14/12/2017
Thứ Năm Tuần II Mùa Vọng
Thánh Gioan Thánh Giá, linh mục, tiến sĩ Hội Thánh. Lễ nhớ.
* Thánh
Gioan thánh giá chào đời năm
1542 ở Phontivêrốt, nước Tây ban Nha. Sau một ít năm sống
trong dòng Cácmen, và được thánh
nữ Têrêxa thành Avila khuyến khích, thánh Gioan đã muốn thực hiện việc cải cách trong dòng. Điều này khiến thánh
nhân phải chịu đựng muôn vàn đau khổ, thử thách. Người qua đời tại Ubêđa, nổi tiếng là một bậc khôn ngoan, thánh thiện, như chúng ta có thể nhận thấy qua các tác phẩm của người.
Bài Ðọc I: Is 41, 13-20
"Ta là Ðấng
Thánh của Israel, Ta là Ðấng Cứu Chuộc ngươi".
Trích sách Tiên tri
Isaia.
Ta là Chúa, Thiên Chúa
của ngươi, Ta cầm tay ngươi và nói cùng ngươi: Ðừng sợ gì, đã có Ta giúp.
Hỡi con sâu Giacóp, hỡi
dân Israel, đừng sợ chi, Ta sẽ đến giúp ngươi, đó là lời Chúa phán, Ðấng Thánh
của Israel, Ðấng Cứu Chuộc ngươi. Ta sẽ đặt ngươi như chiếc bừa mới tinh và có
răng nhọn, ngươi sẽ băm các đồi ra như rơm rác. Ngươi sẽ sàng chúng và gió sẽ
cuốn chúng đi, và cơn lốc sẽ làm chúng tan tác. Còn ngươi, ngươi sẽ vui mừng
trong Thiên Chúa, sẽ hân hoan trong Ðấng Thánh của Israel.
Những kẻ thiếu thốn
nghèo nàn tìm nước, nhưng luống công, lưỡi chúng đã khô đi vì khát nước. Ta là
Chúa, Ta sẽ nhậm lời chúng. Thiên Chúa của Israel, Ta sẽ không bỏ chúng. Ta khiến
sông chảy trên đỉnh núi trọc, và suối nước tràn giữa thung lũng. Ta sẽ biến
hoang địa thành ao hồ và đất khô thành suối nước.
Nơi hoang địa, Ta sẽ
cho mọc lên cây hương nam, cây keo, cây sim và cây dầu; nơi sa mạc, Ta sẽ trồng
cây tùng, cây du, cây bách, để mọi người thấy, biết, lưu tâm và hiểu rằng chính
tay Chúa đã làm nên sự nghiệp đó, và Ðấng Thánh của Israel đã tạo nên cơ đồ
này.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 144, 1 và 9.
10-11. 12-13ab
Ðáp: Chúa nhân ái và từ bi, chậm bất bình và giàu ân sủng
(c. 8).
Xướng: 1) Lạy Chúa, lạy
Thiên Chúa của con, con sẽ ca khen Chúa, và con sẽ chúc tụng danh Chúa tới muôn
đời. Chúa hảo tâm với hết mọi loài,và từ bi với mọi công cuộc của Chúa. - Ðáp.
2) Lạy Chúa, mọi công
cuộc của Chúa hãy ca ngợi Chúa, và các thánh nhân của Ngài hãy chúc tụng Ngài.
Thiên hạ hãy nói lên vinh quang nước Chúa, và hãy đề cao quyền năng của Ngài. -
Ðáp.
3) Ðể con cái loài người
nhận biết quyền năng và vinh quang cao cả nước Chúa. Nước Ngài là nước vĩnh cửu
muôn đời; chủ quyền Ngài tồn tại qua muôn thế hệ. - Ðáp.
Alleluia:
Alleluia, alleluia! -
Lạy Chúa, xin hãy đến viếng thăm chúng con trong bình an, để tâm hồn chúng con
được hoàn toàn vui mừng trước nhan Chúa. - Alleluia.
Phúc Âm: Mt 11, 11-15
"Chưa từng có
ai cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả".
Tin Mừng Chúa Giêsu
Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu
phán cùng dân chúng rằng: "Ta bảo thật các ngươi, trong các con cái người
nữ sinh ra, chưa từng xuất hiện một ai cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả, nhưng người
nhỏ nhất trong nước trời lại cao trọng hơn ông. Từ thời ông Gioan Tẩy Giả đến
giờ, nước trời phải dùng sức mạnh mà chiếm lấy, và những kẻ mạnh mẽ can đảm mới
chiếm được. Tất cả các tiên tri và lề luật đã tuyên sấm cho đến Gioan và nếu
các ngươi muốn hiểu, thì chính Gioan là Elia, kẻ phải đến. Ai có tai, thì hãy
nghe!"
Ðó là lời Chúa.
Suy Niệm: Người Ðược
Chúa Khen
Nhìn vào các chi tiết
đã xảy ra cho Gioan Tẩy Giả mà Thiên Chúa đã làm, chúng ta thấy cũng là một
chuyện lạ lùng. Zacharia, cha của Gioan Tẩy Giả, là người thuộc ban Abina, tức
là một tư tế phục dịch trong Ðền Thờ; và Elizabeth, mẹ của ngài, thuộc dòng dõi
Aaron. Cả hai ông bà là người công chính trước mặt Thiên Chúa, ăn ở tuân giữ mọi
giới răn và lề luật của Ngài. Nhưng cả hai người không có con và tuổi đã già cả.
Zacharia đến phiên mình vào dâng hương trong Ðền Thờ khi trúng thăm. Khi vào Ðền
Thờ dâng hương, ông thấy thiên thần Gabriel hiện ra bên phải hương án và cho
ông biết: Bạn ông sẽ sinh một con trai và tên con trẻ sẽ gọi là Gioan Tẩy Giả,
và con trẻ này sẽ nên cao trọng trước mặt Thiên Chúa, ngài sẽ không uống rượu
và thức có men, sẽ được tràn đầy Thánh Thần ngay từ trong lòng mẹ, sẽ đem nhiều
con cái Israel trở về cùng Chúa là Thiên Chúa. Và thiên thần Gabriel còn cho biết
thêm: Con trẻ là người đi trước dọn đường cho Ðấng Cứu Thế đến.
Rồi khi Mẹ Maria đến
thăm bà Elizabeth, lúc ấy bà đang mang thai Gioan Tẩy Giả được sáu tháng thì
con trẻ trong lòng bà cũng đã nhảy mừng và được khỏi tội tổ tông.
Sau khi Gioan Tẩy Giả
sinh ra, cả hai ông bà muốn đặt tên cho con trẻ là Gioan Tẩy Giả, nhưng bấy giờ
Zacharia đang bị câm không nói được nên ông ra hiệu là đặt tên cho con trẻ là
Gioan Tẩy Giả. Mặc dù mọi người trong dòng họ đều không bằng lòng, vì không ai
trong họ hàng có tên đó.
Từ những sự kiện trên
cho ta thấy Gioan Tẩy Giả được sinh ra một cách khác thường và khắp các miền
núi phía Giuđêa lúc bấy giờ đều nghĩ thầm rằng: Con trẻ này rồi sẽ nên thế nào?
Vì quả thực bàn tay Thiên Chúa đã ở với con trẻ này.
Ðiều đó đã được Chúa
Giêsu xác nhận trong bài Tin Mừng hôm nay: "Thật, Ta bảo các ngươi hay,
trong con cái do người nữ sinh ra chưa có ai cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả".
Con người có lẽ ai cũng mong ước được như Gioan Tẩy Giả. Chúng ta cũng thấy
trong một đoạn Tin Mừng khác, lúc Chúa Giêsu đang giảng dạy thì có một người
đàn bà buột miệng nói rằng: "Phúc thay dạ đã cưu mang Thầy và vú đã cho Thầy
bú. Nhưng Chúa Giêsu lên tiếng: :Ai nghe và giữ lời Chúa thì còn có phúc hơn
nhiều". Hoặc chúng ta cũng thấy trong lúc Chúa Giêsu đang thi hành sứ mệnh
công khai của Ngài, Mẹ Maria và các người thân thuộc tìm đến nghe, nhưng vì dân
chúng quá đông không chen vào được, có mấy người thấy thế nói với Chúa Giêsu:
"Kìa Mẹ và anh em Thầy đến tìm Thầy", Chúa Giêsu liền trả lời:
"Ai là Mẹ Ta, ai là anh em Ta? Ðó là những kẻ nghe và giữ lời Ta".
Qua những lời trên,
Chúa Giêsu cho chúng ta một cái nhìn mới, một ý nghĩa mới: thân thuộc, bà con bằng
máu mủ không quan trọng cho bằng thân thuộc bà con thiêng liêng: "Ai theo
Ta mà không từ bỏ cha mẹ anh em thì chưa xứng đáng là môn đệ Ta". Nói thế
không phải chúng ta không tôn kính hay không yêu mến cha mẹ chúng ta, vì giới
răn thứ tư trong Mười Ðiều Răn, Ðức Kitô dạy rằng: "Hãy thảo kính cha mẹ".
Giới răn này nằm sau giới răn thứ nhất: "Thờ phượng Ðức Chúa Trời và kính
mến Người trên hết mọi sự".
Chúng ta đừng đặt nặng
vấn đề gia đình, vấn đề tình thân thuộc máu huyết mà chúng ta quên mất việc thờ
Thiên Chúa. Chúng ta cũng đừng tìm danh giá, giàu sang bên ngoài mà quên mất
lương thực Thần Linh nuôi sống chúng ta, đó là Mình và Máu Chúa. Mình Máu Chúa
nuôi sống phần hồn, lương thực Lời Chúa nuôi sống tinh thần chúng ta.
Từ Gioan Tẩy Giả trở về
sau, tức là từ khi Chúa Giêsu Kitô đem ơn cứu rỗi của Thiên Chúa đến cho nhân
loại thì Nước Trời phải dùng sức mạnh mới chiếm lấy được và kẻ nào mạnh mẽ can
đảm mới chiếm được. Trước Chúa Kitô chưa ai có được ơn cứu rỗi cho đến khi Chúa
Kitô chết trên Thánh Giá Ngài mới kéo tất cả mọi sự lên cùng Ngài. Ai muốn nhận
được ơn cứu rỗi đó phải qua cửa hẹp, phải vác thập giá mình mà theo Chúa mới
vào được Nước Trời, vì ngày nào có sự khốn khó của ngày ấy.
Theo Chúa để vào Nước
Trời, chúng ta phải chiến đấu với chính bản thân mình, phải từ bỏ những đam mê,
những thói quen không tốt, những việc làm không chính đáng, phải hy sinh cho
người thân quen thuộc trong gia đình, cho tha nhân và làm tất cả những gì khi
có thể để giúp đỡ người khác mới thực sự là dấn thân thi hành giới răn "Mến
Chúa Yêu Người".
Lạy Chúa, xin cho
chúng con luôn hiểu rõ được giá trị của sự yêu thương, tránh tìm những gì hào
nhoáng bên ngoài nhưng thực sự sống cảm thông, yêu thương nhau và tha thứ khoan
dung hơn để mong chờ Ðấng Cứu Thế đến. Amen.
Veritas Asia
LỜI CHÚA MỖI NGÀY
Thứ Năm Tuần II MV
Bài đọc: Isa
41:13-20; Mt 11:11-15.
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Đường lối và tiêu chuẩn của Thiên Chúa.
Đường lối và tiêu chuẩn
của Thiên Chúa xem ra có vẻ nghịch lý với đường lối và tiêu chuẩn của thế gian:
trở nên cao trọng bằng khiêm nhường, trở nên quan trọng bằng phục vụ, có được sức
mạnh bằng tin tưởng, sửa phạt là xót thương. Chúng nghịch lý vì thế gian cậy sức
mình; trong khi các công dân Nước Trời cậy vào sức của Thiên Chúa.
Các Bài Đọc hôm nay
xoay quanh những nghịch lý này. Trong Bài Đọc I, Thiên Chúa sửa phạt rồi lại
xót thương Israel, bắt chịu đau khổ cùng cực rồi lại ban sức mạnh khôn lường.
Làm như thế, Chúa muốn dạy dân một bài học: Trong tất cả mọi sự, phải đặt trọn
vẹn niềm tin nơi Ngài. Trong Phúc Âm, Gioan Tẩy Giả được Chúa Giêsu khen là
nhân vật quan trọng nhất trong số các phàm nhân, nhưng kẻ nhỏ nhất trong Nước
Trời còn cao trọng hơn ông.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Thiên Chúa sửa phạt rồi lại xót thương.
1.1/ Thiên Chúa xót
thương Israel: Tiên Tri Isaiah muốn làm nổi
bật 2 điểm: sự uy quyền thánh thiện của Thiên Chúa và sự hèn hạ của Israel,
lòng thương xót của Thiên Chúa và sự bất trung của họ:
- Thiên Chúa xót
thương Israel và làm cho họ được mạnh sức: “Vì Ta, Đức Chúa, là Thiên Chúa của
ngươi, Đấng cầm lấy tay phải ngươi và phán bảo: "Đừng sợ, chính Ta phù trợ
ngươi.””
- Israel chỉ là lòai
sâu bọ: Danh từ Do-Thái được dùng ở đây là “tôlaat,” có nghĩa là lòai dòi bọ ở
trong rượu hay trong trái cây, danh từ này được dùng để chỉ sự nhỏ bé và tội lỗi
của dân tộc Israel. Thiên Chúa thương họ vì lòng thương xót; chứ tự họ không có
gì đáng yêu cả: “Đừng sợ, hỡi Jacob, loài sâu bọ, hỡi những người Israel, chính
Ta phù trợ ngươi, sấm ngôn của Đức Chúa, Đấng cứu chuộc ngươi là Đức Thánh của
Israel.”
1.2/ Thiên Chúa tăng sức
mạnh cho Israel: Mặc dù Israel yếu đuối và
vô dụng như lòai giòi bọ, nhưng Thiên Chúa sẽ làm cho họ được mạnh sức và uy
quyền để chinh phục quân thù: “Này đây Ta sẽ biến ngươi thành một cái bừa vừa sắc
vừa mới và đầy mũi nhọn. Ngươi sẽ dày đạp và nghiền nát núi non, sẽ làm cho các
đồi nên như trấu. Ngươi sẽ rê chúng, gió sẽ cuốn đi
và bão táp sẽ phân tán chúng.”
và bão táp sẽ phân tán chúng.”
1.3/ Thiên Chúa làm cho
Israel được vui mừng: “Còn ngươi, vì Đức
Chúa, sẽ mừng vui hoan hỷ, vì Đức Thánh của Israel, sẽ hãnh diện, tự hào.” Điều
Tiên Tri muốn nhấn mạnh ở đây cho dân Do-Thái biết: Tất cả là do uy quyền của
Thiên Chúa chứ không do công sức của họ; nếu họ biết tin tưởng và cậy trông nơi
Thiên Chúa, Ngài sẽ làm mọi sự cho họ.
(1) Thiên Chúa xót
thương kẻ nghèo hèn, khốn khổ: “Những ai nghèo hèn, khốn khổ, tìm nước không
ra, lưỡi khô vì khát, Ta, Đức Chúa, Ta sẽ đáp lời, Ta, Thiên Chúa của Israel,
Ta sẽ không bỏ rơi chúng.”
(2) Thiên Chúa làm được
mọi sự: Không có sự gì là không thể với Thiên Chúa, ngay cả việc biến sa mạc
thành đồng bằng phì nhiêu: “Ta sẽ khai mở sông ngòi trên các đồi trọc, và khe
suối dưới các lũng sâu. Ta sẽ biến hoang địa thành hồ ao, biến đất khô nên mạch
nước dồi dào. Và trong vùng hoang địa, Ta sẽ trồng bá hương, keo, sim với
ô-liu; trên những dải đất hoang, Ta sẽ cho mọc lên một trật nào trắc bá, nào
du, nào hoàng dương.”
(3) Điều quan trọng là
phải tin vào uy quyền của Thiên Chúa: Khi nhìn thấy những điều này xảy ra,
thiên hạ đều nhìn ra và nhận biết, nghiền ngẫm và hiểu rằng: “Điều ấy, bàn tay
Đức Chúa đã làm nên, điều ấy, Đức Thánh của Israel đã tạo thành.”
2/ Phúc Âm: Kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả.
2.1/ Sự cao trọng của
Gioan Tẩy Giả: Chúa Giêsu khen: "Tôi
nói thật với anh em: trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng
hơn ông Gioan Tẩy Giả.” Tại sao Gioan Tẩy Giả quan trọng như thế?
(1) Ông được thánh hiến
ngay từ lòng mẹ: Lời thiên thần mặc khải cho Zechariah, thân sinh của Gioan:
“Vì em bé sẽ nên cao cả trước mặt Chúa. Rượu lạt rượu nồng em sẽ đều không uống.
Và ngay khi còn trong lòng mẹ, em đã đầy Thánh Thần” (Lk 1:15).
(2) Ông được Thiên
Chúa chọn để dọn đường cho Đấng Tối Cao: Thiên thần nói tiếp: “Em sẽ đưa nhiều
con cái Israel về với Đức Chúa là Thiên Chúa của họ. Được đầy thần khí và quyền
năng của ngôn sứ Êlijah, em sẽ đi trước mặt Chúa, để làm cho lòng cha ông quay
về với con cháu, để làm cho tâm tư kẻ ngỗ nghịch lại hướng về nẻo chính đường
ngay, và chuẩn bị một dân sẵn sàng đón Chúa” (Lk 1:16-17).
(3) Ông là người đầu
tiên nhận ra Chúa và chỉ cho dân biết: “Đây là Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá bỏ
tội trần gian. Chính Người là Đấng tôi đã nói tới khi bảo rằng: Có người đến
sau tôi, nhưng trổi hơn tôi, vì có trước tôi” (Jn 1:29-30).
2.2/ Kẻ nhỏ nhất trong Nước
Trời còn cao trọng hơn ông.
(1) Phải mạnh sức mới
vào được Nước Trời: “Từ thời ông Gioan Tẩy Giả cho đến bây giờ, Nước Trời phải
đương đầu với sức mạnh, ai mạnh sức thì thắng.” Đây là câu khó hiểu;
tại sao cần sức mạnh mới vào được Nước Trời? Nếu nhìn lại cuộc đời của Gioan Tẩy
Giả, chúng ta thấy ông phải đương đầu với sức mạnh: Vua Herode bắt bỏ tù và giết
chết ông. Chúa Giêsu cùng chịu chung số phận. Rồi đến các thánh tử đạo ở mọi thời.
Vì thế, ai không mạnh sức hơn các quyền lực thế gian, người ấy sẽ không vào được
Nước Trời. Kẻ nào vào được Nước Trời, kẻ ấy chứng tỏ mình mạnh sức và cao trọng
hơn các kẻ ở ngòai, cho dù là vua chúa trần gian. Dĩ nhiên, Gioan Tẩy Giả cũng
là người của Nước Trời, vì ông đã chiến thắng sức mạnh của thế gian.
(2) Gioan Tẩy Giả
chính là Tiên Tri Elijah: Truyền thống Do-Thái tin Elijah không chết; ông sẽ trở
lại trước thời Đấng Cứu Thế đến để dọn đường cho Ngài. Chúa Giêsu tuyên bố: “Và
nếu anh em chịu tin lời tôi, thì ông Gioan chính là Elijah, người phải đến. Ai
có tai để nghe thì hãy nghe.” Châm ngôn có câu: “Người ta có thể mang ngựa đến
giòng suối để uống nước, nhưng người ta không thể bắt nó uống.” Thiên Chúa đã
sai Gioan đến làm chứng cho Chúa Giêsu, và chính Chúa Giêsu đã chứng thực lời
chứng của Gioan. Nếu sau khi đã nghe cả Gioan và Chúa Giêsu mà họ vẫn không
tin, Thiên Chúa còn làm được gì cho họ nữa!
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Là con của Cha trên
trời, chúng ta cần học tiêu chuẩn và đường lối của Thiên Chúa.
- Chúng ta phải tin tưởng
tuyệt đối nơi Thiên Chúa, sẵn sàng từ bỏ ý riêng, và làm theo thánh ý của Ngài.
- Chúng ta phải có
thái độ: thà được làm công dân Nước Trời còn hơn được hưởng mọi vinh hoa phú
quí ở đời này.
Lm. Anthony ĐINH MINH TIÊN,OP.
14/12/2017
THỨ NĂM TUẦN 2 MV
Mt 11,11-15
Mt 11,11-15
HẠNH PHÚC NƯỚC TRỜI
“Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng
hơn ông Gio-an Tẩy Giả. Tuy nhiên kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn
ông.” (Mt 11,11)
Suy niệm: Gio-an, con
người của tương phản: vừa là cao trọng nhất trong số các phàm nhân, vừa là người
nhỏ bé nhất trong Nước Trời. Gio-an vừa có vinh dự dọn đường và trực tiếp giới
thiệu Đấng Thiên Sai, nhưng ông đã sớm hoàn thành sứ mạng trước khi thấy vinh
quang Đức Ki-tô tỏ hiện khi Ngài từ cõi chết trỗi dậy. Giống như Mô-sê chỉ nhìn
thấy Đất Hứa từ trên núi, Gio-an Tẩy Giả là tấm bản lề chuyển tiếp, là cột mốc ở
ngay ngưỡng cửa bước từ chế độ Cựu Ước sang chế độ Tân Ước.
Mời Bạn: Giống như trong cuộc chạy
đua tiếp sức, lịch sử cứu độ được chuyển tiếp sang trang từ Gio-an Tẩy Giả đến
Giáo Hội Tân Ước, và từ các tông đồ đến với bạn hôm nay. Bạn đã là người tiếp
nhận đức tin, sứ mạng của bạn là trở thành một mắt xích tiếp tục đem ơn cứu độ
đến cho người khác nữa. Bạn có thấy mình hạnh phúc khi được làm con cái của
Chúa và của giáo hội không? Bạn đã làm gì để thực hiện sứ mạng loan báo Tin Mừng
theo lệnh truyền của Chúa?
Chia sẻ: “Nước Trời phải đương đầu với sức mạnh, ai mạnh sức thì
chiếm được” (Mt 11,12). Lời Chúa đó
có ý nghĩa gì đối với bạn?
Sống Lời Chúa: Biến mọi việc làm của
bạn thành hành động loan báo Đức Ki-tô và luôn sẵn sàng giới thiệu về Ngài cho
người mỗi khi có thể.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, Chúa hứa ban hạnh phúc Nước Trời cho những ai
tin vào Chúa và đón nhận Nước Trời. Xin Chúa cho con luôn cảm nếm được hạnh
phúc ấy khi được diễm phúc làm con Chúa và Giáo Hội. Amen.
(5 phút Lời Chúa)
Gioan chính là Êlia (14.12.2017 – Thứ năm Tuần 2 Mùa Vọng)
Đức Giêsu mãi
mãi cần những Gioan cho đến ngày tận thế, để bắc một nhịp cầu, để làm người môi giới trung gian để tình yêu cứu độ được mọi người đón nhận.
Suy niệm:
Đã từ lâu dân tộc Do Thái
không có vị ngôn sứ nào xuất hiện.
Thiên Chúa thinh lặng như
chẳng muốn nói với dân Ngài.
Người ta thường coi vị
ngôn sứ cuối cùng là Malaki.
Ông sống trước công
nguyên gần năm thế kỷ.
Ông đã mạnh mẽ phê phán
những bê bối của các tư tế và dân Do Thái
sau khi họ trở về từ nơi
bị lưu đầy ở Babylon.
Malaki tiên báo ngày đoán
phạt của Đức Chúa gần đến.
Nhưng trước khi Ngài đến,
sẽ có người đi trước để dọn đường (Ml 3, 1).
Êlia chính là người làm
công việc đó:
“Này đây Ta sẽ sai đến
với ngươi Êlia, vị ngôn sứ” (Ml 3, 23).
Gioan Tẩy giả là người đã
làm nhiệm vụ của Êlia,
tuy ông không phải là một
Êlia từ cõi chết sống lại.
Gioan xuất hiện như một
ngôn sứ khắc khổ nơi sa mạc hoang vu.
Ông đã cất tiếng mời gọi
mọi người sám hối và chịu phép rửa.
để dọn lòng đón Đấng
Mêsia sắp đến.
Thế là sau bao thế kỷ
mong chờ, Thiên Chúa lại ngỏ lời với dân Ngài.
Gioan Tẩy giả luôn là
nhân vật nổi bật trong Mùa Vọng.
Đức Giêsu khẳng định ông
còn trọng hơn một ngôn sứ nữa (Mt 11, 9).
Đã có bao ngôn sứ trong
Cựu Ước xuất hiện trước ông,
loan báo về Đấng Cứu độ
mà Thiên Chúa hứa ban.
Nhưng Gioan là người duy
nhất đã chỉ cho dân thấy Đấng ấy là ai.
Chính là Đức Giêsu, người
ông đã ban phép rửa.
Gioan cao trọng vì ông là
cầu nối giữa hai giai đoạn của lịch sử cứu độ.
Ông vừa thuộc nhóm những
ngôn sứ của giai đoạn trước (c. 11),
vừa là người đã chạm đến
Nước Trời ở giai đoạn sau (cc. 12-13).
Giai đoạn trước của những
lời Thiên Chúa hứa,
và giai đoạn sau khi
Thiên Chúa thực hiện những lời hứa này.
Đức Giêsu là Đấng khai mở
giai đoạn sau.
Nhưng Ngài cần Gioan để
làm người trực tiếp giới thiệu.
Chúng ta không thánh
thiện hơn Gioan Tẩy giả,
nhưng chúng ta có phần
hạnh phúc hơn ông,
vì được sống trong giai
đoạn lời hứa của Thiên Chúa nên thành tựu.
Ơn cứu độ đã đến, Nước
Trời đã ở ngay bên.
“Kẻ nhỏ nhất trong Nước
Trời còn cao trọng hơn ông” (c. 11).
Cao trọng hơn vì những
kho tàng mới do Đức Giêsu mang lại.
Ngài đem đến ơn cứu độ
toàn diện cho từng người,
vượt xa những gì mà các
ngôn sứ thời xưa mong đợi.
Gioan hẳn sẽ có mặt trong
bữa tiệc cánh chung (Mt 8, 11).
Ông đã chiếm được Nước
Trời bằng sức mạnh phấn đấu (c. 12).
Ông đã sống bất khuất và
đã chết anh hùng.
Mỗi lần Mùa Vọng, chúng
ta lại gặp Gioan.
Đức Giêsu mãi mãi cần
những Gioan cho đến ngày tận thế,
để bắc một nhịp cầu, để
làm người môi giới trung gian
để tình yêu cứu độ được
mọi người đón nhận.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, xin hãy
đến.
Xin đừng mỉm cười mà nói
rằng
Chúa đã ở bên chúng con
rồi.
Có cả triệu người chưa
biết Chúa.
Nhưng biết Chúa thì được
cái gì ?
Chúa đến để làm gì
nếu đời sống con cái của
Chúa
cứ tiếp tục y như cũ ?
Xin hoán cải chúng con.
Xin lay chuyển chúng con.
Ước gì sứ điệp của Chúa
trở nên máu thịt của
chúng con,
trở nên lẽ sống của cuộc
đời chúng con.
Ước gì sứ điệp đó
lôi chúng con ra khỏi sự
an nhiên tự tại,
và đòi buộc chúng con,
làm chúng con không yên.
Bởi lẽ chỉ như thế,
sứ điệp đó mới mang lại
cho chúng con
bình an sâu xa,
thứ bình an khác hẳn,
đó là Bình An của Chúa.
(Helder Câmara)
Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
Hãy Nâng Tâm Hồn Lên
4 THÁNG MƯỜI HAI
Chúa Đang Đến Gần
Hãy vui lên, Chúa đang
đến gần! Hãy nhân hậu và từ tâm, hãy sẵn lòng tha thứ cho nhau.
Chúa gần đến. Nguyện
xin Người ban bình an của Người cho bạn! Thánh Tông Đồ viết: “Sự bình an của
Chúa, vốn vượt trên mọi trí hiểu, sẽ canh giữ lòng trí anh em trong Đức Kitô
Giêsu” (Pl 4,7).
Sự bình an ấy thật là
một hồng phúc lớn lao! Tiên vàn, đó là sự bình an của một lương tâm ngay thẳng.
Chúa đang đến gần, điều đó thúc bách chúng ta khảo sát lại lương tâm mình, thúc
bách ta dò xét các tư tưởng và hành động của ta trước mặt Người.
Sứ vụ của Gioan Tẩy Giả
trên bờ sông Gio-đan là một minh họa tuyệt vời về sự thúc bách này. Đó là lý do
tại sao phụng vụ mùa Vọng hơn một lần gợi cho chúng ta chú ý đến sứ vụ ấy.
Gioan là vị sứ giả loan báo rằng Đấng Mêsia đang đến gần. Ông đề nghị người ta
hoán cải để đón nhận Đấng ‘sẽ rửa anh em trong Thánh Thần và lửa’ (Lc 3,16).
Chính qua sứ vụ của
Gioan trên bờ sông Gio-đan mà con cái Israel nghe biết rằng Chúa đang đến gần.
Trong ánh sáng này, câu hỏi đầu tiên của dân chúng là: “Vậy chúng tôi phải làm
gì đây?” (Lc 3,10). Gioan Tẩy Giả trả lời bằng cách mời gọi người ta sống công
chính đích thực. Ông mời gọi cả những người thu thuế và các binh lính. Thì ra,
khi Chúa đến gần, Người kêu gọi người ta hoán cải, canh tân, thay đổi cách sống.
Vâng, Thiên Chúa đang
đến thật gần. Người kêu gọi người ta qua tiếng nói lương tâm trong sâu thẳm
lòng họ. Nếu tiếng lương tâm nơi một người không vang lên, thì nghĩa là đương sự
chưa gặp gỡ Thiên Chúa, đương sự chưa cảm nếm được sự gần gũi của Thiên Chúa
trong ”Tinh Thần và Sự Thật” (Ga 4,23). Đương sự đã hụt mất Thiên Chúa hoặc
chính đương sự đã quay lưng tránh xa khỏi Người.
- suy tư 366 ngày của
Đức Gioan Phaolô II -
Lm. Lê Công Đức dịch từ nguyên tác
LIFT UP YOUR HEARTS
Daily Meditations
by Pope John Paul II
Lời Chúa Trong Gia Đình
NGÀY 14-12
Thánh Gioan Thánh Giá
Is 41, 13-20; Mt 11, 11-15.
LỜI SUY NIỆM: “Ai có tai thì nghe”
Thiên Chúa rất yêu
thương con người, mặc cho con người bất xứng với Ngài; nhưng Ngài vẫn một lòng
trung tín với lời hứa của Ngài đối với con người. Qua từng giai đoạn của lịch sử,
Ngài luôn sai các ngôn sứ đến loan báo tình yêu và sự trung tín của Ngài: muốn
con người được sống và gặp được Ngài. Chúa Giêsu là Ngôi Lời. Có nghe mới có
tin, bởi nghe là khởi đầu của lòng tin.
Lạy Chúa Giêsu. Xin
cho mọi thành viên trong gia đình của chúng con luôn biết lắng nghe Lời Chúa,
suy niệm Lời Chúa, để nối kết đời sống với Lời Chúa trong mọi hoàn cảnh của cuộc
sống.
Mạnh Phương
Hạnh Các Thánh
14 Tháng Mười Hai
Thánh Gioan Thánh
Giá
(1541 - 1591)
(1541 - 1591)
Gioan là thánh vì cuộc
đời ngài là một nỗ lực quả cảm dám sống trọn vẹn với tên của ngài: "Gioan
của Thánh Giá". Sự điên rồ của thập giá cuối cùng đã được thể hiện. Câu
nói bất hủ của Ðức Kitô: "Ai muốn theo ta hãy từ bỏ chính mình, vác thập
giá mình mà theo ta" (Máccô 8:34b) là câu chuyện cuộc đời Thánh Gioan. Mầu
Nhiệm Vượt Qua -- từ sự chết đến sự sống -- đã được thể hiện trong cuộc đời
Thánh Gioan như một người cải cách, một nhà thơ thần bí và là một linh mục thần
học.
Sinh ở Tây Ban
Nha năm 1542, Gioan hiểu được sự quan trọng của tình yêu tự hiến là nhờ cha mẹ.
Cha ngài đã hy sinh của cải, danh vọng và sự an nhàn khi kết hôn với cô con gái
của người thợ dệt và vì lý do đó đã bị gia đình từ bỏ. Sau khi cha ngài từ trần,
mẹ ngài cố gắng đùm bọc gia đình trong khi họ lang thang đầu đường xó chợ để kiếm
việc làm. Những tấm gương hy sinh ấy đã giúp Gioan theo đuổi tình yêu vĩ đại của
chính ngài dành cho Thiên Chúa.
Dù gia đình đã tìm được
việc làm, nhưng vẫn không đủ ăn nên Gioan phải lang thang giữa thành phố giầu
có nhất Tây Ban Nha. Năm mười bốn tuổi, Gioan được nhận vào làm việc trong bệnh
viện với nhiệm vụ trông coi các bệnh nhân bị chứng bệnh bất trị hoặc bị điên dại.
Chính trong sự đau khổ và nghèo nàn này, Gioan đã nhận biết và đã đi tìm hạnh
phúc không ở nơi trần gian, nhưng ở nơi Thiên Chúa.
Sau khi Gioan gia nhập
dòng Camêlô, Sơ Têrêsa Avila nhờ Gioan tiếp tay trong công việc cải cách. Cả
hai đều tin rằng nhà dòng phải trở về với đời sống cầu nguyện. Nhiều tu sĩ
Camêlô cảm thấy bị đe dọa bởi sự cải tổ này nên một số tu sĩ đã bắt cóc thánh
nhân. Ngài bị nhốt trong một xà lim nhỏ hẹp và bị tra tấn ba lần một tuần bởi
chính các tu sĩ dòng. Trong cái tăm tối, lạnh lẽo, và cô quạnh của xà lim, tình
yêu và đức tin của ngài bừng lên như lửa. Ngài mất hết tất cả ngoại trừ Thiên
Chúa -- và Thiên Chúa đã đem cho ngài niềm vui vĩ đại trong cái xà lim nhỏ bé
đó.
Sau chín tháng tù đầy,
Cha Gioan vượt ngục bằng lối cửa sổ duy nhất của xà lim mà ngài đã leo lên đó bằng
sợi dây được kết bằng tấm vải trải giường, và đem theo tất cả các bài thơ huyền
nhiệm mà ngài sáng tác trong thời gian tù đầy. Vì không biết mình đang ở đâu,
ngài phải theo một con chó để đi vào thành phố. Ngài trốn trong bệnh xá của một
tu viện và ở đây ngài đọc thơ cho các nữ tu nghe. Từ đó, cuộc đời ngài tận tụy
cho việc chia sẻ và dẫn giải tình yêu Thiên Chúa.
Lẽ ra cuộc đời nghèo
khổ và tù đầy đã biến ngài thành một con người yếm thế cay đắng. Nhưng ngược lại,
ngài đã trở thành một người đam mê bí ẩn, sống với sự tin tưởng rằng "Có
ai thấy người ta yêu mến Thiên Chúa bởi sự tàn nhẫn đâu?" và "Ở đâu
không có tình yêu, hãy đem lại tình yêu -- và bạn sẽ tìm thấy tình yêu."
Vì niềm vui chỉ xuất
phát từ Thiên Chúa nên Thánh Gioan tin rằng những ai tìm kiếm hạnh phúc ở trần
gian này thì giống như "một người đang chết đói mà há miệng đớp lấy không
khí." Ngài dạy rằng chỉ khi nào chúng ta dám cắt bỏ sợi dây dục vọng thì
chúng ta mới có thể bay lên cùng Thiên Chúa.
Là một tu sĩ dòng
Camêlô, ngài cảm nghiệm sự thanh luyện tâm linh; là vị linh hướng, ngài cảm được
cuộc chiến đấu tinh thần nơi người khác; là một thần học-tâm lý gia, ngài diễn
tả và phân tích giá trị của sự đau khổ trong các văn bản của ngài. Hầu hết các
văn bản của ngài đều nhấn mạnh đến cái giá phải trả của tinh thần kỷ luật, con
đường hiệp nhất với Thiên Chúa là: sống kỷ luật, từ bỏ mình, thanh luyện. Một
cách độc đáo và mạnh mẽ, Thánh Gioan nhấn mạnh đến sự mâu thuẫn của Phúc Âm: Thập
giá dẫn đến sự cứu chuộc, đau khổ dẫn đến sự ngất ngây, tăm tối dẫn đến sự
sáng, khi từ bỏ là lúc làm sở hữu, hy sinh bản thân để kết hợp với Thiên Chúa.
Nếu bạn muốn giữ mạng sống mình thì bạn sẽ mất. Thánh Gioan quả thật là người
"của Thánh Giá." Ngài từ trần năm 49 tuổi -- cuộc đời thật ngắn ngủi,
nhưng trọn vẹn.
Lời Bàn
Qua cuộc đời và văn bản,
Thánh Gioan đã để lại cho chúng ta những lời quan trọng. Chúng ta muốn giầu có,
an nhàn, thoải mái. Chúng ta không muốn nghe những chữ như hy sinh, hãm mình,
thanh luyện, khắc khổ, kỷ luật. Chúng ta chạy trốn thập giá. Thông điệp của
Thánh Gioan -- cũng như trong Phúc Âm -- thì thật rõ ràng: Ðừng chạy trốn -- nếu
bạn thực sự muốn có sự sống!
Lời Trích
Thomas Merton nói về
Thánh Gioan như sau: "Cũng như chúng ta không thể tách rời sự khắc khổ
với sự huyền bí thì nơi Thánh Gioan Thánh Giá, chúng ta tìm thấy sự tăm tối và
ánh sáng, sự đau khổ và niềm vui, sự hy vinh và tình yêu kết hợp với nhau thật
chặt chẽ đến nỗi dường như lúc nào cũng chỉ là một."
Trích từ
NguoiTinHuu.com
14 Tháng Mười Hai
Cánh Tay Của Người Ganh Tị Và Tham Lam
Câu chuyện có tính
cách ngụ ngôn sau đây đã xảy ra tại thế kỷ thứ 16 tại Ấn Ðộ. Trong triều đình
có hai viên sĩ quan nổi tiếng vì những đam mê của mình. Một người thì ganh tị,
một người thì tham lam.
Ðể chữa trị những
tính xấu ấy, vua cho triệu tập hai viên sĩ quan vào giữa triều đình. Vua thông
báo sẽ tưởng thưởng hai viên sĩ quan vì những phục vụ của họ trong thời gian
qua. Họ có thể xin gì được nấy, tuy nhiên, người mở miệng xin đầu tiên chỉ được
những gì mình muốn, còn người thứ hai sẽ được gấp đôi.
Cả hai viên sĩ quan
đều đứng thinh lặng trước mặt mọi người. Người tham lam nghĩ trong lòng: nếu
tôi nói trước, tôi sẽ được ít hơn người kia. Còn người ganh tị thì lý luận: thà
tôi không được gì còn hơn là mở miệng nói trước để tên kia được gấp đôi... Cứ
thế, cả hai đều suy nghĩ trong lòng và không ai muốn lên tiếng trước. Cuối
cùng, vua mới quyết định yêu cầu người ganh tị nói trước. Người này lại tiếp tục
suy nghĩ: thà không được gì còn hơn để tên tham lam kia được gấp đôi. Nghĩ như
thế, hắn mới dõng dạc tuyên bố: "Tôi xin được chặt đứt một cánh
tay...". Hắn cảm thấy sung sướng với ý nghĩ là người tham lam sẽ bị chặt
hai cánh tay.
Lắm khi chúng ta không
hài lòng về cái mình có và chúng ta cũng không sung sướng khi người khác gặp
nhiều may mắn hơn chúng ta. Không bằng lòng về chính mình, chúng ta không được
hạnh phúc, mà bất mãn về người khác, chúng ta lại càng đau khổ hơn.
Trích sách Lẽ Sống
Lectio Divina: Mátthêu 11:11-15
Thứ Năm, 14 Tháng 12, 2017
Tuần thứ hai Mùa Vọng
1. Lời
nguyện mở đầu
Lạy Chúa là Thiên Chúa của chúng con,
Chúa không từ bỏ những ai trông cậy vào Chúa.
Xin Chúa dẫn dắt chúng con khi chúng con sợ hãi,
Xin giúp chúng con khi chúng con kêu cầu lên Chúa,
Bởi vì chúng con biết rằng chúng con không có khả năng
Gầy dựng Vương Quốc công lý và yêu thương của Chúa.
Xin Chúa sai Con Một Chúa lại hiện diện ở giữa chúng con hôm nay
Là Chúa và là Đấng Cứu Độ của chúng con
Bây giờ và muôn đời.
2.
Phúc Âm – Mátthêu 11:11-15
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng dân chúng rằng: “Ta bảo thật các ngươi, trong số các con cái
người nữ sinh ra, chưa từng xuất hiện một ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả. Tuy nhiên, kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn
cao trọng hơn ông. Từ thời ông Gioan Tẩy
Giả cho đến bây giờ, Nước Trời phải dùng sức mạnh mà chiếm lấy, và những kẻ mạnh
mẽ can đảm mới chiếm được. Cho đến ông
Gioan, tất cả các ngôn sứ cũng như Lề Luật đều đã nói tiên tri. Và nếu các ngươi muốn hiểu, thì ông Gioan
chính là Êlia, người phải đến. Ai có
tai, thì hãy nghe!”
3.
Suy Niệm
- Trong bài Tin Mừng hôm nay,
Chúa Giêsu cho biết ý kiến về ông Gioan Tẩy Giả. Được so sánh với những nhân vật của Cựu Ước,
không có ai cao trọng hơn ông Gioan. Ông
Gioan Tẩy Giả là người cao trọng hơn cả:
cao trọng hơn tiên tri Giêrêmia, cao trọng hơn tổ phụ Ábraham, cao trọng
hơn tiên tri Isaia! Thế nhưng, so với những
người của Tân Ước, thì ông Gioan lại là người kém nhất so với tất cả. Kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn
ông Gioan Tẩy Giả! Làm thế nào mà chúng
ta có thể hiểu được tiêu chuẩn này, có vẻ như là mâu thuẫn, điều mà Chúa Giêsu
nói về ông Gioan Tẩy Giả được?
- Không lâu trước đó, Gioan Tẩy
Giả đã sai môn đệ đến hỏi Chúa Giêsu rằng:
“Thưa Thầy, Thầy có thật là Đấng phải đến không, hay là chúng tôi còn phải
đợi ai khác?” (Mt 11:3). Ông Gioan Tẩy
Giả dường như có ít nhiều nghi ngờ về Chúa Giêsu. Trong thực tế, Chúa Giêsu đã không tương ứng
với ý tưởng mà Gioan Tẩy Giả đã có về một Đấng Mêssia, một vị Thẩm Phán nghiêm
khắc, Đấng phải đến để thực hiện việc xét xử và đổ cơn thịnh nộ (Mt 3:7). Người sắp đốn các cây không sinh quả tốt khỏi
gốc rễ của chúng (Mt 3:10), Người sẽ rê sạch lúa trong sân và bỏ thóc lép vào lửa
(Mt 3:12). Nhưng Chúa Giêsu, thay vì là
một vị thẩm phán nghiêm khắc, lại là bạn của tất cả mọi người, “tâm hồn hiền hậu
và khiêm nhường” (Mt 11:29), Người đón nhận những kẻ tội lỗi và ăn uống cùng họ
(Mt 2:16).
- Chúa Giêsu trả lời cho ông
Gioan Tẩy Giả bằng cách trích dẫn lời của Tiên Tri Isaia: “Các anh cứ về thuật lại cho ông Gioan những
điều mắt thấy tai nghe: Người mù xem thấy,
kẻ què được đi, người cùi được sạch, kẻ điếc được nghe, người chết sống lại, kẻ
nghèo được nghe Tin Mừng, và phúc thay người nào không vấp ngã vì tôi!” (Mt
11:5-6; Is 33:5-6; 29:18). Một câu trả lời
cứng rắn. Chúa Giêsu đòi hỏi ông Gioan Tẩy
Giả phân tích Thánh Kinh kỹ hơn để có thể thay đổi quan niệm sai lạc mà ông đã
có về Đấng Cứu Thế.
- Ông Gioan Tẩy Giả là người cao
trọng! Người cao trọng hơn hết cả các
phàm nhân! Và kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời
còn cao trọng hơn cả ông Gioan Tẩy Giả.
Ông Gioan là người cao trọng nhất, bởi vì ông là tiếng vọng cuối cùng của
Cựu Ước. Chính ông Gioan Tẩy Giả, bởi vì
lòng trung thành của ông, cuối cùng đã có thể chỉ ra Đấng Cứu Thế cho người ta
thấy: “Đây là Chiên Thiên Chúa!” (Ga
1:36), và dòng lịch sử lâu đời bắt đầu từ ông Ábraham đã đạt được mục tiêu của
mình. Nhưng ông Gioan Tẩy Giả đã không
có khả năng tự hiểu thấu được tầm quan trọng của Nước Trời trong Đức
Giêsu. Ông đã có một mối nghi ngờ: “Thầy có thật là Đấng phải đến không, hay là
chúng tôi còn phải đợi ai khác?” Chỉ một
mình lịch sử cổ xưa thôi thì không soi sáng đầy đủ cho một người để hiểu thấu
hoàn toàn sự mới mẻ của Tin Mừng Thiên Chúa mà Đức Giêsu mang đến cho chúng ta.
Tân Ước thì không ở trong Cựu Ước. Thánh Augustinô đã nói: “Tân Ước đã được ẩn dấu trong Cựu Ước. Nhưng
Cựu Ước chỉ mặc khải đầy đủ ý nghĩa của nó ở trong Tân Ước” (Novum in Vetere
latet, Vetus in Novo patet). Những ai
cùng với Chúa Giêsu và sống với Người sẽ nhận lãnh nơi Người một quan niệm mới
để khám phá ra một ý nghĩa sâu xa hơn trong Cựu Ước. Và điều mới lạ này là gì?
- Đức Giêsu đưa ra một chìa
khóa: “Cho đến ông Gioan, tất cả các
ngôn sứ cũng như Lề Luật đều đã nói tiên tri.
Và nếu các ngươi chịu tin lời Ta, thì ông Gioan chính là Êlia, người phải
đến. Ai có tai, thì hãy nghe!” Chúa Giêsu không giải thích, nhưng lại
nói: “Đưa tâm hồn cha ông trở lại với
con cháu và đưa tâm hồn con cháu trở lại với cha ông” (Ml 3:24). Ông Gioan Tẩy Giả loan báo về Đấng Cứu Thế và
tái xây dựng lại cộng đồng (Lc 1:17).
Nhưng điều bí ẩn sâu xa nhất đã bị ông bỏ sót, đó là đời sống cộng
đoàn. Chỉ có Đức Giêsu đã truyền đạt điều
đó, loan báo rằng Thiên Chúa là Cha, và do đó, tất cả chúng ta đều là anh chị
em. Lời loan báo này mang lại một dũng lực
mới khiến cho chúng ta có khả năng vượt qua được những bất đồng và tạo dựng cộng
đồng.
- Đây là những kẻ bạo lực thành
công trong việc chinh phục Nước Trời. Nước
Trời không phải là một học thuyết, mà là một cách sống mới để sống giống như
anh chị em, bắt đầu từ việc công bố mà Chúa Giêsu đã loan báo: Thiên Chúa là Cha của tất cả mọi người.
4. Một
vài câu hỏi gợi ý cho việc suy gẫm cá nhân
- Nước Trời thuộc về những kẻ
dùng bạo lực trên chính họ, đó có nghĩa là, nó thuộc về những kẻ giống như Chúa
Giêsu có nghị lực tạo dựng nên cộng đoàn.
Còn bạn thì sao?
- Đức Giêsu đã giúp ông Gioan Tẩy Giả hiểu cặn kẽ hơn các sự kiện bằng
phương tiện Kinh Thánh. Kinh Thánh có
giúp tôi hiểu rõ hơn về các sự kiện trong đời sống của tôi không?
5. Lời
nguyện kết
Lạy Thiên Chúa con thờ là Vua của con,
Con nguyện tán dương Chúa
Và chúc tụng Thánh Danh muôn thuở muôn đời.
Chúa nhân ái đối với mọi người,
Tỏ lòng nhân hậu với muôn loài Chúa đã dựng nên.
(Tv 145)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét