài: "Hãy cảnh báo họ đi". Ngay cả dưới địa ngục, người giàu vẫn chỉ nghĩ đến gia đình mình chứ không nghĩ đến những người khác mà ông phải chịu trách nhiệm.

Abraham nói: "Cảnh báo họ cũng chẳng ích gì:

Nếu họ không nghe Môsê và các ngôn sứ, thì dù có ai sống lại từ cõi chết, họ cũng sẽ không tin.

Những lời nói thật mỉa mai. Chúa Giêsu đã sống lại từ cõi chết hơn 2.000 năm, và bao nhiêu người trong chúng ta đã đón nhận thông điệp của Phúc Âm về sự giàu có và nghèo đói? Đáng buồn thay, phải nói rằng không nhiều lắm.

Bàn tiệc đầy thức ăn

Một điểm cuối cùng. Trung tâm của câu chuyện là chiếc bàn đầy thức ăn. Đây vừa là biểu tượng của Vương quốc, vừa là điểm chỉ về bàn tiệc Thánh Thể của chúng ta, nơi chúng ta dám đến mỗi Chúa Nhật. Nếu chúng ta nhìn Thánh lễ Chúa Nhật theo góc nhìn của bài Tin Mừng hôm nay, có lẽ chúng ta sẽ do dự hơn. Chúng ta có thể bớt tự mãn hơn khi chia sẻ thức ăn trên bàn tiệc của Chúa.

Người giàu không hề có động thái nào để chia sẻ những gì mình có trên bàn. Ông ta có thể làm như vậy ở một trong hai cấp độ. Thứ nhất, ông ta có thể lo liệu sao cho người nghèo có đủ ăn và thậm chí có thể tiến xa hơn bằng cách "quyên góp" thuốc men. Đây là cấp độ "từ thiện", cấp độ mà hầu hết chúng ta đều cảm thấy thoải mái khi làm. Nhưng đó vẫn chưa phải là phúc âm.

Ở cấp độ thứ hai, không ai trong hai người có thể được coi là giàu hay nghèo. Họ ngồi cùng bàn, cho, nhận và chia sẻ bữa ăn và thức ăn trên cơ sở bình đẳng về phẩm giá. Việc ai trong số họ thông minh hơn, năng động hơn, tháo vát hơn, khỏe mạnh hơn không liên quan gì đến nhau. Điều quan trọng là mỗi người đều quan tâm sâu sắc đến người kia và đảm bảo rằng nhu cầu của mỗi người được đáp ứng bằng các nguồn lực sẵn có. Thật kỳ lạ, người nghèo thường làm điều đó tốt hơn người giàu rất nhiều - điều này khiến người ta tự hỏi, ai trên thế giới này thực sự giàu có, sung túc và làm giàu?

https://livingspace.sacredspace.ie/oc261/

 

“Ngươi đã được sự lành, còn Ladarô gặp toàn khốn khổ”

Chương 16 của Tin Mừng Luca được lồng vào giữa hai dụ ngôn mà mọi người nhất là người thừa tiền lắm của phải suy niệm nằm lòng. Đó là dụ ngôn người quản lý bất lương (1-13) được đọc Chúa nhật tuần trước, và dụ ngôn về Ladarô và người phú hộ (19-31) của Chúa nhật hôm nay.

Hai dụ ngôn đều qui về một ý tưởng: người giàu có sẽ hư mất, sẽ trầm luân đời đời nếu không biết chia sẻ của cải với những người túng thiếu. Chúa Giêsu đem đối chiếu hai nhân vật thật tương phản: một nhà phú hộ chỉ biết tin cậy vào của cải để hưởng thụ, và một người nghèo khổ chỉ biết trông cậy vào Chúa, Ladarô có nghĩa là “Thiên Chúa giúp đỡ”.

Hai người cách xa nhau một trời một vực. Nhà phú hộ, nhà cao cửa rộng, trận vui suốt sáng trận cười suốt đêm. Người hành khất ngồi dưới đất đen. Gần nhau mà xa nhau. Mảnh vụn bánh từ bàn tiệc của nhà phú hộ rơi xuống cũng không đến tay người nghèo. Giữa hai người có một địa ngục, một vực thẳm. Người giàu có thể giơ tay lôi kéo người nghèo lên, nước giàu có thể cứu trợ nước nghèo khỏi phá sản. Có điều, họ có muốn không?

Điều bi đát là nhà phú hộ coi Ladarô như không có. Ông chỉ biết thụ hưởng, sống chết mặc bay.

Nhưng bi đát hơn: một đêm kia sự chết đánh gục cả hai người cùng một lúc. Ladarô được vào dự tiệc trên trời do Abraham chủ lễ, được “ngồi trong lòng”, nghĩa là bên hữu vị tổ phụ (Ga 13,23). Còn nhà phú hộ bị tống xuống biển lửa. Miệng ông khô đét không được một giọt nước để làm dịu cơn khát đang giày vò, như xưa Ladarô không được một vụn bánh rơi rớt để thoa dịu cơn đói hoành hành.

Hoàn cảnh và thời thế đã thay đổi.

Người giàu bị đuổi ra khỏi bàn tiệc, không phải vì ông nhiều của, nhưng vì ông bị của cải đè bẹp trong chiếc hòm quí giá người ta mang đi chôn. Người nghèo cũng chết nhưng được các Thiên Thần “nâng bổng lên nơi lòng Abraham”. Thế giới bên kia đã mở, một thế giới không phải của tiền bạc mà của tình yêu. Ai có tình yêu, yêu Chúa và yêu tha nhân, mới được vào.

Thời gian viên mãn. Công tội được cân nhắc và báo đền.

Abraham nói: “Suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn khốn khổ”. Một tuyên ngôn nặng nề vì là một bản án vô phương giải toả.

Người chết đi, nhưng còn năm anh em ở lại. Họ cũng sống trong nhung lụa, coi người nghèo như không có trên mặt đất.

Có thể trong một ngày tang lễ, họ cũng đã đổ vài giọt nước mắt, nghe vài lời giảng thuyết: “Hỡi người hãy nhớ người là bụi tro, sẽ hoàn về tro bụi” (Stk 3,19). Nhưng rồi đâu lại vào đấy, Người đi đi mãi, kẻ ở vẫn tiếp tục cuộc sống lạc hoan. Phải một phép lạ, một người chết hiện về may ra mới cảnh tỉnh được họ. Nhưng trong thực tế, họ đi “cầu cơ, gọi hồn” vì tò mò, nhưng đời sống vẫn không thay đổi một gang một tấc.

Chỉ có Lời Chúa mới cứu vãn, nếu họ biết lắng tai nghe.

Lạy Chúa, xin cho lòng con đầy ưu ái, đầy tình thương cảm đối với tha nhân.