Ngày 31/03/2013
CHÚA NHẬT
PHỤC SINH – NĂM C
(Phần I)
BÀI ĐỌC I: Cv 10, 34a. 37-43
"Chúng tôi đã ăn
uống với Người, sau khi Người từ cõi chết sống lại".
Trích
sách Tông đồ Công vụ.
Trong những ngày ấy, Phêrô lên tiếng nói rằng:
"Như anh em biết điều đã xảy ra trong toàn cõi Giuđêa, khởi đầu từ
Galilêa, sau khi Gioan rao giảng phép rửa: ấy là Chúa Giêsu thành Nadarét.
Thiên Chúa đã dùng Thánh Thần và quyền năng mà xức dầu cho Người. Người đi khắp
nơi, ban bố ơn lành và chữa mọi người bị quỷ ám, bởi vì Thiên Chúa ở cùng
Người. Và chúng tôi, chúng tôi là chứng nhân tất cả những gì Người đã làm trong
nước Do-thái, và tại Giêrusalem, Người là Đấng người ta đã giết treo Người trên
thập giá. Nhưng ngày thứ ba, Thiên Chúa đã cho Người sống lại và hiện ra không
phải với toàn dân, mà là với chúng tôi là nhân chứng Thiên Chúa đã tuyển chọn
trước, chính chúng tôi đã ăn uống với Người sau khi Người từ cõi chết sống lại.
Và Người đã truyền cho chúng tôi rao giảng cho toàn dân và làm chứng rằng chính
Người đã được Thiên Chúa tôn làm quan án xét xử kẻ sống và kẻ chết. Mọi tiên
tri đều làm chứng về Người rằng: Tất cả những ai tin vào Người, thì nhờ danh
Người mà được tha tội". Đó là lời Chúa.
ĐÁP CA: Tv 117, 1-2. 16ab-17.
22-23
Đáp: Đây là ngày Chúa đã
lập ra, chúng ta hãy mừng rỡ hân hoan về ngày đó (c. 24).
Hoặc
đọc: Alleluia.
1)
Hãy cảm tạ Chúa, vì Chúa hảo tâm, vì đức từ bi của Người muôn thuở. Hỡi nhà Israel
2)
Tay hữu Chúa đã hành động mãnh liệt, tay hữu
Chúa đã cất nhắc tôi lên. Tôi không chết, nhưng tôi sẽ sống, và tôi sẽ loan
truyền công cuộc của Chúa. - Đáp.
3)
Phiến đá mà những người thợ xây loại bỏ, đã biến nên tảng đá góc tường. Việc đó
đã do Chúa làm ra, việc đó kỳ diệu trước mắt chúng ta. - Đáp.
BÀI ĐỌC II: Cl 3, 1-4
"Anh em hãy tìm
những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự".
Trích
thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côlôxê.
Anh em thân mến, nếu anh em đã sống lại với
Đức Kitô, anh em hãy tìm những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự bên hữu Thiên
Chúa. Anh em hãy nghĩ đến những sự trên trời, chứ đừng nghĩ đến những sự dưới
đất. Vì anh em đã chết, và sự sống anh em được ẩn giấu với Đức Kitô trong Thiên
Chúa. Khi Đức Kitô là sự sống anh em xuất hiện, bấy giờ anh em sẽ xuất hiện với
Người trong vinh quang. Đó là lời Chúa.
Hoặc
đọc: 1 Cr 5, 6b-8
"Anh em hãy tìm
những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự".
Trích
thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rintô.
Anh em thân mến, anh em không biết sao?: chỉ
một tí men là đã đủ làm dậy men cả khối bột! Anh em hãy tẩy trừ men cũ để nên
bột mới; anh em là bánh không men. Vì Chiên Vượt Qua của ta, là Đức Kitô, đã
chịu sát tế. Cho nên ta hãy mừng lễ, đừng với men cũ, và men gian tà, ác độc,
nhưng là với Bánh không men của lòng tinh tuyền và chân thật. Đó là lời Chúa.
CA TIẾP LIÊN
Các
Kitô hữu hãy tiến dâng
lời
khen ngợi hy lễ Vượt Qua.
Chiên
con đã cứu chuộc đoàn chiên mẹ:
Đức
Kitô vô tội đã hoà giải tội nhân với Chúa Cha.
Sống
và chết hai bên song đấu cách diệu kỳ,
tướng
lãnh sự sống đã chết đi, nhưng vẫn sống mà cai trị.
Hỡi
Maria, hãy nói cho chúng tôi nghe
bà
đã thấy gì trên quãng đường đi?
Tôi
đã thấy mồ Đức Kitô đang sống
và
vinh quang của Đấng Phục Sinh,
thấy
các thiên thần làm chứng,
thấy
khăn liệm và y phục.
Đức
Kitô là hy vọng của tôi đã phục sinh,
Người
đi trước chư vị tới xứ Galilêa.
Chúng
tôi biết Đức Kitô đã sống lại thật từ cõi chết!
Lạy
Chúa, Vua chiến thắng, xin thương xót chúng con.
ALLELUIA: 1 Cr 5, 7b-8°
Alleluia,
alleluia! - Lễ Vượt Qua của chúng ta là Đức Kitô đã hiến tế; vậy chúng ta hãy
mừng lễ trong Chúa. - Alleluia.
PHÚC ÂM: Ga 20, 1-9
"Người phải sống
lại từ cõi chết".
Tin
Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.
Ngày đầu tuần, Maria Mađalêna đi ra mồ từ sáng
sớm khi trời còn tối và bà thấy tảng đá đã được lăn ra khỏi mồ, bà liền chạy về
tìm Simon-Phêrô và người môn đệ kia được Chúa Giêsu yêu mến, bà nói với các ông
rằng: "Người ta đã lấy xác Thầy khỏi mồ, và chúng tôi không biết người ta
đã để Thầy ở đâu". Phêrô và môn đệ kia ra đi đến mồ. Cả hai cùng chạy,
nhưng môn đệ kia chạy nhanh hơn Phêrô, và đến mồ trước. Ông cúi mình xuống thấy
những khăn liệm để đó, nhưng ông không vào trong. Vậy Simon-Phêrô theo sau cũng
tới nơi, ông vào trong mồ và thấy những dây băng nhỏ để đó, và khăn liệm che
đầu Người trước đây, khăn này không để lẫn với dây băng, nhưng cuộn lại để
riêng một chỗ. Bấy giờ môn đệ kia mới vào, dù ông đã tới mồ trước. Ông thấy và
ông tin, vì chưng các ông còn chưa hiểu rằng, theo Kinh Thánh, thì Người phải
sống lại từ cõi chết.
Đó
là lời Chúa.
SUY NIỆM : Chỉ có đức tin
mới cho ta biết Chúa đã sống lại
Ðức
Kitô đã sống lại, thì chúng ta phải làm gì? Dường như các bài đọc Kinh Thánh
hôm nay muốn trả lời câu hỏi ấy. Chúng ta có cần phải ra đi kiểm chứng lại sự
kiện mồ trống như hai Tông đồ trong bài Tin Mừng không? Hay chúng ta chỉ cần tin
vào lời giảng dạy của Giáo Hội như thời các tín hữu đầu tiên? Hoặc hơn nữa
chúng ta phải có một thái độ mới và một nếp sống mới như bài thư hôm nay nói?
Chúng
ta sẽ lần lượt tìm hiểu sứ điệp của bài Tin Mừng, của bài sách Công vụ các Tông
đồ và của bài thư 1 Corinthô.
A. Bài Tin Mừng Yoan
Rõ ràng bài Tin Mừng chúng ta vừa nghe có một
cái gì giống như bài Tin Mừng trong thánh lễ ban đêm. Cả hai đều khởi đầu bằng
việc Maria ra viếng mộ Chúa. Nhưng rồi lập tức mỗi tác giả đi theo hướng riêng
của mình. Yoan có lối trình bày của ông. Ông chỉ kể tên một bà Maria Magđala,
đang khi Matthêô nói đến hai người theo thói quen gấp đôi của ông. Yoan ngược
lại thích nói đến một người để nhấn mạnh đến suy tư, thân mật và khiến độc giả
chú trọng hơn vào nhân vật trong truyện. Ông cũng thích nói đến ánh sáng và tối
tăm, nên viết: sáng Ngày thứ nhất, lúc trời hãy còn tối, Maria ra mộ. Ông có
nghĩ đến hình ảnh người phụ nữ đi tìm người yêu lúc đêm khuya ở trong sách Diệu
ca không?
Dù sao, Yoan không chú trọng đến mồ trống. Ðó
là sự kiện rõ ràng. Trọng tâm bài tường thuật của ông nhắm vào suy nghĩ về sự
kiện ấy. Người không có đức tin đã nói như Maria: "Họ đã lấy xác Thầy khỏi
mộ rồi, và chẳng biết chúng đã để Người ở đâu". Lập tức Phêrô và người môn
đệ khác đã chạy ra mộ. Phêrô chạy ra vì là Tông đồ trưởng. Người môn đệ kia
cũng phải đến vì là Tông đồ Chúa yêu. Ðàng khác chứng của hai người sẽ có giá
trị. Người Tông đồ Chúa yêu chạy nhanh hơn vì tình yêu vốn mau lẹ và vì trong
Phúc Âm Yoan, người đó luôn gần Chúa hơn hết. Phêrô quan sát cẩn thận, kiểm kê
đầy đủ. Nhưng mắt môn đệ kia tinh hơn, theo nghĩa tình yêu sớm linh cảm được sự
việc. Cũng như có lần khác, ông đã báo cho Phêrô biết: Kìa Thầy đang đi trên
nước! Lần này ông cũng sớm nhận ra: Người đã sống lại. Ông đã thấy và đã tin.
Phêrô có tin không? Câu kết của bài Tin Mừng
dường như muốn khẳng định rằng họ đều đã tin. Và đồng thời câu kết ấy cũng muốn
nói lên điều này: lòng tin dựa vào chứng từ (của lời giảng hay của mồ trống)
chỉ hoàn toàn sau khi bắt nối với Lời Tiên tri. Ý của Yoan muốn nói rằng: ai
cũng nghe nói về sự kiện mồ trống, nhưng người ta sẽ chẳng tin bao lâu
"chưa hiểu Lời Kinh Thánh là Người phải sống lại từ cõi chết".
Như vậy bài Tin Mừng hôm nay khuyên mọi người
muốn tin vào việc Chúa sống lại, thì không cần sưu tra về sự kiện mồ trống hay
tìm hiểu các lần Chúa hiện ra, nhưng hãy hiểu Lời Kinh Thánh nói rằng Con Người
sẽ từ cõi chết sống lại. Và như thế, đúng như Yoan đã viết trong câu truyện về
Thôma: con thấy nên con đã tin, nhưng phúc cho những ai không thấy mà tin. Với
tư tưởng ấy, Yoan vừa nói cùng người đồng thời với mình đã thấy mồ trống, vừa
nhắn nhủ các thế hệ đến sau chẳng nhìn thấy gì cả. Người thấy cũng hãy tin như
Tông đồ kia; và người không thấy cũng hãy dựa vào Lời Kinh Thánh mà tin. Chỉ có
đức tin mới cho ta biết Chúa đã sống lại. Ðó là sứ điệp của bài Tin Mừng hôm
nay.
B. Bài Sách Công Vụ
Các Tông Ðồ
Còn Phêrô trong bài sách Công vụ, nói với cử
tọa trong nhà Cornêliô còn có thêm một sứ điệp nữa. Những người ngồi trước mặt
ông đều kính sợ Chúa. Hơn nữa họ đã mời ông tới đây để biết phải làm gì. Thế
nên ông chỉ cần vắn tắt giới thiệu cho họ biết Chúa Cứu thế. Và dĩ nhiên ở đây
sách Công vụ vẽ lại một vài nét của sách Tin Mừng Luca, vì theo truyền thống
tác giả cả hai sách chỉ là một. Sách Tin Mừng Luca đã nói Ðức Kitô được xức dầu
và đầy quyền năng; Người luôn luôn thi thố lòng thương xót khi chữa bệnh tật;
nên ở đây sách Công vụ cũng nói Người đã được xức dầu Thánh Thần và quyền năng,
và Người đã từng đi lại chữa lành nhiều đau khổ. Cuối cùng Người đã bị treo lên
cây gỗ, nhưng Thiên Chúa đã cho Người sống lại.
Phêrô không nói đến mồ trống; ông nại đến việc
Chúa hiện ra với các Tông đồ là những chứng nhân của việc Người phục sinh vì
sau khi sống lại Người đã từng ăn uống với họ. Tuy nhiên đó cũng vẫn chưa phải
là sứ điệp Phêrô muốn trình bày. Ðiều cốt yếu đối với ông và đối với mọi người
bây giờ là nhìn nhận nơi Ðức Kitô Phục sinh, Ðấng "đã được Thiên Chúa đặt
làm Thẩm phán trên người sống và kẻ chết". Và điều này buộc người ta phải
kiểm điểm lại đời sống, có lòng thống hối ăn năn và cầu xin ơn tha tội.
Phêrô đã đạt được điều đó nơi Cornêliô và gia
quyến ông. Khi trích lại câu truyện này, Phụng vụ cũng muốn được nhìn kết quả
ấy nơi mỗi người chúng ta. Nói cách khác, trong ngày lễ Phục sinh, Phụng vụ
không chỉ muốn chúng ta tin vào mầu nhiệm Chúa sống lại, mà còn muốn chúng ta
hành động phù hợp với niềm tin kia. Việc Chúa Phục sinh không phải chỉ là sự
kiện khách quan, tức là chỉ liên quan tới Chúa; nhưng việc ấy còn chi phối định
mệnh của mọi người; vì Ðức Kitô Phục sinh từ nay đã là Thẩm phán của người sống
và kẻ chết. Không ai đứng trước mặt Vị Thẩm phán xét xử mình mà lại không phải
tự kiểm điểm. Trong trường hợp chính Chúa là Thẩm phán, thì chúng ta chỉ còn có
thái độ thống hối ăn năn và xin ơn tha thứ.
Ðó
cũng là điều mà thư Phaolô hôm nay muốn khai triển.
C. Bài Thánh Thư
Phaolô trong thư này đang phàn nàn về câu
chuyện tai tiếng xảy ra trong giáo đoàn: có kẻ dám sống loạn luân với vợ của
cha mình. Ðừng tưởng đó chỉ là chuyện một con sâu làm rầu nồi canh; nhưng phải
cẩn thận kẻo "chỉ một tí men là đã làm dậy cả khối bột", nghĩa là tội
lỗi kia có thể lây sang làm hư hỏng cả giáo đoàn.
Việc Phaolô ví tội lỗi như một tí men, cũng dễ
hiểu thôi: chính Ðức Kitô cũng đã có lần căn dặn môn đệ phải coi chừng men Biệt
phái, là ảnh hưởng của lập trường tại hại của họ. Là vì tuy men làm cho bột
dậy, nhưng bánh có men lại chóng hư nát. Bản chất của men là làm hư hỏng những
gì nó ăn sang. Nên ví tội lỗi làm hư đời sống như men cũng thật là dễ hiểu.
Ðàng khác kiểu ví này đưa ngay Phaolô vào một
vấn đề tôn giáo và thích hợp để khuyên bảo tín hữu. Mọi người đều biết: Luật
pháp cấm dùng bánh có men khi ăn lễ Vượt qua. Thế nên các Luật sĩ căn dặn người
ta: trước khi ăn lễ Vượt qua phải thắp đèn đi soi mọi ngóc ngách trong nhà kẻo
nhỡ ra còn sót lại một chút men nào. Nếu người Dothái ăn lễ Vượt qua còn như
vậy, thì huống hồ là người Kitô hữu. Họ không đang sống dưới chế độ Vượt qua
sao? Và hằng ngày họ không cử hành mầu nhiệm Phục sinh là gì? Kìa xem người
Dothái khi thấy Chiên Vượt qua bị sát tế, là lập tức mau mau vứt men đi để làm
lễ. Trong Kitô giáo Chiên Vượt qua là Ðức Kitô đã bị sát tế rồi. Vậy mọi tín
hữu phải mau mau vứt bỏ men tội lỗi làm hư hỏng đời sống, để mừng lễ, không
phải với bánh có men gian tà và độc ác, nhưng với bánh không men tức là với
lòng tinh tuyền và chân thật.
Tất cả chúng ta đang sống trong chế độ mừng
lễ. Ngày nào chúng ta cũng cử hành mầu nhiệm Phục sinh. Thánh Phaolô bảo ta
phải hân hoan, vì đó là tư cách của người mừng lễ. Phụng vụ giục ta hãy vui
mừng Allêluia! Nhưng muốn hân hoan thật phải có lòng tinh tuyền chân thật, tức
là phải vứt bỏ men tội lỗi gian tà làm hư hỏng đời sống. Ai làm cho ta được một
lương tâm như vậy, nếu không phải Vị Thẩm phán mà Thiên Chúa đã đặt lên khi cho
Người sống lại từ cõi chết? Chính việc Người Tử nạn-Phục sinh đã ban ơn tha thứ
tội lỗi, rửa các linh hồn nên sạch, khiến họ được vui mừng như các tạo vật mới.
Chúng ta hãy đi vào mầu nhiệm chết và sống lại của Người trong thánh lễ này để
được tha thứ tội lỗi, được hồi sinh và hân hoan, hầu như tạo vật mới, đem sức
sống mới vào đời, chứng tỏ Ðức Kitô đã phục sinh không những ở nơi Người, nhưng
ngay nơi chúng ta là những bánh không men của lễ Phục sinh năm nay.
(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa
của Ðức cố Giám Mục
Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)
Lời Chúa Mỗi Ngày
Chủ Nhật
Phục Sinh, Năm ABC
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Chúa Giêsu đã sống lại
từ cõi chết.
Để hiểu niềm vui của Tin Mừng Phục Sinh, chúng
ta cần so sánh hai thái độ của các tông đồ: nỗi thất vọng của các ông khi phải
đối diện với Cuộc Thương Khó và cái chết của Chúa Giêsu; các ông đã sợ hãi và
bỏ trốn hết vì sợ liên lụy: Chúa chết hết truyện. Nhưng nỗi thất vọng của các
ông được bừng lên thành niềm hy vọng của Ngày Phục Sinh: vì Chúa sống lại, mọi
biến cố của quá khứ cùng sống lại, được nhìn và mang ý nghĩa với Chúa Phục
Sinh,
Các Bài Đọc hôm nay tập trung vào các nhân
chứng của Mầu Nhiệm Phục Sinh và Tin Mừng họ làm chứng và rao giảng. Trong Bài
Đọc I, Phêrô, từ một con người chối từ Chúa 3 lần trong Cuộc Thương Khó của
Ngài, giờ can đảm làm chứng cho Chúa Giêsu trước mặt mọi người. Điều đã cải
biến ông là Tin Mừng Phục Sinh: Nếu Chúa Giêsu đã chết và đã sống lại, quyền
lực thế gian đã không thắng nổi quyền lực Thiên Chúa, chẳng còn gì để sợ hãi
nữa. Trong Bài Đọc II, tác giả Thư Côlossê nhắc nhở cho các tín hữu biết hậu
quả của Mầu Nhiệm Phục Sinh mang lại: Họ mang trong mình mầm sống của Đức Kitô
Phục Sinh; mầm sống này đòi hỏi họ phải luôn biết tìm kiếm những giá trị vĩnh
cửu của Nước Trời, đừng chỉ bằng lòng với những giá trị của hạ giới là của thế
gian này. Họ phải sống làm sao để có ngày được cùng sống lại với Chúa Kitô phục
sinh. Trong Phúc Âm, Bà Maria Magdala ra thăm mộ Chúa từ sáng sớm khi trời còn
tối; Bà không tìm thấy xác Chúa nên vội chạy về báo cho các môn đệ biết. Phêrô
và Gioan, khi biết được, đã vội vã chạy đến mộ. Các ông thấy và các ông đã tin
những gì Chúa tiên báo trước khi Ngài chịu chết.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/
Bài đọc I: Tin Mừng về Chúa Giêsu.
Trình
thuật của Sách Tông Đồ Công Vụ chỉ tập trung trong những biến cố chính của cuộc
đời Chúa Giêsu; một phần có lẽ vì rao giảng cho thế hệ cùng thời với Chúa, một
phần vì bản tính đơn sơ, chất phác của Phêrô.
1.1/
Ông Phêrô làm chứng cho Chúa Giêsu.
(1)
Về cuộc đời của Ngài: Ông Phêrô nhắc lại những gì khán giả biết về Chúa Giêsu:
-
Gioan Tẩy Giả là Tiền Hô của Thiên Chúa: “Quý vị biết rõ biến cố đã xảy ra
trong toàn cõi Judah , bắt
đầu từ miền Galilee , sau phép rửa mà ông Gioan
rao giảng.” Phêrô chỉ nhắc lại cuộc đời công khai rao giảng của Chúa.
-
Phêrô muốn nhắc lại cho khán giả cuộc đời Chúa Giêsu cách tổng quát: lai lịch,
biến cố Rửa Tội tại sôngJordan, các phép lạ chứng tỏ uy quyền của Ngài. “Quý vị
biết rõ: Đức Giêsu xuất thân từ Nazareth
(2)
Về cái chết và sự sống lại của Ngài:
-
Phêrô làm chứng cho sự chết của Đức Kitô trên Thập Giá: “Còn chúng tôi đây xin
làm chứng về mọi việc Người đã làm trong cả vùng dân Do-thái và tại chính Jerusalem
-
Phêrô làm chứng cho sự phục sinh của Đức Kitô: “Ngày thứ ba, Thiên Chúa đã làm
cho Người trỗi dậy, và cho Người xuất hiện tỏ tường, không phải trước mặt toàn
dân, nhưng trước mặt những chứng nhân Thiên Chúa đã tuyển chọn từ trước, là
chúng tôi, những kẻ đã được cùng ăn cùng uống với Người, sau khi Người từ cõi
chết sống lại.”
1.2/
Bổn phận của các Tông-đồ: Chúa chọn các ông là cho một sứ vụ; giờ đây đã đến lúc các ông
phải thay Ngài để rao truyền Tin Mừng cho muôn dân. Hai bổn phận chính của các
Tông-đồ:
(1)
Phải rao giảng: “Người truyền cho chúng tôi phải rao giảng cho dân.”
(2)
Phải long trọng làm chứng hai điều:
-
Chính Người là Đấng Thiên Chúa đặt làm thẩm phán để xét xử kẻ sống và kẻ chết.
-
Chúa Giêsu là Đấng Thiên Sai mà các tiên tri đã loan báo: “Tất cả các ngôn sứ
đều làm chứng về Người và nói rằng phàm ai tin vào Người thì sẽ nhờ danh Người
mà được ơn tha tội." Lời của tiên tri Isaiah trong các Bài ca về Người Tôi
Trung của Thiên Chúa mà chúng ta nghe trong Tuần Thánh là căn bản của lời chứng
này.
2/
Bài đọc II: Nguyên lý của đời sống mới: kết hợp với Đức Kitô phục sinh.
2.1/
Thượng giới và hạ giới: “Anh em đã được trỗi dậy cùng với Đức Kitô, nên hãy tìm kiếm
những gì thuộc thượng giới, nơi Đức Kitô đang ngự bên hữu Thiên Chúa. Anh em
hãy hướng lòng trí về những gì thuộc thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì
thuộc hạ giới.”
-
Thượng giới là Thiên Đàng nơi Đức Kitô đang sống với Thiên Chúa; hạ giới là
trần gian nơi con người chúng ta đang sinh sống. Chúa Giêsu cũng đã đề cập đến
sự cách biệt này khi tranh luận với người Do-thái: "Các ông bởi hạ giới;
còn tôi, tôi bởi thượng giới. Các ông thuộc về thế gian này; còn tôi, tôi không
thuộc về thế gian này. Tôi đã nói với các ông là các ông sẽ mang tội lỗi mình
mà chết. Thật vậy, nếu các ông không tin là Tôi Hằng Hữu, các ông sẽ mang tội
lỗi mình mà chết."
-
Vấn đề của con người hiện đại là đang quá chú tâm đến hạ giới: nhà cửa sang
trọng, xe cộ mắc tiền, hưởng thụ các thú vui vật chất … Dĩ nhiên, con người cần
phải chú tâm đến các vấn đề ăn, uống, ở … nhưng không đến nỗi gạt bỏ hay không
chút quan tâm đến các giá trị của thượng giới.
2.2/
Sự sống mới của Đức Kitô đang tiềm tàng nơi các tín hữu: “Thật vậy, anh em đã
chết, và sự sống mới của anh em hiện đang tiềm tàng với Đức Kitô nơi Thiên
Chúa. Khi Đức Kitô, nguồn sống của chúng ta xuất hiện, anh em sẽ được xuất hiện
với Người, và cùng Người hưởng phúc vinh quang.”
Làm
sao biết có sự sống mới này đang tiềm tàng nơi con người? Thứ nhất, qua tấm áo
trắng của Bí-tích Rửa Tội, người Kitô hữu được “mặc lấy” toàn thể Đức Kitô: cả
sự chết lẫn sự phục sinh của Ngài. Thứ đến, qua Bí-tích Thánh Thể, người Kitô
hữu được tháp nhập vào thân thể của Ngài. Vì có sự sống mới này trong người,
các Kitô hữu phải từ bỏ nếp sống cũ với các tội lỗi của nó, để sống đời sống
mới, đời sống ân sủng và nhân đức như Đức Kitô. Khi con người sống kết hợp với
Đức Kitô, họ có thể thốt lên như thánh Phaolô: “Tôi sống nhưng không còn là
tôi, mà là chính Đức Kitô sống trong tôi.”
3/
Phúc Âm: Ngôi mộ trống
3.1/
Sức mạnh của tình yêu: Tác giả Sách Diễm Ca ca tụng tình yêu: “Nước lũ không dập tắt
nổi tình yêu, sóng cồn chẳng tài nào vùi lấp. Ai đem hết gia tài sự nghiệp mà
đổi lấy tình yêu,
ắt
sẽ bị người đời khinh dể.”
(1)
Chúa Giêsu yêu Mary Magdala: Bà là người được Chúa Giêsu chữa cho khỏi bảy quỉ. Đối với
con người, chẳng có gì là đáng yêu trong người đàn bà này; nhưng đối với Thiên
Chúa, Ngài thương con cái mình bị ma quỉ xiềng xích. Từ lúc được lành bệnh, Bà
luôn theo Chúa Giêsu, và đứng dưới chân Thập Giá khi Ngài hấp hối.
(2)
Bà Mary Magdala yêu Chúa Giêsu: Bà là người đã khóc công khai để lấy nước mắt rửa chân,
lấy tóc lau chân, và lấy dầu đắt tiền xức chân Chúa. Ngay cả cái chết cũng
không dập tắt nổi tình yêu của Bà Mary Magdala dành cho Chúa Giêsu. Một người
có thể nói Bà là người sống tình yêu với Chúa hơn ai hết qua sự kiện Bà chỉ chờ
khi bắt đầu ngày mới (3-6 giờ sáng), là người đầu tiên lên đường ra mộ tìm
Chúa. Tình yêu dành cho Chúa Giêsu làm Bà vượt qua nhiều sự sợ hãi: quân lính
Rôma, người Do-thái, bóng tối, ma quỉ, lạnh lẽo, lười biếng …
Khi
đến nơi và thấy tảng đá lớn đã lăn khỏi mộ. Bà liền chạy về gặp ông Simon Phêrô
và người môn đệ Đức Giêsu thương mến. Bà nói: "Người ta đã đem Chúa đi
khỏi mộ; và chúng tôi chẳng biết họ để Người ở đâu."
3.2/
Hai ông Phêrô và Gioan ra thăm mộ: Các môn đệ không dám xuất hiện trước công
chúng vì họ sợ sẽ bị truy tố như Thầy mình. Các ông chắc cũng thất vọng vì Chúa
Giêsu không hoàn thành ước mơ của các ông. Khi được Mary Magdala cho biết tin
ngôi mộ trống, ông Phêrô và môn đệ kia liền đi ra mộ. Cả hai người cùng chạy.
Nhưng môn đệ kia chạy mau hơn ông Phêrô và đã tới mộ trước. Ông cúi xuống và
nhìn thấy những băng vải còn ở đó, nhưng không vào.
(1)
Ngôi mộ trống: Ông Simon Phêrô theo sau cũng đến nơi. Ông vào thẳng trong mộ,
thấy những băng vải để ở đó, và khăn che đầu Đức Giêsu. Khăn này không để lẫn
với các băng vải, nhưng cuốn lại, xếp riêng ra một nơi. Hai câu hỏi được nêu ra
từ trình thuật này:
-
Tại sao người môn đệ chạy tới trước không vào lại chờ cho Phêrô tới và vào
trước? Phải chăng vì ông sợ? Phải chăng vì ông muốn tôn trọng quyền bính của
Phêrô? Tuy Phêrô đã chối Chúa ba lần, nhưng ông luôn là người đứng đầu Nhóm
Mười Hai. Chính Chúa Giêsu đã đặt Phêrô vào địa vị này.
-
Vì các ông không ngờ là Chúa đã sống lại, nên chỉ còn giả thuyết là người ta đã
đánh cắp xác Chúa; nhưng điều làm các ông ngạc nhiên là tại sao lấy xác mà
không lấy khăn niệm, lại còn cuộn lại cẩn thận và xếp gọn lại một nơi!
(2)
Ông đã thấy và ông đã tin: “Bấy giờ người môn đệ kia, kẻ đã tới mộ trước, cũng đi
vào. Ông đã thấy và đã tin. Thật vậy, trước đó, hai ông chưa hiểu rằng: theo
Kinh Thánh, Đức Giêsu phải trỗi dậy từ cõi chết.” Bản dịch của NPVCGK dịch
không chính xác, phải dịch: “Ông đã thấy và đã tin; dù chưa hiểu theo Kinh
Thánh Đức Giêsu phải sống lại từ cõi chết.” Thánh sử Gioan muốn phân biệt hai
niềm tin:
-
Thấy và tin: Đây là niềm tin thực nghiệm.
-
Theo Kinh Thánh: Đức Giêsu phải trỗi dậy từ cõi chết. Đây là niềm tin dựa vào
uy thế của Sách Thánh.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC
SỐNG:
-
Biến cố Chúa Giêsu phục sinh chứng tỏ rõ ràng cho chúng ta một điều quan trọng:
chết không hết. Chúa Giêsu đi trước để dọn đường, và Ngài sẽ kéo mọi người
chúng ta lên với Ngài. Vì thế, chúng ta không được sống như không có đời sau.
-
Chúa Giêsu đã gánh chịu mọi đau khổ để đền thay tội lỗi của chúng ta, và Ngài
đã phục sinh vinh hiển để chuẩn bị cho chúng ta cuộc sống vĩnh cửu mai sau. Còn
ai yêu thương và lo lắng cho chúng ta hơn Chúa Giêsu? Hãy dành trọn vẹn tình
yêu cho Ngài.
-
Hãy làm hết sức cho có được tình yêu với Chúa Giêsu như Mary Magdala. Một khi
có được tình yêu như thế, chúng ta sẽ vượt qua mọi trở ngại để trung thành với
Thiên Chúa và làm chứng cho Thiên Chúa bằng cách yêu thương mọi người.
Linh mục Anthony Đinh
Minh Tiên OP
SỐNG LỜI CHÚA - CHÚA NHẬT PHỤC SINH NĂM C
TÌNH
YÊU VÀ LỜI CHÚA GIÚP NHẬN RA CHÚA PHỤC SINH
(Ga
20, 1-9)
Truyện
kể:
Mặt
trăng và Mặt Trời tranh cãi với nhau về Trái Ðất.
N.
Mặt Trời nói : "Lá và cây cối, tất cả đều màu xanh".
Đ.
Nhưng Mặt Trăng thì lại cho rằng, tất cả chúng mang một ánh bạc lấp lánh.
Đ.
Mặt Trăng nói rằng, con người trên Trái Ðất thường ngủ.
N.
Còn Mặt Trời lại bảo con người luôn hoạt động đấy chứ.
Đ.
Con người hoạt động, vậy tại sao trên Trái Ðất lại yên ắng đến vậy ? Mặt Trăng
cãi.
N.
Ai bảo là trên Trái Ðất yên lặng ? Mặt Trời ngạc nhiên. Trên Trái Ðất mọi thứ
đều hoạt động, và còn rất ồn ào, náo nhiệt nữa.
Và
họ cãi nhau rất lâu, cho đến khi Gió bay ngang qua.
G.
Tại sao các bạn lại cãi nhau về chuyện này chứ ? Tôi đã ở bên cạnh Mặt Trời khi
Mặt Trời nhìn xuống Trái Ðất, và tôi cũng đi cùng Mặt Trăng khi Mặt Trăng xuất
hiện.Khi Mặt Trời xuất hiện, mọi thứ là ban ngày, cây cối màu xanh, con người
hoạt động. Còn khi Trăng lên, đêm về mọi người chìm vào giấc ngủ.
Nếu
chỉ nhìn mọi việc dưới con mắt của mình, thì mọi thứ chẳng có gì là hoàn hảo,
trọn vẹn cả. Không thể đánh giá Trái Ðất chỉ bằng con mắt của Mặt Trời hoặc Mặt
trăng được.
Tin
mừng phục sinh thuật lại cho thấy ba cái nhìn khác nhau khi chứng kiến cùng một
sự kiện “Ngôi mộ trống”.
- Ma-ri-a Ma-đa-lê-na cứ đinh ninh rằng, xác Chúa Giêsu đã bị đánh cắp (Gioan 20,
13-15).
-
Phêrô thì rất đỗi ngạc nhiên vì sự việc đã xảy ra (Lu-ca 24, 12).
-
Còn Gioan, người môn đệ Chúa Giê-su thương mến, thì tin chắc rằng Chúa Giêsu đã
sống lại như lời Ngài đã tiên báo (Ga 20, 9).
Sở
dĩ có cái nhìn khác nhau là vì cả ba có những tâm trạng khác nhau:
Maria
Macđala, với tâm trạng thương nhớ Chúa thiết tha. Có lẽ cả đêm dài bà không
chợp mắt được. Bà ước ao trời mau sáng để ra thăm mộ Chúa. Nhưng khi chứng kiến
tảng đá đậy mộ bị lăn ra, bà đã hốt hoảng chạy về báo tin cho các môn đệ Chúa.
Tình thương mà Maria Macđala dành cho Chúa Giêsu là một tình thương đáng trân
trọng. Nhưng nếu tình thương chỉ dừng
lại ở mức độ cảm tính thường tình của con người thì không có khả năng nhận ra
Chúa phục sinh.
Phêrô
mang tâm trạng buồn vì tội lỗi đè nặng nên cũng không nhận ra gì hơn ngoài việc
rất đổi ngạc nhiên khi chứng kiến những băng vải và khăn che đầu được cuốn lại
xếp riêng ra cũng như ngôi mộ trống. Phải chăng lúc đó tâm trí của Phêrô vẫn
còn bị ám ảnh giờ phút chối Chúa. Phải chăng lòng ông vẫn còn mang nặng nỗi u
buồn về tội lỗi của mình. Ông còn phải có thời gian và kiên nhẫn như là liều
thuốc đặc trị chữa lành vết thương tâm hồn bất tín mà tiến đến niềm tin vào
Chúa phục sinh.
Gioan,
người môn đệ Chúa yêu, mà cũng là môn đệ rất yêu Chúa, nên khi chứng kiến những
băng vải còn đó bên ngôi mộ trống ông đã tin.
Để
tin vào sự phục sinh của Chúa Giêsu, Gioan đã vượt lên trên tình cảm thường
tình của Maria Macđala và nổi đau buồn vì mặc cảm tội lỗi của Phêrô.
Cái
nhìn vào sự kiện ngôi mộ trống của Gioan được định hướng bởi tình yêu trong
sáng và sự hướng dẫn của Lời Chúa. Chính cái nhìn này đã cho ông niềm tin vào
sự sống lại của Chúa Giêsu.
Như
thế, cùng một sự kiện, nhưng lại có nhiều tâm trạng khác nhau nên đưa đến cái
nhìn khác nhau.
Những
biến cố vui buồn, sướng khổ, thành công thất bại…như là dấu chỉ “ngôi mộ trống”
thường xuyên xảy đến cho chúng ta. Vậy trước những dấu chỉ đó ta có cái nhìn
như thế nào?
Có
thể giống như Maria Macdala, chỉ dừng lại ở tình cảm thường tình nên khi những
biến cố ấy xảy đến trong cuộc sống, chúng ta chỉ phản ứng theo cảm tính. Vui
mừng khi thành công, hạnh phúc…, đau buồn khi gặp nghèo khổ, mất mác, thất bại
trong cuộc sống.
Có
thể chúng ta cũng giống như Phêrô chẳng thấy gì hơn khi đối mặt với thử thách.
Đối diện trước những biến cố, chỉ dừng lại ở sự ngạc nhiên như bao người, không
thể nhận ra gì thêm ở phía sau biến cố ấy mà Chúa gởi đến.
Xin
cho chúng ta biết nhìn mọi việc, mọi biến cố xảy đến trong cuộc đời với cái
nhìn đức tin của thánh Gioan. Nhờ cái nhìn đức tin này thì cho dù đối mặt với
bất cứ thử thách nào, hoàn cảnh nào ta vẫn thấy an tâm vì chính Chúa Phục sinh
hiện diện và đồng hành cùng chúng ta.
Nhưng
để có được cái nhìn đức tin, chúng ta cần có được tình yêu Chúa chân thành,
cũng như sáng suốt nhìn những biến cố dưới ánh sáng Lời Chúa.
Sống
niềm tin là biết nhìn tất cả mọi việc theo tình yêu Chúa và dưới ánh sáng của
Lời Chúa .
Xin Chúa cho chúng con
có được tình yêu Chúa nồng nàn và ơn soi sáng bởi Lời Chúa như thánh Gioan để
qua những dấu chỉ, biến cố hay sự kiện xảy đến trong cuộc sống, chúng con tin
và nhận ra Chúa phục sinh. A-men.
31/03/13 CHÚA NHẬT PHỤC SINH – C
Ga 20,1-9
Ga 20,1-9
ALLELUIA
! CHÚA ĐÃ PHỤC SINH
Thật
vậy, trước đó , hai ông chưa hiểu rằng theo Kinh Thánh, Đức Giê-su phải trỗi
dậy từ cõi chết. (Ga 20,9)
Suy niệm: “Những gì thiết yếu quan trọng trong
cuộc sống, chúng ta không thể nhìn thấy bằng đôi mắt thường, nhưng nhìn thấy
bằng con tim” (Nhà văn
St. Exupéry). Đôi mắt thường của Gioan chỉ nhìn thấy ngôi mộ trống, các đồ khâm
liệm không bị vứt bừa bãi, nhưng đều nằm y nguyên tại chỗ: những băng vải nằm
đó, khăn che đầu cuốn lại, xếp riêng ra một nơi. Thế là đã đủ cho Gioan tin
Thầy mình đã phục sinh. Ông đã không nhìn bằng đôi mắt thường, nhưng nhìn thấy
bằng quả tim của “người môn đệ Đức Giêsu thương mến,” cũng như bằng
con tim của người môn đệ thương mến Thầy mãnh liệt. Tình yêu đã giúp cho đôi
mắt Gioan đọc được các dấu hiệu, tâm trí hiểu và tin.
Mời Bạn:
Gioan là người môn đệ đầu tiên tin Thầy mình sống lại. Tôma cứng cỏi hoài nghi
như Tào Tháo rồi cũng trở thành người tin; các tông đồ trước đây ích kỷ khép
kín bây giờ quảng đại dấn thân cho Nước Trời. Cái gì đã tạo nên sự thay đổi
thần kỳ ấy? Thưa, những lần Đức Giêsu hiện ra với các ông, củng cố niềm tin
phục sinh của các ông, khiến các ông luôn xác quyết đã gặp Đấng Phục Sinh. Bạn
nghĩ sao về những người dám sống dám chết cho lời chứng của mình?
Sống Lời Chúa: Tôi sẽ nỗ
lực sống như người có niềm tin phục sinh qua việc siêng năng phụng thờ Thiên
Chúa, vui vẻ thực hiện Tám Mối Phúc Thật.
Cầu nguyện: Lạy Đấng Phục Sinh, xin cho niềm tin phục sinh chi phối mọi
sinh hoạt trong cuộc đời chúng con. Xin cho chúng con nhận ra Chúa đang đồng
hành với chúng con. Allêluia!
Hãy Nâng Tâm Hồn Lên Tháng Ba
31 THÁNG BA
“Thầy Mà Lại Rửa Chân Cho Con Ư?”
Việc cử hành bí tích
của Bữa Tiệc Ly gắn liền với việc rửa chân cho các tông đồ. “Đức Giêsu biết
rằng: Chúa Cha đã giao phó mọi sự trong tay Người, Người bởi Thiên Chúa mà đến,
và sắp trở về cùng Thiên Chúa, nên trong một bữa ăn, Người đứng dậy, rời bàn
ăn, cởi áo ngoài ra, và lấy khă mà thắt lưng. Rồi Đức Giêsu đổ nước vào chậu,
bắt đầu rửa chân cho các môn đệ và lây khăn thắt lưng mà lau” (Ga 13,3-5).
Chính lúc ấy, Người
gặp phải sự phản kháng của Phê-rô. Phê-rô cương quyết từ chối, ông nói: “Ai đời
Thầy mà lại rửa chân cho con, không thể như vậy được !”
Trước đó, trình thuật
Tin Mừng cho thấy Phê-rô cũng đã nhiều lần phản kháng Đức Kitô tương tự như
vậy. Sau khi môn đệ này tuyên xưng đức tin vào Đức Giêsu là Con Thiên Chúa, Đức
Giêsu đã tiên báo về cuộc khổ nạn của Người. Thế là, Phê-rô lên tiếng phản đối,
ông nói: “Xin Thiên Chúa thương đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy” (Mt 16,22).
Đức Giêsu là Con
Thiên Chúa hằng sống – thế sao Người có thể nói về cuộc khổ nạn và cái chết
thập giá? Thiên Chúa là Chủ Tể tối cao của mọi loài. Ngài là Chúa trời đất.
Vậy, làm sao Ngài lại có thể chịu thua con người? Làm sao con người có thể bắt
Ngài phảûi chết?
Lần ấy, Đức Giêsu đã
nghiêm khắc quở mắng Phê-rô. Có lẽ Người đã không hề quở mắng ai khác một cách
nặng nề đến như thế.
Nhưng tại Bữa Tiệc
Ly, Đức Giêsu đã không quở mắng Phê-rô. Người chỉ nhẹ nhàng nhắc nhở ông rằng
“Nếu Thầy không rửa chân cho anh, anh sẽ chẳng được chung phần với Thầy” (Ga
13,8). Và Phê-rô đồng ý để Thầy rửa chân cho mình.
Tại sao Phê-rô phản
đối Đức Giêsu khi Người báo trước cuộc khổ nạn và cái chết thập giá? Có lẽ bởi
vì ông đã nhận biết thần tính của Đức Kitô: “Thầy là Đấng Mê-si-a, Con Thiên
Chúa hằng sống” (Mt 16,16).
Tuy nhiên, “không ai
biết Con ngoại trừ Cha” (Mt 11,27). Chính Chúa Cha mạc khải thần tính của Chúa
Con cho Phê-rô. Song đó cũng chính là lý do tại sao Phê-rô lập luận: Thầy là
Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống, vậy cớ sao Thầy nói rằng Thầy sẽ bị xét xử
và bị giết chết bởi con người? Há Thiên Chúa không phải là Chủ Tể tuyệt đối của
mọi sự sao? Há Thiên Chúa không phải là Chủ Tể tuyệt đối của sự sống sao?
Và làm sao Con Thiên
Chúa hằng sống và là Chủ Tể mọi sự lại cư xử như một tôi tớ? Làm sao Người lại
có thể quì xuống trước mặt các tông đồ và rửa chân cho họ được? Làm sao Người
lại có thể quì xuống dưới chân Phê-rô được nhỉ?
Phê-rô đang cố bảo vệ
hình ảnh Thiên Chúa do … chính ông nghĩ ra!
- suy tư 366 ngày của Đức Gioan
Phaolô II -
Lm. Lê Công Đức dịch từ nguyên tác
LIFT UP YOUR HEARTS
Daily Meditations by Pope John Paul
II
Lời Chúa Trong Gia Đình
Chúa Nhật Phục Sinh
Cv 10,
34a.37-43; Cl 3, 1-4; Ga 20, 1-9
LỜI SUY NIỆM: “Sáng
sớm ngày thứ nhất trong tuần, lúc trời còn tối, bà Maria Mácđala đi đến mồ, thì
thấy tảng đá đã lăn khỏi mộ, bà liền chạy về gặp ông Phêrô, và người môn đệ Đức
Giêsu thương mến. Bà nói: Người ta đã đem Chúa đi khỏi mộ; và chúng tôi chẳng
biết họ để Người ở đâu” (Ga 20,1-2)
Tâm trạng của những
người đi theo Chúa sau cái chết của Ngài, tất cả đều cho thế là hết, những
người phụ nữ vì quá yêu mến Chúa, cảm thấy chưa chu đáo cho Chúa trong khi liệm
xác Chúa, họ nôn nóng chờ đợi đến giờ cho phép của Luật Sabát. Họ vội vả ra mồ
và họ hoảng hốt khi thấy ngôi mộ trống. Trong cuộc đời của mỗi chúng ta cũng đã
có khi cảm thấy ngôi mội trống trước những biến cố của bản thân cũng như của
gia đình, chúng ta cũng đã hoảng sợ. Là người Ki-tô hữu chúng ta cần phải tin
là sau cuộc thương khó đã có sự Phục Sinh. Chúa Phục sinh luôn hiện diện với
chúng ta trong mọi hoàn cảnh để nâng đỡ chúng ta.
Mạnh Phương
31 Tháng Ba
Chọn Lựa
Ðời người là một chuỗi những chọn lựa và quyết định. Có
những quyết định liên quan đến người khác. Có những chọn lựa thay đổi cả một
đời người. Có lẽ quyết định nào cũng làm cho chúng ta ray rứt, dằn vặt.
Một chủ nông trại nọ thuê một người thanh niên đến nhặt
khoai tây cho nông trại: Công việc xem ra thật đơn giản: chỉ cần phân loại các
loại củ khoai tây và cho vào sọt. Lớn theo lớn, trung bình theo trung bình và
nhỏ theo nhỏ... Sau một ngày làm việc, người thanh niên đến gặp ông chủ và xin
nghỉ việc: gương mặt của anh trông hốc hác và thất sắc hẳn. Ðược hỏi lý do, anh
giải thích như sau:: "Công việc của ông giao phó không phải là một công
việc nặng nhọc, nhưng điều làm cho tôi nhức óc đó là phải chọn lựa".
Chọn lựa và quyết định là cả một gánh nặng đối với con
người, bởi vì không ai có thể làm điều đó thay thế cho chúng ta cả. Chúng ta
cần người khác chỉ bảo, chúng ta cần người khác góp ý, nhưng quyết định vẫn là
phần của chúng ta.
Thú vật dường như không có chọn lựa vàquyết định. Tất cả
đều được điều khiển bởi cái mà chúng ta gọi là bản năng. Con chim có trhể làm
được một cái tổ vô cùng tinh vi mà không cần phải học hỏi, cũng như không sợ
phải sai lầm. Trong khi đó thì khả năng tưởng chừng như vô song, con người vẫn
cứ phải rơi vào lầm lẫn này đến lầm lẫn nọ.
Lầm lẫn, nghi ngờ,
bất an, vô định là số phận của con người. Ðiều đó làm cho con người day dứt,
khổ đau, nhưng đồng thời cũng nói lên giá trị cao cả của con người. Chính vì
những giới hạn bất toàn của con người, mà con người càng cảm nhận được sự trợ
giúp của Thiên Chúa... Khi nhìn ngắm vũ trụ bao la, khi nhìn lại thân phận bé
nhỏ yếu hèn của mình, tác giả Thánh Vịnh thứ 8 đã phải thốt lên: "Lạy
Chúa, con người là chi màChúa phải bận tâm?".
Bé nhỏ trong vũ trụ,
bất toàn và giới hạn giữa muôn tạo vật, nhưng con người không phải là một con
số vô danh. Dưới ánh mắt yêu thương và hằng quan tâm của Thiên Chúa, mỗi một
con người là một giá trị độc nhất vô nhị, là đối tượng của một tình yêu độc
nhất.
Chúa Giêsu đã đến
trong trần gian để nói với chúng ta điều đó: Hai con chim sẻ không đáng giá một
hào, vậy mà không một con nào rơi xuống đất theo ý Cha cả, huống chi là con
người.
Thiên Chúa đã yêu
thương con người: đó là lý do khiến chúng ta phải luôn đặt tất cả tin tưởng vào
Ngài... Nhưng mò mẫm và lầm lỗi trong cuộc sống chỉ là những nẻo quanh co,
nhưng cuối cùng rồi cũng sẽ đưa chúng ta đến thành công, bởi vì Thiên Chúa yêu
thương chúng ta và không ngừng dẫn dắt chúng ta.
(Lẽ Sống)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét