Tổng Lược Tông Huấn
"Niềm Vui của Tin Mừng"
Tổng Lược Tông Huấn "Niềm Vui
của Tin Mừng".
Vatican (VIS 26-11-2013) -
"Niềm vui của Tin Mừng tràn ngập tâm hồn và toàn thể đời sống của những
người gặp gỡ Chúa Giêsu"; đó là lời mở đầu của Tông Huấn "Evangelii
Gaudium" mà trong đó Ðức Thánh Cha Phanxicô trình bày chủ đề về công bố
Tin Mừng trong thế giới hiện đại, được rút ra từ, trong số các nguồn khác, sự
đóng góp của việc làm của Thượng Hội Ðồng Giám Mục được tổ chức tại Vatican từ
ngày 7 đến ngày 28 tháng 10 năm 2012 về chủ đề "Tân Phúc Âm hóa để truyền
thụ đức tin". Văn bản mà Ðức Thánh Cha trao cho một nhóm ba mươi sáu tín
hữu sau Thánh Lễ bế mạc Năm Ðức Tin hôm Chúa Nhật vừa qua là tài liệu chính
thức đầu tiên của triều đại giáo hoàng của ngài, từ khi thông điệp "Lumen
Fidei" được viết với sự hợp tác với đấng tiền nhiệm, Ðức Thánh Cha
Bênêđictô XVI. Ðức Thánh Cha nói tiếp "Tôi muốn khuyến khích các tín hữu
Kitô giáo, để mời họ vào một giai đoạn mới của việc truyền giáo được đánh dấu
bằng niềm vui trong khi vạch ra những con đường mới cho cuộc hành trình của Hội
Thánh trong những năm tới". Ðó là một lời mời gọi chân thành gửi đến tất
cả những ai đã được rửa tội để đem tình yêu của Ðức Kitô đến cho những người
khác, "hãy thường trực ở trong tình trạng truyền giáo", chinh phục
"nguy cơ lớn trong thế giới ngày nay" là sự "tàn phá và đau
khổ" gây ra bởi cá nhân chủ nghĩa.
Ðức Thánh Cha mời gọi độc giả
"phục hồi sự tươi mát ban đầu của Tin Mừng", tìm "những con
đường mới" và "những đường lối mới của óc sáng tạo", mà không
giam hãm Chúa Giêsu trong "những loại mô hình nhàm chán" của chúng
ta. Có một nhu cầu cho một "chuyển hướng trong mục vụ và truyền giáo, mà
không thể để sự thể như hiện nay", và một "sự canh tân" những cơ
cấu của Hội Thánh để chúng có thể "quy hướng về truyền giáo hơn". Ðức
Thánh Cha cũng kể đến "một sự chuyển hướng của chức vụ giáo hoàng",
để làm cho tác vụ này "trung thành hơn với ý nghĩa mà Ðức Chúa Giêsu Kitô
muốn ban cho nó và với các nhu cầu hiện đại của việc Phúc Âm hóa". Ngài
nói ngài hy vọng rằng các Hội Ðồng Giám Mục có thể đóng góp vào việc "thực
hiện cụ thể tinh thần Giám Mục Ðoàn" là điều "chưa được thực hiện
cách đầy đủ". Một sự "phân quyền lành mạnh" là điều cần thiết.
Trong việc cánh tân này, Hội Thánh không nên sợ phải xét lại "một số tục
lệ không liên hệ trực tiếp với trọng tâm của Tin Mừng, ngay cả một số trong
những tục lệ ấy có nguồn gốc lịch sử sâu xa".
Một dấu hiệu của sự cởi mở của
Thiên Chúa là "cánh cửa nhà thờ của chúng ta lúc nào cũng phải rộng
mở" để những người tìm kiếm Thiên Chúa "sẽ không tìm thấy một cánh
cửa đóng kín"; "cũng không nên đóng các cánh cửa Bí Tích đơn thuần vì
bất cứ lý do nào". Bí Tích Thánh Thể "không phải là một giải thưởng
cho những người hoàn hảo nhưng một liều thuốc mạnh và lương thực cho người yếu
đuối". Những xác tín này có những hậu quả mục vụ mà chúng ta được mời gọi
để xem xét với sự thận trọng và táo bạo". Ngài lặp đi lặp lại rằng ngài
thích "một Hội Thánh bị bầm tím, bị tổn thương và nhơ bẩn vì ra ngoài các
đường phố, hơn là một Hội Thánh... chỉ quan tâm đến việc nằm ở trung tâm và
cuối cùng bị vướng vào một mạng lưới của những cố chấp và thủ tục. Nếu có một
điều gì làm cho chúng ta lo âu một cách chính đáng... đó là một thực tại rằng
nhiều người trong anh chị em của chúng ta đang sống mà không có... tình bằng
hữu của Ðức Chúa Giêsu Kitô".
Ðức Tháhn Cha vạch ra rằng
"những cám dỗ ảnh hưởng đến những người làm mục vụ" là "chủ
nghĩa cá nhân, một cuộc khủng hoảng về căn tính và làm cho lòng nhiệt thành bị
nguội đi". Mối đe dọa lớn nhất là "chủ nghĩa thực dụng màu xám của
cuộc sống hàng ngày của Hội Thánh, trong đó tất cả có vẻ tiến hành bình thường,
mà trên thực tế đức tin đang bị mệt mỏi". Ngài cảnh báo chống lại
"tinh thần chủ bại", thôi thúc các Kitô hữu trở thành những dấu chỉ
của niềm hy vọng, mang lại một "cuộc cách mạng của dịu hiền". Cần
phải tìm cách loại bỏ "hạnh phúc tâm linh... bị tách ra khỏi trách nhiệm
đối với anh chị em của mình" và đánh bại "tinh thần thế tục" bao
gồm "việc tìm kiếm vinh quang và hạnh phúc của con người mà không phải
vinh quang của Chúa". Ðức Thánh Cha nói về nhiều người "cảm thấy trổi
vượt hơn những người khác" vì " họ còn khăng khăng trung thành với
một kiểu Công Giáo riêng biệt trong quá khứ", theo đó "thay vì rao
giảng Tin Mừng, người ta phân tích và xếp loại những người khác" và những
người có "một bận tâm phô trương về phụng vụ, về học thuyết và uy tín của
Hội Thánh, mà không một chút quan tâm đến việc Tin Mừng có tác động thực
sự" đến nhu cầu của dân chúng hay không. Ðây là "một sự hủ hóa vĩ đại
ngụy trang như một điều tốt lành.... Xin Thiên Chúa cứu chúng ta khỏi một Hội
Thánh thế tục với tinh thần bề ngoài và những cạm bẫy mục vụ!"
Ngài kêu gọi các cộng đồng Hội
Thánh đừng rơi vào tình trạng ghen ghét và ganh tỵ: "Có bao nhiêu cuộc
chiến tranh diễn ra giữa dân của Thiên Chúa và trong những cộng đồng khác nhau
của chúng ta!". "Chúng ta sẽ rao giảng Tin Mừng cho ai nếu đây là
cách chúng ta hành động?" Ngài nhấn mạnh đến sự cần thiết phải cổ võ cho
sự phát triển trách nhiệm của giáo dân, là những người thường không được tham
gia "vào việc đưa ra những quyết định" vì "một chế độ giáo sĩ
trị quá đáng". Ngài nói thêm rằng có một nhu cầu cho "những cơ hội
còn rộng lớn hơn cho sự hiện diện sâu sắc hơn của phụ nữ trong Hội Thánh",
đặc biệt "trong những khung cảnh khác nhau mà ở đó những quyết định quan
trọng được đưa ra". "Những đòi hỏi rằng quyền lợi chính đáng của phụ
nữ phải được tôn trọng... không được thể nhẹ nhàng tránh né". Những người
trẻ phải "đóng vai trò lãnh đạo quan trọng hơn". Ðối với tình trạng
khan hiếm ơn gọi ở nhiều nơi, ngài nhấn mạnh rằng "các chủng viện không
thể chấp nhận các ứng viên dựa trên bất kỳ động lực nào".
Ðối với chủ đề hội nhập văn hóa,
ngài nhận xét rằng "Kitô giáo không chỉ đơn thuần là một cách diễn tả văn
hóa" và rằng khuôn mặt của Hội Thánh là khuôn mặt "đa dạng".
"Chúng ta không thể đòi hỏi dân chúng của tất cả các châu lục, trong việc
diễn tả đức tin Kitô giáo của họ, phải bắt chước cách diễn tả mà các nước châu
Âu khai triển ở một thời điểm nhất định trong lịch sử của họ". Ðức Thánh
Cha nhắc lại rằng "việc đạo đức phổ thông cơ bản... là một sức mạnh tích
cực của việc truyền giáo" và khuyến khích việc nghiên cứu của các nhà thần
học, nhưng nhắc nhở họ rằng "Hội Thánh và thần học hiện hữu để rao giảng
Tin Mừng" và thôi thúc họ đừng "mãn nguyện với một nền thần học bàn
giấy".
Ngài tập trung "hơi tỉ mỉ vào
bài giảng", vì "có nhiều quan tâm về tác vụ quan trọng này mà chúng
ta không thể đơn thuần bỏ qua". Bài giảng "cần phải ngắn gọn và không
giống hình thức của một bài diễn văn hoặc một bài thuyết trình", phải là
một "sự truyền thông giữa hai tâm hồn" và tránh giảng "thuần túy
về luân lý hay giáo điều". Ngài nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc
chuẩn bị: "một nhà thuyết giảng không chuẩn bị thì không phải là người 'có
đời sống tâm linh', người ấy bất lương và vô trách nhiệm". Bài giảng phải
luôn luôn tích cực để luôn "đem lại hy vọng" và "không để chúng
ta bị mắc kẹt trong sự tiêu cực". Phương pháp loan báo Tin Mừng cần phải
có đặc điểm tích cực: "có thể đến gần được, sẵn sàng đối thoại, kiên nhẫn,
ấm áp và chào đón mà không xét đoán".
Trong tương quan với những thách đố
của thế giới hiện đại, Ðức Thánh Cha lên án hệ thống kinh tế hiện nay là
"bất công tận gốc". "Một nền kinh tế như thế giết chết" vì
luật "ai thích hợp nhất thì sống sót" đang chiếm ưu thế. Văn hóa hiện
tại của việc "có thể bị bỏ đi" đã tạo ra "một điều gì mới"
là "những người bị loại ra không phải là 'những người bị khai thác' nhưng
là những người bị ruồng bỏ, là đồ thừa". "Như thế vừa phát sinh một
chế độ chuyên chế, vô hình và thường tiềm ẩn", một "sự tự động của
thị trường", trong đó "việc đầu cơ tài chính" và "tham
nhũng tràn lan" và "việc trốn thuế vì ích kỷ cai trị". Ngài cũng
lên án "cuộc tấn công vào quyền tự do tôn giáo" và "cuộc bách
hại mới chống lại các Kitô hữu.... Ở nhiều nơi, là vấn đề lan tràn của sự thờ ơ
và thuyết tương đối". Ðức Thánh Cha tiếp tục rằng gia đình "đang trải
qua một cuộc khủng hoảng văn hóa trầm trọng". Khi nhắc đến những đóng góp
không thể thiếu được của hôn nhân đối với xã hội, ngài nhấn mạnh rằng " cá
nhân chủ nghĩa của thời đại hậu hiện đại và toàn cầu hóa của chúng ta cổ võ một
lối sống... bóp méo mối liên hệ gia đình".
Ngài lại nhấn mạnh đến "mối
dây liên hệ sâu đặm giữa việc truyền giáo và thăng tiến con người" và
quyền của các mục tử "để đưa ra những ý kiến về tất cả những gì ảnh hưởng
đến cuộc sống con người". "Không ai có thể đòi buộc tôn giáo phải rút
lui vào nơi thiêng liêng bên trong của đời sống cá nhân, mà không có quyền đóng
góp ý kiến về những biến cố có ảnh hưởng đến xã hội". Ngài trích lời ÐTC
Gioan Phaolô II, khi nói rằng Hội Thánh "không thể và không được tiếp tục
đứng ngoài lề cuộc đấu tranh cho công lý". "Ðối với Hội Thánh, việc
chăm lo cho người nghèo chủ yếu là một loại thần học" chứ không phải là
một loại xã hội học. "Ðó là lý do tại sao tôi muốn có một Hội Thánh nghèo
và cho người nghèo. Họ có nhiều điều để dạy chúng ta". "Bao lâu mà
những vấn đề về người nghèo không được giải quyết cách triệt để... thì sẽ không
tìm thấy giải pháp nào cho những vấn đề của thế giới này". Ngài khẳng định
rằng "Chính trị, mặc dù thường bị miệt thị, vẫn là một ơn gọi cao cả và
một trong những hình thức cao nhất của việc bác ái". Tôi cầu xin Chúa ban
cho chúng ta thêm các chính trị gia thực sự biết lo lắng cho... đời sống của
những người nghèo!" Ngài thêm một lời khuyên: "Bất kỳ cộng đồng Hội
Thánh nào", nếu tin rằng nó có thể quên người nghèo, thì sẽ có nguy cơ
"bị xụp đổ".
Ðức Thánh Cha kêu gọi người ta chăm
sóc cho các thành viên yếu đuối nhất của xã hội: "những người vô gia cư,
nghiện ngập, tị nạn, thổ dân, những người già cả đang ngày càng bị cô lập và bị
bỏ rơi" và những người di cư, mà đối với họ Ðức Thánh Cha khuyên rằng
chúng ta phải có "một tinh thần cởi mở đại lượng". Ngài nói về những
nạn nhân của nạn buôn người và các hình thức mới của chế độ nô lệ: "Mạng
lưới tội ác khét tiếng hiện nay cũng được thành lập ở các thành phố của chúng
ta, và nhiều người có những bàn tay bị dính máu là kết quả của sự đồng lõa qua
việc không quan tâm và im lặng của họ". "Nghèo gấp đôi là những phụ
nữ đang chịu đựng hoàn cảnh bị loại trừ, ngược đãi và bạo lực".
"Trong số những người yếu thế mà Hội Thánh muốn chăm sóc bằng tình yêu và
quan tâm đặc biệt là những trẻ em chưa sinh ra, những người không có chút khả
năng tự vệ và vô tội nhất giữa chúng ta. Ngày nay có những nỗ lực được thực
hiện để khước từ nhân phẩm của các em". "Ðừng mong Hội Thánh thay đổi
lập trường của mình về vấn đề này.... Hội Thánh không "cấp tiến" để
cố gắng giải quyết những vấn đề bằng cách loại bỏ một mạng sống của con
người". Ðức Thánh Cha đưa ra một lời kêu gọi tôn trọng mọi tạo vật: chúng
ta "được mời gọi để chăm sóc và bảo vệ thế giới mong manh mà chúng ta đang
sống".
Ðối với chủ đề của hòa bình, Ðức
Thánh Cha khẳng định rằng "phải nói lên một tiếng nói ngôn sứ" chống
lại các nỗ lực hòa giải giả tạo để "im lặng hoặc xoa dịu" những người
nghèo, trong khi những người khác "từ chối từ bỏ đặc quyền của họ".
Ðể xây dựng một xã hội "trong hòa bình, công lý và tình huynh đệ",
ngài đưa ra bốn nguyên tắc: "Thời gian lớn hơn không gian" có nghĩa
là làm việc "chậm nhưng chắc chắn, không bị ám ảnh với kết quả ngay lập
tức". "Hiệp nhất phải trên xung đột" có nghĩa là "một sự
hiệp nhất ban sự sống và đa dạng". "Thực tại quan trọng hơn những ý
tưởng nghĩa là tránh né giảm chính trị hay đức tin xuống thành thuật hùng
biện". "Toàn thể lớn hơn từng phần" nghĩa là đem "sự toàn
cầu hóa và địa phương hóa" lại với nhau.
Ðức Thánh Cha tiếp tục, "Việc
Phúc âm hóa cũng liên quan đến con đường đối thoại", là điều mở Hội Thánh
ra để hợp tác với tất cả các lĩnh vực chính trị, xã hội, tôn giáo và văn hóa.
Ðại kết là "một con đường không thể thiếu để rao giảng Tin Mừng".
Phong phú hóa lẫn nhau là điều quan trọng: "chúng ta có thể học hỏi rất
nhiều từ nhau!", chẳng hạn "trong cuộc đối thoại với anh chị em Chính
Thống của chúng ta, chúng ta, người Công Giáo có cơ hội để tìm hiểu thêm về ý
nghĩa của Giám Mục Ðoàn và kinh nghiệm của họ về Thượng Hội Ðồng Giám
Mục"; "cuộc đối thoại và tình bằng hữu với con cái Israel là một phần
của cuộc sống của các môn đệ của Chúa Giêsu"; "đối thoại liên
tôn", là điều phải được thực hiện "một cách rõ ràng và vui vẻ trong
bản sắc riêng của mình", là "điều kiện cần thiết cho hòa bình trên
thế giới" và không làm lu mờ việc rao giảng Tin Mừng; trong thời đại chúng
ta, "mối quan hệ của chúng ta với những người theo Hồi Giáo có một tầm
quan trọng vĩ đại". Ðức Giáo Hoàng "khiêm tốn" xin các quốc gia
theo truyền thống Hồi Giáo đảm bảo sự tự do tôn giáo cho các Kitô hữu, cũng
"trong ánh sáng tự do mà những người Hồi Giáo vui hưởng ở các quốc gia
phương Tây!". "Ðối diện với những cảnh rối loạn về bạo lực do chủ
nghĩa cơ bản gây ra", ngài thúc giục chúng ta "tránh hận thù một cách
tổng quát, vì Hồi Giáo chân chính và bài đọc của kinh Koran chống lại mọi hình
thức của bạo lực". Và chống lại nỗ lực tôn giáo tư nhân trong một số hoàn
cảnh, ngài khẳng định rằng "Việc tôn trọng vì sự bất khả tri hay vì một
thiểu số những kẻ không tin, không được độc đoán áp đặt một cách nào đó để im
lặng những xác tín của đa số những người tin, hoặc bỏ qua sự phong phú của
truyền thống tôn giáo". Rồi ngài lặp đi lặp lại tầm quan trọng của việc
đối thoại và liên minh giữa các tín hữu và người không tin.
Chương cuối cùng được dành cho
"những người rao giảng Tin Mừng đầy thần khí", họ là những người
"mở lòng ra cho tác động của Chúa Thánh Thần một cách không sợ hãi"
và những người có "can đảm để công bố tính mới mẻ của Tin Mừng với sự táo
bạo (parrhesía) ở mọi nơi và mọi lúc, ngay cả khi bị chống đối". Ðây là
những "nhà truyền giáo cầu nguyện và làm việc", trong sự hiểu biết
rằng "truyền giáo cùng một lúc là một nhiệt tình đối với Chúa Giêsu và nhiệt
tình đối với dân của Người" : " Chúa Giêsu muốn chúng ta chạm đến sự
đau khổ của con người, chạm vào da thịt đau khổ của tha nhân". Ngài giải
thích rằng "Trong việc giao dịch của chúng ta với thế giới, chúng ta được
dạy là hãy đưa ra lý do của niềm hy vọng của mình, nhưng không như một kẻ thù
phê phán và lên án". "Chỉ có những người cảm thấy hạnh phúc khi tìm
kiếm những điều tốt lành của người khác, khi mong muốn hạnh phúc cho họ, mới có
thể là một nhà truyền giáo", "nếu tôi có thể giúp đỡ ít nhất một người
có một cuộc sống tốt hơn, điều ấy đã biện minh cho việc hy sinh cuộc đời của
tôi". Ðức Thánh Cha kêu gọi chúng ta đừng nản lòng trước những thất bại
hay không mấy kết quả, vì "việc sinh hoa kết quả thường vô hình, khó nắm
bắt và đo lường"; chúng ta phải biết "chỉ quyết tâm dấn thân của mình
là điều cần thiết". Tông Huấn kết thúc bằng một lời cầu nguyện với Ðức Mẹ
Maria, "Mẹ của Phúc Âm hóa". "Có một kiểu Maria cho việc truyền
giáo của Hội Thánh. Mỗi khi chúng ta nhìn lên Ðức Mẹ Maria, chúng ta một lần nữa
lại tin vào bản chất cách mạng của tình yêu và sự dịu hiền".
Tải Tông Huấn " Evangelii
Gaudium " trên trang web Vatican:
http://www.vatican.va/holy_father/francesco/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20131124_evangelii-gaudium_en.html
Tải phiên bản PDF, cũng từ trang
web Vatican:
http://www.vatican.va/holy_father/francesco/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20131124_evangelii-gaudium_en.pdf
http://giaoly.org/vn
Phaolô Phạm Xuân Khôi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét