31.10.2025: THỨ SÁU TUẦN XXX THƯỜNG NIÊN

 31/10/2025

 Thứ Sáu tuần 30 thường niên

 

Bài Ðọc I: (Năm I) Rm 9, 1-5

“Tôi đã ước ao được loại khỏi Ðức Kitô vì phần ích anh em của tôi”.

Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Rôma.

Anh em thân mến, tôi xin nói thật trong Ðức Kitô, tôi không nói dối: lương tâm tôi làm chứng cho tôi trong Thánh Thần, là tôi buồn phiền quá đỗi, lòng tôi hằng đau đớn luôn. Chính tôi đã ao ước được loại khỏi Ðức Kitô vì phần ích anh em của tôi, là những thân nhân của tôi về phần xác. Họ đều là người Israel, họ được quyền làm nghĩa tử, được vinh quang, giao ước, lề luầt, việc phượng tự và lời hứa; các tổ phụ cũng là của họ, và bởi các đấng ấy mà Ðức Kitô sinh ra phần xác, Người là Thiên Chúa trên hết mọi sự, đáng chúc tụng muôn đời. Amen.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 147, 12-13. 14-15. 19-20

Ðáp: Hỡi Giêrusalem, hãy ngợi khen Chúa!

Xướng: Hỡi Giêrusalem, hãy ngợi khen Chúa! Hãy ngợi khen Thiên Chúa của ngươi, hỡi Sion! vì Người giữ chặt các then cửa ngươi; Người chúc phúc cho con cái ngươi trong thành nội. – Ðáp.

Xướng: Người giữ cho mọi bờ cõi ngươi được bình an, Người dưỡng nuôi ngươi bằng tinh hoa của lúa mì. Người đã sai lời Người xuống cõi trần ai, và lời Người lanh chai chạy rảo. – Ðáp.

Xướng: Người đã loan truyền lời Người cho Giacóp, những thánh chỉ và huấn lệnh Người cho Israel. Người đã không làm cho dân tộc nào như thế, Người đã không công bố cho họ các huấn lệnh của Người. – Ðáp.

 

Alleluia: Tv 118, 36a và 29b

Alleluia, alleluia! – Lạy Chúa, xin nghiêng lòng con theo lời Chúa răn bảo, và xin rộng tay ban luật pháp của Chúa cho con. – Alleluia.

 

Phúc Âm: Lc 14, 1-6

“Trong ngày Sabbat, ai trong các ông có con lừa hay con bò rơi xuống giếng mà không kéo nó lên sao?”

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Khi ấy, vào một ngày Sabbat, Chúa Giêsu vào dùng bữa trong nhà một thủ lãnh biệt phái, thì những người hiện diện ở đó dòm xét Người. Bấy giờ có một người mắc bệnh thuỷ thũng ở trước mặt Người. Chúa Giêsu lên tiếng hỏi các Luật sĩ và biệt phái rằng: “Trong ngày Sabbat, có được phép chữa bệnh không?” Các ông ấy làm thinh. Bấy giờ Người kéo kẻ ấy lại, và chữa lành, rồi cho về. Ðoạn Người bảo các ông rằng: “Trong ngày Sabbat, ai trong các ông có con lừa hay con bò rơi xuống giếng mà không lập tức kéo nó lên sao?” Nhưng các ông không thể trả lời câu hỏi ấy.

Ðó là lời Chúa.

 

Chú giải về thư Rô-ma 9,1-5

Trong bài đọc hôm nay, Phao-lô chuyển sang một chủ đề khiến ông vô cùng đau lòng, đó là việc Chúa Giê-su bị đại đa số đồng bào Do Thái của Ngài chối bỏ là Đấng Mê-si-a.

Chúng ta nghe thấy mọi người lên án gay gắt người Do Thái vì họ chối bỏ Ki-tô giáo, nhưng ở đây, cũng như trong hầu hết các trường hợp, những lời khái quát hóa này đều rất không chính xác. Chính Chúa Giê-su và mẹ Ngài là người Do Thái. Tất cả các môn đệ đầu tiên của Chúa Giê-su đều là người Do Thái, cũng như tất cả những người cải đạo đầu tiên. Ngay cả sau khi người ngoại bắt đầu được rửa tội, vẫn có những người Do Thái trở thành Ki-tô hữu. Tuy nhiên, phần lớn không sẵn sàng chấp nhận Chúa Giê-su là Đấng Mê-si-a mà người ta mong đợi, và hơn nữa, ở một số nơi, họ còn hành động rất mạnh mẽ chống lại các Ki-tô hữu, những người mà họ coi là những người Do Thái phản bội hoặc dị giáo.

Nói về dân tộc của mình, Phao-lô nói rằng:

Tôi rất buồn rầu và đau đớn không ngừng trong lòng.

Và ông nhấn mạnh rằng đây không phải là những lời sáo rỗng khi ông nói:

…Tôi nói sự thật trong Đấng Ki-tô—tôi không nói dối; Lương tâm tôi xác nhận điều đó bởi Đức Thánh Linh…

Có lẽ một số người cảm thấy ông không chân thành vì ở những nơi khác, ông đã chỉ trích gay gắt thái độ và hành vi của một số người Do Thái—cả Ki-tô hữu lẫn người ngoài Ki-tô giáo.

Nhưng ông cảm thấy rất quan tâm đến tương lai tâm linh của dân tộc mình đến nỗi sẵn sàng bị cắt đứt hoàn toàn khỏi Chúa Kitô nếu điều này mang lại lợi ích cho anh chị em ruột thịt của ông. Theo nghĩa đen, ông sẵn sàng bị “rủa sả”—một lời nguyền rủa—để trở thành một người bị lên án và bị cấm đoán. Và chúng ta biết tình cảm của Phao-lô dành cho Chúa Kitô mãnh liệt như thế nào khi ông nói:

…không còn phải là tôi sống nữa, nhưng là Chúa Kitô sống trong tôi. (Ga-lát 2,20)

Trong thư gửi tín hữu Phi-líp-phê, tình yêu của ông dành cho Chúa Kitô lớn lao đến nỗi ông không biết mình muốn sống hay muốn chết. Khi chết, ông sẽ ở bên Chúa Kitô yêu dấu của mình mãi mãi; khi sống, ông có thể tiếp tục công việc giúp đỡ người khác biết về Chúa Kitô mà ông biết và yêu thương (xem Phi-líp-phê 1,18).

Những “anh chị em” là “đồng bào ruột thịt” của ông chính là những người Do Thái đồng hương, hậu duệ thực sự của Gia-cốp (người cũng được gọi là ‘Israel’). Tên gọi ‘Israel’ sau đó được dùng để chỉ toàn thể dân tộc, và sau đó chỉ riêng Vương quốc phía Bắc sau khi quốc gia này bị chia cắt, với Vương quốc phía Nam được gọi là Giu-đa.

Trong thời kỳ trước và sau thời Tân Ước, người Do Thái Palestine đã dùng danh xưng này để chỉ rằng họ là dân được Chúa chọn. Việc sử dụng nó ở đây đặc biệt liên quan bởi vì Phao-lô sắp cho thấy rằng, bất chấp sự vô tín và bất tuân của dân Ít-ra-en, những lời hứa của Đức Chúa Trời dành cho họ vẫn còn hiệu lực:

Họ là người Ít-ra-en, và thuộc về họ là những người được nhận làm con nuôi, được vinh quang, được giao ước, được ban luật pháp, được thờ phượng [Đức Chúa Trời], và được ban những lời hứa…

Từ mối liên hệ tổ tiên này, Phao-lô liệt kê tất cả những đặc ân đi kèm với nó: được nhận làm con cái Đức Chúa Trời, vinh quang của Đức Chúa Trời đôi khi được thể hiện rõ ràng giữa dân Ngài, các giao ước với Áp-ra-ham, với Gia-cốp-Ít-ra-en, với Môi-se, được thờ phượng Đức Chúa Trời chân thật duy nhất, Luật pháp thể hiện ý muốn của Đức Chúa Trời, những lời hứa về Đấng Mê-si-a và cuối cùng là mối quan hệ thể xác của họ với ĐấngKi-tô, con cháu Đa-vít. Họ có một vị trí rất đặc biệt trong kế hoạch của Đức Chúa Trời và không có gì lạ khi Phao-lô đau buồn vì họ đã chối bỏ Chúa Giê-su.

… ​​thuộc về họ là các tổ phụ, và từ họ, theo xác thịt, Đấng Ki-tô ra đời, là Đấng trên hết mọi sự, là Đức Chúa Trời đáng được chúc tụng đời đời. A-men.

Từ dân Do Thái, các vị tổ phụ vĩ đại—Áp-ra-ham, I-sa-ác, Gia-cốp và mười hai người con trai của ông, mà các chi tộc Ít-ra-en được đặt tên theo họ. Nhưng trên hết, chính từ họ mà Chúa Kitô đã được sinh ra theo thể xác trong nhân tính của Người. Chúa Giê-su là một người Do Thái, sinh ra từ một người mẹ Do Thái. Cả gia đình Người đều là người Do Thái và Người đã sống trọn cuộc đời mình, chỉ trừ một hoặc hai trường hợp rất ngắn ngủi, trong xã hội Do Thái. Người đã đến Đền Thờ và tham dự hội đường Do Thái. Đồng thời, Phao-lô nhắc nhở chúng ta rằng trên hết, Chúa Kitô chia sẻ bản tính thần linh của Thiên Chúa trong một trong những tuyên bố rõ ràng nhất về thiên tính của Chúa Giê-su được tìm thấy trong toàn bộ Tân Ước.

Nói về nguồn gốc của Chúa Kitô và mối quan hệ của Người với Chúa Cha phát sinh từ câu cuối cùng trong bài đọc, Kinh Thánh Giê-ru-sa-lem bình luận:

Cả bối cảnh và diễn biến nội tại của câu này đều ngụ ý rằng lời tôn vinh này được dành cho Chúa Kitô. Phao-lô hiếm khi gọi Chúa Giê-su là ‘Thiên Chúa’, mặc dù (xem Tt 2,13), hoặc dành lời tôn vinh cho Người, (xem Tt 2,13). Híp-ri 13,21, nhưng điều này là do ông thường dành danh xưng này cho Chúa Cha và xem xét các ngôi vị thần linh không phải với sự đánh giá trừu tượng về bản chất của họ mà là với sự đánh giá cụ thể về chức năng của họ trong tiến trình cứu rỗi. Hơn nữa, ông luôn nghĩ đến Chúa Kitô lịch sử trong thực tại cụ thể của Người là Thiên Chúa làm người. Vì lý do này, ông trình bày Chúa Kitô như là người phục tùng Chúa Cha, không chỉ trong công trình sáng tạo, mà còn trong công trình đổi mới cánh chung. Tuy nhiên, danh xưng 'Chúa', Kyrios, mà Chúa Kitô nhận được khi phục sinh, là danh xưng mà bản Bảy Mươi [bản dịch tiếng Hy Lạp của Cựu Ước] dành cho Yahweh trong Cựu Ước. Đối với Phao-lô, Chúa Giê-su về bản chất là 'Con của Thiên Chúa', 'Con riêng' của Người, 'con trai của tình yêu của Người', người thuộc về phạm vi của thần linh theo quyền, phạm vi mà Người đến, được Thiên Chúa sai đến. Danh hiệu “Con Thiên Chúa” đã trở thành một cách mới mẻ với sự phục sinh của Ngài, nhưng không phải lúc đó Ngài mới nhận được nó, bởi vì Ngài đã hiện hữu từ trước, không chỉ như được tiên báo trong Cựu Ước, mà còn về mặt bản thể học. Ngài là Sự Khôn Ngoan, là Hình Ảnh, mà nhờ đó và trong đó muôn vật được tạo dựng và tái tạo, bởi vì trong chính ngôi vị của Ngài, sự viên mãn của thần tính và của vũ trụ được quy tụ. Trong Ngài, Thiên Chúa đã thiết lập toàn bộ kế hoạch cứu độ, và Ngài, không ai khác hơn Chúa Cha, là Đấng hoàn thành kế hoạch đó. Như Chúa Cha làm cho sống lại và phán xét, thì Chúa Con cũng làm cho sống lại và phán xét. Tóm lại, Ngài là một trong Ba Ngôi được liệt kê trong công thức Ba Ngôi. (đã chỉnh sửa, bỏ tham chiếu văn bản)

Truyền thống Do Thái mà Phao-lô nói đến là một truyền thống mà chúng ta, những người Kitô hữu, thừa nhận và nhận ra bằng cách thường xuyên đọc Cựu Ước. Thực tế, chúng ta không thể hiểu đầy đủ về Chúa Kitô và Tân Ước nếu không đưa Cựu Ước vào truyền thống của mình.

Chúa Giê-su, như Mát-thêu đã nhiều lần chỉ ra, không phải là sự quay lưng lại với Do Thái giáo, mà là sự hoàn thành của Do Thái giáo. Chúa Giê-su phán trong Bài giảng trên núi:

Đừng tưởng Ta đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hay lời các Tiên tri; Ta đến không phải để bãi bỏ, nhưng để kiện toàn. (Mát-thêu 5,17)

Mặc dù chúng ta lấy làm tiếc rằng nhiều người Do Thái vẫn còn xa lánh đức tin của chúng ta—điều này thường phải được nhấn mạnh, với lương tâm trong sáng—nhưng chúng ta không bao giờ được góp phần vào sự thù hận hay phân biệt đối xử mà họ đã phải chịu đựng qua nhiều thế kỷ, đặc biệt là bởi nhiều người tự nhận mình là Kitô hữu, cuối cùng dẫn đến thảm họa diệt chủng Holocaust.

Không còn nghi ngờ gì nữa, nhiều người Do Thái rất gần gũi với Chúa. Họ là anh chị em của chúng ta, và cả hai cộng đồng nên làm tất cả những gì có thể để xích lại gần nhau hơn và chia sẻ di sản chung.

 

Chú giải về Luca 14,1-6

Hôm nay, chúng ta bước vào loạt bài giảng bốn lời dạy của Chúa Giê-su, tất cả đều liên quan đến bữa ăn. Bài giảng bắt đầu bằng một ví dụ khác về cuộc đối đầu giữa Chúa Giê-su và một số nhà lãnh đạo tôn giáo vào ngày Sa-bát. Tổng cộng có bảy lần chữa lành vào ngày Sa-bát được ghi lại trong các sách Phúc Âm, trong đó Lu-ca đề cập đến năm lần. Hai lần còn lại được ghi lại trong sách Gioan—việc chữa lành người bại liệt tại Cửa Chiên (xem Gioan 5,10 và các câu tiếp theo) và việc chữa lành người mù bẩm sinh (Gioan 9,14 và các câu tiếp theo).

Chúa Giê-su dường như đã được mời đến dùng bữa tại nhà một người Pha-ri-sêu vào ngày Sa-bát. Chúng ta đã đề cập trước đó rằng từ "Pharisêu" có nghĩa là "người biệt lập". Họ có khoảng 6.000 người và được tìm thấy trên khắp Palestine. Họ giảng dạy trong các hội đường, tự coi mình là những hình mẫu tôn giáo, và tự phong mình là những người bảo vệ Luật pháp và việc tuân giữ Luật pháp. Họ coi cách diễn giải truyền thống của mình gần như có thẩm quyền như Kinh Thánh (xem Mác-cô 7,8-13). Các kinh sư đã nghiên cứu, giải thích và giảng dạy Luật pháp, cả luật viết lẫn luật truyền khẩu. Phần lớn trong số họ cũng là người Pharisêu, và do đó, họ thường được ghép đôi trong Phúc Âm.

Chắc chắn lời mời gọi này có vẻ như là một “sự sắp đặt” bởi vì, như chúng ta được biết, “họ đang theo dõi Ngài rất sát sao”. Và ngay trước mặt Ngài (thật trùng hợp!) là một người đàn ông bị phù nề, một tình trạng tích tụ dịch trong cơ thể do một căn bệnh khác gây ra (đây là chỗ duy nhất trong bản tiếng Hy Lạp gốc của Tân Ước mà thuật ngữ Lu-ca dùng để chỉ căn bệnh này).

Thay vì tỏ ra phòng thủ, Chúa Giê-su ngay lập tức đưa ra một câu hỏi:

Có được phép chữa bệnh cho người ta vào ngày Sa-bát hay không?

Nói một cách chính xác, theo đúng nghĩa đen của Luật pháp được các kinh sư và người Pharisêu có mặt diễn giải, thì điều đó là không hợp pháp. Bởi vì “chữa bệnh” liên quan đến công việc y tế và có thể tốn thời gian và công sức. Bằng cách hỏi họ câu hỏi của Ngài trước khi chữa lành, Chúa Giê-su đã khiến họ khó có thể phản đối sau đó. Và thực tế là họ không dám trả lời Ngài. Nói "có" có thể khiến họ có vẻ lơ là trong cách diễn giải; nói "không" thì có vẻ tàn nhẫn với người đàn ông.

Vì vậy, Chúa Giê-su đã mang người đàn ông đi, chữa lành ngay tại chỗ và cho anh ta đi. Sau đó, Ngài quay sang những người chỉ trích mình với một câu hỏi khác:

Nếu ai trong các ngươi có con nhỏ hoặc con bò bị rơi xuống giếng, chẳng lẽ các ngươi không kéo nó lên ngay vào ngày Sa-bát sao?

Họ không có câu trả lời nào vì không cần thiết hoặc không thể trả lời. Việc Chúa Giê-su đã làm chỉ là bất hợp pháp theo cách diễn giải của các ráp-bi, chứ không phải theo chính Luật Môi-se.

Tư duy của họ đã được phơi bày và đó không phải là tư duy của Chúa Giê-su. Đối với họ, con người chỉ đứng sau luật pháp. Đối với Chúa Giê-su, luật pháp luôn ở đó vì con người. Chúa Giê-su xúc động trước lòng trắc ẩn và sự an lành của con người. Đôi khi điều đó có nghĩa là luật pháp phải bị gạt sang một bên - một nguyên tắc mà họ cũng nhận ra và được chứng minh bằng những ví dụ mà Chúa Giê-su đã đưa ra.

Đã bao nhiêu lần chúng ta trở thành nạn nhân của lòng ham muốn được "tôn trọng" của con người - khi không ra tay giúp đỡ một người vì chúng ta sợ những gì người ta có thể nói hoặc cách họ có thể phán xét chúng ta? Họ thậm chí có thể ném thẳng vào mặt chúng ta những “luật lệ” và “điều răn” của Giáo hội như một lời chỉ trích. Nhưng không ai hành động vì tình yêu thương chân thành với người khác mà lại đi sai đường. Không một hành động yêu thương đích thực nào có thể là tội lỗi.

 

https://livingspace.sacredspace.ie/o1306g/

 

Suy niệm: Linh Hồn Của Lề Luật

Gilgal Zamir, người thanh niên 25 tuổi đã sát hại Thủ tướng Do thái, ông Y. Rabin, khi bị tòa án tại Tel Aviv kết án tù chung thân, chẳng những không để lộ bất cứ cử chỉ hối hận nào, mà còn tuyên bố: "Tất cả những gì tôi làm là làm cho Chúa, làm cho lề luật, làm cho dân tộc Israel".

Thái độ của Gilgal Zamir đã khiến cho quan tòa đưa ra nhận định: Gilgal Zamir có những khuynh hướng vị kỷ, nhìn thế giới chỉ dưới hai mầu trắng đen mà thôi; anh ta là sản phẩm của một nền giáo dục không quan tâm đủ đến những giá trị nhân bản và đạo đức cần mang lại cho người trẻ hiện nay.

Gilgal Zamir có thể là hiện thân của những Biệt phái thời Chúa Giêsu, nghĩa là luôn miệng nhân danh Chúa và lề luật. Cũng như những người Biệt phái, anh tin tưởng nơi Chúa, anh trung thành với lề luật, anh yêu tổ quốc. Nhưng anh thiếu một điều hệ trọng nhất để có thể sống như một con người, đó là một trái tim, một trái tim để biết yêu thương, để biết rung động trước nỗi khổ đau của người khác. Khi con người không có một trái tim, thì họ sẽ mù quáng: mù quáng vì không những không còn nhạy cảm trước nỗi khổ đau của người khác, mà nhất là không còn biết hối hận vì đã xúc phạm đến người khác.

Nhân danh lề luật, những người Biệt phái thời Chúa Giêsu không ngừng dòm ngó rình mò để bắt bẻ Ngài, nhất là những gì có liên quan đến việc tuân giữ ngày Hưu lễ như được ghi lại trong Tin Mừng hôm nay. Nhưng đối với Chúa Giêsu, linh hồn của lề luật chính là tình yêu thương. Tất cả vụ án của Chúa Giêsu đều bắt nguồn và xoay quanh những cuộc đối đầu về lề luật. Ðối đầu với những người Biệt phái cho đến cùng bằng cái chết trên Thập giá, Chúa Giêsu muốn chứng tỏ cho con người thấy rằng chỉ có một lề luật duy nhất để tuân giữ, đó là luật yêu thương, và chỉ có một giá trị cao cả nhất để sống và chết cho, đó là tình yêu.

Giáo dục con người sống cho ra người có nghĩa là giáo dục cho con người biết sống yêu thương. Thông minh đĩnh đạc, mà không có trái tim để yêu thương, thì đó là một tai họa cho bản thân cũng như cho xã hội. Có tất cả mà không có một trái tim để yêu thương, thì đó là nỗi bất hạnh lớn nhất đối với con người. Cách mạng mà không xây dựng trên tình yêu thương, thì đó chỉ là phá hoại. Ðạo đức mà không có yêu thương, thì chỉ là một trò lừa bịp.

Chúng ta hãy cảm tạ Chúa đã mạc khải cho chúng ta chân lý về con người. Mang lấy hình ảnh của Thiên Chúa Tình Yêu, xin cho chúng ta luôn ý thức rằng chúng ta chỉ đạt được định mệnh của mình bằng cuộc sống yêu thương mà thôi. Là môn đệ của Ðấng đã chết trên Thập giá để nêu gương yêu thương cho chúng ta, xin cho chúng ta ý thức rằng cốt lõi của đạo là giới răn yêu thương mà Ngài đã để lại cho chúng ta.

(‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)