LÀM SAO CHÚNG TA CÓ THỂ NGHE ĐƯỢC TIẾNG THIÊN CHÚA KHI INTERNET CÓ THỂ LẤP ĐẦY BẤT KỲ KHOẢNG IM LẶNG NÀO?

 Ảnh ghép 3D phác họa hình ảnh cánh tay cầu nguyện đang mọc lên trên thiết bị Apple Samsung hiện đại, nền trắng tách biệt. Nguồn: iStock/Deagreez

 

Làm sao chúng ta có thể nghe được tiếng Thiên Chúa khi internet có thể lấp đầy bất kỳ khoảng im lặng nào?

Vũ Văn An  13/Oct/2025

 

Michael Quinn (*) của tạp chí America, ngày 9 tháng 10 năm 2025, tâm sự:

Cầu nguyện là một cuộc trò chuyện với Thiên Chúa, nhưng tôi không nghe thấy bất cứ lời nào. Đó chẳng phải là vấn đề sao?

Đối với tôi thì đúng là như vậy. Tôi đã dành 17 năm trong môi trường giáo dục Công Giáo, và cầu nguyện vẫn là một mầu nhiệm. Tôi có một cảm nhận tâm linh mơ hồ. Tôi thích là người Công Giáo. Tôi yêu thi ca. Nhưng ngay lúc đó, nhắm mắt lại, chắp tay lại, tôi cảm thấy bồn chồn và không tự nhiên. Những suy nghĩ của tôi quay cuồng, không liên quan và không phù hợp. Rồi tôi phán xét suy nghĩ của mình và xoáy sâu vào chúng cho đến khi tôi nói lời cảm ơn chung chung, nhờ giúp đỡ và tiếp tục.

Thường thì tôi bỏ cuộc.

Tất nhiên, cầu nguyện rất khó chịu. Tôi sinh năm 1996 và lớn lên trong thế giới kỹ thuật số. Tôi là một đứa trẻ chập chững biết đi trên chiếc iMac. Tâm trạng hồi cấp hai của tôi được phát sóng qua trạng thái AIM. Điện thoại di động của tôi đã ở trong vòng 6 mét gần người tôi gần hai thập niên.

Tôi chưa bao giờ ở một mình. Luôn có một thiết bị, một màn hình, một bài hát hay một podcast. Những thứ đó tồn tại như một sự giải tỏa cho những khó chịu bên trong: những cảm xúc thất thường, những ký ức tự hồi tưởng, những hối tiếc. Bạn phải làm gì với chúng khi bạn phải tiếp tục ngày sống của mình?

Sự thông minh của internet hiện đại nằm ở chỗ nó khai thác mong muốn hiểu biết, mong muốn có câu trả lời của con người. Khi não tôi dao động về sự bất định - trong suy nghĩ, trong cảm xúc - tôi với lấy điện thoại. Thế hệ của tôi là thế hệ đầu tiên có thể nhìn vào màn hình để thoát khỏi bất cứ sự khó chịu xã hội nhỏ nào. Khi bạn cảm thấy điều gì đó không thoải mái, bạn sẽ tìm đến internet. Đó chính là câu trả lời.

Tất nhiên, những lo lắng về ảnh hưởng của kỹ thuật mới đối với giới trẻ đã có từ trước cả internet. Nhà thần học Hans Urs von Balthasar đã nói về truyền hình như sau: “Ai cũng biết rằng nó có sức hấp dẫn [như thế nào] đối với giới trẻ, những người bị tấn công bởi vô số hình ảnh hỗn loạn lướt qua màn hình, không còn khả năng đặt câu hỏi về ý nghĩa của cuộc sống.”

Internet là một cỗ máy giải phóng thế giới khỏi thế giới mầu nhiệm. Chúng ta lên Instagram để tìm hiểu về ngoại hình; TikTok để mua gì, ăn gì; X để nói về những điều nên nói. Còn lại, hãy tìm kiếm trên Google. Mọi thứ kỹ thuật số chúng ta tạo ra đều hướng đến một mục đích chung: Ngừng đặt câu hỏi.

Vậy bạn sẽ làm gì khi gặp phải một vấn đề không có lời giải đáp? Giả sử bạn 26 tuổi, vẫn phụ thuộc tài chính vào cha mẹ, và một ngày nọ ở Pennsylvania, cha bạn qua đời trong phòng ngủ. Sáng hôm sau, mẹ bạn tìm thấy ông và hét lên, và bạn bỏ đi. Rồi hai năm sau, mọi chuyện đã được giải quyết, bạn học cách tự chi trả, mọi người đều khen bạn là một người con ngoan, và bạn nhìn ra cửa sổ mà không hiểu sao mình lại rơi vào hoàn cảnh này.

Trong thực tế, bạn nhầm cành cây với những vết nứt. Khi nhìn thấy người khác đi cùng cha mẹ, bạn tức giận. Bạn mất kiểm soát. Bạn không thể nói chuyện một cách thành thật. Cảm xúc dâng trào trong bạn; có một cơn lốc xoáy trong đám rối thần kinh mặt trời của bạn. Nó không thể được giải quyết. Âm thầm tôn thờ thần tượng của sự lo lắng, bạn lang thang khắp thế gian. Bạn chờ đợi điều tồi tệ tiếp theo, điều mà bạn chắc chắn sẽ xảy ra khi bình minh ló dạng.

Đây chính là tình cảnh của tôi trong Mùa Chay vừa qua, khi mọi thứ kết thúc, tôi quyết tâm cầu nguyện. Tôi gặp một vấn đề không lời giải đáp, và tôi đã từ bỏ lời khuyên của người khác. Tôi đã thử mọi cách khác nhau—thuốc an thần, rượu, danh tiếng trên mạng, các nhóm đọc James Joyce.

Vào Thứ Tư Lễ Tro, tại một buổi lễ thưa thớt người tham dự ở Brooklyn, tôi đã nhận tro cốt và bắt đầu lại. Trong 40 ngày, tôi đã cầu nguyện.

Bằng cách nào? Đầu tiên, tôi thử lập danh sách: Đây là những điều tôi biết ơn, đây là những điều tôi đang vật lộn; xin hãy giúp đỡ. Đây là nền tảng. Tôi lùi lại một bước và nhìn lại cuộc đời mình, vòng xoáy của những thử thách và điều tốt đẹp mà tôi đã vượt qua. Tôi thừa nhận mình không đơn độc.

Nhưng điều này có thể khiến lời cầu nguyện trở nên khá hời hợt. "Lạy Chúa, con cảm ơn Chúa vì đã cho con chó; Ngài có thể cho con một buổi phỏng vấn xin việc được không?" Việc cầu xin Chúa ban ơn chẳng có gì là huyền bí.

Vậy nên tôi đã viết ra vài lời cầu nguyện: Tôi cầu nguyện cho người bệnh, người nghèo khó, người bị giam cầm, cầu xin hòa bình. Tôi đưa ra những suy tư ngắn ngủi về bản chất thế giới, bạo lực, bất công, và vị trí của tôi trong đó. Một lần nữa, điều này là tốt. Nhưng sự cao cả của nó—bản chất triết học, sự bất khả hữu—khiến tôi cảm thấy mình như một nghệ sĩ biểu diễn. Nó không chân thực. Nó không có trái tim.

“Trái tim cũng là nơi của sự chân thành,” Đức Phanxicô viết trong thông điệp cuối cùng của mình, “Dilexit Nos,” “nơi mà sự lừa dối và ngụy trang không có chỗ đứng. Nó thường chỉ ra những ý định thực sự của chúng ta, những gì chúng ta thực sự nghĩ, tin và mong muốn, những ‘bí mật’ mà chúng ta không nói với ai: nói tóm lại, là sự thật trần trụi về chính mình.”

Liệu tôi có thể đến cầu nguyện trong tình trạng trần trụi không? Với con người tôi? Cái tôi nặng trĩu, sự bực bội, tính nghệ thuật, triết học, tính Philadelphia, tính nữ, hay chính tôi? Điều gì đang ngăn cản tôi? Rằng tôi cảm thấy mình không xứng đáng. Lời cầu nguyện đó là một điều gì đó thần linh, chứ không phải của con người.

Nếu tôi phải giả vờ trước mặt Chúa, chẳng phải tôi cũng phải giả vờ ở khắp mọi nơi sao? Tôi đã đầu hàng. Tôi đã từ bỏ việc cầu nguyện đúng đắn. Tôi đã làm dấu thánh giá. và nói như chính mình, bằng tiếng địa phương, bằng giọng điệu của tôi. Tôi hình dung ra người bạn lắng nghe gần nhất. Tôi lang thang và tô vẽ, tôi chào đón Thiên Chúa vào cuộc đời đầy u ám của mình.

Đáp lại, tôi nghe thấy gì? Chỉ là tiếng xe phanh gấp ở đèn đỏ trên Đại lộ Flushing. Tôi nghe thấy sự im lặng, và sự im lặng được tạo nên từ những gì: luồng không khí, tiếng lá cây xào xạc, tiếng động cơ, tiếng chim hót. Khi tôi bịt tai để tìm kiếm thứ gì đó yên tĩnh hơn, tôi nghe thấy tiếng mạch máu mình đang chảy.

Câu trả lời cho những lời cầu nguyện của chúng ta đến trong những hoàn cảnh thay đổi của cuộc sống: điều gì xảy ra với chúng ta, điều gì không xảy ra, điều gì người khác nói với chúng ta, điều gì trái tim chúng ta mách bảo. Nhưng những tín hiệu này rất đa dạng và phong phú. Hiếm khi có người lạ trên phố ngăn bạn lại và nói: "Đừng nộp đơn vào những vị trí tuyển dụng ngẫu nhiên bạn tìm thấy trên LinkedIn nữa mà hãy tận dụng mạng lưới đại học của mình." Cũng hiếm khi trái tim bạn mách bảo bạn điều đó. Chúng ta được sinh ra để lắng nghe câu trả lời của Thiên Chúa trong môi trường đầy biến động của cuộc sống, phân biệt chúng với sự tình cờ hay trùng hợp ngẫu nhiên, diễn giải chúng và hành động theo chúng. Nhưng bằng cách nào? Thật khó. Thời hiện đại không khuất phục được trái tim trước những điều hữu ích và tốt đẹp. Tệ hơn nữa, những dấu hiệu tôi biết - bầu trời xanh ngắt, những con bạch tuộc nhồi bông có thể đảo ngược, Coca-Cola ăn kiêng - chỉ là những thứ phù phiếm đối với bạn. Việc đào sâu đời sống tâm linh của tôi đồng nghĩa với việc từ bỏ ý nghĩ cho rằng tôi sẽ nhìn thấy cùng một thế giới với mọi người khác. Tôi từ bỏ việc mong đợi người khác hiểu mình. Tôi chấp nhận một vốn từ vựng riêng, vượt ra ngoài ngôn ngữ lời nói. Vốn từ vựng này được tạo thành từ những từ ngữ bằng một ngôn ngữ mà chỉ thế giới mới có thể nói và chỉ tôi mới có thể hiểu. Tôi bước vào cuộc trò chuyện với cuộc sống.

Để nghe được những gì Chúa Thánh Thần đang nói với bạn, bạn phải tắt điện thoại. Hãy ra ngoài. Hành động, hành động liên tục, hành động không hoàn hảo. Đặt mình vào xung đột, hòa mình vào thế giới. Hãy đi, đi, đi.

Vậy nên có lẽ câu hỏi tôi đặt ra đã sai. Giờ tôi biết bạn không thể cầu nguyện, bạn chỉ có thể là một người cầu nguyện. Đây là một hành động theo thói quen, sự tồn tại của nó phụ thuộc vào sự lặp lại của nó. Tôi đã học cách ngồi im lặng.

Việc tĩnh lặng tâm trí không khiến bạn trở nên ngu ngốc, thiếu thông tin. Thực tế, ngược lại. Một nhà trị liệu tuyệt vời từng nói với tôi: "Tại sao lúc nào bạn cũng phải suy nghĩ?" Suy nghĩ là một hành động của tâm trí mà bạn sử dụng để đạt được mục đích. Nếu bạn đang làm điều gì khác, hãy im lặng. Điều bạn cần nhận ra, bạn sẽ nhận ra. Biết được điều này được gọi là đức tin.

Mọi người đã hỏi tôi: Ông ước mình đã làm gì khác đi khi cha ông còn sống? Tôi ước mình không quá sợ hãi khi là chính mình.

Khi nói đến những cuộc trò chuyện với cha tôi - ông là một vận động viên chèo thuyền đẳng cấp thế giới; tôi là một diễn viên sân khấu - tôi đã cố gắng nói những điều mà tôi nghĩ sẽ khiến ông vui vẻ, hứng thú hoặc cười. Giờ đây, tôi nhận ra mục đích của một cuộc trò chuyện không phải là làm hài lòng người khác. Mục đích của cuộc trò chuyện là thể hiện bản thân, một cách chân thực, nhân bản, trong giới hạn cho phép của xã hội, để bạn không sống trong ước mơ mình đã nói điều gì khác.

Tôi đã dành nhiều năm sống trong ước mơ mình đã nói điều gì khác. Tôi sống trong quá khứ. Tôi điên rồ, tôi đã thử nghiệm lời nói của người khác và quyết định xem nó có làm tôi hài lòng hay không. Liệu người này có đủ thông minh, hay đủ hài hước; Liệu họ có hiểu tôi và những gì tôi nói không? Kết quả là, tôi đã bỏ lỡ bất cứ điều gì mọi người nói với tôi. Ngay cả những người tôi yêu thương. Những người yêu thương tôi.

Một ngày nọ, bạn chạm vào bắp chân lạnh ngắt của bố mẹ và nói với người điều phối rằng hô hấp nhân tạo chẳng có ích gì. Bạn biết rằng bố đang cố gắng nói với bạn điều gì đó mà không cần lời nói, nhưng bạn không biết đó là gì. Tôi đang nói rằng trong mỗi cái chết là một thông điệp chỉ bạn hiểu, bằng một ngôn ngữ chỉ bạn nói.

Cầu nguyện là một cuộc trò chuyện. Từ tiếng Latin conversatio - "một cách sống", hoặc tiếng Anh trung đại conversacioun - "một nơi mà người ta trú ngụ".

Cầu nguyện là một vùng đất. Nó nằm giữa vật chất và phi vật chất. Nó có kích thước khoảng một chiếc lá. Nó chứa đầy cảm xúc và suy nghĩ, những tiếng ríu rít của trái tim, ánh sáng rơi trên bề mặt và những rãnh vân tay bạn gặp nhau. Nó chân thực như ngày tồi tệ nhất của bạn. Đây là một nơi trú ngụ luôn theo bạn, bất biến theo thời gian, đơn giản là như vậy.

Nó giống như, ừm, internet vậy.

Chúng ta có thể đến thăm với tư cách là người nước ngoài, người sử dụng, khách khứa, hồn ma, hoặc chúng ta có thể đến thăm với tư cách là chính mình. Nhưng cách duy nhất để biết điều đó là phải đến đó.

⸺

(*) Michael Quinn là một nhà văn sinh ra ở Philadelphia. Vở kịch "The River East" của ông đã lọt vào danh sách rút gọn cho Giải thưởng Kịch nghệ Yale năm 2024. Ông tốt nghiệp Đại học Boston.

 

http://vietcatholic.net/News/Html/298441.htm