15.09.2025: THỨ HAI TUẦN XXIV THƯỜNG NIÊN - ĐỨC MẸ SẦU BI - Lễ Nhớ

 15/09/2025

 Thứ Hai tuần 24 thường niên

 Đức Mẹ sầu bi.

Lễ nhớ. 

 

Đức Mẹ sầu bi

Những đau khổ của Chúa Giêsu trong cuộc khổ nạn thật vô cùng lớn lao. Tiên tri Isaia đã gọi Ngài là "Con người của đau khổ". Bên cạnh những thống khổ ấy, đau khổ trong đời Mẹ Maria cũng vượt mức chịu đựng của loài người, và chúng ta không làm sao diễn tả đầy đủ được. Nếu Ðức Giêsu đã đau khổ như một Thiên Chúa, Mẹ Maria cũng đã vô cùng đau đớn khi nhìn con Mẹ xuôi tay trước những cực hình phải chịu.

Trong một mức độ nào đó, Mẹ đã đóng góp rất nhiều vào công trình cứu rỗi của Chúa Giêsu bằng việc liên kết những khổ đau của Mẹ với những đau khổ của Chúa.

Giáo Hội suy tôn Ðức Maria là Nữ Vương các thánh tử đạo và đã cụ thể hóa những đau khổ của Mẹ qua các sự kiện sau:

- Lúc nghe lời tiên tri Simêon, khi dâng Chúa Giêsu trong đền thánh.

- Lúc ẵm bế Chúa Hài Ðồng trốn sang Ai Cập.

- Lúc lạc mất Chúa tại Giêrusalem.

- Lúc gặp Chúa vác thánh giá.

- Lúc Chúa chịu đóng đinh.

- Lúc hạ xác Chúa xuống khỏi thập giá.

- Lúc táng xác Chúa.

Cùng với Giáo Hội, chúng ta dâng lên Chúa lời nguyện: "Lạy Chúa, Chúa đã muốn cho Ðức Mẹ Ðồng Trinh cộng khổ đứng kề bên Con Chúa chịu treo trên thánh giá, xin ban cho Hội Thánh Chúa, khi đã thông phần đau khổ với Chúa Kitô thì cũng đáng được sống lại với Người".

 

Bài Ðọc I: Dt 5, 7-9

“Người đã học vâng phục và đã trở nên căn nguyên ơn cứu độ đời đời”.

Trích thư gửi tín hữu Do-thái.

Anh em thân mến, khi còn sống ở đời này, Chúa Kitô đã lớn tiếng và rơi lệ dâng lời cầu xin khẩn nguyện lên Ðấng có thể cứu mình khỏi chết, và vì lòng thành tín, Người đã được nhậm lời. Dầu là Con Thiên Chúa, Người đã học vâng phục do những đau khổ Người chịu, và khi hoàn tất, Người đã trở nên căn nguyên ơn cứu độ đời đời cho tất cả những kẻ tùng phục Người.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 30, 2-3a. 3bc-4. 5-6. 15-18. 19

Ðáp: Lạy Chúa, xin cứu sống con theo lượng từ bi của Chúa

Xướng: Lạy Chúa, con tìm đến nương nhờ Ngài, xin đừng để con muôn đời tủi hổ; vì đức công minh Ngài, xin cứu chữa con! Xin Chúa hãy lắng tai về bên tôi tớ Chúa.

Xướng: Xin Chúa mau lẹ để giải thoát con. Xin Chúa trở thành núi đá cho con trú ẩn. Bởi Chúa là Ðá tảng, là chiến luỹ của con; vì uy danh Ngài, Ngài sẽ dìu dắt và hướng dẫn con.

Xướng: Ngài dẫn con xa lưới dò chúng ngầm trương ra để hại con, vì Ngài là chỗ con nương náu. Con phó thác tâm hồn trong tay Chúa; lạy Chúa, lạy Thiên Chúa trung thành, xin cứu chữa con.

Xướng: Phần con, lạy Chúa, con tin cậy ở Ngài; con kêu lên: Ngài là Thiên Chúa của con! Vận mạng con ở trong tay Ngài, xin cứu gỡ con khỏi tay quân thù và những người bách hại.

Xướng: Lạy Chúa, vĩ đại thay lòng nhân hậu Chúa, lòng nhân hậu Ngài dành để cho những kẻ kính sợ Ngài, lòng nhân hậu Ngài ban cho những ai tìm nương tựa Ngài, ngay trước mặt con cái người ta.

 

Ca Tiếp Liên: Stabat Mater

(Ca Tiếp Liên này có thể đọc cả hay bỏ, hay chỉ đọc từ câu 11 trở đi)

1) Mẹ sầu bi tầm tã giọt châu, đang đứng bên cây Thập giá, nơi Con Người đã bị treo lên.

2) Một lưỡi gươm nhọn / đã đâm qua tâm hồn Bà đang rên siết, đang sầu khổ và đau đớn.

3) Ôi đau buồn sầu khổ biết bao / cho bà Mẹ đáng suy tôn / của một Người Con duy nhất!

4) Bà Mẹ hiền nhìn xem nỗi khổ hình của Người Con chí thánh, mà đau lòng thổn thức tâm can.

5) Ai là người không tuôn châu lệ / khi nhìn thấy Mẹ Chúa Kitô / trong cảnh cực hình như thế?

6) Ai có thể không buồn bã / nhìn xem Mẹ Chúa Kitô / đang đau khổ cùng với Con Người?

7) Mẹ nhìn thấy Chúa Giêsu / vì tội dân mình mà khổ cực, và bị vùi giập dưới làn roi.

8) Mẹ nhìn Con mình dịu hiền như thế / bị thống khổ lúc lâm chung, khi Người trút hơi thở cuối cùng.

9) Ôi lạy Mẹ là niềm yêu mến, xin cho con cảm thấy mãnh lực của đau thương, để cho con được khóc than cùng Mẹ.

10) Xin cho lòng con cháy lửa mến yêu, mến yêu Ðức Kitô là Thiên Chúa, để cho con có thể làm đẹp ý Người.

11) Ôi Thánh Mẫu, xin Mẹ làm ơn đóng vào lòng con cho thực mạnh / những vết thương của Ðấng bị treo thập giá.

12) Xin Mẹ cho con được chia phần thống khổ / của Con Mẹ đã thương vong, đã khứng chịu cực hình vì con như thế.

13) Xin cho con được cùng Mẹ thảo hiếu khóc than, cùng Ðấng bị đóng đinh tỏ niềm thông cảm, bao lâu con còn sinh sống ở đời.

14) Con ước ao được cùng với Mẹ / đứng bên cây Thập giá, và hợp nhất cùng Mẹ trong tiếng khóc than.

15) Ôi Ðức Trinh Nữ thời danh trong hàng trinh nữ, xin đừng tỏ ra cay đắng với con, xin cho con được cùng Mẹ chan hoà dòng lệ.

16) Xin cho con được mang sự chết của Ðức Kitô, được cùng Người thông phần đau khổ, và tôn thờ những thương tích của Người.

17) Xin cho con được mang thương tích của Người, cho con được say sưa cây thập giá / và máu đào Con Mẹ đã đổ ra.

18) Ôi, Ðức Trinh Nữ, xin đừng để cho con bị lửa hồng thiêu đốt, nhưng được Mẹ chở che trong ngày thẩm phán!

19) Lạy Chúa Kitô, khi phải lìa bỏ cõi đời này, nhờ Ðức Mẹ, xin Chúa cho con được tới lãnh ngành dương liễu khải hoàn.

20) Khi mà xác thịt con sẽ chết, xin cho linh hồn con / được Chúa tặng ban vinh quang của cõi thiên đường.

 

Alleluia

Alleluia, alleluia! – Ðức Trinh Nữ Maria là người có phúc, Bà xứng đáng lãnh nhận ngành lá tử đạo dưới chân Thập giá Chúa mà không phải chết. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Ga 19, 25-27

“Bà mẹ hiền nhìn xem nỗi khổ hình của người con chí thánh mà đau lòng thổn thức tâm can”

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.

Khi ấy, đứng gần thập giá Chúa Giêsu có Mẹ Người, cùng với chị Mẹ Người là Maria vợ ông Clopas, và Maria Mađalêna. Khi thấy Mẹ và bên cạnh có môn đệ Người yêu, Chúa Giêsu thưa cùng Mẹ rằng: “Thưa Bà, này là Con Bà”. Rồi Người lại nói với môn đệ: “Này là Mẹ con”. Và từ giờ ấy, môn đệ đã lãnh nhận Bà về nhà mình.

Ðó là lời Chúa.

 

Hoặc đọc: Lc 2, 33-35

“Một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn Bà”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Luca.

Khi ấy, cha và mẹ Chúa Giêsu đều kinh ngạc về những điều đã nói về Người. Simêon chúc lành cho hai ông bà, và nói với Maria Mẹ Người rằng: “Ðây trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối. Về phần Bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn Bà, để tâm tư nhiều tâm hồn được biểu lộ”.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải Luca 2,33-35 hoặc Gioan 19,25-27

Có hai lựa chọn cho bài đọc Phúc Âm. Lựa chọn thứ nhất là từ câu chuyện của Luca về Lễ Dâng Chúa Giêsu trong Đền Thờ. Khi ở trong Đền Thờ, Maria và Giuse đã gặp thánh Simeon, người đã được hứa rằng ông sẽ không chết trước khi được nhìn thấy Đấng Mê-si-a. Khi gặp Maria và Giuse, ông nhận ra Đấng Mê-si-a trong hài nhi mà bà đang bế. Sau đó, ông tiếp tục đưa ra một số lời tiên tri về Chúa Giêsu và, nói với chính Maria, rằng:

...một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà nữa.

Thánh Luca không nói rõ "lưỡi gươm" đó là gì, nhưng giờ đây chúng ta có thể thấy rằng nó đặc biệt ám chỉ đến sự đau khổ và cái chết của Chúa Giêsu mà bà đã chứng kiến. Tuy nhiên, "lưỡi gươm" cũng có thể được áp dụng cho những trải nghiệm đau thương khác mà chúng ta nhớ đến là Bảy Sự Thương Khó của Maria.

 

Bài đọc Phúc Âm khác là từ câu chuyện của Gioan về Cuộc Đóng Đinh, trong đó ông đề cập rằng "mẹ Người" đang đứng dưới chân Thập Giá khi Con bà chết. Cùng đi với bà là “…chị của mẹ Người, Maria, vợ của Clopas, và Maria Mađalêna. Cũng đứng cạnh mẹ Người là “người môn đệ Người yêu”.

Nhìn thấy họ ở đó, Chúa Giêsu giao phó “Người Môn Đệ Yêu Dấu” cho Mẹ Người chăm sóc, đồng thời nói với Người Môn Đệ Yêu Dấu rằng Mẹ của Chúa Giêsu cũng là Mẹ của Người. Một số người sẽ thấy trong cảnh này, Mẹ của Chúa Giêsu tượng trưng cho cộng đồng Kitô giáo. Cần có mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau giữa cộng đồng và các thành viên tận tụy của mình. Cộng đồng tồn tại vì hạnh phúc của từng thành viên và mỗi thành viên đều cam kết vì hạnh phúc của cộng đồng.

Và ai đã kết hợp với Chúa Giêsu hơn Mẹ của Người? Chính vì sự chấp nhận và đồng cảm với những đau khổ của Con mình mà chúng ta kỷ niệm ngày hôm nay.

https://livingspace.sacredspace.ie/our-lady-of-sorrows-gospel/

 

Ðức Mẹ Sầu Bi   

Liền sau lễ Suy Tôn Thánh Giá Chúa được mừng hàng năm vào ngày (14/09) là lễ kính Ðức Mẹ Sầu Bi (15/09), chúng ta không thể nào tách rời Mẹ Maria ra khỏi thập giá Chúa. Danh gọi lễ kính Ðức Mẹ Sầu Bi có thể làm chúng ta dễ hiểu lầm chỉ nghĩ đến khía cạnh sầu bị, đau buồn mà quên đi khía cạnh tích cực được tham dự vào sự đau khổ có sức mạnh cứu rỗi của Thiên Chúa. Mẹ Maria âm thầm dâng hiến chính mình cùng với hy tế của Con, được lãnh nhận đặc ân là tham dự vào cuộc cứu rỗi trở nên người Mẹ của toàn thể nhân loại.

Ðoạn Phúc Âm hôm nay nhắc chúng ta nhớ đến khía cạnh Mẹ Maria đứng bên thập giá Chúa và lãnh nhận lời Chúa trăn trối làm Mẹ của Gioan, làm Mẹ của toàn thể nhân loại. Ðoạn Phúc Âm không nhắc tới nỗi sầu bi của Mẹ khi đứng dưới chân thập giá Chúa. Trong số các sách Phúc Âm thì chỉ có Phúc Âm theo thánh Luca có nhắc tới lời loan báo trước của cụ già Simêon, nói về một lưỡi gươm sẽ đâm thâu qua tâm hồn Mẹ (Lc 2,35). Chắc lúc đứng dưới chân thập giá Chúa hơn mọi lúc khác Mẹ Maria đã đau khổ, niềm đau của một người mẹ nhìn thấy con mình đang hấp hối sau khi đã phải chịu những tra tấn, khổ hình và sỉ nhục. Thái độ của Mẹ đáng chúng ta bắt chước. Mẹ đã không tự ý đi tìm vinh quang được ngồi bên hữu bên tả Chúa như một người nọ đã đón đường Chúa lên Giêrusalem để xin đặc ân này cho hai người con của mình. Mẹ Maria không tránh né đau khổ nhưng sẵn sàng đứng bên cạnh con cùng dâng hiến với con trong âm thầm và như vậy được thông phần vào ơn cứu rỗi. Mẹ đã âm thầm nhưng rất mực trung thành hành trình bên cạnh Con Mẹ luôn luôn trong mọi lúc, lúc Con Mẹ mới bắt đầu công việc rao giảng, trong khi rao giảng Tin Mừng và giờ đây kết thúc quan trọng trên thập giá, trên đồi Golgotha.

Lạy Mẹ Maria,

Xin Mẹ hãy đồng hành bên cạnh con như Mẹ hiện diện bên cạnh Con Mẹ. Chúng con cần đến Mẹ nhất là khi gặp những gian nan thử thách. Xin Mẹ giúp chúng con trung thành với ơn gọi và với Chúa Giêsu Con Mẹ.

‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’

 

Đức Mẹ Sầu Bi

 

Lễ hôm nay rõ ràng gắn liền với ngày hôm qua, khi chúng ta cử hành Lễ Suy Tôn Thánh Giá. Chỉ có Phúc Âm Gioan ghi lại rằng mẹ Người, Đức Maria, đã hiện diện trong cuộc khổ nạn:

... đứng gần thập giá Chúa Giêsu là mẹ Người, chị của mẹ Người, bà Maria, vợ ông Clopas, và bà Maria Mađalêna. (Ga 19,25)

Trong các Phúc Âm Nhất Lãm, phụ nữ được ghi lại đứng cách thập giá một khoảng khá xa, nhưng mẹ Người không được nhắc đến. Khó có thể tưởng tượng được nỗi đau đớn và buồn phiền mà Đức Maria đã phải trải qua khi chứng kiến ​​Con Một của mình chết trong đau đớn khủng khiếp như vậy trong suốt nhiều giờ. Là môn đệ đầu tiên và vĩ đại nhất của Chúa Con, Đức Maria đã chia sẻ một cách rất đặc biệt cái chết cứu chuộc của Con và Chúa của mình.

 

Lòng sùng kính Đức Mẹ Sầu Bi đã phát triển mạnh mẽ vào thời Trung Cổ. Từ thời đó, bài thánh ca nổi tiếng Stabat Mater ra đời, mà chúng ta vẫn còn đọc trong các Chặng Đàng Thánh Giá:

Dưới chân Thánh Giá, Mẹ đứng đó,

Mẹ sầu bi khóc than,

Gần Chúa Giêsu đến cùng.

Từ thế kỷ 14, bảy nỗi thương khó này đã được liên kết với Đức Maria:

1. Lời Tiên Tri của Simeon—Trong Lễ Dâng Chúa Giêsu vào Đền Thờ, Simeon đã báo trước rằng một lưỡi gươm đau thương sẽ đâm thấu tim Đức Maria (Luca 2,22-37).

2. Cuộc Trốn Sang Ai Cập—Khi Đức Maria và Thánh Giuse đưa Chúa Giêsu mới sinh đến nơi an toàn ở Ai Cập để thoát khỏi cuộc thảm sát trẻ em ở Bethlehem (Mt 2,13-18).

3. Sự Lạc Mất Chúa Giêsu Trong Ba Ngày—Khi Chúa Giêsu được 12 tuổi, Người đã cùng cha mẹ lên Giêrusalem để cử hành Lễ Vượt Qua. Sau ba ngày mất tích, cha mẹ Ngài đau khổ tìm thấy Chúa Giê-su trong Đền Thờ, đang trò chuyện với các thầy thông luật (Lu-ca 2,41-52).

4. Gặp Chúa Giê-su trên Đường Lên Đồi Sọ—Một cảnh tượng truyền thống, quen thuộc từ các Chặng Đàng Thánh Giá, nơi Chúa Giê-su gặp mẹ mình khi Ngài vác Thánh Giá trên đường đến nơi chịu đóng đinh trên Đồi Sọ (nhưng không được đề cập trong Kinh Thánh).

5. Sự Đóng Đinh và Cái Chết của Chúa Giê-su—Như Phúc Âm Gio-an kể lại, Mẹ của Chúa Giê-su đã hiện diện dưới chân Thập Giá và canh thức cùng Con mình khi Ngài trút hơi thở cuối cùng (Gioan 19,25-27).

6. Chúa Giê-su Được Đưa Xuống Khỏi Thập Giá—Một lần nữa, đây là một cảnh tượng truyền thống từ Chặng Đàng Thánh Giá thứ 13 và cũng được thể hiện trong nghệ thuật qua tác phẩm Pieta (mặc dù không có tài liệu Kinh Thánh nào đề cập đến cảnh này).

7. Chúa Giê-su Được An Táng trong Mộ—Cảnh tượng này được ghi lại trong cả bốn Phúc Âm. Việc chôn cất được thực hiện gần nơi đóng đinh vì sắp đến ngày Sa-bát. Đó hẳn là một khoảnh khắc đau buồn tột độ đối với Mẹ, người đã tin rằng đây sẽ là lần cuối cùng bà được nhìn thấy Con mình (Mt 28,57-61; Mc 15,42-47; Lc 23,50-56; Ga 19,38-50).

Khi tưởng nhớ những đau khổ của Đức Maria theo cách này, chúng ta nhận ra Mẹ đã gần gũi với công trình cứu chuộc của Con mình đến nhường nào. Như đã đề cập, Mẹ là môn đệ đầu tiên và gần gũi nhất của Người. Đặc biệt ở các nước Địa Trung Hải, tượng Đức Mẹ Sầu Bi theo truyền thống được rước kiệu vào những ngày trước Thứ Sáu Tuần Thánh.

 

Không có ngày lễ nào tôn vinh Đức Mẹ được đưa vào Lịch Tridentine của Thánh Piô V vào năm 1570. Việc chấp thuận cử hành một ngày lễ tôn vinh Đức Mẹ Sầu Bi lần đầu tiên được ban cho dòng Tôi Tớ vào năm 1667. Bằng cách đưa ngày lễ này vào lịch các thánh của Công giáo La Mã, Đức Giáo hoàng Piô VII đã mở rộng lễ kỷ niệm này cho toàn thể Giáo hội Latinh vào năm 1814. Ngày lễ được ấn định vào Chúa nhật thứ ba của tháng Chín. Năm 1913, Đức Giáo hoàng Piô X chuyển ngày lễ này sang ngày 15 tháng Chín, một ngày sau Lễ Suy Tôn Thánh Giá.

 

Theo truyền thống, Đức Mẹ Sầu Bi được miêu tả trong nghệ thuật với trang phục đen và bảy thanh gươm đâm xuyên qua trái tim. Bảy thanh gươm này tượng trưng cho bảy nỗi đau khổ chính trong cuộc đời của Đức Mẹ. Lòng sùng kính Đức Mẹ Sầu Bi đã truyền cảm hứng cho tác phẩm nghệ thuật mà chúng ta gọi là Pieta, hình ảnh người Mẹ đau buồn ôm Chúa Con đã chết trong vòng tay sau khi Người được hạ xuống khỏi Thập Giá.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/f0915s/