Đức Phanxicô và ba bài nói chuyện với giới trẻ tại Rio
Đến Rio, lịch trình thăm viếng của
Đức Phanxicô rất đa dạng, nhưng làm gì thì làm, giới trẻ vẫn là chiếc đinh
trong chuyến viếng thăm này. Chính vì thế trong ngày 25 tháng 7, đã có tới ba
bài nói chuyện của ngài cho giới trẻ tại Rio de Janeiro. Hai bài đầu nói với giới
trẻ tại Copacabana, bài cuối nói với giới trẻ Á Căn Đình tham dự Ngày Giới Trẻ
Thế Giới 2013.
Đức tin
Ba bài nói chuyện này có gì
chung? Dĩ nhiên là đức tin. Cả ba bài nói chuyện đều nhấn mạnh tới chủ đề này,
chủ đề của Năm Đức Tin vẫn còn đang tiếp diễn và chủ đề của Ánh Sáng Đức Tin,
thông điệp đầu tiên của triều giáo hoàng Phanxicô, vừa được ngài công bố trước
khi tới Rio không lâu.
Theo đường hướng Ánh Sáng Đức
Tin, Đức Phanxicô, trong lời chào mừng bạn trẻ tại Copacabana, đã nhấn mạnh tới
đức tin như một tặng phẩm, trước nhất đến từ gia đình và cộng đồng địa phương.
Chính chiều kích truyền thừa hay chiều kích cộng đồng này của Đức Tin đã thúc đẩy
Đức Giáo Hoàng đến đây để củng cố đức tin của người trẻ, đức tin vào Chúa Kitô
hằng sống, Đấng luôn ngự trong người trẻ.
Điều đặc biệt nói lên đức khiêm
tốn của vị đương kim giáo hoàng là liền ngay sau đó, ngài cho người trẻ hay:
“Nhưng cha cũng đến đây để được sự nhiệt tình trong đức tin của chúng con củng
cố”. Người đi củng cố cũng là người mong được người được củng cố củng cố! Hình
như người trẻ chưa lúc nào được nghe một câu lạ tai đến thế. Đúng là “các thánh
cùng thông công”. Ecclesia docens
cũng là ecclesia audiens!
Nhấn mạnh như trên, Đức Phanxicô
không hẳn muốn thay đổi sứ mệnh mà chính ngài vẫn cho là của riêng giám mục
Rôma tức củng cố anh chị em mình trong đức tin, nhưng ngài nghiêng về chiều
kích nhân bản khi thêm rằng: đức tin của một giám mục rất dễ trở thành buồn thảm,
vì bí không giải quyết được man vàn các vấn đề thuộc chức vụ. Nó cần được lòng
nhiệt thành của giới trẻ vực dậy.
Trong bài giảng của buổi cầu
nguyện tại Copacabana, Đức Phanxicô sẽ nói nhiều hơn tới đức tin này và sẽ nối
kết nó với đức cậy và đức mến nơi Chúa Kitô hằng sống, khi nhắc người trẻ nhớ tới
hành trình xuyên suốt Ba Tây của Thánh Giá Đại Hội trên chuyến xe lửa Bota Fé,
hãy mặc lấy đức tin.
Mặc lấy đức tin cũng giống như đổ
muối, đổ dầu trên đồ nấu. Trong tiếng Việt, động từ mặc và động từ đổ quả có
nghĩa khác nhau. Nhưng đối với người phương Tây, trong cả hai kiểu nói này người
ta đều có thể dùng cùng một động từ, được tiếng Anh dịch là “put”: đổ là “put”
mà mặc là “put on”. Thánh Augustinô vẫn có sở trường chơi chữ kiểu này. Tuy
nhiên xét cho cùng đổ muối, đổ dầu trên đồ nấu, muối và dầu sẽ thấm dần vào đồ
nấu biến nó thành thơm ngon ý vị; mặc lấy đức tin, đức tin sẽ thẩm thấu vào con
người ta, biến ta thành thơm ngon ý vị không kém.
Đức Phanxicô bảo rằng “cuộc sống
của chúng ta cũng thế, các bạn trẻ thân yêu: nếu chúng ta muốn nó thực sự có ý
nghĩa và thành tựu, như các con muốn và như các con đáng được, cha nói với mỗi
người trong các con, 'Hãy mặc lấy đức tin', và cuộc sống của các con sẽ có một
hương vị mới, nó sẽ có một la bàn để chỉ đường cho các con; 'hãy mặc lấy hy vọng'
và mỗi ngày của các con sẽ được soi sáng và chân trời của các con sẽ không còn
tăm tối, nhưng sáng sủa; 'hãy mặc lấy tình yêu', và cuộc đời của các con sẽ như
một căn nhà được xây trên đá, cuộc hành trình của các con sẽ là cuộc hành trình
vui mừng, bởi vì các con sẽ gặp nhiều bạn bè để cùng hành trình với các con”.
Đức tin hay đức cậy hoặc đức mến
dĩ nhiên phải lấy Chúa Kitô làm trung tâm. Điều này đồng nghĩa với huấn giáo
“Hãy mặc lấy Đức Kitô”, đặt niềm tin nơi Người, chứ không nơi ta, hay nơi của cải,
tiền bạc, quyền lực. Đức Phanxicô cho rằng đặt niềm tin trên chúng, rất có thể
chúng sẽ mang đến cho ta “một cảm giác sung sướng nhất thời, một ảo tưởng hạnh
phúc” và cuối cùng, “chúng sẽ chiếm hữu ta và khiến ta luôn muốn nhiều hơn,
không bao giờ thoả mãn”. Hậu quả là đầy ứ mà lại thiếu dinh dưỡng, khiến nhiều
người trẻ hiện nay tuy lúc nào cũng "đầy bụng" mà thật yếu đuối.
Trái lại, nếu lấy ta ra khỏi
trung tâm và đặt Chúa Kitô vào đó, ta sẽ được “an toàn, sức mạnh và hy vọng.
Nhìn bề ngoài, không có gì có vẻ thay đổi cả, nhưng tận đáy lòng con người
chúng ta, tất cả mọi sự đều thay đổi. Khi Thiên Chúa hiện diện ở đó, tâm hồn
chúng ta thành nơi cư ngụ của sự bình an, ngọt ngào, dịu dàng, can đảm, thanh
thản và niềm vui, là tất cả hoa quả của Chúa Thánh Thần (x. Gal 5:22)”.
Nhưng đức tin vào Chúa Kitô
không phải là chuyện dỡn. Trong bài nói chuyện sau đó với các bạn trẻ Á Căn
Đình tham dự Ngày Giới Trẻ Thế Giới 2013, Đức Phanxicô nhấn mạnh tới khía cạnh
“tai tiếng” (scandal) của đức tin vào Chúa Kitô. Tai tiếng, khó chấp nhận, vì
Thiên Chúa nào lại đến làm mình trở thành một phàm nhân như ta! Lại còn chịu chết
trên thập giá nữa! Quả là khó nghe.
Tuy nhiên, đối với người tin, thập
giá Chúa Kitô là cách thế chắc chắn, cách thế chắc chắn duy nhất để được giải
thoát và thành toàn. Nhân dịp này, ngài khuyên bạn trẻ Á Căn Đình đừng hóa lỏng
đức tin vào Chúa Kitô, đừng pha phôi như kiểu người ta pha chế sữa lắc với nước
cam, sữa lắc với nước táo, nước chuối. Vì “đức tin là một toàn bộ... Đây là đức
tin vào Con Thiên Chúa làm người, Đấng yêu tôi và chết cho tôi”. Phải chăng vì
người trẻ Á Căn Đình khoái uống sữa lắc thuộc các loại trên, nên Đức Phanxicô mới
mang chúng ra ví von?
Điều cũng đáng lưu ý nữa là
trong bài nói với giới trẻ Á Căn Đình, Đức Phanxicô không những chỉ thúc đẩy họ
mà còn thúc đẩy cả người già phải ra ngoài để truyền giảng đức tin. “Cha muốn mọi
người ra ngoài! Cha muốn Giáo Hội ra ngoài phố! Cha muốn chúng ta tự bảo vệ chống
lại những gì là thế gian, là định lập, là thoải mái, là giáo sĩ trị, là khép
kín vào chính mình...”. Tóm lại là chống lại triết lý thờ phượng thần tài
(god-money), là thứ hiện đang loại trừ cả hai cực của cuộc sống, vốn là hứa hẹn
của quốc gia: cực già vừa bị an tử kín đáo tức không được chăm sóc, vừa bị an tử
văn hóa tức không được phép nói; cực trẻ: không có việc làm, mất hết phẩm giá!
Thành thử, ngài bảo người trẻ phải
ra ngoài để minh chứng giá trị của họ. Họ phải đấu tranh cho giá trị. Nhưng cả
người già nữa “cũng phải mở miệng ra; họ phải mở miệng ra để dạy chúng ta, truyền
thụ cho ta túi khôn của đất nước. Tại đất nước Á Căn Đình, tứ tận đáy lòng tôi,
tôi muốn xin điều này nơi người già: các vị đừng lẩn tránh nhiệm vụ phải là kho
dự trữ văn hóa của dân tộc ta, để thông truyền công lý, thông truyền lịch sử,
thông truyền giá trị, thông truyền ký ức dân tộc. Còn người trẻ, các con đừng
án ngữ người già! Hãy để các ngài lên tiếng, hãy lắng nghe các ngài, và hãy tiến
về phía trước. Nhưng hãy biết, hãy biết điều này: hiện tại, các con, cả trẻ lẫn
già, đều đang bị kết án chung một số phận là bị loại trừ. Đừng để các con bị loại
trừ! Rõ chưa?” Thiển nghĩ chẳng còn lời kêu gọi nào thống thiết hơn.
Niềm vui và ánh sáng
Nhưng cả ba thông điệp đều không
hẳn mang giọng bi quan. Đức Phanxicô nhiều lần nói tới niềm vui, niềm hy vọng,
ánh sáng.
Niềm vui này trước nhất phát xuất
từ chính người trẻ hiện diện trong Ngày Giới Trẻ Thế Giới. Đức Phanxicô gọi họ
là các anh hùng, coi thường mưa gío lạnh lẽo và luôn phản ảnh vẻ đẹp nơi gương
mặt trẻ trung của Chúa Kitô. Nét anh hùng ấy thể hiện rõ nơi Sophie Morinière,
người bất chấp gian nguy, đã mạnh mẽ lên đường tới Rio và hy sinh tính mệnh
trên chuyến xe búyt chở em đi! Em được Đức Phanxicô và gần 500,000 bạn trẻ thế
giới mặc niệm tại Bãi Copacabana.
Qua Sophie, ngài ca tụng nét anh
hùng của tất cả “chúng con đã đến từ mọi châu lục! Chúng con đã đến từ rất xa,
không chỉ về địa lý, nhưng còn về quan niệm sống, văn hóa, xã hội và nhân bản.
Nhưng hôm nay chúng con ở đây, hay đúng hơn, tất cả chúng ta cùng nhau ở đây, kết
hợp làm một, để chia sẻ đức tin và niềm vui của một cuộc gặp gỡ Đức Kitô, trong
việc làm môn đệ Người. Tuần này, Rio đã trở thành trung tâm của Hội Thánh, trái
tim của nó vừa sống động vừa trẻ trung, bởi vì chúng con, chúng con đã quảng đại
và can đảm đáp lại lời mời mà Đức Kitô đã đề ra cho chúng con để được ở Người
và trở thành bạn hữu của Người”.
Rồi trong bài giảng của buổi cầu
nguyện sau đó, Đức Phanxicô nói tới niềm vui hội ngộ mà các tông đồ xưa từng
nói lên cách đây hai ngàn năm “được ở đây, thật là tốt quá!”. Còn gì tốt khi “tất
cả chúng ta được tụ họp lại với nhau quanh Chúa Giêsu! Chính Người là Đấng đón
chào chúng ta và đang hiện diện giữa chúng ta, nơi đây, ở Rio... bởi vì chính
trong việc đón tiếp Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Nhập Thể, mà Chúa Thánh Thần biến
đổi chúng ta, soi sáng con đường đi đến tương lai của chúng ta và làm cho đôi
cánh hy vọng của chúng ta lớn lên để chúng ta hân hoan tiến bước trên con đường
ấy (xem Thông Điệp Lumen Fidei, 7).
Theo Đức Thánh Cha, khi mặc lấy
Chúa Kitô “mỗi ngày của các con sẽ được soi sáng và chân trời của các con sẽ
không còn tăm tối, nhưng sáng sủa... cuộc đời của các con sẽ như một căn nhà được
xây trên đá, cuộc hành trình của các con sẽ là cuộc hành trình vui mừng, bởi vì
các con sẽ gặp nhiều bạn bè để cùng hành trình với các con”.
Niềm vui của người tin phát sinh
từ việc nhờ Chúa Kitô, đời họ được biến đổi, được đổi mới. Họ nhìn thực tại với
cái nhìn mới, theo cách nhìn và con mắt của Người (xem TĐ Lumen Fidei, 18).
“Hãy mặc lấy Đức Kitô và các con sẽ thấy đôi cánh hy vọng giang ra để các con
hành trình với niềm vui hướng về tương lai”.
Nói cách khác, như trên đã nói,
đức tin biến “tâm hồn chúng ta thành nơi cư ngụ của sự bình an, ngọt ngào, dịu
dàng, can đảm, thanh thản và niềm vui, là tất cả hoa quả của Chúa Thánh Thần
(x. Gal 5:22)”, tất cả đều là những giá trị tích cực mà thế hệ này hết sức khao
khát và tìm kiếm. Theo Đức Thánh Cha, những giá trị tích cực này có thể có được
nhờ chạy tới Phép Hòa Giải, bí tích của “lòng thương xót tinh tuyền”, tới Phép
Thánh Thể, bí tích của tình yêu hy sinh” và tới “lòng nhân đạo của nhiều người
trẻ là những người sẽ phong phú hóa các con với tình bằng hữu của họ, khuyến
khích các con bằng việc làm chứng cho đức tin của họ, và dạy các con ngôn ngữ của
đức ái, sự tốt lành và phục vụ”.
Đức Thánh Cha cũng khích lệ người
trẻ làm “chứng nhân vui vẻ cho tình yêu của Người, chứng nhân can đảm của Tin Mừng
của Người, để mang đến trong thế giới này một chút ánh sáng của Người”.
Vũ Văn An 7/27/2013(vietcatholic)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét